Ο Γιάγκος Βούκοβιτς, ο νεόφερτος στον Ολυμπιακό σέρβος κεντρικός αμυντικός, δεν το πίστεψε -το μεσημέρι της Παρασκευής- όταν του είπαν πως η Παρτίζαν Βελιγραδίου κληρώθηκε αντίπαλος της ομάδας του στον τρίτο προκριματικό γύρο του Champions League. «Πλάκα μου κάνετε, έτσι;». Αυτόν τον σύλλογο τον μισεί, γιατί έτσι τον έμαθαν στις ποδοσφαιρικές ακαδημίες του Ερυθρού Αστέρα όπου σπούδασε την μπάλα από μικρό παιδί μέχρι τα 18 του. Και είναι αλήθεια: η Μπουντούτσνοστ είναι μάλλον απίθανο να ανατρέψει το σε βάρος της 2-0 του Βελιγραδίου, στον αγώνα – ρεβάνς που θα παιχθεί στο Μαυροβούνιο. Εκτός θεαματικού απροόπτου, λοιπόν, η «ακατανόμαστη» θα σταθεί απέναντί του στο πρώτο του επίσημο παιχνίδι με την ερυθρόλευκη φανέλα.

Λίγη ώρα αργότερα, ένας άλλος ποδοσφαιριστής του Ολυμπιακού, ο Μάρκο Μάριν, ποστάρησε -σύμφωνα με τη σερβική ιστοσελίδα telegraf.rs– στον λογαριασμό του στο Instagram μία φωτογραφική σύνθεση με τα εμβλήματα του Ολυμπιακού και του Ερυθρού Αστέρα, υπό τον τίτλο «Ορθόδοξα Αδέλφια». Τι… ζόρι τραβάει ο Γερμανός με την Παρτίζαν; Εχει γεννηθεί στην Γκραντίτσκα της Βοσνίας από σέρβους γονείς. Αν και η οικογένειά του μετανάστευσε στη Γερμανία όταν εκείνος ήταν δύο ετών, ο πατέρας του τον μεγάλωσε με τις αξίες του Ερυθρού Αστέρα. Που -με μια κουβέντα- είναι «θάνατος στους Παρτιζάνους».

Το διπλό συναπάντημα του πρωταθλητή Ελλάδας με την Πρωταθλήτρια Σερβίας (τέλος Ιουλίου και αρχές Αυγούστου) θα… μύριζε μπαρούτι έτσι κι αλλιώς, ακόμη κι αν ο Βούκοβιτς με τον Μάριν έλειπαν από το κάδρο. Διότι, εδώ και δεκαετίες, ο Ολυμπιακός είναι «αδελφοποιημένος» με τον Ερυθρό Αστέρα. Ο εχθρός του φίλου του είναι και δικός του εχθρός. Επιπλέον, η Παρτίζαν έχει -κι αυτή- έναν «αδελφό» στην Ελλάδα: τον ΠΑΟΚ, που δεν τρέφει τα ευγενέστερα των αισθημάτων για τον Ολυμπιακό. Αυτή η «καραμπόλα», στην οποία εμπλέκονται τρεις πόλεις, τέσσερις σύλλογοι και ισάριθμοι σύνδεσμοι οργανωμένων οπαδών (οι «Delije» του Ερυθρού Αστέρα και οι «Grobari» της Παρτίζαν είναι από τους πλέον σκληροπυρηνικούς στην Ευρώπη), υποχρεώνει την UEFA να εκδώσει «απαγορευτικό» για τις μετακινήσεις φιλάθλων από τον Πειραιά στο Βελιγράδι, και αντιστρόφως. Θα το ανακοινώσει μόλις οριστικοποιηθεί το «ζευγάρι» Ολυμπιακός – Παρτίζαν.

Αλλά, πώς μας προέκυψαν «αδέλφια», ο Ολυμπιακός με τον Ερυθρό Αστέρα; Ολα άρχισαν πριν από 31 χρόνια, τον Οκτώβριο του 1986, με αφορμή έναν αγώνα του Παναθηναϊκού με τον Ερυθρό Αστέρα, για το Κύπελλο UEFA, στο Ολυμπιακό Στάδιο. Οι οργανωμένοι της ομάδας του Βελιγραδίου είχαν φθάσει στην Αθήνα μία μέρα νωρίτερα. Την παραμονή του ματς, μία ομάδα φίλων του Ολυμπιακού με επικεφαλής τον «Υποβρύχιο» -όλοι τον ήξεραν με το παρατσούκλι του- επισκέφθηκαν το ξενοδοχείο στο οποίο επρόκειτο να διανυκτερεύσουν οι «Delije», και τους ζήτησαν εισιτήρια για το παιχνίδι. Οι Σέρβοι τα ‘χασαν. Οι «δικοί μας» τους εξήγησαν ότι μισούν τον Παναθηναϊκό, όσο εκείνοι την Παρτίζαν. Οτι σκόπευαν να σταθούν στο πλευρό τους. Πείστηκαν. Τους ρώτησαν πόσα «κομμάτια» θα ήθελαν. Μόλις άκουσαν τον αριθμό (200), έβαλαν τα γέλια. Ηταν πολλά τα λεφτά. Εκαναν τον υπολογισμό, και ο «Υποβρύχιος» απομακρύνθηκε. Εβγαλε από κάθε τσέπη του ένα μάτσο χαρτονομίσματα και άρχισε να τα μετράει. Επειτα από λίγα λεπτά, επέστρεψε με το ακριβές ποσό.

Η στενή φιλία είχε μόλις αρχίσει

Την επομένη κάθονταν μαζί στις εξέδρες του ΟΑΚΑ, έχοντας ξεδιπλώσει ένα τεράστιο πανό που έγραφε: «Red Star Good Luck – Gate 7». Το ταξίδι δεκάδων οπαδών του Ολυμπιακού στο Βελιγράδι, για τον επαναληπτικό, ήταν η επιβεβαίωση μιας στενής φιλίας που μόλις άρχιζε. Το 1992, οι οπαδοί του Ερυθρού Αστέρα -σε ακόμα ένα ραντεβού με τον Παναθηναϊκό στην Ευρώπη- υποδέχτηκαν τα «αδέλφια» τους με ένα πανό που είχε προκαλέσει εντύπωση, και είχε κάνει τον γύρο του κόσμου: «Welcome Orthodox Brothers». Μετά τον αγώνα, Ελληνες και Σέρβοι διασκέδασαν παρέα σε pub της πόλης.

Τον Νοέμβριο του 1994, παρά την απομόνωση της Σερβίας και τις κυρώσεις που της είχαν επιβληθεί από τη διεθνή κοινότητα μετά τον εμφύλιο πόλεμο και τις δραματικές πολιτικές εξελίξεις στην περιοχή, ο Ολυμπιακός ταξίδεψε στο Βελιγράδι και έπαιξε με τον Αστέρα φιλικό παιχνίδι στο «Μαρακανά». Εκείνο το ματς, το οποίο συγκέντρωσε περίπου 40.000 θεατές, ουσιαστικά έβγαλε από την καραντίνα το σερβικό ποδόσφαιρο. Μερικούς μήνες μετά, το 1995, ο Ερυθρός Αστέρας έδωσε, ξανά, επίσημο ευρωπαϊκό παιχνίδι. Η ελληνική ομάδα, με επικεφαλής της αποστολής τον Πέτρο Κόκκαλη, επισκέφτηκε σέρβους τραυματίες πολέμου και μοίρασε συμβολικά δώρα σε νοσοκομεία. Τις επόμενες μέρες έστειλε ιατροφαρμακευτική βοήθεια από την Αθήνα.

Εκτοτε, οι δυο σύλλογοι δεν μοιράζονται μόνον τα ίδια χρώματα. Οι οπαδοί του Ερυθρού Αστέρα τραγουδούν -στα ελληνικά- για τον Ολυμπιακό, υψώνουν πανό με μηνύματα συμπαράστασης με αφορμή τους αγώνες τους, στέλνουν κάθε χρόνο στεφάνια στο μνημόσυνο της «Θύρας 7», διοργανώνουν εκδηλώσεις φιλίας και έρχονται συχνά στο «Γ. Καραϊσκάκης», για να παρακολουθήσουν αγώνες του Ολυμπιακού. Αντίστοιχες κινήσεις γίνονται από τους «ερυθρόλευκους» του Πειραιά.

Η αντίστοιχη αδελφική φιλία των οπαδών του ΠΑΟΚ με αυτούς της Παρτίζαν μετράει, ήδη, 21 χρόνια. Ηταν φθινόπωρο του 1996. Οι πληγές από τον πόλεμο που διαμέλισε τη Γιουγκοσλαβία ήταν ακόμη ανοιχτές, ωστόσο -επειδή είχαν περάσει 17 μήνες από το τέλος των εχθροπραξιών- η FIBA εκτιμούσε ότι οι συνθήκες για την επιστροφή των ομάδων από τη Σερβία και την Κροατία στις διοργανώσεις της είχαν, πλέον, ωριμάσει. Η κληρωτίδα… είχε κέφια, και έφερε την Παρτίζαν αντιμέτωπη με την κροατική Σπλιτ. Πρόβλημα. Τα παιχνίδια δεν μπορούσε παρά να γίνουν σε ουδέτερο έδαφος. 

«Ιδια χρώματα, ίδια θρησκεία»

Η πρώτη αναμέτρηση, με τυπικά γηπεδούχο τη Σπλιτ, πραγματοποιήθηκε στο Πέζαρο της Ιταλίας. Για τη ρεβάνς, οι Σέρβοι διάλεξαν ως έδρα τους τη Θεσσαλονίκη. Αρκετές μέρες πριν από το παιχνίδι άρχισαν να έρχονται σε συνεννόηση με τους συνδέσμους των οπαδών του ΠΑΟΚ, προκειμένου να εξασφαλίσουν την υποστήριξή τους στο μεγάλο παιχνίδι. Την είχαν, και με το παραπάνω. Περίπου 5.000 θεατές μετέτρεψαν το «Αλεξάνδρειο» σε… κολαστήριο για την κροατική ομάδα. Η Παρτίζαν έχασε, όμως δεν ξέχασε ποτέ την πρόθυμη συμπαράσταση των ΠΑΟΚτσήδων. Οι οπαδοί των δυο συλλόγων άρχισαν να έχουν στενές σχέσεις. Μάλιστα, το 2003, οργανωμένοι της Παρτίζαν έφτασαν μέχρι την Ουγγαρία για να ενισχύσουν την ποδοσφαιρική ομάδα του ΠΑΟΚ στον αγώνα της με την Ντέμπρετσεν.

«Ιδια χρώματα, ίδια θρησκεία», είναι το κοινό σύνθημα των οπαδών των δυο ομάδων. Το πώς η Παρτίζαν κατέληξε να φοράει «ασπρόμαυρα», όπως ο ΠΑΟΚ, είναι μία άλλη ωραία ιστορία, που μας γυρίζει πίσω στο 1957. Εκείνη τη χρονιά, σε ένα τουρνουά στη Νότια Αμερική, η σερβική ομάδα είχε νικήσει τη σπουδαία Γιουβέντους. Εντυπωσιασμένος από την προσπάθεια των Σέρβων, ο (τότε) «ισχυρός άντρας» του ιταλικού συλλόγου, Ουμπέρτο Ανιέλι, αποφάσισε να δωρίσει στην Παρτίζαν δύο πλήρη σετ των παραδοσιακών, ασπρόμαυρων εμφανίσεων της ομάδας του. Οι παίκτες της Παρτίζαν, που μέχρι τότε φορούσαν μπλε και κόκκινα, ζήτησαν από τον αρχηγό τους, Στέφαν Μπόμπεκ (τον μετέπειτα προπονητή με τον οποίο ο Παναθηναϊκός κατέκτησε αήττητος το Πρωτάθλημα του 1964), να φορούν διαρκώς τις ιταλικές -πολύ πιο φινετσάτες- στολές. Εκείνος, δεν είχε κανένα λόγο να μη συμφωνήσει.

Τα δύο ματς του Ολυμπιακού με την Παρτίζαν θα είναι μία προσομοίωση των γεμάτων ένταση αναμετρήσεων του Ερυθρού Αστέρα με την Παρτίζαν, δηλαδή της βαλκανικής -hardcore- έκδοσης των ντέρμπι. Η έχθρα των δύο ομάδων που συνθέτουν το «Večiti derbi» (το «αιώνιο ντέρμπι») έχει τις ρίζες της στην ενωμένη Γιουγκοσλαβία του 1945. Ο Ερυθρός Αστέρας ιδρύθηκε από τον κομμουνιστικό συνασπισμό της εποχής, ενώ η Παρτίζαν -λίγους μήνες αργότερα- από τον στρατό της Γιουγκοσλαβίας. Με τον καιρό, ο αθλητικός ανταγωνισμός μετατράπηκε σε παιχνίδι επικράτησης μεταξύ του υπουργείου Εσωτερικών και του υπουργείου Αμυνας της χώρας. Εδώ και δεκαετίες, τα ντέρμπι του Βελιγραδίου είναι από τα πιο αιματηρά του κόσμου. Ενίοτε, δε, και φονικά.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News