Το σενάριο γράφει ότι «η Γαλλία πρέπει να εκλέξει νέο πρόεδρο – σε δύο γύρους ψηφοφορίας, στις 23 Απριλίου και στις 7 Μαΐου». Πλησιάζοντας ο πρώτος γύρος, εδώ και καιρό, ήδη δημοσιεύονται -σχεδόν καθημερινά- δημοσκοπήσεις κατά τις οποίες οι κύριοι διεκδικητές της εξουσίας εμφανίζονται να παίρνουν την εκλογική νίκη. Μπορεί να είναι ο Εμανουέλ Μακρόν, μπορεί να αντέξει τελικά ο Φρανσουά Φιγιόν, μπορεί να πραγματωθεί ο εφιάλτης και να είναι η Μαρίν Λεπέν, ή να γίνει η έκπληξη και να τα καταφέρει (από το πουθενά) ο Ζαν-Λυκ Μελανσόν! Οι δημοσκόποι τα έχουν με έναν τρόπο χαμένα.
Σχεδόν κάθε φορά, σε κάθε μέτρηση, κάποιος εκ των τεσσάρων εμφανίζεται να μπορεί να είναι ο επόμενος πρόεδρος, όλες οι μετρήσεις προεξοφλούν ντέρμπι σε δύο πράξεις και επιβεβαιώνουν την γενικευμένη απογοήτευση των ψηφοφόρων. Επειδή όμως το κομμάτι «δημοσκοπήσεις» αποτελεί, πλέον, ένα παγκόσμιο φαινόμενο, το ερώτημα που γεννάται είναι «πόσο ασφαλή παραμένουν αυτά τα αποτελέσματα έπειτα από τις απανωτές αποτυχίες των δημοσκόπων σε προηγούμενες εκλογικές διαδικασίες;». Δεν χρειάζεται να κάνουμε τεστ μνήμης, ας θυμηθούμε το τι έγινε στη Βρετανία με το Brexit ή ακόμη και στις εκλογές των ΗΠΑ – κοιμηθήκαμε με Χίλαρι πρόεδρο και ξημερώσαμε με Τραμπ.
Υπάρχει, βέβαια, μια διαφοροποίηση στη γαλλική περίπτωση. Αυτή έγκειται στο ότι, σε αντίθεση με τις δύο προαναφερθείσες χώρες, στη Γαλλία οι δημοσκοπήσεις υπολογίζονται με βάση τις τελευταίες εκλογές, όπου το εκλογικό σώμα ψήφισε -σε γενικές γραμμές- 50% Δεξιά και 50% Αριστερά. Ωστόσο, η σημερινή εικόνα είναι εντελώς διαφορετική, αφού υπάρχει ο κίνδυνος υποτίμησης -δημοσκοπικά- της εκλογικής δύναμης των δεξιών υποψηφίων, όπως συνέβη και σε άλλες χώρες. Για την ακρίβεια, είναι πολύ πιθανό. Η Μαρίν Λεπέν από το Εθνικό Μέτωπο συγκεντρώνει, μέχρι στιγμής, το 24% των ψήφων, αλλά υπάρχουν πολλοί αναλυτές οι οποίοι θεωρούν ότι βρίσκεται στο 30%. Αυτοί οι άνθρωποι δεν έχουν αυτή τη θεώρηση διότι είναι οπαδοί της, αλλά επειδή γνωρίζουν ότι πολλοί ακροδεξιοί ψηφοφόροι στις δημοσκοπήσεις δεν αποκαλύπτουν ποιον θα ψηφίσουν. Τόσο η Λεπέν, όσο και ο Μακρόν, δεν ανήκουν στο παραδοσιακό γαλλικό πολιτικό σύστημα. Για αυτό είναι πιθανό, ορισμένοι ψηφοφόροι, όταν ρωτούνται, να δηλώνουν ότι θα στηρίξουν τον μετριοπαθέστερο υποψήφιο, δηλαδή τον Μακρόν, αλλά στην κάλπη θα ρίξουν το ψηφοδέλτιο της Μαρίν Λεπέν. Το απευχόμαστε ως σενάριο, αλλά υπάρχει.
Αυτό συμβαίνει, επίσης, επειδή οι γαλλικές εκλογές έτσι κι αλλιώς κρύβουν εκπλήξεις. Δεν θα είναι παράξενο, για παράδειγμα, η διαφορά ανάμεσα στον Μακρόν και τη Λεπέν να είναι πολύ μικρότερη, επειδή πολλοί αριστεροί ψηφοφόροι θα απέχουν από τον δεύτερο γύρο, ενώ πολλοί συντηρητικοί θα ψηφίσουν τη Λεπέν.
Αρα, μπορεί κάποιος να αποκλείσει τον κίνδυνο να γίνει πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας η Μαρίν Λεπέν; Δυστυχώς, όχι. Επίσης, τα προγνωστικά -που φέρουν τον Μακρόν βέβαιο νικητή- μπορούν να οδηγήσουν σε δυνητικούς του ψηφοφόρους να απέχουν από τον δεύτερο γύρο, γιατί ως νέος στην πολιτική δεν διαθέτει «πιστούς», σε αντίθεση με τον σκληρό πυρήνα που έχει σχηματίσει η Λεπέν. Αυτό, με τη σειρά του, δυνητικά θα μπορούσε να οδηγήσει στο να εκλεγεί η Λεπέν πρόεδρος.
Ας μη συζητήσουμε την άποψη αρκετών αναλυτών οι οποίοι θεωρούν ότι το φαινόμενο Μακρόν έχει υπερεκτιμηθεί στις σφυγμομετρήσεις και αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε ένα άτσαλο εκλογικό «ξεφούσκωμα». Ταυτόχρονα, το έργο των δημοσκόπων έτσι κι αλλιώς είναι δύσκολο, αφού το γαλλικό εκλογικό σώμα είναι ασταθές και αναποφάσιστο. Για την ακρίβεια, το 1/3 από εκείνους, τεράστιο ποσοστό, αποφασίζει την ημέρα των εκλογών. Υπό αυτές τις συνθήκες, τα προγνωστικά τα οποία δίδονται στη δημοσιότητα είναι γενικώς υπερεκτιμημένα και, κατά συνέπεια, πιθανώς λανθασμένα.
Τι αναφέρουν, όμως, ακόμα και έτσι; Ο αριστερός υποψήφιος υπολείπεται μόλις 5 μονάδες των Λεπέν και Μακρόν, ενώ θεωρείται ο πιο δημοφιλής πολιτικός στη Γαλλία αυτή τη στιγμή. O Ζαν-Λυκ Μελανσόν εδραιώνεται στην πρώτη τετράδα εν όψει των προεδρικών εκλογών, μόλις 5-6 μονάδες πίσω από τον Μακρόν και τη Λεπέν, ενώ σε πολλές δημοσκοπήσεις έρχεται τρίτος, μπροστά από τον γκωλικό Φιγιόν!
Οπως γράφει ο Guardian, με αυτό το 1/3 των γάλλων ψηφοφόρων να είναι αναποφάσιστο, κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα ποιοι θα είναι οι δύο υποψήφιοι που θα περάσουν στον δεύτερο γύρο. Την ίδια στιγμή, ο απερχόμενος πρόεδρος, Φρανσουά Ολάντ, εξέφρασε την ανησυχία του για τους κινδύνους των απλουστεύσεων και ότι οι εκλογές σημαδεύονται από αντικαθεστωτικό θυμό και λαϊκιστές πολιτικούς. Αυτό συμφωνεί με την άποψη των πολιτικών αναλυτών οι οποίοι υποστηρίζουν ότι μία αναμέτρηση της Λεπέν με τον Μελανσόν στον δεύτερο γύρο θα προκαλέσει «σεισμό» στη Γαλλία. Αλλά και στην Ευρώπη.
Ας δούμε ποιοι είναι όλοι οι υποψήφιοι που επιζητούν τις γαλλικές ψήφους.
Εμανουέλ Μακρόν (Εμπρός! EM)
Αν υπάρχει ένας επικρατέστερος υποψήφιος για να αντιμετωπίσει τη Λεπέν στον β’ γύρο των προεδρικών εκλογών, αν και μόλις πρόσφατα έστησε το κόμμα του, είναι εκείνος.
Ο 39χρονος πρώην υπουργός Οικονομίας του Ολάντ, ο οποίος παραιτήθηκε από τη σοσιαλιστική κυβέρνηση και διεκδικεί την προεδρία ως ανεξάρτητος, έχει ένα πρόγραμμα που «χαϊδεύει» δημόσιες επενδύσεις και φιλοεπιχειρηματικές πολιτικές. Είναι, βλέπετε, ένθερμος φιλοευρωπαϊστής. Αυτοπροσδιορίζεται ως «ρεαλιστής αριστερός που θέλει να μεταρρυθμίσει τη χώρα», αλλά οι αριστεροί αντίπαλοί του τον αποκαλούν «απομίμηση του Τόνι Μπλερ» – κι αυτό μόνο ως καλό δεν ακούγεται. Στις δημοσκοπήσεις για τον α’ γύρο των εκλογών μονομαχεί με τη Λεπέν πόντο-πόντο για την πρώτη θέση, αλλά στον β’ γύρο φαίνεται να τη νικά κατά κράτος, με ποσοστά άνω του 60%.
Μαρίν Λεπέν (Εθνικό Μέτωπο FN)
Η εκλογή του Τραμπ στις ΗΠΑ δείχνει ότι δεν πρέπει να αποκλείουμε την περίπτωση να επικρατήσει η 48χρονη υποψήφια του ακροδεξιού Λαϊκού Μετώπου στον β’ γύρο των εκλογών.
Αλλωστε, από όλους τους υποψηφίους η Λεπέν έχει, όπως γράφαμε και πιο πάνω, την πιο στέρεα εκλογική βάση: το 75% όσων θα την ψηφίσουν δηλώνουν βέβαιοι για την επιλογή τους. Στο πρόγραμμά της περιλαμβάνει την αποχώρηση της Γαλλίας από την ΕΕ (Frexit), την επιστροφή στο παλαιό εθνικό νόμισμα, το Φράγκο, την επαναφορά των συνοριακών ελέγχων και να δίνεται προτεραιότητα στους γάλλους ανέργους έναντι όσων έχουν καταγωγή από άλλη χώρα. Παρουσιάζεται ως «αντισυστημική», με απλό μήνυμα: όλα τα άλλα κόμματα, αριστερά και δεξιά, ανήκουν στο ίδιο διεφθαρμένο κατεστημένο, ενώ η ίδια είναι η μόνη που μπορεί να υπερασπιστεί τη «Γαλλία του λαού». Σας θυμίζει κάτι όλο αυτό;
Φρανσουά Φιγιόν (Οι Ρεπουμπλικανοί LR)
Ο 62χρονος υποψήφιος της Δεξιάς και πρώην πρωθυπουργός (επί προεδρίας Σαρκοζί) ξεκίνησε την κούρσα με καλούς οιωνούς, όμως στην πορεία τον έφαγαν τα σκάνδαλα για τις αργομισθίες τής συζύγου του (με συνολικούς μισθούς άνω των 800.000 ευρώ από χρήματα των φορολογουμένων) και των δύο παιδιών τους.
Αρχικά είχε δηλώσει ότι αν του απαγγελλόταν κατηγορίες θα αποσυρόταν από την κούρσα. αλλά στη συνέχεια έκανε μια μεγαλοπρεπέστατη «κωλοτούμπα». Το πρόγραμμά του περιλαμβάνει μισό εκατομμύριο απολύσεις από το Δημόσιο, κατάργηση του 35ώρου και του φόρου μεγάλης περιουσίας και την άρση των κυρώσεων προς τη Ρωσία. Οι δημοσκοπήσεις για τον α’ γύρο τού δίνουν ποσοστό περίπου 18% και τον φέρνουν σταθερά τρίτο, το οποίο σημαίνει ότι δεν θα περάσει στον β’ γύρο.
Μπενουά Αμόν (Σοσιαλιστικό Κόμμα PS)
Ο 49χρονος υποψήφιος των Σοσιαλιστών και πρώην υπουργός Παιδείας του Ολάντ πήρε πανηγυρικά το χρίσμα των κόμματός του κερδίζοντας ακόμη και τον (πρώην πλέον) πρωθυπουργό Μανουέλ Βαλς.
Αν και έχει τις πιο προχωρημένες πολιτικές, δεν φαίνεται να μπορεί να απογειωθεί στις δημοσκοπήσεις. Μοιράζεται την τελευταία θέση (από τους πέντε «μεγάλους») με τον Μελανσόν, με το ποσοστό τους να μην ξεπερνά το 13%. Τον αποκαλούν «Γάλλο Μπέρνι Σάντερς» και το πρόγραμμά του περιλαμβάνει τη νομιμοποίηση της κάνναβης και τη φορολόγηση των πλουσίων για τα παλιορομπότ που παίρνουν τις δουλειές των ανθρώπων, ένα πλάνο για την ενίσχυση όσων κερδίζουν λιγότερα από 2.185 ευρώ τον μήνα, επίδομα ανεργίας ως 600 ευρώ μηνιαίως και κατάργηση του νόμου του 2016 που διευκολύνει προσλήψεις και απολύσεις.
Ζαν-Λικ Μελανσόν (Ανυπότακτη Γαλλία FI)
Ο 65χρονος υποψήφιος της Αριστεράς, ο οποίος έχει την υποστήριξη του Κομμουνιστικού Κόμματος και είχε λάβει 11% στις προηγούμενες προεδρικές εκλογές (το 2012), διεμβολίζει τον Αμόν από τα αριστερά.
Η έναρξη της προεκλογικής του εκστρατείας ήταν κινηματογραφική: εμφανίστηκε ως ολόγραμμα σε προεκλογική συγκέντρωση στο Παρίσι ενώ, στην πραγματικότητα, την ίδια ώρα, μιλούσε σε άλλη συγκέντρωση, στη Λιόν! Ταυτόχρονα, είναι εκείνος που λέγεται ότι υπηρετεί με ζήλο το πολιτικό stand up. Ζητεί την αποχώρηση της Γαλλίας από την ΕΕ, υποστηρίζοντας ότι «ο οικονομικός φιλελευθερισμός έχει αποστραγγίξει την ικανότητα της Ευρώπης να φέρει δημοκρατική αλλαγή». Το πρόγραμμά του περιλαμβάνει δικαίωμα ψήφου από τα 16, την ίδρυση της «6ης Δημοκρατίας», ενίσχυση των εξουσιών της Εθνοσυνέλευσης, της οποίας τα μέλη θα εκλέγονται με απλή αναλογική, λύση στο θέμα των αστέγων και αναγνώριση της υπερκόπωσης ως εργατικής ασθένειας.
Επειτα από όλα αυτά, είναι λογικό οι Γάλλοι να μη γνωρίζουν τι θα ψηφίσουν – είπαμε, οι περισσότεροι θα το αποφασίσουν το πρωί τής 23ης Απριλίου, τρώγοντας στην κουζίνα του σπιτιού τους ένα κρουασάν βουτύρου και πίνοντας καφέ. Γαλλικό, τι άλλο; Και πρέπει να ξεμπερδεύουν με τις προεδρικές εκλογές, αφού έπονται οι βουλευτικές, στις 11 και 18 Ιουνίου. Οπου πάλι θα πρέπει να αποφασίσουν τι θα ψηφίσουν εκείνο το πρωί, τρώγοντας κρουασάν κ.λπ.
Ακολουθήστε το Protagon στο Google News