Το βέβαιο είναι πως ο Γιάνης Βαρουφάκης δεν είναι ούτε τρελός ούτε αφελής. Ακόμα κι αν μας εξυπηρετεί να μην κατανοούμε τις κινήσεις του, αυτό δεν σημαίνει πως οι απλοϊκοί χαρακτηρισμοί που του προσάπτoυν διάφοροι ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα.

Ο προβληματισμός βρίσκεται αλλού. Κατά πόσο οι προθέσεις του είναι συμβατές με τις αντοχές της ελληνικής πραγματικότητας. Και τα ερωτήματα γύρω από αυτό είναι τρία: Πειραματίζεται, χωρίς σχέδιο, αναμένοντας τις εξελίξεις που θα ικανοποιήσουν το όραμά του; Ακολουθεί πλάνο διάλυσης και ανασύνθεσης της ελληνικής οικονομίας, σε ένα πλαίσιο που μέχρι στιγμής το έχει συλλάβει μόνο θεωρητικά; Ή μήπως είναι τόσο φιλόδοξος που ονειρεύεται ένα Νόμπελ οικονομίας, αλλάζοντας το παγκόσμιο νομισματικό σύστημα;

Eίναι πάντως σαφές πως δεν έχει ουδεμία σχέση με την κυβέρνηση που τον διόρισε υπουργό. Και ο ίδιος και η παρέα του, όπως η κυρία Παναρίτη, δεν ανήκουν σε «ερασιτέχνες» που φαντασιώνονται αραχνιασμένα αποτυχημένα συστήματα με συγκεντρωτική οικονομία και σοσιαλιστικό «ολοκληρωτισμό» στη διαχείριση της κοινωνίας. Ούτε πάλι θα μπορούσαμε να πιστέψουμε ότι ο Γιάνης είναι άνθρωπος που αγάπησε ξαφνικά καθαρίστριες και ταυτίστηκε  με τα συντεχνιακά λούμπεν του ελληνικού μικροκαπιταλισμού.

Όσο για τη θεωρία των παιγνίων και τη δυνατότητα νομισματικής εξέλιξης σε ένα είδος ψηφιακού νομίσματος, είναι δεδομένο ότι τα πιστεύει και θα ήθελε κάποτε να γίνουν πραγματικότητα. Φανταστείτε ένα ψηφιακό νόμισμα, βασισμένο σε περιουσιακά στοιχεία, που θα μπορούσε να αποδειχθεί η λύση στη σοβαρή κρίση ρευστότητας που αντιμετωπίζει η χώρα. Άλλωστε, η ΕΚΤ έχει προκρίνει ένα υποθετικό σενάριο, στο οποίο η Ελλάδα θα πληρώνει τους δημόσιους υπαλλήλους της με νόμισμα IOU, υποστηριζόμενο από μελλοντικά φορολογικά έσοδα κατ’ αναλογίαν με το αποκαλούμενο FT coin (future tax coin). Ο Γιάνης έχει γράψει γι' αυτό και φαντάζομαι ότι στην οριακή υφιστάμενη κατάσταση που βιώνει η χώρα θα μπορούσε και πάλι να προταθεί.

Είμαι, πάντως, βέβαιος πως ο Βαρουφάκης ανήκει στην κατηγορία των ανθρωπιστών επιστημόνων που θέλουν να αλλάξουν τον κόσμο. Και όπως όλοι οι πνευματικοί άνθρωποι, κρατά αποστάσεις, κρίνει, αξιολογεί και οραματίζεται.

Για όλους αυτούς τους επιστήμονες, όμως, τίθεται πάντα ένα κρίσιμο ζήτημα: Κατά πόσο η ηθική τους, αναγνωρίζει τις ποιοτικές επιπτώσεις των σχεδίων τους σε μεγάλα κοινωνικά στρώματα και κατά πόσο αντιλαμβάνονται το σωστό timing του κάθε εγχειρήματος. Για παράδειγμα, υπάρχει προβληματισμός  αν ο Γιάνης, αυτή τη στιγμή, κινείται σε ένα τεράστιο πλαίσιο δράσης σέρνοντας πίσω του τους σκληροπυρηνικούς  του ΣΥΡΙΖΑ, τους  Ευρωπαίους  γραφειοκράτες και ολόκληρο το παγκόσμιο σύστημα. Και κυρίως αν έχει μετρήσει σωστά τις αντοχές του ελληνικού λαού, σε περίπτωση που τον έχει ήδη βάλει στον «δοκιμαστικό σωλήνα» του εργαστηρίου.

Υπάρχουν όμως και άλλα δεδομένα για τον Βαρουφάκη, που τον φέρνουν κοντά σε έναν σοβαρό φεντεραλιστή αλλά από την ανάποδη. Πρώτον, δεν πιστεύει σ' αυτήν την Ευρώπη, που συνεχίζει να στηρίζει ένα κοινό  νόμισμα χωρίς να ανακυκλώνει ελλείμματα με πλεονάσματα. Δεύτερον, θεωρεί ότι  μικρές μεταπρατικές οικονομίες σαν τη δική μας, δεν μπορούν να συνεχίζουν να υφίστανται τις πιέσεις των δυνατών, όπως η Γερμανία, και τρίτον, ότι οι τράπεζες επιβάλλουν τους κανόνες στην πολιτική των κυβερνήσεων, χρησιμοποιώντας ένα είδος νομισματικού «σαδισμού»!

Σε όλα τα παραπάνω, ένας υπομονετικός ευρωπαϊστής θα έλεγε πως ελπίζει ότι με την Ένωση όλα θα αλλάξουν και η ανακατανομή πλούτου θα έρθει φυσιολογικά, μέσα από τη βελτίωση των θεσμών. Αντίθετα από ό,τι φαίνεται, ο Γιάνης, μάλλον λόγω επιστημονικής «διαστροφής», βιάζεται πολύ να ανακατέψει την τράπουλα. Δεν ικανοποιείται, ας πούμε, από τα πρώτα δείγματα των Σκανδιναβών που σπεύδουν σταδιακά να επιβάλουν το πλαστικό χρήμα, ούτε και οραματίζεται συνεργασίες των χωρών του Νότου που θα διεκδικήσουν μεταφορά πλεονασμάτων.

Και κάτι μου λέει ότι έχει στα συρτάρια του -όχι του ΥΠΟΙΚ- καλά κρυμμένα σχέδια και φιλόδοξες στρατηγικές κινήσεις. Ελπίζω μόνο να έχει σκεφτεί και τα όρια του εφικτού που θα μπορούσε να τα εφαρμόσει. Γιατί, μολονότι βιώνουμε μια ζοφερή παρωδία της Δημοκρατίας χωρίς καμία έγκυρη ενημέρωση,  έχουμε τουλάχιστον το δικαίωμα να συνεχίσουμε ως ελεύθεροι οικονομικά άνθρωποι, έστω και με κάποια επίφαση ανεξαρτησίας.

Ας ελπίζουμε, λοιπόν, σε ένα δίκαιο και ανθρώπινο νομισματικό σύστημα στο μέλλον. Θα ήταν καλύτερα, όμως, αν πρόκειται να το διεκδικήσουμε, να είμαστε σίγουροι ότι θα καταφέρουμε θεσμικά και αναπτυξιακά να το υποστηρίξουμε. Και με την παραγωγικότητα του δικού μας λαού αλλά και με τη θεσμική κατοχύρωση της Ευρώπης που νομοτελειακά ανήκουμε.

Διαφορετικά, η ιστορία μπορεί να είναι αμείλικτη, με όποιον αγνοήσει ότι για να αλλάξεις τον κόσμο πρέπει, τουλάχιστον, να  τον υποψιάσεις γι' αυτό…

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News