Έχετε πιάσει στα χέρια σας πεντακοσάρικο; Ε ναι ρε παιδιά ευρώ, όχι δραχμές! Εγώ μόνο μια φορά. Πήγα σε μια τράπεζα για να σηκώσω 3000 € και να τα καταθέσω σε μια άλλη. Σκάει ο ταμίας μπροστά μου έξι «μενεξεδιά». Αφού τον έβαλα να μου ορκιστεί στην οικογένειά του για τη γνησιότητά τους, τα πήρα και σε δέκα λεπτά τα είχα ξαναδώσει. Αυτό ήταν το σύντομο ειδύλλιό μου με τη ναυαρχίδα του ευρώ.

Εύλογο ερώτημα: Αφού ούτε το βλέπουμε ούτε, πολύ περισσότερο, το πιάνουμε γιατί το φτιάξανε; Μάλλον καλύτερα, για ποιούς το φτιάξανε;

Μια απάντηση σε αυτό την έδωσε η SOCA στη Μ.Βρετανία. Συντόνισε, τον Απρίλιο του 2010, την απόσυρση του από τη χώρα. Με άλλα λόγια πεντακοσάευρω στην Αγγλία δεν υπάρχει ούτε σε τράπεζες, ούτε σε ανταλλακτήρια. Ο λόγος; Τα πεντακοσάρικα σε ποσοστό 90% ήταν το χρήμα του οργανωμένου εγκλήματος. Το μέτρησαν κιόλας το πράγμα. Ένα εκατομμύριο στερλίνες σε εικοσάλιρα ζυγίζουν 50 κιλά ενώ σε πεντακοσάευρα 2,2 κιλά, που χωράνε σε 4 κουτιά δημητριακών!

Το μεγαλύτερο χαρτονόμισμα σε δολάριο είναι των 100. Σε στερλίνες στην Αγγλία των 50 και κυκλοφορούν μόνον 194.000.000 γνήσια κομμάτια, συνολικής αξίας 9,7 δις.

Η Ε.Κ.Τράπεζα όμως, το είδε αλλιώς το θέμα. Τύπωσε περίπου 600 εκατομμύρια χαρτονομίσματα των 500 €, συνολικής αξίας 300 δις €. Ακόμη κι αν λάβει υπόψη κανείς τα στοιχεία ΑΕΠ και πληθυσμού, είναι φανερό ότι πρόκειται για διαφορά αντίληψης. Η συνολική αξία των χαρτονομισμάτων του ευρώ σε κυκλοφορία ανέρχεται σε 900 δις περίπου. Το 1/3 είναι σε πεντακοσάρικα! Αν πάρουμε υπόψη ότι το ευρώ είναι το νούμερο 2 διεθνές νόμισμα θα πρέπει να υποθέσουμε ότι το πεντακοσάρικο του είναι ο έρωτας της διεθνούς βρωμιάς [ναρκωτικά, εκτελέσεις, δωροδοκίες, τρομοκρατία κλπ].

Αν μπείτε εδώ θα δείτε με εντυπωσιακά γραφήματα πώς κατανέμεται το χρέος των 2,91 τρις € της χώρας μας και των «συναδέλφων» μας PIIGS. Δεν έχω τις γνώσεις και τον χρόνο να τσεκάρω την ακρίβεια των στοιχείων, ούτε είναι αυτό το θέμα μου σήμερα. Αυτό που μου τράβηξε την προσοχή είναι ότι ένα εκατομμύριο ευρώ, σε χαρτονομίσματα των 100 €, χωράει σε ένα σακίδιο. Άλλο ένα χαρτονόμισμα που σπάνια περνάει από τα χέρια μας. Το 55% δηλαδή, σε αξία, των χαρτονομισμάτων του ευρώ [100/200/500] δεν αφορά τις συνήθεις καθημερινές οικονομικές συναλλαγές μας. Τα «συμπυκνωμένα χαρτιά» όμως λατρεύονται από την γκρίζα και μαύρη οικονομία.            

Δυσκολεύομαι να πιστέψω ότι η κατανομή των χαρτονομισμάτων από τα θεσμικά όργανα της Ευρωζώνης έγινε παίρνοντας υπόψη και τις ανάγκες της παραοικονομίας και οργανωμένου εγκλήματος. Το θέμα όμως από την άλλη είναι ότι η παραοικονομία, η διαφθορά και το έγκλημα όχι μόνον υπονομεύουν την επιβίωση και την ευημερία των κοινωνιών αλλά και τις οδηγούν, όπως εμάς, σε μεγάλη εξαθλίωση. Σωστά θα παρατηρήσει κανείς ότι εκτός από το χαρτονόμισμα υπάρχουν και οι offshore, παράνομη ηλεκτρονική διακίνηση κ.ά. Αλλά σήμερα ας περιοριστούμε σε αυτό.

Πιστέψτε με ότι η ζωή για την παραοικονομία, τη διαφθορά και το έγκλημα αρχίζει και γίνεται πολύ δύσκολη μέσα από τον περιορισμό μέχρι την απόσυρση από την κυκλοφορία των μεγάλων χαρτονομισμάτων, που καλύπτουν κυρίως ανώνυμες ή αναπόδεικτες συναλλαγές.

Η γενίκευση των «αποδεικνυόμενων συναλλαγών» [μεταφορές μεταξύ λογαριασμών, επιταγές, κάρτες, εμβάσματα] παρέχει, σε μεγάλο βαθμό, τη δυνατότητα του ελέγχου. Είναι πραγματικά εντυπωσιακή η εχθρότητα που καλλιεργήθηκε για παράδειγμα για την «φοροκάρτα». Πλήθος αφελών, καχύποπτων αλλά και πονηρών, βάλθηκαν να μας πείσουν για το πόσο κακή είναι για τα προσωπικά μας δεδομένα -όπου ακούτε αυτό το επιχείρημα να κουμπώνεστε- και για τα δεινά που θα επιφέρει η θεσμοθέτησή της. Γιατί αλήθεια; Σε τι μπορεί να βλάψει η διαφάνεια των συναλλαγών τους άνεργους, τους μισθωτούς, τους συνταξιούχους ή τους έντιμους επαγγελματίες; Γιατί να μη γίνει κυρίαρχος έως πρακτικά υποχρεωτικός θεσμός, η «πλαστική» και ηλεκτρονική συναλλαγή με ταυτόχρονη δραστική μείωση της νομισματικής κυκλοφορίας; Κατανοώ ότι για αρκετούς είναι εφιάλτης αλλά αυτό δεν θα πρέπει να είναι η επιδίωξη των πολλών; Μια σταδιακή απόσυρση των χαρτονομισμάτων πάνω από τα 20 € με ταυτόχρονη ορθολογική λειτουργία της άυλης κυκλοφορίας θα ήταν ένα από τα σημαντικά βήματα στην εξόντωση της παραοικονομίας και πλευρών της καθημερινής διαφθοράς.     

«Μη με ζαλίζετε με ηθικολογίες και δήθεν μέτρα για τη διαφθορά και το οργανωμένο έγκλημα! Κόψτε τα χαρτονομίσματα, καταργήστε τα, αν πραγματικά είστε ειλικρινείς στις επιδιώξεις σας!». Δεν είναι δικό μου, ούτε θυμάμαι σήμερα ποιος, Αμερικάνος μάλλον, το έχει πει. Αλλά είναι σωστό!

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News