Είμαστε ενώπιον μια συμφωνίας για το ελληνικό πρόγραμμα ή μιας μη συμφωνίας που θα επιφέρει πολλά δεινά στον τόπο μας. Μέσα σε μια δημόσια σφαίρα, που πολλές φορές βρίθει ανακριβειών ή αποκρύπτει πτυχές των προβλημάτων, είναι χρήσιμο να αναδεικνύονται και τα τεχνικά, κατά κάποιους, στοιχεία που καθορίζουν, όμως, πολλές φορές τη λήψη αποφάσεων, την εξέλιξη των πραγμάτων και την ποιότητα της Δημοκρατίας μας.

Ένας νομικός και κοινοβουλευτικός μαραθώνιος θα εκτυλιχθεί μπροστά μας τις επόμενες μέρες εντός και εκτός Ελλάδας προκειμένου να υλοποιηθεί η συμφωνία.

Γίνεται πολύς λόγος για τα ποσά που η χώρα μας μπορεί να λάβει ως οικονομική βοήθεια στην περίπτωση που υπάρξει συμφωνία. Ας δούμε ποιες είναι οι υποχρεώσεις, τι ποσά υπάρχουν διαθέσιμα και πώς/εάν μπορούμε να τα λάβουμε:

1. Ποιες είναι οι υποχρεώσεις του Ελληνικού Δημοσίου για το 2015;

Οι υποχρεώσεις του Ελληνικού Δημοσίου για πληρωμές δανείων και λήξεις ομολόγων είναι 10,6 δισ.. για το τρίμηνο Ιούνιος-Αύγουστος και 4 περίπου δισ. για το τρίμηνο Σεπτέμβριος-Νοέμβριος. Κάθε μήνα το ελληνικό δημόσιο καταβάλλει περίπου 2,2 δισ. για μισθούς και συντάξεις.

Το ποσό που αυτή τη στιγμή συζητείται να διατεθεί στη χώρα μέχρι το τέλος του χρόνου ανέρχεται στα 15 περίπου δισ. προκειμένου αυτή να καλύψει τις ανάγκες της, να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της λαμβανομένων υπόψη της υστέρησης των εσόδων και της ύφεσης.

2. Ποια ποσά είναι διαθέσιμα για την οικονομική στήριξη της χώρας

• 1,8 δισ. από την τελευταία δόση του Προγράμματος εκ μέρους ΕΕ (α)
• 5,2 δισ. από τρεις εκκρεμείς δόσεις του ΔΝΤ (3Χ1,8) του έτους 2014 (β)
• 1,9 δισ. από την επιστροφή κερδών από το πρόγραμμα ανταλλαγής των ελληνικών ομολόγων (SMP’s) για το έτος 2014 και αντίστοιχο ποσό για το έτος 2015 (γ)(δ)
• 10,5 περίπου δισ. από τα αδιάθετα του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) που προορίζονταν για την ανακεφαλαιοποίηση του τραπεζικού μας συστήματος αλλά επεστράφησαν στο Ευρωπαϊκό Ταμείο (ΕΤΧΣ) με την απόφαση της 20ης Φεβρουαρίου. (ε)

3. Μπορούμε να πάρουμε από αυτά τα χρήματα και τι διαδικασίες προβλέπονται;

α) Ας υποθέσουμε ότι υπάρχει συμφωνία, ολοκληρώνεται η αξιολόγηση και το ελληνικό πρόγραμμα, τότε η χώρα θα μπορεί να λάβει τα ποσά 2α-2δ

β) Αν υπάρξει παράταση του ελληνικού προγράμματος τότε μπορεί να λάβει, ανάλογα με τη συμφωνία, μέρος των εκκρεμών δόσεων του ΔΝΤ (2β) και τα SMP’s (2γδ)

Ερώτημα γεννάται με το τι μπορεί να γίνει με τα, επιστραφέντα από το ΤΧΣ, 10 περίπου δισ.

Για την αλλαγή χρήσης του σκοπού διάθεσης του ποσού αυτού, δηλαδή από λόγους στήριξης του τραπεζικού συστήματος σε στήριξη του ελληνικού δημοσίου, απαιτείται σχετική απόφαση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης. Μέλη του ΔΣ του Μηχανισμού είναι οι Υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης. Σε κάποιες χώρες απαιτείται ειδική εξουσιοδότηση από το εθνικό κοινοβούλιο για την αλλαγή της χρήσης του ποσού αυτού (Π.χ. Γερμανία, Φιλανδία) ενώ σε άλλες απλή εξουσιοδότηση.

4. Ποιες κοινοβουλευτικές ή άλλες διαδικασίες προβλέπονται σε περίπτωση συμφωνίας;

Α. Αν υπάρξει ολοκλήρωση της αξιολόγησης, τότε θα πρέπει μέχρι τις 30 Ιουνίου η συμφωνία να γίνει νόμος του Κράτους. Πώς μπορεί να γίνει αυτό;

Με βάση τα ασφυκτικά χρονικά περιθώρια μόνο με Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου (ΠΝΠ) Κυριακή ή Δευτέρα. Η ΠΝΠ παράγει τα αποτελέσματά της από τη δημοσίευσή της στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης. Βέβαια, ενός 40 ημερών πρέπει να κατατεθεί στη Βουλή προς κύρωση και εντός 3 μηνών από τη δημοσίευση να ψηφισθεί από τη Βουλή. Κρίσιμη παράμετρος είναι κατά πόσο οι εταίροι μας θα δεχθούν μια τέτοια διαδικασία.

Άλλως, θα πρέπει η κυβέρνηση να καταθέσει νομοσχέδιο που θα συζητηθεί με την επείγουσα διαδικασία στη Βουλή, δηλαδή κατάθεση Κυριακή, συζήτηση στην Επιτροπή Δευτέρα και ψήφιση Τρίτη 30 Ιουνίου.

Σε αυτή την περίπτωση, όμως και πάλι, θα απαιτηθεί ένας αγώνας δρόμου, πρώτον, για να δημοσιευθεί ο νόμος στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και, δεύτερον, να ελεγχθεί το ψηφισθέν κείμενο από τα τεχνικά κλιμάκια προκειμένου να αποφανθούν ως προς τη συμβατότητά του με τα συμπεφωνημένα. Σε περίπτωση που βρεθούν όλα εντάξει τότε διαβιβάζεται σχετική έκθεση στο Euroworking Group, το οποίο με τη σειρά του δίνει το πράσινο φως για συμφωνία στο Eurogroup και εκταμίευση των δόσεων. Οι ως άνω διαδικασίες απαιτούν συνήθως δύο εργάσιμες ημέρες για την ολοκλήρωσή τους αλλά ίσως οι έκτακτες συνθήκες οδηγήσουν σε επίσπευση των διαδικασιών.

Β. Στην περίπτωση που συμφωνηθεί παράταση του προγράμματος, κατά τα φαινόμενα, μέχρι τέλος Νοέμβρη, τότε απαιτούνται οι παρακάτω ενέργειες:

Α) Υπογραφή της παράτασης της Σύμβασης Χρηματοδοτικής Διευκόλυνσης ( Master Financial Agreement), της δανειακής σύμβασης της χώρας, στην οποία προσαρτώνται και τα δύο κείμενα των «Μνημονίων» (Mou και MEFP). Η παράταση γίνει με την υπογραφή της τροποποιηθείσης σύμβασης από τον Υπουργό Οικονομικών, τον Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, εκπροσώπους του ΤΧΣ και από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης. Σημειώνεται, ότι ενώ η παράταση του Δεκεμβρίου 2014 είχε γίνει ορθά με νόμο (κύρωση ΠΝΠ), ο οποίος περιλάμβανε ειδικές εξουσιοδοτήσεις στα ανωτέρω αναφερόμενα πρόσωπα για την υπογραφή της παράτασης, τον Φεβρουάριο του 2015 προτιμήθηκε η απλή υπογραφή της σύμβασης χωρίς να προηγηθεί ειδική εξουσιοδότηση από τη Βουλή παρά μόνο με γενικές εξουσιοδοτήσεις άλλων νόμων. Ας υποθέσουμε, όμως, ότι επιλέγεται εκ νέου αυτή η νομική ακροβασία, τότε θα πρέπει μέχρι τις 30/6 να έχει υπογραφεί η νέα παράταση και αυτή να εγκριθεί από το ΔΣ του ESM.

Β) Έγκριση της συμφωνίας στη Βουλή και ψήφιση μέτρων/μεταρρυθμίσεων κοκ ή μέσω ΠΝΠ ως ανωτέρω (ισχύουν οι ίδιοι περιορισμοί).

Είναι προφανές ότι η καθυστέρηση στην επίτευξη συμφωνίας αυξάνει τις πιθανότητες για νομικές και κοινοβουλευτικές διαδικασίες που πόρρω απέχουν από τη θεσμική κανονικότητα που έχουμε ανάγκη.

* Ο Θανάσης Κοντογεώργης είναι δικηγόρος, διετέλεσε νομικός σύμβουλος των Υπουργών Οικονομικών Στουρνάρα και Χαρδούβελη

Προηγούμενα άρθρα του Θανάση Κοντογεώργη

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News