Τις τελευταίες πολιτικές πιρουέτες του κινέζου προέδρου Σι Τζινπίνγκ περί «κοινής ευημερίας» όλων των Κινέζων, οι οποίες προδήλως αποσκοπούν στην καταπράυνση της δυσαρέσκειας του φτωχού λαού, ανέλυσε σε κείμενο του BBC η οικονομική συντάκτριά του Καρίσμα Βασβάνι. Ο Σι ισχυρίζεται ότι η μείωση της ψαλίδας των εισοδημάτων είναι η κατάλληλη συνταγή για τη χώρα του στην παρούσα φάση, ξεκίνησε την ανταπόκρισή της η Βασβάνι, όμως οι επικριτές του αντικρούουν ότι στόχος του δεν είναι άλλος από τον ακόμη μεγαλύτερο έλεγχο των κινεζικών αλλά των ξένων επιχειρήσεων. Λοιπόν, το πώς η επιχείρηση «κοινή ευημερία» θα επηρεάσει τον υπόλοιπο κόσμο είναι το θέμα της Βασβάνι.

Πρώτ’ απ’ όλα, «κοινή ευημερία» σημαίνει άντληση κεφαλαίων από τα κέρδη των Κροίσων και των εταιρειών τους, είτε μέσω της φορολογίας είτε μέσω προγραμμάτων χρηματοδότησης ειδικού σκοπού. Ο τεχνολογικός γίγαντας Alibaba έχει συμμορφωθεί πλήρως και ήδη έχει θέσει στη διάθεση του κράτους 15,5 δισ. δολάρια ώστε να συμβάλει και αυτός στις κρατικές πρωτοβουλίες αναδιανομής εισοδήματος. Μάλιστα η Alibaba έχει δημιουργήσει μία ειδική ομάδα εργασίας για αυτόν τον σκοπό και διατείνεται ότι «η εταιρεία πάει καλά, όταν και η κοινωνία είναι καλά». Ο αντίπαλός της, ο έτερος τεχνολογικός γίγαντας, η Tencent, δίνει στο κράτος 7,75 δισ. δολάρια υπέρ του ιδίου ευγενούς σκοπού.

Η συντάκτρια του BBC σχολίασε ότι ολόκληρη η κινεζική βιομηχανία δημοσίως δηλώνει πρόθυμη να δείξει ότι «παίζει το παιχνίδι όπως διατάσσει το Κόμμα», ωστόσο στα κρυφά και off the record οι κινέζοι μπίζνεσμεν εκμυστηρεύονται σε Δυτικούς δημοσιογράφους ότι έπαθαν σοκ με τις «φιλολαϊκές» εξαγγελίες του Σι. Μόλις τις πρωτάκουσαν κατάλαβαν αμέσως ότι πλέον δεν θα προλαβαίνουν να βάζουν το χέρι τους στην τσέπη για να μοιράζουν λεφτά στο κράτος. Ωστόσο έχουν συνηθίσει στην ιδέα ότι θα πληρώνουν, έγραψε η Βασβάνι. Νομίζουν ότι το κράτος «δεν ληστεύει τους πλουσίους, απλώς αναδιαρθρώνει την κοινωνία, ενισχύοντας τη μεσαία τάξη». Πράγμα που σημαίνει ότι οι παραγωγικές επιχειρήσεις περιμένουν ανταπόδοση από την κατανάλωση. Σε τέτοια εξέλιξη ελπίζουν.

Ανασυγκρότηση της μεσαίας τάξης

Η φθηνή (και όχι απαραιτήτως φτηνή) εστίαση που σχετίζεται με παγκόσμιες αλυσίδες μπορεί να κερδίσει εκατομμύρια από την οικονομική ανασυγκρότηση της κινεζικής μεσαίας τάξης όπως εκτιμούν επιχειρηματικοί παράγοντες στην Κίνα, έγραψε η συντάκτρια του BBC, όμως ο τομέας των ειδών και υπηρεσιών πολυτελείας δεν θα κάνει τζίρους. Διότι ό,τι κατάφερε μέχρι τώρα αυτός ο κλάδος (και δεν είναι λίγα: οι κινεζικές δαπάνες πολυτελείας αντιπροσωπεύουν περίπου το 50% της παγκόσμιας κατανάλωσης) μπορεί να τιναχτεί στον αέρα πολύ εύκολα. Αυτό θα συμβεί αν οι πλούσιοι Κινέζοι, μπουχτισμένοι από τα κρατικά άμεσα και έμμεσα χαράτσια, «σταματήσουν να αγοράζουν γερμανικά αυτοκίνητα, ελβετικά ρολόγια, ιταλικές γραβάτες» κ.ο.κ. Οπότε θα υπάρξει για τη Δύση ζημία.

Υπάρχουν και εκείνοι οι Δυτικοί επιμελητηριακοί παράγοντες, από το Χονγκ Κονγκ αλλά και από την υπόλοιπη Κίνα, που αμφισβητούν αυτό το ίδιο το πρόγραμμα της «κοινής ευημερίας» σημείωσε η Βασβάνι. Αυτοί υποστηρίζουν ότι δεν υπάρχει καμία εγγύηση πως οι μικρομεσαίοι Κινέζοι ή οι οικονομικώς ακόμη πιο αδύνατοι θα ανακάμψουν. Και επισημαίνουν ότι οι προσπάθειες εταιρικής κοινωνικής ευθύνης που υιοθέτησαν η Alibaba και η Tencent μπορεί να μην επαρκούν. Επικεντρώνουν, δε, στο εξής αξιοσημείωτο. Τώρα ο Σι ρίχνει το βάρος στο εσωτερικό της χώρας του, λένε. Μήπως αυτό σημαίνει ότι δεν χρειάζεται πλέον τον υπόλοιπο κόσμο;

Οι αναλυτές της κινεζικής οικονομίας, έγραψε η ανταποκρίτρια του BBC, κρίνουν ότι για το Πεκίνο το πρόγραμμα της «κοινής ευημερίας» δεν σημαίνει αναπαραγωγή στο εσωτερικό της Κίνας ενός ευρωπαϊκού προτύπου κοινωνικής πρόνοιας ή, πολύ περισσότερο, προσπάθεια εκδημοκρατισμού του μονοκομματικού συστήματος. Υπάρχουν μόνο η πίεση συμμόρφωσης στους στόχους του Κόμματος και μπόλικοι φόροι για τα «υψηλά και παράλογα» εισοδήματα. Είναι σαφές ότι η «κοινή ευημερία» είναι ένα πρότζεκτ που δείχνει πώς θέλει να κυβερνήσει ο Σι: επιζητεί περισσότερο κρατικό έλεγχο στο επιχειρείν και μεγαλύτερη δύναμη στα χέρια του κομματικού κράτους.

Υπ’ αυτήν την έννοια, η Κίνα, η οποία ανέκαθεν ήταν δύσκολο περιβάλλον για τις ξένες επιχειρήσεις, τώρα γίνεται ακόμη πιο δύσκολη. Οι κανόνες της ξένης επιχειρηματικότητας ξαναγράφονται από το Πεκίνο με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το ρίσκο των Δυτικών εταιρειών.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News