Μεταφορά στην ελληνική πραγματικότητα της λογικής των οικονομολόγων-ροκ σταρ, τους οποίους από Λάρι Σάμερς μέχρι Πολ Κρούγκμαν εγκατέστησε στη διεθνή πρακτική η αμερικανική εμπειρία, με φόντο τη φιγούρα -άλλων εποχών!- του Τζον Κένεθ Γκάλμπρέιθ, η παρουσία του Γιάνη (με ένα «ν») Βαρουφάκη δεν θα μπορούσε καλυτέρα να δοθεί απ' ό,τι στην (κατάμεστη) αίθουσα Δημήτρης Μητρόπουλος του Μεγάρου Μουσικής (ναι) με τρία ανέκδοτα/βιωματικές καταθέσεις:

Αρχίζουμε από το πρώτο, που πιάνει άμεσα κάτι από το σήμερα. Αναζητά Ισπανός επισκέπτης τον Βαρουφάκη να μιλήσουν περί Ελλάδας, Ευρώπης, κρίσης κ.ο.κ. Τον συνοδεύει διερμηνέας, συντηρητικά αν μη φτωχικά ντυμένος, καθώς όμως η συζήτηση γίνεται εν τέλει στα αγγλικά, ο διερμηνέας παραμένει βουβό πρόσωπο. Όταν τελειώνει η συζήτηση, ζητά να μιλήσει στον Βαρουφάκη στα ελληνικά. Και τι του λέει; Ότι ο ίδιος, καθηγητής ισπανικών, είναι πλέον όχι απλώς άνεργος αλλά και άστεγος μετά την κρίση (για την οποία συζητούσαν από ύψος κύρους, μπροστά του). Οπότε, λόγω γνωριμιών και επαφών, πλέον μόνη διέξοδο έχει οσάκις υπάρχει ανάγκη για κάποια πρόχειρη διερμηνεία, να σενιάρει κάπως τα ρούχα του και να προσέρχεται στο προσκήνιο των επαφών, να βγάζει κάτι σαν αμοιβή – ώστε να πορεύεται…

Πάμε τώρα στο δεύτερο, που πηγαίνει στη διαχείριση της κρίσης στην πρώτη της φάση, την εποχή του αρχικού Μνημονίου Παπανδρέου/Παπακωνσταντίνου. Τότε, περί την προσέγγιση Βαρουφάκη στηνόταν μια συζήτηση γύρω από «ήπια» εναλλακτική προσέγγιση του συνολικού προβλήματος της Ευρωζώνης, προσέγγιση που να χωράει τη μη αδιέξοδη αντιμετώπιση του ελληνικού ζητήματος. Συναντά ο Βαρουφάκης Ιταλό, που τον γνώριζε ως πανεπιστημιακό, και που έχει κεντρικό ρόλο στην κυβέρνησή του. Ο άλλος, με εξαιρετικό ενδιαφέρον ακούει τη λογική της εναλλακτικής – τον ρωτάει όμως ο Βαρουφάκης γιατί δεν το θέτει σε επίπεδο Eurogroup, οπότε ο άλλος αφοπλιστικά του λέει ότι άμα το αποτολμήσει, πριν καλά-καλά επιστρέψει στη Ρώμη θα έχει ανάψει ο τόπος, ότι «η Ιταλία πάει να γίνει πρόβλημα σαν την Ελλάδα»! Αντιπαρατηρεί, πάντως, ότι και ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών δεν έχει θέσει κάτι τέτοιο, οποιοδηποτε εναλλακτικό, στην ευρωπαϊκή συζήτηση. Και… γιατί; Επειδή πασχίζει να βρίσκεται με την αποδοχή του ισχυρού του Eurogroup, του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε! (Γνώριμο το σκηνικό και για τη συνέχεια).

Και φθάνουμε στο πρώτο αφήγημα, που αφορά τραπεζίτη στα πρώτα χρόνια της Ευρωζώνης. Περιέγραφε στον Βαρουφάκη πώς ήταν η ζωή του -καλοκουρδισμένη και ευχάριστη- στη Φρανκφούρτη, τα χρόνια πριν την εισαγωγή του ευρώ. Έβλεπαν τα τραπεζικά στελέχη προτάσεις χρηματοδότησης, ανέλυαν τους κινδύνους, τις στάθμιζαν (μέσα και το συναλλαγματικό ρίσκο, μέσα και ο κίνδυνος χώρας), άλλες τις ενέκριναν, άλλες τις απέρριπταν. Όταν όμως ήρθε το νέο νόμισμα, βαθμιαία όλα άλλαξαν. Τα κεντρικά πίεζαν τα στελέχη να τρέξουν, «να φέρουν δάνεια»: ποσοτικοί στόχοι, ένταση για να φτιάξουν τζίρους ώστε (με τα περιορισμένα πλέον περιθώρια…) να βγαίνουν τα προσδοκώμενα έσοδα για την τράπεζα. Η ζωή των στελεχών έγινε ένα τρέξιμο, αλλά και τα χαρτοφυλάκια των ίδιων των τραπεζών γέμισαν δάνεια που έχτισαν, βαθμιαία, τη φούσκα. Που όλοι είδαμε πού οδήγησε.

Μια ακτινογραφία του πώς φθάσαμε εδώ. Προκύπτει διέξοδος, way out που λένε σε καλά ελληνικά; Αμφίβολο.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News