Τρία χρόνια συμπληρώθηκαν από την οριστική αποχώρηση της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Η Repubblica παραλλήλισε τη Βρετανία με τη Σταχτοπούτα γράφοντας ότι, μόλις εγκατέλειψε το ευρωπαϊκό σαλόνι, η Γηραιά Αλβιών έπαθε ό,τι και η Σταχτοπούτα, η παραμυθένια ηρωίδα: έχασε μια γόβα και πλέον γυρίζει κατά το ήμισυ ανυπόδητη.

«Bregret» είναι ο νεολογισμός που υποδηλώνει τύψεις και μεταμέλεια για τη χαμένη ευκαιρία, και είναι διαδεδομένος μεταξύ όσων ψήφισαν στο δημοψήφισμα υπέρ του Brexit (52%): σήμερα, οι περισσότεροι Βρετανοί στις 647 από τις 650 εκλογικές περιφέρειες της Νήσου θεωρούν την έξοδο λάθος. Τα συγκεκριμένα στοιχεία αφορούν έρευνα του ιστοτόπου UnHerd με τη μέθοδο των συνεντεύξεων – ήταν δεκάδες χιλιάδες όσοι συμμετείχαν, διασκορπισμένοι σε κάθε γωνιά της Βρετανίας. Οι Brexiters ανθίστανται μόνο σε τρεις περιφέρειες του Λινκονσάιρ και στο Γκρίμσμπι.

Στον χάρτη του «Bregret» που δημοσίευσε ο UnHerd, ως ακραιφνείς φιλοευρωπαίοι εμφανίζονται οι κάτοικοι δύο περιοχών: του Λονδίνου, όπου δήμαρχος είναι ο πακιστανικής καταγωγής Σαντίκ Χαν –και «σιδερένιος εχθρός του Brexit», κατά την έκφραση της Repubblica–, και της Σκωτίας, όπου πρωθυπουργός είναι η Νίκολα Στάρτζεον, που επιθυμεί απόσχιση της πατρίδας της από το Ηνωμένο Βασίλειο.

«Υπάρχουν όμως και ενδιαφέρουσες εκπλήξεις». Ας τις δούμε. Στο Κλάτον, πόλη 55.000 ψυχών, το 2016 το Brexit έλαβε 70%, ενώ τώρα ένα 41% πιστεύει ότι η έξοδος ήταν λάθος. Ακόμη και στην εκλογική περιφέρεια του Μπόρις Τζόνσον, ένα 56% είναι σήμερα κατά του Brexit, ενώ οι υποστηρικτές της εξόδου κερδίζουν μόνο το 24%. Κατόπιν αυτών, το UnHerd και η Repubblica εξηγούν σε τι οφείλεται η μεταστροφή.

Startling polling from @Unherd, on the eve of the 3rd anniversary of Brexit. In all 650 UK constituencies apart from three (all in Lincolnshire), more people now agree than disagree that Brexit was a mistake. Biggest movement in left leaning areas.https://t.co/tkb239vrTl pic.twitter.com/hZnu3NuAZl

— Tom Newton Dunn (@tnewtondunn) January 30, 2023

Βασικός παράγων είναι η κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει το βρετανικό ΕΣΥ. «Το NHS είναι κατακερματισμένο, έχουν εμφανιστεί μεγάλες ουρές αναμονής, έχουν ξεσπάσει απεργίες των εργαζομένων, ενώ υπάρχουν περισσότερες από 120.000 θέσεις κενές λόγω αποχωρήσεων». Και, φυσικά, η βρετανική οικονομία γενικότερα έχει απογοητεύσει τους Βρετανούς. «Η Βρετανία είναι η χώρα που στο πλαίσιο των G20 θα αναπτυχθεί λιγότερο το 2023, ακόμη και από τη Ρωσία, ενώ στο πλαίσιο των G7 έχει αρνητικές προοπτικές (-0,6%, σύμφωνα με τις επικαιροποιημένες εκτιμήσεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου). Η χώρα θα χάσει το 4% του ΑΕΠ μέχρι το 2026 λόγω του Brexit και της εξόδου από την ισχυρή ενιαία ευρωπαϊκή αγορά, ενώ οι συμφωνίες ελεύθερων συναλλαγών με την Ιαπωνία, την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία θα φέρουν ψίχουλα στα ταμεία. Εξάλλου, υπάρχει και η τρύπα των 60 δισ. που άφησε η περίοδος της Λιζ Τρας».

Επίσης, αν και οι οπαδοί του Brexit υποσχέθηκαν κλειστά σύνορα και έλεγχο της μετανάστευσης, οι ροές του είδους εφέτος έσπασαν τα ρεκόρ, αφού εισήλθαν παρανόμως στη Βρετανία περισσότερα από 500.000 άτομα. Στην οικονομία υπάρχουν πάνω από 1,2 εκατομμύριο κενές θέσεις, οι οποίες δεν είναι δυνατόν να καλυφθούν με Ευρωπαίους, επειδή η ελεύθερη κυκλοφορία τους στη Βρετανία έχει ανασταλεί. Θα μπορούσε κανείς να προσθέσει το «επικίνδυνο αδιέξοδο στη Βόρεια Ιρλανδία και στη Σκωτία, όπου η ιδέα της ανεξαρτησίας ζυμώνεται ξανά». Και η πολιτική αστάθεια δεν είναι μικρό και ασήμαντο γεγονός: «Από τον πρωθυπουργικό θώκο πέρασαν πέντε άτομα μέσα σε επτά έτη. Οι Κάμερον, Μέι, Τζόνσον, Τρας και Σούνακ. Τέτοιο φαινόμενο είναι καινούργιο στην Ιστορία της Βρετανίας».

Την προσπάθεια επανεκκίνησης ανέλαβε για λογαριασμό των Τόρις ο Ρίσι Σούνακ, πολιτικός που ως πρωθυπουργός «είναι πολύ πιο ρεαλιστής από τους προκατόχους του». Αυτός θα ανακοινώσει μέτρα για προσέλκυση επενδύσεων, για αναμόρφωση του City και του ασφαλιστικού συστήματος, και θα υποσχεθεί «την αρχή ενός μέλλοντος ευημερίας». Οι συντηρητικότεροι των Συντηρητικών υποκινούν τον πρωθυπουργό να καταργήσει περί τις 4.000 νόμους που ακολουθούν τα ευρωπαϊκά πρότυπα, «μόνο που μια τέτοια βιαστική κίνηση ενδέχεται να δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στις μικρές επιχειρήσεις που συνεργάζονται με ευρωπαϊκές εταιρείες». Η Repubblica σχολιάζει ότι «σήμερα τουλάχιστον, το Brexit δεν φαίνεται να λειτουργεί» και αυτό το γεγονός αποτυπώνεται στη δημοσκοπική καθίζηση των Τόρις: «σχεδόν 30 μονάδες πίσω από τους Εργατικούς».

Οι Εργατικοί, και για λόγους μικροπολιτικής, δεν μιλούν ανοιχτά περί επιστροφής στην ΕΕ, όμως υπόσχονται ότι «θα κάνουν το Brexit να λειτουργήσει, έχοντας εποικοδομητική σχέση με την Ευρώπη». Το θέμα είναι πώς, όταν το 60% των Βρετανών έχει απογοητευτεί από το Brexit και εναντιώνεται σε αυτό, όπως τονίζουν οι Financial Times. Και ο Guardian γράφει ότι το 12% όσων ψήφισαν υπέρ της αποχώρησης από την ΕΕ το 2016, σήμερα, αν τους δινόταν πάλι η ευκαιρία, θα καταψήφιζαν. Θεωρητικώς, θα ήταν εφικτό να ανατραπεί εκείνο το 52%-48% που ενέκρινε το Brexit. Ο ευρωπαίος (βέλγος) πολιτικός και σφοδρός πολέμιος του Brexit Γκι Φερχόφσταντ ανήρτησε στο Twitter το εξής σχόλιο: «Εχω ένα όνειρο. Το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ουκρανία εντάσσονται στην Ευρωπαϊκή Ενωση εντός πέντε ετών. Ποιος συμφωνεί μαζί μου;»

I have a dream.

Ukraine & Britain joining the EU in the next 5 years. Who’s in? ?????? pic.twitter.com/pZpaM5bUea

— Guy Verhofstadt (@guyverhofstadt) January 30, 2023

Κλείνοντας την αναφορά της στα βρετανικά πράγματα, η Repubblica παραδέχεται ότι ένα νέο δημοψήφισμα, αντι-Brexit προσανατολισμού, «είναι πολύ μακριά». Οι λόγοι που επικαλείται για την κρίση της αυτή είναι η κούραση των πολιτών από τις αλλεπάλληλες πολιτικές μάχες, ο σεβασμός στην ψήφο του 2016, ο φόβος για κοινωνικοπολιτικά προβλήματα εξαιτίας της πόλωσης. «Ενώ η απογοητευμένη από το Brexit πλειοψηφία μεγαλώνει, δεν τίθεται ζήτημα δεύτερου δημοψηφίσματος. Ακόμη και τα πιο φιλοευρωπαϊκά βρετανικά πολιτικά κόμματα είναι απρόθυμα να ανοίξουν ξανά μια πολύ βαθιά πληγή, όπως αυτή του Brexit». Συμπέρασμα: «Κολοσσιαία λάθη, όπως το Brexit, δεν διορθώνονται από τη μια μέρα στην άλλη, τόσο εύκολα και τόσο γρήγορα»…

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News