Σάββατο 6 Απριλίου 1974: μια ημερομηνία σταθμός για την ποπ μουσική, το σουηδικό κουαρτέτο των ABBA και το Μπράιτον, την παραλιακή πόλη 75 χλμ. νότια του Λονδίνου. Συνωστισμός, σημαίες από διάφορες ευρωπαϊκές χώρες, διαγωνιζόμενοι στους δρόμους – ολόκληρη η περιοχή ζει στον πυρετό της Eurovision.

Το ίδιο βράδυ, τα δυο ζευγάρια των σουηδών μουσικών γράφουν ιστορία με το «Waterloo», ένα δυναμικό ποπ τραγούδι που σαρώνει τις ψήφους των ευρωπαϊκών κριτικών επιτροπών, σε μια εποχή όπου το κοινό του διαγωνισμού δεν έχει ακόμα τη δυνατότητα να ψηφίζει. Η διεθνής καριέρα των ABBA έχει μόλις εκτοξευθεί στη στρατόσφαιρα και μέσα στην επόμενη οκταετία οι ηχογραφήσεις τους θα γίνουν ο ήχος αναφοράς της ευρωπαϊκής ποπ μουσικής.

Μισό αιώνα μετά από εκείνη την ιστορική βραδιά, το μουσικό τοπίο δεν θυμίζει σε τίποτα τις ρυθμικές μελωδίες, τις γλυκερές μπαλάντες και τις φωνητικές αρμονίες των Μπγιόρν, Μπένι, Ανιέτα και Αννα-Φρίντα. Η ελαφριά ποπ-ροκ που διαμόρφωσαν στη δεκαετία του 1970 οι ABBA έχει πλέον μόνο νοσταλγικές διαστάσεις – γεγονός που επιβεβαιώνεται από την προ τριετίας επιλογή τους να επανέλθουν συναυλιακά μέσω άβαταρ, με τις μορφές τους παγωμένες στη δεκαετία των θριάμβων τους.

Η νοσταλγία είναι μια ύπουλη τάση που παρασύρει ουτοπικά τους περισσότερους ανθρώπους όταν η χρονική απόσταση από τα νιάτα τους αρχίζει να μακραίνει. Τόσο το πιο επιτυχημένο συγκρότημα της Σουηδίας όσο και οι πολυπληθείς οπαδοί τους σε όλον τον κόσμο διανύουν πλέον τα -ήντα τους και αναπολούν μια εποχή που η ζωή ήταν πιο αθώα και η μουσική κυριαρχούσε στο ραδιόφωνο και στα πολυσύχναστα καταστήματα δίσκων.

Την ώρα που οι 70άρηδες σήμερα ABBA γεμίζουν στάδια στη Βρετανία με τα εικονικά ABBAtar τους, η πόλη που τους καθιέρωσε και τους φιλοξένησε για πρώτη φορά σε βρετανική σκηνή διοργανώνει μια έκθεση με θέμα τη «σουηδική εισβολή» του 1974. Το «ABBA: Μια Εβδομάδα στο Μπράιτον» άνοιξε τις πύλες του την Πέμπτη και θα διαρκέσει μέχρι τις 4 Αυγούστου.

Μέσα από μια σειρά φωτογραφιών, φιλμ και αναμνηστικών, οι επισκέπτες της έκθεσης ξαναζούν τον ενθουσιασμό και την αδρεναλίνη εκείνης της εβδομάδας του διαγωνισμού. Η έκθεση παρουσιάζει προσωπικές ιστορίες από τους εργαζόμενους στη διοργάνωση, τους θεατές και τους κυνηγούς αυτογράφων, που έσπευσαν στα παρασκήνια εκείνο το ανοιξιάτικο βράδυ για να συναντήσουν τους σουηδούς σταρ.

Βέβαια, υπάρχει και μια οσμή ειρωνείας στην έκθεση. Το Μπράιτον γιορτάζει την πιο λαμπερή μουσική βραδιά του την ώρα που η πλειοψηφία των Βρετανών έχει ξεχάσει ότι, παρά τις αναφορές του στην ένδοξη βρετανική ιστορία, το «Waterloo» πήρε 0 βαθμούς από την κριτική επιτροπή της χώρας το 1974 – μια ιστορική αδικία που θα διόρθωναν την επόμενη οκταετία οι μουσικόφιλοι της χώρας ανεβάζοντας τα τραγούδια των ABBA στην κορυφή των βρετανικών τσαρτ.

Η αναδρομική έκθεση διαθέτει σωρεία προσωπικών καταθέσεων, όπως ιστορίες εκπροσώπων του διεθνούς Τύπου που έγιναν τύφλα στο μεθύσι στις παμπ του Μπράιτον, ένα περιστατικό όπου ένας άνδρας κατηγορήθηκε ότι έκοψε την παροχή ρεύματος στον γνωστό για το σαρκαστικό σχολιαστικό του χιούμορ παρουσιαστή του BBC Τέρι Γουόγκαν, και τις αναμνήσεις ενός τοπικού ταξιτζή, στα καθίσματα του οποίου οι ABBA πρόσφεραν μια ιδιωτική εκτέλεση του νικητήριου τραγουδιού τους.

Αλλα εκθέματα περιλαμβάνουν το σετ των ντραμς που εξασφάλισε την τελευταία στιγμή πριν την εμφάνισή της η μπάντα, το φόρεμα με γκλίτερ μιας τραγουδίστριας που το εμπνεύσθηκε παρακολουθώντας την εμφάνιση των ABBA στην τηλεόραση ως έφηβη, ένα… φτερό από το βραδινό φόρεμα της παρουσιάστριας του διαγωνισμού Κέιτ Μπόιλ, το φύλλο με τις βαθμολογίες της βραδιάς και τα αυτόγραφα των μελών της μπάντας που εξασφάλισε ένας θεατής.

Για την πόλη του Μπράιτον η διοργάνωση του διαγωνισμού της Eurovision το 1974 αποτελεί σημαντική πολιτιστική κληρονομιά χαραγμένη στο συλλογικό ασυνείδητο των κατοίκων της. Για τη Βρετανία η έκθεση είναι μια νοσταλγική τουριστική ατραξιόν. Για τους φανατικούς μουσικόφιλους και τους μουσικοκριτικούς αυτή η αναδρομή τονίζει την αντιδιαστολή ανάμεσα στους μελωδικούς ήχους και το λαμπερό σταρ σύστεμ των ’70s, και τους εφήμερους ρυθμούς της σύγχρονης ποπ και των σημερινών σελέμπριτι.

Οι επιτυχίες των ABBA από το 1974 έως τη διάλυσή τους, το 1982, δεν διαθέτουν τη διαχρονικότητα και την επιδραστικότητα που είχαν τα σινγκλ των Beatles, αλλά παραπέμπουν αυτόματα σε μια μακρινή δεκαετία, όπου ο κόσμος κολλούσε στα ηχεία των τρανζίστορ και των αυτοκινήτων για να σιγοτραγουδήσει και να χορέψει έξαλλα εύπεπτα τραγούδια. Οι συγκρίσεις είναι σίγουρα αδόκιμες, αλλά είπαμε, η νοσταλγία είναι ύπουλο πράγμα – και σίγουρα εμπορεύσιμο…

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News