«Το ποδόσφαιρο μας ενώνει». Στο Βερολίνο, στην Κολωνία, στο Ντόρτμουντ, σε όλες τις γερμανικές πόλεις που φιλοξενούν αγώνες του Euro 2024, είναι ένα από τα βασικά σλόγκαν της διοργάνωσης. Ο επισκέπτης θα το δει γραμμένο παντού: σε αεροδρόμια, σιδηροδρομικούς σταθμούς, πλατείες και έξω από τα στάδια. Αλλά είναι ένα σύνθημα που δεν συμμερίζονται όλοι.

Οι «θερμόαιμοι» οπαδοί δεν λείπουν από τα μεγάλα ποδοσφαιρικά ραντεβού. Ούτε οι μεθυσμένοι (με εξαίρεση το πρόσφατο Μουντιάλ, όπου οι Αρχές του Κατάρ είχαν απαγορεύσει την κατανάλωση αλκοόλ). «Ξύλο» θα πέσει – και στη Γερμανία έπεσε αρκετό. Αλλά αυτό που στιγμάτισε το εφετινό Euro, ήταν το φυλετικό μίσος. Με πρωταγωνιστές τρεις λαούς, που οι διαφορές τους έχουν βαθιές ρίζες: τους Αλβανούς, τους Κροάτες και τους Σέρβους.

Καθώς πλησιάζουμε στο τέλος της φάσης των ομίλων, που θα ρίξει αυλαία τα μεσάνυχτα, μόνο τέσσερις εθνικές ομοσπονδίες έχουν τιμωρηθεί από την UEFA για ανάρμοστη συμπεριφορά οπαδών τους. Οι Σκωτσέζοι θα πληρώσουν πρόστιμο (5.600 ευρώ) επειδή στο ματς της πρεμιέρας με τη Γερμανία πέταξαν πλαστικά ποτήρια στον αγωνιστικό χώρο. Που είναι «πταίσμα», μπροστά σε αυτά που έκαναν οι Αλβανοί, οι Κροάτες και οι Σέρβοι.

Οι Αλβανοί δεν περιορίστηκαν στη ρίψη αντικειμένων. Αναψαν βεγγαλικά, ανάρτησαν στην εξέδρα τους προβοκατόρικα μηνύματα πολιτικού περιεχομένου, και εισέβαλαν στο τερέν δυο φορές. Ακόμη χειρότερα, ένας αλβανόφωνος ρεπόρτερ από το Κόσοβο προκάλεσε τους οπαδούς της Σερβίας ανεμίζοντας τη σημαία – σύμβολο της λεγόμενης «Μεγάλης Αλβανίας». Και ο αλβανός διεθνής, Μιρλίντ Ντάκου, ο οποίος παλαιότερα αγωνιζόταν με την εθνική ομάδα του Κοσσυφοπεδίου αλλά το 2023… αλλαξοπίστησε, στον αγώνα εναντίον της Κροατίας άρπαξε μια ντουντούκα και φώναζε υβριστικά συνθήματα κατά της Σερβίας και της Βόρειας Μακεδονίας, όπου υπάρχει μεγάλη έχθρα ανάμεσα στον σλάβικο πληθυσμό και την αλβανική μειονότητα.

Οι Κροάτες έριξαν φωτοβολίδες και καπνογόνα στο ματς με την Αλβανία. Στη συνέχεια φώναζαν «κρεμάστε τους Σέρβους στην Ιτιά» και στο 60ο λεπτό του παιχνιδιού, μαζί με τους Αλβανούς πλέον, «σκοτώστε έναν Σέρβο».

Οι Σέρβοι ανάρτησαν ένα μπάνερ με «ανάρμοστα μηνύματα» που αφορούσαν το Κόσοβο, το οποίο σήμερα κατοικείται κατά 92% από Αλβανούς. Η UEFA διεξάγει έρευνα και για ρατσιστικά συνθήματα σέρβων οπαδών στη διάρκεια του αγώνα με την Αγγλία.

Στα εθνικά πρωταθλήματα της Αλβανίας, της Κροατίας, της Σερβίας, του Κοσόβου και της Βόρειας Μακεδονίας, τέτοια φαινόμενα είναι συνηθισμένα τις τρεις τελευταίες δεκαετίες. Επίσης, όταν σύλλογοι από αυτές τις χώρες συναντιούνται στα Κύπελλα Ευρώπης. Σε μεγάλη διεθνή διοργάνωση, όμως, δεν τα είχαμε ξαναδεί σε τέτοια έκταση. Ο Ντάριο Μπρεντίν, κοινωνιολόγος στο Πανεπιστήμιο του Γκρατς, έχει κάποια εξήγηση και την κατέθεσε στο Athletic.

Δυο είναι οι βασικοί λόγοι, σύμφωνα με τον καθηγητή. Πρώτον, ότι το Euro 2024 διεξάγεται σε μια χώρα με μεγάλη οπαδική κουλτούρα, και εύκολα προσβάσιμη από ξένους φιλάθλους, για πρώτη φορά έπειτα από αρκετό καιρό. Το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2018 έγινε στη Ρωσία. Του 2022, στο Κατάρ. Το προηγούμενο Euro χτυπήθηκε από την πανδημία. Το εφετινό τουρνουά, στην καρδιά της Ευρώπης, είναι ελκυστικό για τους οπαδούς.

Δεύτερον, ότι τα έθνη που συνθέτουν το πρόβλημα, έχουν πολλούς μετανάστες. Ιδίως στη Γερμανία. Και τα πατριωτικά συναισθήματα της διασποράς είναι πάντοτε πολύ πιο έντονα. Στο Euro 2024 ήρθαν να τα υποδαυλίσουν οι πιο φανατικοί οργανωμένοι οπαδοί κάθε χώρας. Δεν είναι περισσότεροι από 200-250, αλλά είναι αρκετοί για να παρασύρουν τα πλήθη.

Δυστυχώς, η UEFA δεν δείχνει διατεθειμένη να αντιμετωπίσει αυτά τα φαινόμενα με την αυστηρότητα που επιδεικνύει σε άλλες περιπτώσεις. Η αλβανική ποδοσφαιρική ομοσπονδία τιμωρήθηκε με πρόστιμο 85.000 ευρώ. Η κροατική, με 28.000 ευρώ. Ο Ντάκου, ο οποίος… το τερμάτισε, με αποκλεισμό από δυο ματς. Για τα φρικαλέα συνθήματα που ακούστηκαν στον αγώνα Κροατίας – Αλβανίας, ακόμη διεξάγει έρευνα.

Οι παράγοντες των βαλκανικών ομοσπονδιών, σημειώνει το Athletic, ουδέποτε καταδίκασαν δημοσίως αυτές τις συμπεριφορές. Είτε γιατί δεν θέλουν να δυσαρεστήσουν την κοινή γνώμη και τα media της χώρας τους, είτε επειδή μοιράζονται τις ίδιες ιδέες με τους δράστες. Υστερα από κάθε εθνικιστικό ξέσπασμα, απλώς πληρώνουν τα πρόστιμα.

Σε ό,τι αφορά το Euro 2024, το πρόβλημα το έλυσε… η μπάλα. Η Αλβανία, η Κροατία και η Σερβία, αποκλείστηκαν από τη συνέχεια του τουρνουά. Σύντομα, όμως, θα το βρούμε πάλι μπροστά μας.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News