Συνθήκες εργασιακού μεσαίωνα, εντός. Και απίστευτο κρύο, εκτός. Μόνο έτσι θα μπορούσε να περιγράψει κανείς την αποκάλυψη της Courier ότι κάποιοι εργαζόμενοι της Amazon προτιμούν να μένουν σε σκηνές κοντά στις εγκαταστάσεις παρά να πληρώνουν τα δυσβάσταχτα γι’ αυτούς έξοδα για τη μετακίνησή τους.

Οι αποθήκες της Amazon στην Σκωτία βρίσκονται στο Ντάνφερμλαϊν. Πολλοί από τους εργαζόμενους, όμως, είναι κάτοικοι του Περθ. Κάτι που σημαίνει ότι θα πρέπει να διανύουν πάνω από 40 χιλιόμετρα την ημέρα για να φτάσουν στη δουλειά τους και άλλα τόσο για να επιστρέψουν. Σημαίνει επίσης ότι πρέπει να πληρώνουν 10 λίρες την ημέρα (περίπου 12 ευρώ) για να χρησιμοποιούν τα λεωφορεία της εταιρείας. Αν τώρα λάβει υπόψη του κανείς ότι το ωρομίσθιο είναι 7,35 λίρες (8,74 ευρώ), τότε προκύπτει ότι συνολικά ένας εργαζόμενος είναι υποχρεωμένος να ξοδεύει το 17% του ημερομίσθιου του για τις μετακινήσεις του.

Η αποκάλυψη προκάλεσε την αντίδραση του πολιτικού κόσμου και ένα νέο κύμα επικρίσεων για τις πρακτικές του εμπορικού κολοσσού. «Η Amazon θα έπρεπε να ντρέπεται για το γεγονός ότι εργαζόμενοί της αναγκάζονται να κατασκηνώσουν έξω στο κρύο» δήλωσε ο επικεφαλής των Φιλελεύθερων Δημοκρατών Γουίλι Ρένι υπενθυμίζοντας ότι η εταιρία τυχαίνει ευνοϊκού φορολογικού καθεστώτος στη χώρα του.

Ρεπορτάζ των New York Times πέρυσι είχε αποκαλύψει τις απάνθρωπες συνθήκες εργασίας που προσφέρει η Amazon στους εργαζομένους της. Τις ίδιες συνθήκες είχαν αναδείξει τα γερμανικά μέσα για τις συνθήκες στα κέντρα διανομής στη Γερμανία. Αλλά το αυτί της Amazon δεν ιδρώνει. Στη Σκωτία, προσέλαβε 4.000 εποχικούς υπαλλήλους για τις διακοπές των Χριστουγέννων, μετά θα τους πετάξει στον δρόμο. Και στο μεταξύ, ας κατασκηνώσουν όπου θέλουν.

Φωτό: Και μετά την εξαντλητική και κακοπληρωμένη δουλειά, ποιος ξέρει πού θα πάει να κοιμηθεί. Πηγή: Reuters / Noah Berger

Είναι ένα κάλεσμα για επιστροφή στις ρίζες αυτό που απευθύνει προς την προοδευτική Αριστερά η Μαργκότ Βάλστρομ, σοσιαλδημοκράτισσα υπουργός Εξωτερικών της Σουηδίας και τελευταίο μεγάλο ταλέντο της σκανδιναβικής πολιτικής. «Η δημοκρατική Αριστερά – λέει σε συνέντευξή της στη Repubblica – πρέπει να ανακαλύψει ξανά τις ιδεολογικές της ρίζες, να εμπνευστεί και πάλι από τις αξίες της».

Η Βάλστρομ εξηγεί ότι η παγκόσμια οικονομία υπέστη τεράστιες αλλαγές τις τελευταίες δεκαετίες – «από το άνοιγμα της Κίνας στην αγορά το 1978 και την πτώση του τείχους του Βερολίνου το 1989 έως την οικονομική κρίση που προκλήθηκε από την κατάρρευση της Lehman Brothers το 2008». Και προσθέτει: «Αυτές οι αλλαγές επηρέασαν όλες τις κοινωνίες και τις οικονομίες, αλλά και την πολυπολική παγκόσμια τάξη με έναν τρόπο που προσπαθούμε ακόμη να κατανοήσουμε».

Στο δια ταύτα, η άνοδος των λαϊκισμών είναι αποτέλεσμα αυτών των τεράστιων αλλαγών. Επομένως; «Ενα από τα πιο σημαντικά διδάγματα που αντλήσαμε είναι ότι οι αλλαγές δεν θα πρέπει να έχουν ως συνέπεια τον αποκλεισμό πολιτών, ούτε να δημιουργεί την αίσθηση σε άλλους ότι έχουν μείνει πίσω. Αυτό το αίσθημα αποξένωσης άνοιξε τον δρόμο στους λαϊκιστές. Πρέπει να συνεχίσουμε να παλεύουμε για μια κοινωνία που θα τους περιλαμβάνει όλους χρησιμοποιώντας αυτές τις παγκόσμιες αλλαγές προς όφελος των πολιτών. Γιατί όταν τα οφέλη της παγκοσμιοποίησης δεν φαίνονται στην καθημερινότητα, τότε εντείνεται η δυσαρέσκεια».

Η Μαργκότ Βάλστρομ έχει μια συμβουλή για τα ευρωπαϊκά αδελφά κόμματα: «Αφήστε τις αξίες σας να γίνουν η ραχοκοκαλιά των πολιτικών σας επιλογών. Η προοδευτική Αριστερά ήταν πάντα πιο δυνατή όταν ήξερε να είναι πιο τολμηρή και όταν πίστευε στην πρωτοκαθεδρία της πολιτικής».

Ο Ρομάνο Πρόντι το είπε λίγο πιο πρακτικά πριν από λίγες ημέρες στη Messaggero: οι προοδευτικοί πρέπει να το κάνουν όπως ο Μπένι Σάντερς και ο Τζέρεμι Κόρμπιν. Γιατί μπορεί να «μην έχουν προς το παρόν ελπίδες να κατακτήσουν την εξουσία». Όμως, «ανακαλύπτουν απροσδόκητα τις αξίες του μεταρρυθμισμού και σηματοδοτούν μια καθαρή ρήξη με τη διαδεδομένη πεποίθηση ότι για να κερδίσουν τα κόμματα της Κεντροαριστεράς πρέπει να μιμηθούν τη Δεξιά». Λέτε;

Φωτό: Η Μαργκότ Βάλστρομ στα χρώματα της κεντροαριστεράς. Πηγή: Rep

Εντάξει, δεν θα αναστήσουν και το κομουνιστικό καθεστώς. Αλλά οι πρώην σοβιετικές δημοκρατίες θα μπορούσαν να ενωθούν ξανά σε μια ένωση όπως αυτή που κατέρρευσε πριν από 25 χρόνια.

Την άποψη αυτή καταθέτει ο απόλυτος πρωταγωνιστής εκείνων των γεγονότων: ο τελευταίος πρόεδρος της ΕΣΣΔ Μιχαήλ Γκορμπατσόφ. Είναι αδύνατον να ανασυσταθεί η Σοβιετική Ενωση, λέει σε συνέντευξή του στο ρωσικό πρακτορείο Tass, αποσπάσματα της οποίας αναδημοσιεύουν οι Times. Αλλά οι 14 λαϊκές δημοκρατίες που αποτελούσαν την κομουνιστική υπερδύναμη θα μπορούσαν «με δική τους βούληση» να ενωθούν και πάλι για να σχηματίσουν μια αυτοκρατορία στα σύνορα της εποχής του Ψυχρού Πολέμου.

Τώρα, αυτό το «με τη δική τους βούληση» σηκώνει πολλή κουβέντα. Γιατί η Ουκρανία και η Γεωργία έχουν πέσει ήδη θύματα ρωσικής εισβολής. Ενώ οι βαλτικές χώρες έγιναν μέλη της ΕΕ και του ΝΑΤΟ ακριβώς επειδή τρέμουν τη Ρωσία και τις επεκτατικές της διαθέσεις. Στην ίδια συνέντευξη, πάντως, ο εμπνευστής της Γκλάνστοστ και της Περεστρόικα δηλώνει ότι έχει καθαρή τη συνείδησή του: «Υπερασπίστηκα την Σοβιετική Ενωση έως το τέλος. Ηταν και δυνατό και απαραίτητο να αλλάξει» λέει. Σε άλλη συνέντευξη που παραχώρησε στο BBC αναφέρει πως ο στόχος του ήταν να αποφευχθεί ο εμφύλιος πόλεμος.

Αλλοτε σφοδρός επικριτής του Βλαντίμιρ Πούτιν, που με τη σειρά του έχει χαρακτηρίσει την κατάρρευση της ΕΣΣΔ «έγκλημα και πραξικόπημα», ο 85χρονος Γκορμπατσόφ υπερασπίζεται σήμερα τον ρώσο πρόεδρο καταγγέλλοντας τη Δύση ότι «προκαλεί τη Ρωσία». Και τώρα τι κάνει; Μάλλον του βάζει ιδέες.

Φωτό: Σχεδόν 85, αλλά τροφαντός. Και προπάντων με νέες ιδέες. Πηγή: The Times / AP/ Ivan Sekretarev

Σκεφτείτε τώρα τους Ινκας να κάθονται μπροστά στην τηλεόραση και να παρακολουθούν μια εκπομπή στη γλώσσα τους, τα κέτσουα. Εντάξει, αυτοί μπορεί να μην έχουν την τύχη. Την έχουν όμως οι απόγονοί τους. Γιατί η δημόσια τηλεόραση του Περού θα αρχίσει για πρώτη φορά να μεταδίδει πρόγραμμα σε αυτήν την αρχαία γλώσσα που σήμερα εξακολουθούν να μιλούν 8 εκατομμύρια Περουβιανοί. Η εκπομπή, γράφει το BBC, λέγεται «Nuqanchik», που σημαίνει «Εμείς». Είναι ενημερωτική, θα διαρκεί μια ώρα, θα μεταδίδεται στις 5.30 το πρωί, ενώ η μητρική γλώσσα όλων των συντελεστών είναι τα κέτσουα.

Η γλώσσα των Ινκας ανακηρύχθηκε επίσημη στο Περού μαζί με τα ισπανικά το 1970. Αυτοί που τη μιλούν, όμως, θεωρούνται πολίτες β’ κατηγορίας από τους ισπανόφωνους. Γι’ αυτό τα κέτσουα θα ακουστούν τώρα από την TV. Και γι’ αυτό ο πρόεδρος της χώρας Πέδρο Πάμπλο Κουτσίνσκι, του οποίου οι γονείς είχαν μεταναστεύσει στο Περού από την Ευρώπη, λέει ότι «πρέπει να αντιληφθούμε ότι αυτή δεν είναι η γλώσσα των φτωχών και των μη προνομιούχων, αλλά ένας σημαντικός θησαυρός της πολιτισμικής μας κληρονομιάς».

Πώς να λένε το «έχει απόλυτο δίκιο» στα κέτσουα;

Φωτό: Η εκπομπή λέγεται «Νουκαντσίκ». Δηλαδή, «Εμείς». Πηγή: BBC News / Peru TV