«Δυστυχώς ο χρόνος για να διορθώσουμε την κατάσταση έχει σε μεγάλο βαθμό παρέλθει. Δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι άλλο πέρα από το να προετοιμαστούμε για φαινόμενα που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή εξίσου καταστροφικά με το κύμα καύσωνα στη Βόρεια Αμερική και τις δραματικές πλημμύρες στη Γερμανία και στο Βέλγιο. Αυτό, φυσικά, δεν αλλάζει το ότι πρέπει σε κάθε περίπτωση να αντιδράσουμε δίχως δισταγμούς, ούτως ώστε να αποτρέψουμε ακόμη πιο καταστροφικά δεινά». Αυτά δήλωσε o Τζέφρι Σακς σε συνέντευξη που παραχώρησε στην ιταλική La Repubblica  με αφορμή την ολοένα συχνότερη εκδήλωση ακραίων καιρικών φαινομένων ανά την υφήλιο. 

Ο 66χρονος διακεκριμένος αμερικανός οικονομολόγος συνομίλησε τηλεφωνικώς με τον Εουτζένιο Οκόρσιο από την Αθήνα, όπου βρέθηκε για ολιγοήμερες διακοπές μετ’ εργασίας, μας πληροφορεί ο ιταλός δημοσιογράφος. «Μπορούμε να εργαστούμε για να περιορίσουμε όσο το δυνατόν περισσότερο τις ζημιές και τις ανθρώπινες απώλειες», πρόσθεσε ο διευθυντής του Center for Sustainable Development του πανεπιστημίου Κολούμπια και ειδικός σύμβουλος του ΟΗΕ για το κλίμα από το 2002.

Το ότι δεν εμφανίζεται αισιόδοξος για την κατάσταση, όπως αυτή διαμορφώνεται ανά την υφήλιο, είναι ξεκάθαρο. Αυτό, ωστόσο, δεν σημαίνει ότι το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να περιμένουμε παθητικά την επόμενη μεγάλη καταστροφή. Σε πρακτικό επίπεδο «πρέπει να διαλυθεί το δίκτυο ισχύος και συμφερόντων το οποίο υποστηρίζεται από τη βιομηχανία των ορυκτών καυσίμων. Δεν έχει νόημα να υπεκφεύγουμε. Οι πετρελαϊκές εταιρείες της Δύσης μπορεί, άλλες περισσότερο άλλες λιγότερο, να ανέλαβαν πρωτοβουλίες για τον περιορισμό των εκπομπών, οι οποίες, ωστόσο, πρέπει να βελτιωθούν χωρίς δισταγμούς και εκπτώσεις. Αλλά το πρόβλημα είναι παγκόσμιο και έως ότου δεν αντιδράσουν οι χώρες που συνεχίζουν να ρυπαίνουν ωσάν να μην συμβαίνει τίποτα, αναπόφευκτα η κατάσταση θα επιδεινώνεται», προειδοποιεί ο Σακς.

Ποια είναι, όμως, τα κράτη που εξακολουθούν να παραβλέπουν την κρισιμότητα της κατάστασης, αρνούμενα να αποδεχτούν πως «η εποχή των ορυκτών καυσίμων έχει παρέλθει»; Η Κίνα και η Ινδία, όπου το μεγαλύτερο μέρος της ενέργειας προέρχεται ακόμη από τον άνθρακα, αλλά και η Ρωσία, η Σαουδική Αραβία, η Αυστραλία, η Ινδονησία, ο Καναδάς, το Μεξικό «και, φυσικά, ή μάλλον κυρίως οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής», δεν παρέλειψε να υπενθυμίσει ο Σακς.

Ειδικά για την κατάσταση στην πατρίδα του εξήγησε πως το 70% των πολιτών αναγνωρίζει τους κινδύνους και το γεγονός πως η ανθρωπότητα χρειάζεται ένα νέο αναπτυξιακό μοντέλο, και στηρίζει συγχρόνως τις όποιες δράσεις για την προστασία του κλίματος. 

Υφίσταται, ωστόσο, και ένα 20% που αποδέχεται αντιεπιστημονικές απόψεις που διακινούνται, από φονταμενταλιστές χριστιανούς οι οποίοι συστήνουν τον σκληρό πυρήνα του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος. Συνυπολογίζοντας και τις επιθετικές και αθέμιτες δράσεις των διάφορων λόμπι της βιομηχανίας των ορυκτών καυσίμων, «κάθε εύλογη πρωτοβουλία χωλαίνει. Επικρατούν η διαφθορά, η άγνοια και η απληστία».

Πιο αισιόδοξος εμφανίζεται για την κατάσταση στην Ευρώπη ο Τζέφρι Σακς. «Μου φαίνεται πως είναι πιο έτοιμη, παρότι δεν λείπουν οι εσωτερικές διαφωνίες, να υιοθετήσει κατάλληλες πολιτικές, γιατί ταλανίζεται λιγότερο από τη βιομηχανία των ορυκτών καυσίμων. To πράσινο “New Deal” αποτελεί μία κάλλιστη πρωτοβουλία και είναι επίσης σωστό που τέθηκαν φιλόδοξοι στόχοι, ούτως ώστε να επέλθουν κάποιοι συμβιβασμοί στη συνέχεια», σημείωσε ο αμερικανός ειδικός. 

Ωστόσο στην καρδιά της Ευρώπης εξακολουθούν να μετρούν νεκρούς, να αναζητούν αγνοούμενους και να καταγράφουν και να υπολογίζουν τις ζημιές της πρωτοφανούς υδάτινης καταστροφής που έπληξε μια εκτεταμένη περιοχή μεταξύ της Γερμανίας, του Βελγίου και της Γαλλίας. 

Επρόκειτο για μία φυσική καταστροφή η οποία είχε προβλεφθεί. Ομως σε άρθρο της η Τόνια Μαστρομπουόνι, ανταποκρίτρια της La Repubblica στο Βερολίνο, σημειώνει πως το να γίνεται λόγος για μία προβλέψιμη φυσική καταστροφή είναι αντιφατικό. 

«Ενας σεισμός ή η αφύπνιση ενός ηφαιστείου δεν μπορούν να προβλεφθούν. Αλλά οι επιστήμονες, που έχουν μεταμορφωθεί σε σύγχρονες Κασσάνδρες εξαιτίας της κώφωσης των πολιτικών, προειδοποιούν εδώ και δεκαετίες πως τα ακραία καιρικά φαινόμενα, κυρίως οι καταρρακτώδεις βροχοπτώσεις και οι πλημμύρες, αποτελούν  χαρακτηριστική συνέπεια της υπερθέρμανσης του πλανήτη που οφείλεται στον άνθρωπο. Πλέον μπορούν να εκτιμηθούν και οι άμεσες ευθύνες της αδράνειας των κυβερνήσεων», επισημαίνει η ιταλίδα δημοσιογράφος. Και μας πληροφορεί πως την παραμονή της καταστροφής που έπληξε τη Ρηνανία, στις ΗΠΑ μεταδίδονταν ειδήσεις για θερμοκρασίες ρεκόρ στην Κοιλάδα του Θανάτου στην Καλιφόρνια με τον υδράργυρο να φτάνει στους 54 βαθμούς Κελσίου. Και ένα αεροσκάφος που αναχώρησε από το αεροδρόμιο Μαλπένσα του Μιλάνου με προορισμό τη Νέα Υόρκη αναγκάστηκε να επιστρέψει εσπευσμένα πίσω, αφότου βρέθηκε εν μέσω σφοδρής χαλαζόπτωσης. 

Καθώς, ωστόσο, σημειώνονταν τα εν λόγω άκρως ανησυχητικά φαινόμενα, στις Βρυξέλλες λάμβανε χώρα ένα αναπάντεχο θέαμα. Οι αξιωματούχοι και οι αντιπρόσωποι της Γαλλίας, της Ιταλίας, της Πολωνίας και της Ουγγαρίας αλλά και της Αυστρίας «άρχιζαν να αποσυναρμολογούν την ευρωπαϊκή απάντηση στην κλιματική αλλαγή, εκείνο το Green Deal που σύμφωνα με τους περιβαλλοντολόγους απέχει πολύ από το να είναι μία αξιόπιστη συνταγή για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής αλλά η Κομισιόν έθεσε επί τάπητος, ούτως ώστε να καταστεί πρωτοπόρος στον κόσμο στην κούρσα ενάντια στον χρόνο και την προβλεπόμενη κλιματική Αποκάλυψη», γράφει η Μαστρομπουόνι.

Τις ώρες που χιλιάδες άνθρωποι παρασύρονταν από τα ύδατα των ποταμών και των παραποτάμων που υπερχείλισαν λόγω των πρωτοφανών βροχοπτώσεων, οι εκπρόσωποι της Γαλλίας, της Ιταλίας, της Ουγγαρίας και της Πολωνίας επιδίωκαν να μετριάσουν τους στόχους που έθεσε η ΕΕ για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, έχοντας κατά νου μικροκομματικά συμφέροντα. 

Ο Εμανουέλ Μακρόν ανησυχεί ιδιαίτερα για το ενδεχόμενο επιστροφής των Κίτρινων Γιλέκων στους δρόμους των πόλεων της Γαλλίας εξαιτίας της αύξησης της φορολογίας στα καύσιμα. «Ο γάλλος πρόεδρος νοιάζεται περισσότερο για την επανεκλογή του σε λιγότερο από έναν χρόνο παρά για τη μοίρα εκατομμυρίων παιδιών που κατέβηκαν στις πλατείες αυτά τα χρόνια στο πλαίσιο των Fridays for Future επειδή φοβούνται πως ο πλανήτης όπου ζουν θα είναι αβίωτος μέσα σε δύο δεκαετίες», αναφέρει η ιταλίδα ανταποκρίτρια. 

Η Πολωνία, η οποία εξακολουθεί να εστιάζει στον άνθρακα, ανησυχεί πως θα απολέσει την κύρια πηγή ενέργειας ενώ παρόμοιες είναι οι ανησυχίες και της Ιταλίας. Αμφότερες οι χώρες, εξηγεί η Μαστρομπουόνι, έπειτα από δεκαετίες μυωπικών πολιτικών που υπαγορεύονταν από τα ιδιαίτερα συμφέροντα, εμφανίζονται πλέον διστακτικές να προβούν σε τολμηρές μεταρρυθμίσεις όσον αφορά την ενέργεια και τη βιομηχανία, μεταρρυθμίσεις οι οποίες έχουν μεν υψηλό κόστος αλλά είναι απαραίτητες για την αποτροπή εκδήλωσης ακραίων καιρικών φαινομένων, όπως αυτά που σημειώθηκαν τις προηγούμενες ημέρες στην καρδιά της Ευρώπης.

Ολοκληρώνοντας τον συλλογισμό της η Τόνια Μαστρομπουόνι προτρέπει όλους όσοι δεν τολμούν να αναλάβουν ουσιαστική δράση κατά της κλιματικής κρίσης να λάβουν υπόψη ότι πρόσφατα το γερμανικό Ομοσπονδιακό Συνταγματικό Δικαστήριο κατηγόρησε την κυβέρνηση της Ανγκελα Μέρκελ ότι φορτώνει το βάρος της αναπόφευκτης διόρθωσης των περιβαλλοντικών πολιτικών στις μελλοντικές γενιές, αναγκάζοντάς την, έτσι, να επανακαθορίσει δραστικά τους στόχους της. Για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, σίγουρα, αλλά και για να μην προσφέρει ψήφους στους Πράσινους ενόψει των γενικών εκλογών της 26ης Σεπτεμβρίου.