Ανώτεροι αμερικανοί αξιωματούχοι πιέζουν τις κυβερνήσεις των Δυτικών χωρών να βάλουν χέρι στα κεφάλαια του ρωσικού κράτους που βρίσκονται «παγωμένα» σε τραπεζικούς λογαριασμούς στην επικράτειά τους και να τα δώσουν στον Ζελένσκι. Μιλάμε για δισεκατομμύρια δολάρια που ανήκουν στο αποθεματικό της ρωσικής Κεντρικής Τράπεζας, είπαν στην Washington Post τρία άτομα που υπό τον όρο της ανωνυμίας μίλησαν για τις σχετικές διαβουλεύσεις.

Η αυξανόμενη πίεση των Αμερικανών εξηγείται πολιτικά, σχολίασε η Post: η κυβέρνηση Μπάιντεν αντιμετωπίζει εσωτερικό πρόβλημα λόγω των διαμαρτυριών για τους πακτωλούς που στέλνει στο Κίεβο, καθώς κάποιοι κάνουν λόγο περί διασπάθισης των χρημάτων των αμερικανών φορολογουμένων. Δεδομένης της δέσμευσής του να στηρίξει μέχρις εσχάτων την κυβέρνηση του Κιέβου, ο Λευκός Οίκος βρήκε τη λύση της… απαλλοτρίωσης 300 δισ. «ρωσικών» δολαρίων από διαφόρους λογαριασμούς σε τράπεζες της Δύσης.

Η Post σημείωσε ότι ειδικοί, δηλαδή οι κεντρικοί τραπεζίτες των Δυτικών χωρών, έχουν εκφράσει ήδη τη γνώμη τους, ότι τέτοιου είδους ανάληψη των ρωσικών κεφαλαίων εκθέτει τις Δυτικές κυβερνήσεις, καθώς συνεπάγεται νομικές προκλήσεις και εγκυμονεί μεγάλους οικονομικούς κινδύνους. Ωστόσο, η χρήση των ρωσικών αποθεμάτων έχει το προφανές πλεονέκτημα ότι δεν επιβάλλει μεγαλύτερο βάρος στους φορολογουμένους των Δυτικών χωρών.

Το Κογκρέσο διέκοψε τη βοήθεια των ΗΠΑ προς την Ουκρανία τον περασμένο μήνα, έπειτα από παρότρυνση των Ρεπουμπλικανών βουλευτών. Ο Λευκός Οίκος είχε ζητήσει 20,6 δισ. δολάρια για την Ουκρανία το καλοκαίρι, όμως η Γερουσία μείωσε το ποσόν στα 6 δισ. Βέβαια, οι αξιωματούχοι της διοίκησης είναι ανένδοτοι ότι τα ρωσικά τραπεζικά αποθέματα δεν αποτελούν υποκατάστατο της έκτακτης στρατιωτικής και οικονομικής αμερικανικής βοήθειας. Ομως το πρόβλημα βρίσκεται αλλού.

Ακόμη και οι πιο ένθερμοι υποστηρικτές της λύσης με τα «παγωμένα» ρωσικά λεφτά πιστεύουν ότι θα χρειαστούν μήνες, ακόμη και ένας ολόκληρος χρόνος, ώστε να φθάσουν αυτά τα κεφάλαια στο Κίεβο. Τα περισσότερα από τα αποθεματικά της Ρωσίας διατηρούνται στην Ευρώπη. Αν η Ουάσινγκτον ενεργούσε μόνη της, θα μπορούσε να αντλήσει μόνο 5 δισ. δολάρια, διότι τόσα διατηρούνται στις ΗΠΑ. Ενα μικρό μερίδιο, δηλαδή, από τα 300 δισ. «ρωσικά» δολάρια που διατηρούνται σε λογαριασμούς σε όλον τον κόσμο.

Τι συμφώνησαν οι Δυτικοί στο Μαρόκο 

Παρά το γεγονός ότι στο εσωτερικό της κυβέρνησης Μπάιντεν κάποιοι ανησυχούν ότι αυτά τα λεφτά δεν μπορούν να χρηματοδοτήσουν τον πόλεμο αλλά μόνο την ανοικοδόμηση, η κεντρική γραμμή περί ανάληψής τους ενισχύεται.

Την περασμένη Τετάρτη, σε συνάντησή της με κορυφαίους Δυτικούς οικονομικούς αξιωματούχους στο Μαρόκο, η υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Τζάνετ Γιέλεν ενέκρινε ευρωπαϊκή πρόταση περί φορολόγησης των περιουσιακών στοιχείων της ρωσικής Κεντρικής Τράπεζας όσο διαρκεί ο πόλεμος και μεταφορά των εσόδων στην Ουκρανία. Η Post έκρινε αυτή την πρόταση ενδιάμεσο βήμα άμεσης εφαρμογής.

Την ίδια ημέρα η βελγική κυβέρνηση ανακοίνωσε τη δημιουργία ενός ταμείου 1,8 δισ. δολαρίων για την Ουκρανία, με κεφάλαια από τη φορολόγηση των κερδών που προέρχονται από τα κατασχεμένα περιουσιακά στοιχεία της ρωσικής Κεντρικής τράπεζας. Τα περισσότερα από τα ρωσικά χρήματα που διατηρούνται στην Ευρώπη βρίσκονται στην εταιρεία χρηματοοικονομικών υπηρεσιών Euroclear, με έδρα το Βέλγιο. (Τα χρήματα θα χρησιμοποιηθούν για τη στρατιωτική και ανθρωπιστική υποστήριξη της Ουκρανίας, δήλωσε ο βέλγος κυβερνητικός εκπρόσωπος.)

Πώς βρέθηκαν τα ρωσικά κεφάλαια στην Ευρώπη

Τα προηγούμενα του ρωσο-ουκρανικού πολέμου χρόνια η Ρωσία συγκέντρωσε 600 δισ. δολάρια σε ξένα νομίσματα από την πώληση πετρελαίου και φυσικού αερίου στη Δύση. Αυτό το «σεντούκι» είχε σκοπό να δώσει στο Κρεμλίνο οικονομική στήριξη σε περίπτωση εφαρμογής οικονομικών κυρώσεων εις βάρος του. Για να διαφυλάξει τα χρήματα, ο Πούτιν έβαλε περισσότερα από τα μισά κεφάλαια σε Δυτικούς λογαριασμούς, με περίπου 200 δισ. δολάρια να διατηρούνται μόνο στην Ευρώπη. Μετά την εισβολή στην Ουκρανία, οι κυβερνήσεις των ΗΠΑ και της Ευρώπης «πάγωσαν» τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, αποκόπτοντας τον Πούτιν από τις οικονομικές εφεδρείες του.

Εκτοτε, τα συγκεκριμένα ρωσικά κεφάλαια παραμένουν ανέγγιχτα σε τραπεζικούς λογαριασμούς σε χώρες όπως η Γαλλία, η Γερμανία και η Αυστρία, ενώ μικρότερα ποσά υπάρχουν δεσμευμένα στην Ιαπωνία, στην Αυστραλία, στις ΗΠΑ και στον Καναδά. Τον περασμένο Μάιο, η ομάδα των επτά Δυτικών βιομηχανικών χωρών, G7, ανακοίνωσε ότι τα περιουσιακά στοιχεία «θα παραμείνουν ‘‘παγωμένα’’ έως ότου η Ρωσία πληρώσει για τη ζημιά που προκάλεσε στην Ουκρανία». Ο πόλεμος, όμως, έχει παραταθεί και έχει λάβει τη μορφή αδιεξόδου, έτσι οι καταστάσεις πιέζουν για κάποια πιο άμεση λύση.

Ποιοι πρότειναν στον Μπάιντεν τέτοια «λύση»

Οικονομικοί σύμβουλοι (όχι επίσημοι) του Μπάιντεν, όπως οι καθηγητές του Χάρβαρντ Λόρενς Τράιμπ και Λάρι Σάμερς, υποστηρίζουν την άποψη ότι η κατάσχεση των ρωσικών κεφαλαίων είναι νόμιμη. Τη χρήση των «παγωμένων» ρωσικών κεφαλαίων την υποστηρίζει ο Σάμερς, ο πρώην πρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας, Ρόμπερτ Μπ. Ζέλικ, και ο πρώην σύμβουλος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Φίλιπ Ντ. Ζέλικοφ. Και στο Κογκρέσο έγιναν από δύο γερουσιαστές οι κατάλληλες ενέργειες ώστε να εξουσιοδοτηθεί η κυβέρνηση να προχωρήσει. Ο Σάμερς, μάλιστα, έχει συζητήσει το θέμα με ουκρανούς αξιωματούχους, σύμφωνα με άλλες νώνυμες πηγές που μίλησαν στην Post.

Είπε ο Σάμερς: «Η χρήση των ρωσικών αποθεματικών αντί των χρημάτων των αμερικανών φορολογουμένων είναι η σωστή για οικονομικούς και ηθικούς λόγους. Διότι αλλιώς είναι αναπόφευκτη η μείωση της υποστήριξής μας σε άλλες προτεραιότητες, όπως η κλιματική αλλαγή, η πρόληψη της πανδημίας και η Αφρική». Ορισμένα Δυτικά κράτη έχουν κινηθεί για να διευκολύνουν αυτή τη στρατηγική.

Ο Καναδάς ενέκρινε νομοσχέδιο υπέρ της κατάσχεσης περιουσιακών στοιχείων ατόμων ή οντοτήτων που περιλαμβάνονται στον κατάλογο των κυρώσεων και υπέρ της διάθεσης των ποσών για αποζημιώσεις θυμάτων και για την ανοικοδόμηση ξένων κρατών. Η Κρίστια Φρίλαντ, αντιπρόεδρος της καναδικής κυβέρνησης και υπουργός Οικονομικών, δήλωσε ότι «δεν μπορεί να σκεφτεί πιο κατάλληλη πηγή χρηματοδότησης από τα κατασχεμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία».

Κίνδυνος για τη Ευρωζώνη, κώλυμα για τις ΗΠΑ

Οι ανώνυμοι Δυτικοί αξιωματούχοι που μίλησαν στην Post παραδέχθηκαν ότι «σίγουρα είναι ένα είδος υπέρβασης των ορίων των κυρώσεων», αλλά συμπλήρωσαν ότι «φαίνεται να υπάρχει μια διεθνώς αυξανόμενη συναίνεση». Ωστόσο, υπάρχουν και μερικές παράμετροι στην ιστορία πολύ επικίνδυνοι για τους Δυτικούς. Αν οι Ευρωπαίοι βάλουν χέρι στα ρωσικά κεφάλαια, ενδέχεται άλλες κυβερνήσεις να αποσύρουν τα δικά τους κεφάλαια από την Ευρωζώνη.

Ειδικά για τις ΗΠΑ υπάρχει το εξής αγκάθι, όπως τόνισαν οι πανεπιστημιακοί Λι Μπούτσαϊτ και Πολ Στέφαν: «Η απόλυτη απαλλοτρίωση [των ρωσικών κεφαλαίων] θα προσκρούσει στο συνταγματικό κώλυμα ότι η Ρωσία δεν βρίσκεται σε πόλεμο με τις ΗΠΑ».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News