Ενα ρωμαϊκό μαρμάρινο άγαλμα που πουλήθηκε στον Αδόλφο Χίτλερ από τον Μπενίτο Μουσολίνι έχει προκαλέσει αναταραχή στην Ιταλία. Το Μουσείο του Μονάχου διεκδικεί το άγαλμα και ο υπουργός Πολιτισμού της Ιταλίας έφτασε να πει ότι το κλασικό έργο θα φύγει από τη χώρα μόνο «πάνω από το πτώμα μου».

Ο «Δισκοβόλος» ανακαλύφθηκε σε μια ρωμαϊκή βίλα το 1781 και τράβηξε το βλέμμα του γερμανού δικτάτορα όταν επισκέφθηκε τη Ρώμη το 1937. Είναι αντίγραφο του περίφημου χάλκινου πρωτοτύπου αγάλματος του έλληνα γλύπτη Μύρωνα, το οποίο δημιουργήθηκε τον 1ο αιώνα και παραμένει αγνοούμενο.

Οταν ο Χίτλερ είδε το άγαλμα, αυτό ήταν ήδη σύμβολο της άριας ανδρικής ομορφιάς, καθώς είχε χρησιμοποιηθεί από τη Λένι Ρίφενσταλ σε μια προπαγανδιστική ταινία για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Βερολίνου το 1936. Η Ρίφενσταλ χρησιμοποίησε την τεχνολογία για να μετουσιώσει το μάρμαρο του αγάλματος στη σάρκα του γερμανού αθλητή Ερβιν Χούμπερ.

Ο Χίτλερ, σύμφωνα με το ρεπορτάζ των Times, αγόρασε το άγαλμα το 1938 για 5 εκατ. λιρέτες, που ισοδυναμούν με 15 εκατ. ευρώ σήμερα, ξεπερνώντας τις αντιρρήσεις των ιταλικών αρχών και του τότε υπουργού Παιδείας, Τζουζέπε Μποτάι. Ανακτήθηκε ως αναπαλλοτρίωτο μέρος της πολιτιστικής κληρονομιάς της Ιταλίας μετά τον πόλεμο, από τον Ροντόλφο Σιβιέρο, τον επικεφαλής της ομάδας που αναζητούσε κλεμμένους ιταλικούς πολιτιστικούς θησαυρούς στη ναζιστική Γερμανία.

Τώρα, όμως, οι Γερμανοί το θέλουν πίσω. «Πάνω από το πτώμα μου», απάντησε ο Τζενάρο Σαντζουλιάνο, ο σημερινός υπουργός Πολιτισμού της Ιταλίας, όταν έμαθε ότι το Μουσείο Glyptothek στο Μόναχο, το οποίο στεγάζει τη Γερμανική Κρατική Συλλογή Αρχαιοτήτων, διεκδικεί το αριστούργημα. «Το έργο πρέπει οπωσδήποτε να παραμείνει στην Ιταλία γιατί είναι εθνικός θησαυρός».

Η διαμάχη για την ιδιοκτησία του αναζωπυρώθηκε όταν ο διευθυντής του Εθνικού Ρωμαϊκού Μουσείου, Στέφανε Βέργκερ, έγραψε στον ομόλογό του στο Μόναχο, ζητώντας την επιστροφή της μαρμάρινης βάσης του αγάλματος που χρονολογείται από τον 17ο αιώνα. Ο Φλόριαν Κνάους απέρριψε το αίτημα, προσθέτοντας ότι δεν ήταν σε θέση να αποκηρύξει την αξίωση του μουσείου για το ίδιο το άγαλμα.

«Το γλυπτό αποκτήθηκε νόμιμα από το γερμανικό κράτος, αφού πρώτα προσφέρθηκε στο Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης. Οι ιταλικές αρχές εκείνης της εποχής συμφώνησαν για την εξαγωγή του», έγραψε ο Κνάους, σε μια επιστολή που ήρθε στη δημοσιότητα από την ιταλική εφημερίδα Corriere della Sera. «Ο επαναπατρισμός του αγάλματος στην Ιταλία παραβίασε τον νόμο, σύμφωνα με την άποψη του βαυαρικού κράτους και του μουσείου μας».

Ο Τζουζέπε Μποτάι, εγγονός του υπουργού Παιδείας της φασιστικής κυβέρνησης, είπε ότι ο Χίτλερ εκμεταλλεύτηκε τότε την αδυναμία της Ιταλίας, προκειμένου να αγοράσει το άγαλμα φτηνά. «Είμαι έκπληκτος. Το γερμανικό κράτος διαχειριζόταν πάντα με έξυπνο τρόπο το ναζιστικό του παρελθόν», είπε ο Μποτάι στο Il Giornale. «Δεν καταλαβαίνω πώς μπορεί να ζητήσει την επιστροφή ενός έργου τέχνης που απέκτησε ο Χίτλερ εκμεταλλευόμενος την αδυναμία του Μουσολίνι και ανταλλάσσοντάς το με προμήθειες ντίζελ».

Το άγαλμα εκτέθηκε πρόσφατα στη Ρώμη ως μέρος συλλογής έργων τέχνης που λεηλατήθηκαν από την Ιταλία κατά τη διάρκεια του πολέμου, ως «σύμβολο της υποταγής της φασιστικής Ιταλίας στη ναζιστική Γερμανία».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News