Eίναι τόσο ξανθός -οι βλεφαρίδες του σχεδόν λευκές- χλωμός, περνά τα χέρια συνεχώς από τα μαλλιά του, φέρνει το χέρι στο σαγόνι καθώς παρακολουθεί τις κινήσεις των χορευτών του στο στούντιο της Λυρικής στο ΚΠΙΣΝ. «Beautiful, beautiful» ψιθυρίζει συνεχώς, ενώ όταν σταματούν οι χορευτές και τους πλησιάζει για διορθώσεις, επισημάνσεις «νιώσε την έκρηξη στα χέρια», τελειώνει κάθε φράση με ένα «please».

Τον παρατηρώ, έτσι διακριτικό, σχεδόν ντροπαλό, χαμηλόφωνο, απολύτως συγκεντρωμένο, τα μάτια του ακολουθούν κάθε κίνηση των σωμάτων, σχεδόν βλέπει κάθε πόρο τους. Είναι ο Πόντους Λίντμπεργκ, ο σουηδός χορευτής και χορογράφος που οι New York Times πριν από λίγους μήνες χαρακτήριζαν τρισδιάστατο, συνεργάτης του New York City Ballet, της Martha Graham Company και πολλών άλλων σημαντικών ομάδων σύγχρονου χορού ανά τον κόσμο, ενώ από τον Απρίλιο θα είναι καλλιτεχνικός Διευθυντής στην Εθνική Σκηνή Σύγχρονου Χορού στην Κοπεγχάγη (Danish Dance Theatre). Eίναι ο πολυβραβευμένος κινηματογραφιστής φιλμ με θέμα τον χορό που σύμφωνα με τους New York Times αιχμαλωτίζει με τον φακό του και απεικονίζει στην οθόνη αυτό που ο χορός επί σκηνής δεν μπορεί. Πραγματικά πολλαπλών διαστάσεων…

Τον βλέπω να μιλάει στους χορευτές της Εθνικής Λυρικής Σκηνής για συναισθήματα, σκέψεις, ιδέες όσο τους διδάσκει τη χορογραφία του. Ενας διανοούμενος χορογράφος, ένας διεθνούς φήμης δημιουργός που επί δυόμιση μήνες ζει στο Παγκράτι και σχεδιάζει μια νέα, πρωτόφαντη, τολμηρή «Ωραία Κοιμωμένη» για λογαριασμό της Λυρικής. Θα είναι αυτή η πρώτη παράσταση χορού στην ιστορία της νέας Λυρικής, στην ιστορία της Αίθουσας Σταύρος Νιάρχος.

 Αποκωδικοποιώντας τον Λίντμπεργκ

Ο διακριτικός, ήρεμος, συνεσταλμένος κύριος Λίντμπεργκ κατόρθωσε όμως να μπει σαν σίφουνας στο μπαλέτο. Ο τρόπος του ήταν αυτός που δημιούργησε κύματα. Συνομιλώ σε ένα διάλειμμα της πρόβας του με τον πρώτο χορευτή της Λυρικής Βαγγέλη Μπίκο που ερμηνεύει τον Ποθητό. Μου εξηγεί πως στην αρχή ήταν δύσκολο να αποκωδικοποιήσουν τον Λίντμπεργκ. Ο τρόπος που λειτουργεί είναι εξαιρετικά εγκεφαλικός και απαιτητικός. Δεν αρκεί να εκτελείς τη χορογραφία, απαιτεί να σκέφτεσαι διαρκώς γιατί είσαι εκεί, γιατί το κάνεις, ποια στρώματα ιδεών και σκέψης υπάρχουν πίσω από κάθε κίνηση. Αναρωτιέμαι αν φταίει για αυτό το γεγονός ότι έχει κάνει σπουδές Ιατρικής – μάλιστα εργαζόταν και στο τμήμα επειγόντων περιστατικών σε νοσοκομείο. Σταμάτησε την Ιατρική το 2008 και δεν αποκλείει να επιστρέψει για να τις ολοκληρώσει.

«Οι σπουδές μου στην Ιατρική επηρέασαν απόλυτα τον τρόπο σκέψης μου», λέει στο Protagon. «Ξέρετε, πολλές φορές σπουδάζοντας Ιατρική λειτουργείς κάπως σαν ντετέκτιβ. Πρέπει να βρεις στοιχεία, να βρεις πληροφορίες, να συνθέσεις διαφορετικά δεδομένα. Δεν μπορείς να τα ξέρεις όλα. Πρέπει όμως να ξέρεις τον τρόπο να ψάξεις προκειμένου να μάθεις την αλήθεια» λέει. Με αυτό τον τρόπο χορογραφεί. Και μια βασική αρχή πάντα: αυτό που δημιουργεί να συνδιαλέγεται άμεσα με τη σύγχρονη πραγματικότητα.

Οι τρεις διαστάσεις

Ηταν 4 ετών όταν είδε για πρώτη φορά μια παράσταση χορού. Oι γονείς του, ψυχίατρος και ψυχολόγος, λάτρευαν τις τέχνες και πήγαιναν με τα τρία παιδιά τους διαρκώς σε θέατρα, μουσεία, συναυλίες. Ο Πόντους Λίντμπεργκ, το μεσαίο αγόρι, 4 ετών αποφασίζει ότι αυτό που θέλει να κάνει είναι να χορεύει. Εξι ετών αρχίζει μαθήματα, δέκα ετών γίνεται δεκτός στη Βασιλική Σουηδική Σχολού Χορού – η μικρότερη δυνατή ηλικία που μπορεί κάποιος να μπει στην ακαδημία και κάνει εντατικές σπουδές κλασικού μπαλέτου. Ηταν μόνο προς το τέλος των σπουδών του και ενώ ήδη η επιστήμη είχε μπει στη ζωή του και η έρευνα είχε γίνει πάθος του όταν αποφάσισε να ασχοληθεί και με τον σύγχρονο χορό.

Στην Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος θα δούμε όλες τις διαστάσεις του: «Στο πρώτο μέρος της Ωραίας Κοιμωμένης θα δείτε μια σαφώς σύγχρονη χορογραφική προσέγγιση, ενώ στο δεύτερο μέρος κυριαρχεί το κλασικό μπαλέτο». Για να κάνει αυτή τη χορογραφία «πήγα στις ρίζες της Ωραίας Κοιμωμένης. Πιστεύω ότι τα πραγματικά καλά παραμύθια έχουν μεγάλο βάθος και εκφράζουν αυτό που είναι στην πραγματικότητα ο άνθρωπος. Αφαίρεσα κάθε πτυχή που μπορεί να θυμίζει Disney και έσκαψα, πήγα στο βάθος της ιστορίας» μου λέει. Και τι βρήκε εκεί; «Βρήκα μια αλληγορία για τον κύκλο της ζωής. Η κατάρα είναι η έλευση του Φθινοπώρου, το αναπόφευκτο του τέλους της ζωής. Ο Χειμώνας εκφράζεται από τον μεγάλο ύπνο της Αυγής. Και μετά, με το ξύπνημά της έρχεται μια νέα ενέργεια που εκφράζει την Ανοιξη. Ένα φως που μας ετοιμάζει για την νέα γενιά». Παρατηρεί με την άκρη του ματιού του τις σκηνές από το ξύπνημα της Αυγής που κάνουν πρόβα οι συντελεστές εκείνη τη στιγμή, και συνεχίζει: «Ετσι σκέφτομαι για όλη την παραγωγή. Είναι μια νέα παραγωγή, για μια νέα Ωραία Κοιμωμένη».

H νέα εποχή/πρόκληση της Λυρικής

Η μουσική του Τσαϊκόφσκι γεμίζει τον χώρο, ο Πόντους Λίντμπεργκ και πάλι παρακολουθεί τις κινήσεις, με ένα βλέμμα που μοιάζει καθηλωμένο, ενώ βλέπεις τις φλέβες του, τους μυς του να κινούνται αν και παραμένει στη θέση του. Ως κινηματογραφιστής, ως μανιώδης φωτογράφος ήδη από τα δέκα του χρόνια, αλλά και ως απόλυτα εξασκημένος στην παρατήρηση στο εργαστήριο της Ιατρικής Σχολής, νιώθεις πως αντιλαμβάνεται ποιότητες και συχνότητες που εμείς δεν μπορούμε να δούμε. Αν και βλέπουμε την σκηνή με το ξύπνημα της Αυγής που θεωρείται από τις πλέον δημοφιλείς, ο ίδιος μας εκμυστηρεύεται ότι η σκηνή που περισσότερο τον συγκινεί είναι η πρώτη πράξη με τα παιδιά. «Τα παιδιά δεν περιορίζουν τον τρόπο σκέψης τους σε “αυτό είναι έξυπνο” και “αυτό είναι ηλίθιο”. Δεν έχουν τέτοιους περιορισμούς, ακολουθούν τις ιδέες χωρίς δεσμεύσεις, με απόλυτη ελευθερία. Αυτό προσπάθησα να κάνει και η χορογραφία».

Ο τρόπος που δούλεψε για τη χορογραφία της δικής του Ωραίας Κοιμωμένης, συμπεριελάμβανε και τη δημιουργία ενός καινούριου οπτικού σύμπαντος, από τον στενό συνεργάτη του στα σκηνικά και τα κοστούμια Πάτρικ Κίνμονθ. Τον δημιουργό για τον οποίο η διευθύντρια της Vogue Αnna Wintour έχει γράψει ότι είναι «ένας σπάνιος, πραγματικά αναγεννησιακός άνθρωπος». Τα στοιχεία που παραπέμπουν σε Disney λοιπόν εξαφανίστηκαν, η παιδικότητα εγκαθιδρύθηκε ως γλώσσα με έντονα στοιχεία παιχνιδιού. «Είναι ένα οπτικό σύμπαν που συνομιλεί με τη σύγχρονη κοινωνία. Σε κάποια σημεία είναι αρκετά cheeky, σε άλλο ασκεί σαφώς κριτική στη σύγχρονη κοινωνία και τα στερεότυπά της».

«Θες να ζεις στην Αθήνα»

Φυσικά όταν δέχθηκε την πρόταση για να χορογραφήσει το πρώτο έργο για την Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος είχε στο μυαλό του τη μοναδικών δυνατοτήτων σκηνή. «Το θέατρο αυτό αντιπροσωπεύει μια νέα εποχή για την Ελλάδα και τις παραστατικές τέχνες. Αυτό το είχα στο μυαλό μου όταν δέχθηκα την πρόταση να έρθω στην Αθήνα. Ηθελα να δημιουργήσω κάτι που θα είναι ένας νέος τρόπος αντίληψης τού τι είναι ο σύγχρονος χορός και να αλλάξουμε τον τρόπο που γίνεται αντιληπτή η «Ωραία Κοιμωμένη». Αυτή δεν είναι μια κανονική, παραδοσιακή Ωραία Κοιμωμένη. Είναι ένας νέος τρόπος σκέψης και αντίληψης για το τι μπορεί να είναι η Ωραία Κοιμωμένη, το 2017 σε ένα κτίριο όπως αυτό» εξηγεί.

Επειτα από δυόμιση μήνες εντατικής συνεργασίας με το μπαλέτο και τη Λυρική επιμένει ότι είναι σημαντικό να εξελίσσεται κάποιος, να μην κολλάει στα λιμνάζοντα νερά. «Οφείλεις να συγχρονίζεσαι με τη νέα εποχή. Το νέο κτίριο του ΚΠΙΣΝ αποτελεί σύμβολο μιας νέας αρχής, μας κάνει να φανταζόμαστε, να οραματιζόμαστε πώς μπορεί να λειτουργήσει πλέον το Μπαλέτο και η Λυρική συνολικά ως πολιτιστικός φορέας» λέει. «Πιστεύω όμως ότι είναι ζωτικής σημασίας να επιτραπεί στους νέους να μπουν στο κτίριο αυτό και να έχουν λόγο, να λαμβάνουν αποφάσεις. Αποφάσεις που αφορούν και το μελλοντικό κοινό. Δεν μπορείς να ξεχνάς τις επόμενες γενιές, δεν μπορείς να μένεις στο ίδιο. Εχεις την υποχρέωση να σκέφτεσαι τις επόμενες γενιές».

Την Κυριακή 26 Νοεμβρίου είναι η πρεμιέρα της Ωραίας Κοιμωμένης, η αυλαία της θα πέσει στις 31 Δεκεμβρίου, με την εκπνοή του χρόνου. Ο Πόντους θα έχει συμπληρώσει σχεδόν τρεις μήνες στην Αθήνα, στο διαμέρισμα στο Παγκράτι. «Νιώθω ότι η πόλη αυτή έχει την ενέργεια να επανεφεύρει τον εαυτό της» λέει και είναι ίσως η πρώτη φορά που τον νιώθω να χάνει τη συστολή του. «Υπάρχει μια αίσθηση αναγέννησης, το βλέπω ότι οι άνθρωποι ψάχνουν να βρουν νέους τρόπους για να ορίσουν αυτό που είναι η Αθήνα. Είναι μια από τις πιο υποσχόμενες πόλεις του κόσμου για να ζήσεις αυτή τη στιγμή. Αν είσαι καλλιτέχνης θες να είσαι εδώ! Εύχομαι πραγματικά η Λυρική να υιοθετήσει αυτή τη νέα αίσθηση της επανεφεύρεσης».

Και μετά, είναι η ώρα του μεγάλου του στοιχήματος, η ώρα της Κοπεγχάγης και της καλλιτεχνικής διεύθυνσης στο Danish Dance Theater. To όραμά του; «Να συναντηθούν όλες οι τέχνες με τον χορό. Και μαζί να συναντηθούν και οι επιστήμες. Ενας καλός καλλιτεχνικός οργανισμός πρέπει να αντανακλά την εποχή της, να είναι σύγχρονος με όσα συμβαίνουν στην κοινωνία, στην τέχνη, στην κοινωνία. Ναι, αυτός είναι ο στόχος μου».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News