Για κάθε κήρυξη πολέμου υπάρχει και ένας τερματισμός των εχθροπραξιών, σημειώνει ο (βετεράνος πολεμικός ανταποκριτής) Τζον Σίμπσον του BBC και δεν κάνει λάθος.

Υπάρχουν, βεβαίως κάποια σημεία που κάνουν τη διαφορά ανάμεσα σε ένα σύντομο πολεμικό επεισόδιο και μια γενικευμένη σύρραξη. Η διάρκεια, οι καταστροφές και βεβαίως τα θύματα.

«Μερικές φορές, όπως το 1945, πρόκειται για μια μάχη μέχρι θανάτου. Τις περισσότερες φορές, όμως, οι πόλεμοι τελειώνουν με μια συμφωνία που δεν ικανοποιεί κανέναν απόλυτα, αλλά τουλάχιστον τερματίζει την αιματοχυσία. Και συχνά, ακόμη και μετά τις χειρότερες και πιο πικρές συγκρούσεις, οι δύο πλευρές επανέρχονται σταδιακά στις παλιές, λιγότερο εχθρικές σχέσεις τους. Αν είμαστε τυχεροί, πιθανώς να βρισκόμαστε στην αρχή μιας τέτοιας διαδικασίας μεταξύ της Ρωσίας και της Ουκρανίας», σχολιάζει ο παρουσιαστής της εβδομαδιαίας ειδησεογραφικής εκπομπής «Unspun World».

Η δυσαρέσκεια, ιδιαίτερα στην ουκρανική πλευρά, επισημαίνει, θα διαρκέσει για δεκαετίες. Αλλά και οι δύο πλευρές θέλουν και χρειάζονται την ειρήνη: η Ουκρανία, επειδή οι πόλεις της έχουν υποστεί τρομερές καταστροφές, και η Ρωσία, επειδή έχει ήδη θυσιάσει (σύμφωνα με τους ισχυρισμούς της ουκρανικής πλευράς) περισσότερους άνδρες και υλικό από ό,τι έχασε στους δύο συγκλονιστικά βίαιους πολέμους της στην Τσετσενία.

Το πρόβλημα είναι ότι κανείς δεν υπογράφει πρόθυμα μια ειρηνευτική συμφωνία που είναι πιθανό να οδηγήσει στην πτώση του.

Τα δεδομένα

Ο Βλαντίμιρ Πούτιν αναζητά τρόπους για να σώσει τα προσχήματα. Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, πάλι, έχει ήδη επιδείξει αξιοσημείωτη ικανότητα ως διπλωμάτης και είναι σαφώς πρόθυμος να πει και να κάνει ό,τι είναι απαραίτητο (και αποδεκτό από το λαό του) προκειμένου να αποτινάξει το ρωσικό ζυγό από τους ώμους της χώρας του.

Για τον ίδιο, υπάρχει ένας πρωταρχικός στόχος: Η Ουκρανία να βγει από αυτή την τρομακτική εμπειρία ως μια ενιαία, ανεξάρτητη χώρα και όχι ως μια επαρχία της Ρωσίας, κάτι στο οποίο ο Πούτιν φάνηκε να πιστεύει ότι θα μπορούσε να τη μετατρέψει.

Για τον Πούτιν, το μόνο που μετράει τώρα είναι να ανακηρυχθεί νικητής. Δεν έχει σημασία ότι όλοι στην κυβέρνησή του αντιλαμβάνονται πως η Ρωσία πλήρωσε βαρύ φόρο αίματος σε αυτή την αχρείαστη εισβολή. Δεν έχει σημασία ότι το 20% περίπου των Ρώσων που καταλαβαίνουν τι πραγματικά συμβαίνει στον κόσμο θα γνωρίζουν πως ο Πούτιν πόνταρε τα πάντα σε μια φαντασίωση της δικής του επινόησης και έχασε.

Η μάχη θα δοθεί για την ικανοποίηση του υπόλοιπου πληθυσμού, ο οποίος σε συντριπτικό ποσοστό τείνει να πιστεύει σιωπηρά ό,τι λέει η κρατική τηλεόραση. Ακόμη και όταν μια γενναία δημοσιογράφος όπως η Μαρίνα Οβσιανίκοβα εμφανίζεται στην οθόνη με ένα πλακάτ που αναφέρει πως όλα όσα λένε στον κόσμο είναι προπαγάνδα.

Το διακύβευμα

Τι θα κάνει λοιπόν τον πρόεδρο Πούτιν να βγει από αυτόν τον καταστροφικό πόλεμο και να φαίνεται νικητής στα μάτια της πλειοψηφίας της Ρωσίας;

Κατά πρώτο λόγο, μια διαβεβαίωση, που ίσως και να συμπεριληφθεί στο Σύνταγμα της Ουκρανίας, ότι δεν έχει καμία πρόθεση να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ.

Ο πρόεδρος Ζελένσκι έχει ήδη προετοιμάσει το έδαφος γι’ αυτό. Αρχικά ζήτησε από το ΝΑΤΟ κάτι στο οποίο η Συμμαχία δεν μπορούσε να συμφωνήσει, την καθιέρωση ζώνης απαγόρευσης πτήσεων πάνω από την Ουκρανία. Στη συνέχεια επέκρινε τη Συμμαχία επειδή τον απογοήτευσε με την άρνησή της, και τέλος αναρωτήθηκε (φωναχτά) αν άξιζε πράγματι να ενταχθεί η χώρα του σ’ αυτήν. Δεν υπάρχει καλύτερος πολιτικός ελιγμός. Το ΝΑΤΟ παίρνει την ευθύνη, την οποία μπορεί εύκολα να διαχειριστεί, και η Ουκρανία την ελευθερία να ενεργεί όπως θέλει.

Αλλά αυτό είναι το εύκολο κομμάτι.

Θα είναι πιο δύσκολο να χρυσωθεί το χάπι για την ματαίωση της ευρωπαϊκής προοπτικής της Ουκρανίας, κάτι στο οποίο η Ρωσία είναι σχεδόν εξίσου αρνητική, αν και υπάρχουν τρόποι να παρακαμφθεί και αυτό. Και φυσικά, το πιο δύσκολο από όλα είναι να αποδεχτεί ο ουκρανικός λαός την απόλυτη κλοπή εδάφους από τη Ρωσία, σε πλήρη περιφρόνηση του Διεθνούς Δικαίου και της συνθήκης που είχε υπογράψει για τον σεβασμό των συνόρων της Ουκρανίας.

Οι Ουκρανοί πιθανότατα θα αναγκαστούν να αποδεχτούν επισήμως την απώλεια της Κριμαίας, το 2014, ενώ θεωρείται βέβαιο πως το Κρεμλίνο θα θελήσει να διατηρήσει υπό την προστασία του (και τον έλεγχό του) της δύο αποσχισθείσες επαρχίες του Ντονμπάς, αν όχι κάτι περισσότερο…

Ο Στάλιν και η Φινλανδία

Το 1939, ο Ιωσήφ Στάλιν εισέβαλε στη Φινλανδία, η οποία κάποτε αποτελούσε μέρος της ρωσικής αυτοκρατορίας. Ηταν σίγουρος ότι τα στρατεύματά του θα την καταλάμβαναν σε χρόνο μηδέν – όπως ακριβώς σκεφτόταν ο Πούτιν για την Ουκρανία. Οι στρατηγοί του, δικαιολογημένα τρομοκρατημένοι για τη ζωή τους, των διαβεβαίωναν ότι είχε δίκιο. Και, φυσικά, δεν είχε…

Ο Χειμερινός Πόλεμος τράβηξε μέχρι το 1940, ο σοβιετικός στρατός ταπεινώθηκε και η Φινλανδία έμεινε με την εθνική υπερηφάνεια της αντίστασης απέναντι σε μια υπερδύναμη. Εχασε εδάφη, γιατί οι απολυταρχικοί όπως ο Στάλιν και ο Πούτιν έχουν ανάγκη να βγαίνουν από τέτοιες καταστάσεις σαν νικητές. Αλλά η Φινλανδία κράτησε το πιο σημαντικό, το πιο άφθαρτο πράγμα: την πλήρη ανεξαρτησία της ως έθνος.

Οπως εξελίσσονται τα πράγματα σήμερα, η Ουκρανία – έχοντας αποκρούσει τόσες πολλές ρωσικές επιθέσεις και κάνοντας τον στρατό του Πούτιν να φαίνονται αδύναμος και αναποτελεσματικός – θα πρέπει να είναι σε θέση να το κάνει αυτό. Αν οι στρατιώτες του Πούτιν δεν μπορέσουν να καταλάβουν το Κίεβο και πολύ περισσότερο από το έδαφος της Ουκρανίας, τότε η χώρα θα επιβιώσει ως εθνική οντότητα, όπως ακριβώς έκανε η Φινλανδία το 1940.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News