Στις ακτές της νησιωτικής χώρας Κιριμπάτι, στην Ωκεανία, το θαλασσινό νερό περιτριγυρίζει σπίτια σε ξύλινα στηρίγματα, ξεπλένοντας τις καλλιέργειες και τα γλυκά υπόγεια νερά. Κανένα τμήμα της χώρας δεν υψώνεται πάνω από δύο μέτρα από τα νερά του Ειρηνικού Ωκεανού – και τα κύματα έχουν ήδη καταπιεί δύο κοραλλιογενή νησάκια.

Οι επιστήμονες προβλέπουν ότι η περιοχή μπορεί να καταστεί ακατοίκητη μέσα στις επόμενες δεκαετίες, εκτοπίζοντας χιλιάδες ανθρώπους από τα σπίτια τους. Πρόκειται για ένα σενάριο που απειλεί όλον τον πλανήτη – από τη Βενετία μέχρι την Ολλανδία και από τις Μαλδίβες μέχρι το Λονδίνο, όπως αναφέρει ρεπορτάζ της βρετανικής Telegraph.

Εξετάζοντας τα αποτελέσματα μιας νέας μελέτης, οι ειδικοί πλέον φοβούνται ότι η επικείμενη τήξη του παγετώνα Thwaites, επονομαζόμενου και «παγετώνα της Αποκάλυψης», που βρίσκεται στην Ανταρκτική, θα επιφέρει αντίστοιχες απειλές συντομότερα από όσο υπολόγιζαν. Για πρώτη φορά στοιχειοθετείται το γεγονός ότι θερμό θαλασσινό νερό εισέρχεται κάτω από την επιφάνεια του παγετώνα, οδηγώντας σε αύξηση τη στάθμη της θάλασσας.

Η ανησυχία των ειδικών είναι ότι έχουν υποτιμήσει την ταχύτητα με την οποία αλλάζει το σχήμα του παγετώνα, και αυτό μπορεί να αποβεί καταστροφικό για παράκτιες κοινότητες σε ολόκληρο τον πλανήτη. Ο συγκεκριμένος παγετώνας –που πήρε το δυσοίωνο παρατσούκλι του ακριβώς λόγω του μεγέθους της καταστροφής που δύναται να προκαλέσει– είναι το πιο ασταθές σημείο της Ανταρκτικής.

Καθώς η κλιματική αλλαγή ωθεί τις παγκόσμιες θερμοκρασίες όλο και πιο ψηλά, οι παγετώνες, τα στρώματα πάγου στις ορεινές περιοχές, και οι πολικοί πάγοι λιώνουν. Ο πάγος που διαλύεται ρέει κατευθείαν στους ωκεανούς του πλανήτη, ανεβάζοντας τα επίπεδα της θάλασσας, η στάθμη της οποίας έχει ανυψωθεί κατά 23 εκατοστά από το 1880. Οποιαδήποτε περαιτέρω αύξηση θα ήταν καταστροφική για παράκτιες μεγαλουπόλεις, όπως το Λονδίνο, η Νέα Υόρκη, ή η Σαγκάη.

Ο παγετώνας Thwaites ανταγωνίζεται σε μέγεθος την Πολιτεία της Φλόριντα στις ΗΠΑ και έχει αρκετό νερό για να ανυψώσει τον ωκεανό κατά 65 εκατοστά. Η παγωμένη μάζα αντιπροσωπεύει ήδη το 4% της ανόδου της στάθμης των θαλασσών του πλανήτη – και έχει απώλειες 50 δισ. τόνων πάγου ετησίως.

Το τεράστιο παγόβουνο, που έχει πλάτος περίπου 120 χλμ. και βάθος 1,2 χλμ., λιώνει αργά εδώ και δεκαετίες. Τώρα μια ομάδα διεθνών ερευνητών ανακάλυψε στοιχεία πολύ πιο «έντονης τήξης». Δορυφορικά δεδομένα δείχνουν νερό να εκρέει από τη βάση του – γεγονός που σημαίνει ότι εκτίθεται σε πολύ μεγαλύτερες ποσότητες ζεστού νερού από όσο υπολόγιζαν οι επιστήμονες μέχρι σήμερα.

Στον παγετώνα υπάρχουν κάποιες κοιλότητες που καταδεικνύουν ότι το νερό φωλιάζει εκεί δημιουργώντας μια λιμνούλα στην κάτω επιφάνειά του. Καθώς το θερμό νερό είναι δύο με τρεις βαθμούς Κελσίου πάνω από τη θερμοκρασία τήξης του πάγου, ταξιδεύει κατά μήκος ενός υποπαγετωνικού καναλιού. Η έρπουσα ποσότητα του νερού προκαλείται από την ώθηση και το τράβηγμα της παλίρροιας, και αποδυναμώνει το «αγκυροβόλι» του παγετώνα στον βυθό.

Το συγκεκριμένο φαινόμενο έχει παρατηρηθεί στον παγετώνα Πέτερμαν της Γροιλανδίας αλλά καταγράφεται για πρώτη φορά στον όγκο πάγου της Ανταρκτικής, ο οποίος διαθέτει περίπου οκτώ φορές μεγαλύτερη επιφάνεια σε επαφή με τον ωκεανό. Η αρχική εκτίμηση των επιστημόνων ότι θα χρειάζονταν εκατοντάδες χρόνια για το λιώσιμο του Thwaites έχει πια αναθεωρηθεί – ίσως είναι θέμα λίγων δεκαετιών.

Η εξέταση του πολικού πάγου για την πρόβλεψη της ανόδου της στάθμης της θάλασσας είναι μια επίπονη εργασία. Συνήθως οι επιστήμονες ανοίγουν βαθιές τρύπες ή χρησιμοποιούν υποβρύχια τεχνολογία για να καταδυθούν βαθιά στον ωκεανό και πολύ κάτω από τον πάγο, ώστε να παρακολουθήσουν τις αλλαγές στον όγκο των παγόβουνων.

Οι ειδικοί πιστεύουν ότι οι ευάλωτες χώρες πρέπει να επενδύσουν στην προστασία τους από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας – όπως έκανε το Λονδίνο με το Φράγμα του Τάμεση. Μακροπρόθεσμα, τονίζουν ότι ο ιδανικότερος τρόπος αντιμετώπισης του φαινομένου είναι ο περιορισμός των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Αλλά για τη σωτηρία του «παγετώνα της Αποκάλυψης» ίσως είναι πια πολύ αργά.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News