Το Τουρκολιβυκό Μνημόνιο, σχεδόν έναν χρόνο από τη σύναψή του ανάμεσα στον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και τον de jure πρωθυπουργό της Λιβύης, de facto διοικούντα την Τριπολιτανία Φαγέζ αλ Σαράζ (27 Νοεμβρίου 2020), έχει προκαλέσει μια άνευ προηγουμένου διπλωματική αναζωογόνηση στην Αθήνα. Η ολοκλήρωση δύο συμφωνιών για ΑΟΖ (με Ιταλία και Αίγυπτο) και η κρίση του «Ορούτς Ρέις» στην Ανατολική Μεσόγειο, εξελίχθηκε σχεδόν παράλληλα με την επιθετική προώθηση, από τις ΗΠΑ, των «Συμφωνιών του Αβραάμ» ανάμεσα στο Ισραήλ, στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ) και στο Μπαχρέιν, με την πίεση για περαιτέρω εξομάλυνση των σχέσεων με άλλες μοναρχίες του Κόλπου να παραμένει έντονη.

Μέσα σε αυτό το εντατικό διπλωματικό παιχνίδι, οι τριμερείς συνεργασίες της Ελλάδας με την Κυπριακή Δημοκρατία και διάφορες χώρες της περιοχής έγιναν εργαλείο για την προσέλκυση και παικτών του Κόλπου, αυτή τη φορά στην Ανατολική Μεσόγειο. Η στάθμευση τεσσάρων μαχητικών F-16 των ΗΑΕ στην Αεροπορική Βάση της Σούδας καθ’ όλη τη διάρκεια της κρίσης του Αυγούστου, αποτέλεσε ένα μήνυμα δέσμευσης από το Αμπου Ντάμπι προς την Αθήνα, κυρίως όμως… «κάρφο εν των οφθαλμώ» της Αγκυρας. Το αμοιβαίο μίσος του με τον Μοχάμεντ μπιν Ζαγιέντ αλ Ναχιάν, πέρα από την προσωπική διάσταση, συνδέεται και με την αυθεντική απέχθεια των πετρελαϊκών μοναρχιών του Κόλπου, κατά κανόνα σουνιτικών, έναντι αυτού του νεοοθωμανικού ιμπεριαλισμού της τελευταίας δεκαετίας.

Σε αυτό το περίπλοκο και εξαιρετικά εύφλεκτο περιβάλλον, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης μεταβαίνει την Τρίτη στο Aμπου Ντάμπι, όπου θα έχει διήμερο πρόγραμμα επαφών. Από το Μέγαρο Μαξίμου έλεγαν τις τελευταίες ώρες ότι η σχέση Ελλάδας και ΗΑΕ είναι «στρατηγική και εταιρική», καθώς Αθήνα και Aμπου Ντάμπι έχουν κοινή ματιά στην αξιολόγηση των γεωπολιτικών εξελίξεων, με καίριο σημείο συμφωνίας τον τουρκικό αναθεωρητισμό.

Μαζί με τον κ. Μητσοτάκη, στο Αμπου Ντάμπι θα μεταβούν ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας, ο υπουργός Ανάπτυξης Αδωνις Γεωργιάδης και ο υφυπουργός Εξωτερικών αρμόδιος για την Οικονομική Διπλωματία Κώστας Φραγκογιάννης. Ο Πρωθυπουργός και ο υπουργός Εξωτερικών (ο οποίος διατηρεί στενότατες σχέσεις και τακτικές –ανακοινωμένες ή και μη– επαφές με τον ομόλογό του Αμπντουλάχ μπιν Ζαγιέντ αλ Ναχιάν) θα συζητήσουν για την ανάγκη συνεργασίας σε πολιτικό, διπλωματικό και αμυντικό επίπεδο, ενώ οι κ. Γεωργιάδης και Φραγκογιάννης θα έχουν επαφές με δύο σημαντικά χρηματοδοτικά funds των ΗΑΕ, το Mubadala Investment Co και το Abu Dhabi Investment Authority (ADIA): βασικό αντικείμενο ενδιαφέροντος η πιθανότητα επενδύσεων στους τομείς τουρισμού, real estate, κατασκευών και υποδομών καθώς και στον τομέα των χρηματοοικονομικών συναλλαγών. Η ιστορία του επενδυτικού ενδιαφέροντος των ΗΑΕ στην Ελλάδα δεν είναι νέα και οι επιδόσεις στο παρελθόν δεν είναι ενθαρρυντικές, εν πολλοίς λόγω των δεδομένων ευρωπαϊκών περιορισμών, αλλά και της παραδοσιακής ελληνικής κακοδαιμονίας.

Στο πολύ σημαντικότερο, αμυντικό σκέλος, αρκετοί στην Αθήνα εκτιμούν ότι η σχέση με το Αμπου Ντάμπι μπορεί να επιφέρει κέρδη. Ηδη στο πρόσφατο παρελθόν με τη βοήθεια της «Μικρής Σπάρτης» (όπως είχε χαρακτηρίσει τα ΗΑΕ ο πρώην υπουργός Αμυνας των ΗΠΑ Τζιμ Μάτις), το ελληνικό υπουργείο Aμυνας είχε βρει ανταλλακτικά για Μιράζ-2000 και άλλα οπλικά συστήματα.

Ιδιαίτερα στη δεδομένη φάση, όπου η Αθήνα προωθεί ένα εξοπλιστικό πρόγραμμα-μαμούθ, για τα δημοσιονομικά δεδομένα της χώρας και το πρόσφατο παρελθόν, η βοήθεια από τα ΗΑΕ σε διάφορους τομείς, μπορεί να είναι ιδιαίτερα χρήσιμη. Η μεγάλη εικόνα έχει ως εξής:

Kαταρχάς τα ΗΑΕ θα εισέλθουν με διάφορους τρόπους στα τριμερή σχήματα συνεργασίας. Είτε αυτόνομα, είτε ως κράτος που συνεργάζεται με ήδη υφιστάμενα σχήματα, όπως η Τριμερής Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ ή Ελλάδας, Κύπρου και Αιγύπτου. Αυτή η εξέλιξη θα διευκολύνει πολλά, καθώς παρέχει ένα θεσμικό περίβλημα στην σχέση των ΗΑΕ με την Ελλάδα. Στο πλαίσιο των τριμερών, ήδη έχουν γραφτεί αρκετά για την δημιουργία μιας τριμερούς Ελλάδας, ΗΑΕ και Ινδίας, με μόνιμη βάση στο Άμπου Ντάμπι.

Στη συνέχεια, στο στρατιωτικό σκέλος, τους επόμενους μήνες (πάντα σε συνάρτηση και με την δύσκολη υγειονομική συγκυρία), τα ΗΑΕ θα αυξήσουν τη συμμετοχή τους σε ασκήσεις στην Ελλάδα, ενώ από το Aμπου Ντάμπι υπάρχουν ήδη πολλά αιτήματα για περισσότερες και πυκνότερες κοινές ασκήσεις, αλλά και μεγαλύτερες –σε χρόνο– μετασταθμεύσεις αεροσκαφών και άλλων τμημάτων των Ενόπλων Δυνάμεων των Εμιράτων.

Ο πολιτικός-διπλωματικός χρόνος στην Ανατολική Μεσόγειο έχει πυκνώσει πολύ και η Αθήνα έχει επενδύσει πάρα πολλά στη σχέση με τα ΗΑΕ, θεωρώντας ότι θα αποτελέσουν έναν από τους στενούς και συνάμα ισχυρούς συμμάχους στον αγώνα περιορισμού του αχόρταγου τουρκικού επεκτατισμού, το αδηφάγο πρόσωπο του οποίου φάνηκε και χθες, στην παραλία της βροχερής Αμμοχώστου…

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News