Ο Μελ Μπρουκς είναι ένας εκλεπτυσμένος τύπος. Εχει μια εντυπωσιακή συλλογή με γαλλικά κρασιά, ενώ έκανε κάποτε και μια (αστεία) οινογευσιγνωσία στην εκπομπή του Τζόνι Κάρσον. Αναφέρεται στις «Νεκρές ψυχές», το μοναδικό μυθιστόρημα του Νικολάι Γκόγκολ, αλλά και ένα από τα κορυφαία έργα του μεγάλου ρωσοουκρανού θεατρικού συγγραφέα, που θεωρείται ο πατέρας του ρωσικού ρεαλισμού. Ηταν παντρεμένος επί 40 χρόνια με την υπέρκομψη Αν Μπάνκροφτ και υπήρξε η αγαπημένη μεσημεριανή παρέα του Κάρι Γκραντ, του πιο ευγενικού ανθρώπου που έζησε ποτέ.

Αλλά στη νέα σειρά του Hulu, «Ιστορία του Κόσμου, Μέρος ΙΙ», μπορεί ακόμα να βρει κανείς το στιλ κωμωδίας με την υπογραφή του Μελ Μπρουκς: χοντροκομμένα αστεία για πέη, εμετούς και κλανιές. (Δείτε το trailer)

«Μου αρέσουν τα αστεία με κλανιές» είπε στη Μορίν Ντάουντ των New York Times, μιλώντας μαζί της στο Zoom από το σπίτι του στη Σάντα Μόνικα της Καλιφόρνιας. «Προσθέτει ένα “je ne sais quoi” στην κωμωδία. Μια πινελιά κοινωνικής άνεσης για τους εξυπνότερους ανθρώπους βοηθάει να προχωρήσει η σειρά». Μάλιστα, με την ξεκαρδιστική σκηνή της μαύρης κωμωδίας «Μπότες, σπιρούνια και καυτές σέλες» (1974), όπου οι καουμπόιδες τρώνε φασόλια και πέρδονται, ο Μελ Μπρουκς ανέβασε ψηλά στην κινηματογραφική ιστορία τον μετεωρισμό…

Ο 96χρονος δημιουργός παράξενων, ξεκαρδιστικών ταινιών όπως «Δυο Τρελοί Παραγωγοί» (1968), «Φρανκενστάιν Τζούνιορ» (1974), H Tελευταία Τρέλα του Μελ Μπρουκς» («Silent Movie», 1976), «Μπαλάκια Τρίτου Τύπου» (1987), «Λίγο Πολύ Τρελούτσικος» (1978), «Ρομπέν των Δασών: Οι Ηρωες με τα Κολάν» (1993), η σπονδυλωτή ταινία «Ιστορία του Κόσμου, Μέρος Ι» (1981), μαζί και η επιτυχημένη τηλεοπτική κατασκοπευτική κωμωδία «Get Smart» (2008), δεν ζει πλέον σε μια εποχή όπου δεν μπορεί να έχει «κανέναν απολύτως περιορισμό σε κανένα και σε όλα τα θέματα», όπως λέει στους New York Times σχετικά με τη συγγραφή του σεναρίου της θεότρελης κωμωδίας «Καυτές Σέλες». Επίσης, έχει χάσει τις δύο μεγάλες αγάπες της ζωής του, την Αν Μπάνκροφτ και τον Καρλ Ράινερ. Παρ’ όλα αυτά, ο Μελ Μπρουκς είναι ακόμα γεμάτος ασυνήθιστη ενέργεια, ζωτικότητα και κίνητρο για ζωή.

Εχοντας ζήσει σχεδόν έναν αιώνα ιστορίας, ο Μελ Μπρουκς πλησιάζει απαρατήρητος, σχεδόν, τον διάσημο χαρακτήρα του στο «The 2000 Year Old Man» (1960). Αλλά το γούστο του στην κωμωδία εξακολουθεί να είναι χαρωπά ανώριμο όσο ποτέ άλλοτε. Εχει αιχμηρές απόψεις για την παγκόσμια Iστορία, την απληστία και την υποκρισία. Ξέρει ποιοι είναι οι κακοί και ποιο είναι το διακύβευμα, και παρ’ όλα αυτά δεν φοβάται οτιδήποτε θα άρεσε σε ακαλλιέργητους ανθρώπους.

Ο Μαξ Μπρουκς, γιος του Μελ Μπρουκς και της Αν Μπάνκροφτ, λέει ότι το σύνθημα του πατέρα του είναι: «“Αν πρόκειται να ανεβείς στον πύργο, χτύπα το κουδούνι”. Πιστεύει ότι αν πρόκειται να φτιάξεις ένα έργο τέχνης, χρειάζεται να μην είσαι ασφαλής, να μην προσέχεις, να μην κάνεις ό,τι θέλει μια συγκεκριμένη ομάδα για να κερδίσεις την εύνοιά της». (Δείτε το trailer με το σκετς για την «Ανάσταση»)

Ο Μελ Μπρουκς εξακολουθεί να κάνει πλάκα με τον Χίτλερ. Η νέα σειρά του έχει ένα σκετς που ονομάζεται «Hitler on Ice», με τρεις τηλεοπτικούς σχολιαστές να εξαγριώνουν έναν Φύρερ που κάνει πατινάζ στον πάγο και πέφτει: «Το έχω ξαναπεί και θα το ξαναπώ: Αν είναι να βάλεις στρατόπεδα συγκέντρωσης στις χώρες των ανθρώπων, καλύτερα να είσαι άψογος στον πάγο» λέει ένας τύπος καθώς οσφραίνεται τον αέρα.

Χρησιμοποιώντας την κωμωδία σαν όπλο

Οι γονείς του Μπρουκς ήταν μετανάστες, η μητέρα του από την Ουκρανία και ο πατέρας του από τη Γερμανία. Ο πατέρας του πέθανε από φυματίωση όταν ο Μελ ήταν δύο ετών. Δεν υπήρχαν χρήματα για σανατόριο, λέει ο Μαξ Μπρουκς. Οταν το μικρό αγόρι, που γεννήθηκε ως  Μέλβιν Καμίνσκι, χρειαζόταν σφραγίσματα για τα δόντια του, που κόστιζαν ένα δολάριο το ένα, η μητέρα του δεν το άντεχε οικονομικά και έπρεπε να πείσει τον οδοντίατρο να του τα κάνει στη μισή τιμή.

Ο Μελ Μπρουκς πολέμησε εναντίον των Ναζί και αντιμετώπισε τον αντισημιτισμό ορισμένων από τους συμπατριώτες του στρατιώτες. Ηταν δεκανέας, μηχανικός μάχης που εξουδετέρωνε νάρκες ξηράς και εκκαθάριζε κτίρια παγιδευμένα με εκρηκτικά στη Γαλλία και στη Γερμανία. Τα άλλα τρία αδέρφια του πολέμησαν επίσης στον Β’ Παγκόσμιο και ένας από αυτά, ο Λένι, πιλότος της Πολεμικής Αεροπορίας, κατέληξε αιχμάλωτος σε ναζιστικό στρατόπεδο για 19 μήνες, όπου επιπλέον έπρεπε να προσποιηθεί ότι δεν ήταν εβραίος.

«Ημουν σε ένα στρατιωτικό πλοίο και πλήρωσα 50 δολάρια σε έναν ναύτη στο κατάστρωμα για να με αφήσει να κοιμηθώ κάτω από μια σωσίβια λέμβο, για την περίπτωση που θα μας τορπίλιζαν» θυμάται ο Μπρουκς. «Οι μυρωδιές ήταν τρομερές, 500 άνθρωποι σε ένα πλοίο. Κάναμε 16 ή 17 ημέρες από το ναυπηγείο του Πολεμικού Ναυτικού στο Μπρούκλιν μέχρι τη Χάβρη της Γαλλίας, κάνοντας ζιγκ-ζαγκ και προσπαθώντας να μη μας τορπιλίσουν», λέει στη συνέντευξή του στους New York Times με αφορμή τη νέα του σειρά «Ιστορία του Κόσμου, Μέρος ΙΙ».

Εκτοτε, στον πόλεμο «προσπάθησα να τα βγάλω πέρα με τον Χίτλερ βγάζοντας τον Μίκυ από μέσα του, κάνοντας πλάκα, αλλά είναι δύσκολο» λέει. Εχοντας δεχτεί εκφοβισμό ως παιδί, έμαθε να χρησιμοποιεί την κωμωδία σαν όπλο. Το 2001, στην πρεμιέρα της  μουσικής εκδοχής της ταινίας του «Δυο Τρελοί Παραγωγοί» στο Σικάγο, με έναν Χίτλερ να τραγουδάει και να χορεύει σας κύκνος, «κάποιος μεγαλόσωμος τύπος όρμησε στον διάδρομο λέγοντας “Πώς τολμάς να δείχνεις τον Χίτλερ, πώς τολμάς να δείχνεις τη σβάστικα; Ημουν στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο ρισκάροντας τη ζωή μου και το κάνεις αυτό σε μια σκηνή;”. Του είπα “Ημουν στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και δεν σε είδα εκεί”».

Η «Ιστορία του Κόσμου, Μέρος Ι» του 1981, στην οποία παραπέμπει η νέα η σειρά του Hulu, είναι μια προβοκατόρικη περιπέτεια που παρωδεί σημαντικές στιγμές στην Ιστορίας της ανθρωπότητας, από τη Νεολιθική περίοδο έως τη Γαλλική Επανάσταση. Η απαράμιλλη Μαντλίν Καν υποδύεται την αυτοκράτειρα Νύμφο, σύζυγο του Νέρωνα, ο Σιντ Σίζαρ είναι ο άνθρωπος των σπηλαίων που επινόησε τη μουσική και το δόρυ, αλλά δεν μπορούσε να κατανοήσει ακριβώς τη φωτιά, ενώ ο Μελ Μπρουκς εμφανίζεται σε πολλούς διαφορετικούς ρόλους. Παίζει τον Κόμικους, τον stand-up φιλόσοφο· τον τραγουδιστή Τορκεμάντα με μια παρέα κολυμβητών συγχρονικής κολύμβησης·  και έναν ερωτύλο Λουδοβίκο ΙΣΤ’, που χρησιμοποιεί την εξουσία του για να πηγαίνει με γυναίκες διαλαλώντας «είναι καλό να είσαι βασιλιάς».

Ο Μελ  Μπρουκς προσέθεσε στον τίτλο το «Μέρος Ι» σαν αστείο, είπε, αλλά στη συνέχεια δέχτηκε «περίπου ένα δισεκατομμύριο τηλεφωνήματα: “Πού είναι το Μέρος ΙΙ;”. Ποτέ δεν είχα σκοπό να κάνω το Μέρος ΙΙ».

Τελικά, αυτός και ο συμπαραγωγός του, Κέβιν Σάλτερ, ενέδωσαν στη λαϊκή βούληση. Το 2020 προσέγγισαν τον κωμικό Νικ Κρολ και προσέλαβαν τους Γουάντα Σάικς, Αϊκ Μπέρινχολτζ και τον Ντέιβιντ Στάσεν ως διευθυντή της σειράς. «Γελούσα με τις κωμικές σκηνές, μερικές από τις οποίες δεν είχα δημιουργήσει εγώ» λέει στους New York Times ο Μελ Μπρουκς, «κάτι πολύ περίεργο για μένα».

Μόλις το πράγμα άρχισε να κυλάει, όλοι οι κωμικοί που λάτρευαν τον Μελ Μπρουκς ήθελαν να παίξουν μαζί του, από τον Τζόνι Νόξβιλ (υποδύεται τον Ρασπούτιν που του κόβουν το εξασθενημένο μέλος του) και τον Τζακ Μπλακ (έναν ύπουλο Στάλιν), μέχρι τη Σάρα Σίλβερμαν (παίζει στο σκετς «Εβραίοι στο Διάστημα», προεπισκόπηση του οποίου είχε παρουσιαστεί στο «Μέρος Ι» με το τραγούδι «Jews, out in Space, we’re zooming along, protecting the Hebrew race» («Εβραίοι, έξω στο Διάστημα, γρήγορα, για να προστατεύσουμε την εβραϊκή φυλή»). (Δείτε το trailer της κωμωδίας «Ιστορία του κόσμου, μέρος Ι»)

Ο Τζόνι Νόξβιλ λέει ότι ο Μελ Μπρουκς είναι «ο θρύλος των θρύλων», που ωθεί τα πράγματα όσο πιο μακριά γίνεται. Στο ίδιος μήκος κύματος, ο Μπάρινγκχολτζ δηλώνει: «Δεν νομίζω ότι οι ταινίες ήταν ξεκαρδιστικές πριν από τον Μελ», και προσθέτει ότι «πριν από το “Μπότες, σπιρούνια και καυτές σέλες”, οι κανονικοί άνθρωποι δεν πήγαιναν στον κινηματογράφο και δεν γελούσαν τόσο δυνατά ώστε να πέρδονται. Νομίζω ότι ο Μελ το εισήγαγε αυτό».

Ο ίδιος ο Μπρουκς είναι ο αφηγητής της ταινίας, μέσα σε ένα μυώδες C.G.I. σώμα. Η Μορίν Ντάουντ των New York Times τον ρωτάει πώς ήταν η σύγκριση με τον Ορσον Γουέλς, τον αφηγητή της αρχικής ταινίας, Τότε ο Μπρουκς «πετάει» το μπαλάκι στον Γουέλς: «Είχε πει “Θέλω 25.000 δολάρια σε μια χάρτινη σακούλα και σε παρακαλώ μην το αναφέρεις στον ατζέντη μου”. Του είπα “Τι θα κάνεις με αυτά τα 25.000 δολάρια στο χάρτινη σακούλα;”. Μου απάντησε “Χαβιάρι Beluga και τα καλύτερα κουβανέζικα πούρα”»…

Στη συνέντευξή του στους New York Times ο Μπρουκς είπε ακόμη ότι το 2020 υποστήριξε τον Τζο Μπάιντεν, αλλά δεν θέλει να κάνει πολιτική κωμωδία, γιατί τότε «το μισό κοινό θα θυμώσει μαζί μου». Προτιμά ανέκδοτα όπως αυτό για την Παναγία, από τη νέα σειρά: «Πιστεύει ότι ο γιος της είναι Θεός. Η μητέρα είναι σίγουρα Εβραία»…

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News