Τον Κιλιάν Εμπαπέ θα πρέπει να γνωρίσει ο Ντόναλντ Τραμπ, τον νεαρότερο αστέρα της παγκόσμιας πρωταθλήτριας εθνικής ποδοσφαίρου της Γαλλίας, για να καταλάβει πόσο λάθος κάνει όταν δηλώνει ότι Ευρωπαίοι χάνουν την ταυτότητα τους εξαιτίας των μεταναστών και των προσφύγων.

Αυτό υποστηρίζει, μεταξύ άλλων, o Αντονι Μπλίνκεν, αρθρογράφος των New York Times, αναφέροντας πως ο 19χρονος Εμπαπέ, όντας γιος μια Αλγερινής και ενός Καμερουνέζου, αποτελεί τον φυσικό ηγέτη μιας ομάδας μεταναστών καθώς 16 από τους 23 παίκτες της, προέρχονται από οικογένειες αλλοδαπών που εγκαταστάθηκαν σχετικά πρόσφατα στη Γαλλία. «Και χαροποίησαν πάρα πολύ ένα ολόκληρο έθνος για την πολυπολιτισμικότητά του, τουλάχιστον για μια ημέρα», σημειώνει ο Μπλίνκεν.

Μετά την κατάκτηση του Παγκοσμίου Κυπέλλου από τη Γαλλία και εξαιτίας του αυθορμητισμού με τον οποίο πανηγύρισε και ο ίδιος αυτήν την εξαιρετική επιτυχία, αναμένεται πως η δημοτικότητα του Εμανουέλ Μακρόν θα αυξηθεί αισθητά, ειδικά μετά την πτώση που σημείωσε εξαιτίας των εργασιακών και φορολογικών μεταρρυθμίσεων. Την ίδια ώρα, ωστόσο, οι πανηγυρισμοί του γάλλου προέδρου και ολόκληρης της Γαλλίας και η αποθέωση της ομάδας των παιδιών των μεταναστών που μεγάλωσαν στα «μπανλιέ», τα προάστια των γαλλικών μεγαλουπόλεων, δεν μπορεί να αποκρύψει το γεγονός ότι η χώρα αντιμετωπίζει μια ευρεία κρίση ενσωμάτωσης.

Γιατί οι ταραχές, η βία, τα ναρκωτικά, το έγκλημα και η υψηλή ανεργία, κυρίως μεταξύ των νέων, εξακολουθούν να αποτελούν τα κύρια συστατικά της ζωής στα υποβαθμισμένα προάστια και σύμφωνα με τον Μπλίνκεν «η μεγαλύτερη δοκιμασία για τον Μακρόν έγκειται στο κατά πόσο μπορεί να προσφέρει στα μπανλιέ όσα τα μπανλιέ πρόσφεραν στο γαλλικό ποδόσφαιρο».

Αρχικά ο Μακρόν είχε εγκρίνει ένα ιδιαίτερα φιλόδοξο σχέδιο ανάπλασης και βελτίωσης του βιοτικού επιπέδου στα γαλλικά προάστια αλλά αναγκάστηκε να αποσύρει τις κυριότερες από τις προτάσεις του καθώς για την εφαρμογή τους θα απαιτούνταν σχεδόν 40 δισ. ευρώ. Δήλωσε επίσης πως δεν πρόκειται να ανακοινώσει ένα «Σχέδιο Μάρσαλ» για τα μπανλιέ, χαρακτηρίζοντας την εν λόγω στρατηγική παρωχημένη.

Μίλησε, όμως, για μια «πολιτική της χειραφέτησης και της αξιοπρέπειας» και για μια «φιλοσοφία της δράσης» που προβλέπουν μεταξύ άλλων την αύξηση των μέτρων αστυνόμευσης, την προσφορά 30.000 θέσεων πρακτικής άσκησης σε ιδιωτικές εταιρείες και κρατικές υπηρεσίες για νέους από υποβαθμισμένες περιοχές, τη διεξαγωγή ελέγχων στις 120 μεγαλύτερες γαλλικές επιχειρήσεις για την εξάλειψη των διακρίσεων κατά τη διαδικασία πρόσληψης και τη σημαντική βελτίωση της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης.

O Μακρόν αγκαλιάζει τον Εμπαπέ μετά τον τελικό. Τι θα κάνει με όλους αυτούς; Φωτογραφία: REUTERS/Dylan Martinez

Το ότι ο αυταρχισμός βρίσκεται σε άνοδο από την Ευρώπη έως την Αμερική είναι γνωστό. Αλλά αποτελεί σημαντικό πρόβλημα, σημειώνει ο αμερικανός ψυχολόγος Aνταμ Γκραντ στο Salon, και για πάρα πολλές οικογένειες, με πάρα πολλούς πατέρες και άλλες τόσες μητέρες να είναι υπέρ το δέον αυστηροί και αυστηρές με τα παιδιά τους.

Οι συνέπειες μπορεί να είμαι καταστροφικές καθώς τα παιδιά αυταρχικών γονιών είναι πιθανότερο να είναι επιθετικά, να εμπλακούν σε παράνομες ενέργειες, να αντιμετωπίσουν προβλήματα συμπεριφοράς, να πάθουν κατάθλιψη και να ξεκινήσουν να καπνίζουν, να πίνουν και να καταναλώνουν ναρκωτικές ουσίες κατά την ενήλικη ζωής τους. Τι καθιστά, όμως, έναν γονιό αυταρχικό; Περί το ¼ των αυταρχικών συμπεριφορών από την πλευρά των γονιών οφείλεται σε γενετικούς παράγοντες ενώ σχεδόν οι μισές σχετίζονται άμεσα με το οικογενειακό περιβάλλον μέσα στο οποίο μεγάλωσαν οι ίδιοι οι γονείς.

«Αλλά υπάρχει και ένας τρίτος παράγοντας που έχει σημασία και τον οποίο αγνόησαν πολλοί ειδικοί ενώ δεν γίνεται αντιληπτός και από αρκετούς γονείς», αναφέρει ο Γκραντ, σημειώνοντας πως «οι εργασιακές εμπειρίες μας μπορούν να καθορίσουν τον τρόπο με τον οποίο μεγαλώνουμε τα παιδιά μας».

Επικαλείται μια σημαντική μελέτη της δεκαετίας του 1970, σύμφωνα με την οποία οι άνθρωποι (όλοι άνδρες στην προκειμένη περίπτωση, χιλιάδες εκπρόσωποι των περισσότερων επαγγελμάτων από όλην την Αμερική) που επιτηρούνται στενά κατά την επιτέλεση της όποιας εργασίας τους και έχουν περιορισμένη ελευθερία κινήσεων, τείνουν να απαιτούν απόλυτη υπακοή από την πλευρά των παιδιών τους. Αντιθέτως οι άνθρωποι με δημιουργικές εργασίες που τους παρέχουν ελευθερία της σκέψης και της κρίσης μπορεί να γίνουν περισσότερο ευέλικτοι και χρήσιμοι γονείς με τους συντάκτες της έκθεσης να επισημαίνουν «πως η εργασία επιδρά στον άνθρωπο περισσότερο από όσο ο άνθρωπος στην εργασία».

Στη συνέχεια άλλες μελέτες απέδειξαν πως το ίδιο συμβαίνει και με τις γυναίκες. Για τον λόγο αυτό, καταλήγει ο αμερικανός ειδικός «η διασφάλιση της ελευθερίας των ανθρώπων στην εργασία αποτελεί ηθική ευθύνη (των αφεντικών). Γιατί όταν ελέγχουμε σε υπερβολικό βαθμό τους ανθρώπους δεν τους στερούμε μόνον την αξιοπρέπειά τους αλλά κλέβουμε και τις προοπτικές των παιδιών τους».

H εργασιακή εμπειρία επηρεάζει το πώς μεγαλώνουμε τα παιδιά μας. Φωτογραφία: Shutterstock

Εχτισε την τεράστια περιουσία του διευθύνοντας ένα επενδυτικό ταμείο ενώ σήμερα, διανύοντας την ένατη δεκαετία της ζωής του, είναι «ένας πλήρους απασχόλησης φιλάνθρωπος, πολιτικός ακτιβιστής και ανεξάρτητος πολιτικός άνδρας». Για τον Τζορτζ Σόρος ο λόγος, ο οποίος τον περασμένο Μάιο βρέθηκε στο Παρίσι γα να συμμετάσχει σε εκδήλωση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων (European Council on Foreign Relations), ένα ερευνητικό ινστιτούτο στην ίδρυση του οποίου συνέλαβε και ο ίδιος πριν από μία δεκαετία.

Σχολιάζοντας την οικονομική κατάσταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο Σόρος δήλωσε πως «ενδέχεται να οδεύουμε προς μια νέα σοβαρή χρηματοπιστωτική κρίση» και το σχόλιο του συνέβαλε, εν μέρει, στην πτώση του χρηματιστηρίου της Νέας Υόρκης κατά 400 μονάδες, γεγονός που αποδεικνύει την εξαιρετική ικανότητα του γηραιού πρώην μεγαλοεπενδυτή να επηρεάζει ακόμα τις αγορές, παρότι έχει σταματήσει εδώ και πολλά χρόνια να διαχειρίζεται τα χρήματα άλλων ανθρώπων. «Ωστόσο το πιο τολμηρό στοίχημα του Σόρος αφορά το πεδίο της πολιτικής» και όχι της οικονομίας, υποστηρίζει σε εκτενές κείμενό του στους New York Times o Μάικλ Στάινμπεργκερ.

Κατά τη δεκαετία του 1950 ο Σόρος υπήρξε φοιτητής του αυστριακού φιλοσόφου Καρλ Πόπερ, πυρήνα της σκέψης του οποίου αποτέλεσε η έννοια της «ανοιχτής κοινωνίας», μιας κοινωνίας όπου κυριαρχούν οι αξίες της ατομικής ελευθερίας, του πλουραλισμού και της ελεύθερης σκέψης και έρευνας. Η ιδέα του Πόπερ κατέληξε να γίνει ο σκοπός της ζωής του Σόρος. Και για αυτόν τον λόγο, σημειώνει ο αμερικανός δημοσιογράφος «μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου, ξόδεψε εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια σε χώρες του πρώην Ανατολικού Μπλοκ με στόχο την προώθηση της κοινωνίας των πολιτών και της φιλελεύθερης δημοκρατίας. Επρόκειτο για ένα Σχέδιο Μάρσαλ για την Ανατολική Ευρώπη υπό την ευθύνη ενός ανδρός, μια πρωτόγνωρη ιδιωτική πρωτοβουλία. Επρόκειτο, όμως και για ένα στοίχημα ότι ένα μέρος του κόσμου που είχε βιώσει κυρίως την τυραννία θα ασπαζόταν ιδέες όπως η υποχρέωση λογοδοσίας των κυβερνήσεων και η ανεκτικότητα».

«Υποστηρίζω τις αρχές μου είτε κερδίζω είτε χάνω», δήλωσε ο Σόρος την άνοιξη, συνομιλώντας με τον Στάινμπεργκερ, «δυστυχώς, όμως, τώρα χάνω πάρα πολλά σε πάρα πολλά μέρη». Γιατί η Ρωσία του Πούτιν κατέληξε να είναι μια αυταρχική χώρα ενώ προς την ίδια κατεύθυνση οδηγούνται η Πολωνία και η Ουγγαρία. Γιατί η εκλογή του Τραμπ στις ΗΠΑ όπου ο Σόρος συγκαταλέγεται μεταξύ των κύριων χρηματοδοτών των Δημοκρατικών, και η άνοδος λαϊκιστικών κομμάτων στην Ευρώπη, υπονομεύουν το όραμα του, εντός, μάλιστα χωρών που κάποτε θεωρούνταν προπύργιά του. «Ο εθνικισμός και ο φυλετισμός αναβιώνουν, εμπόδια ορθώνονται και ενισχύονται τα σύνορα και ο Σόρος είναι αντιμέτωπος με το ενδεχόμενο ο σκοπός στον οποίο έχει αφιερώσει το μεγαλύτερο μέρος της περιουσίας του και το τελευταίο κεφάλαιο της ζωής του να καταλήξει σε αποτυχία», υπογραμμίζει ο Στάινμπεργκερ.

Σύμφωνα με τον Βίκτορ Ορμπαν ο Σόρος (χάρη στον οποίο κατάφερε να σπουδάσει ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας) επιδιώκει τον κατακλυσμό της Ουγγαρίας από μουσουλμάνους πρόσφυγες και μετανάστες με στόχο την υπονόμευση της χριστιανικής κληρονομιάς της.

O Τζορτζ Σόρος επένδυσε πολλά στη δημοκρατία. Μπορεί να χάσει; Φωτογραφία: Shutterstock

Από την εποχή της βιομηχανικής επανάστασης, όλες οι σημαντικές καινοτόμες ιδέες και εφαρμογές περνούσαν γρήγορα από επιχείρηση σε επιχείρηση και από βιομηχανία σε βιομηχανία, χάρη σε ένα φαινόμενο ενίσχυσης της οικονομίας που ονομάζεται διάχυση.

Σήμερα, ωστόσο, αναφέρει η Wall Street Journal, υπάρχουν σημαντικές ενδείξεις ότι αυτός ο σημαντικός μηχανισμός τόνωσης της ανάπτυξης δεν λειτουργεί όπως θα έπρεπε, γεγονός που εξηγεί, σύμφωνα με ορισμένους οικονομολόγους, την επιβράδυνση στην αύξηση της παραγωγικότητας που υπονομεύει τις ανεπτυγμένες οικονομίες. Γιατί σήμερα η αύξηση της παραγωγικότητας χάρη στην καινοτομία, κατέληξε να αφορά μόνον τις μεγάλες επιχειρήσεις. Και αυτό αποτελεί σημαντικό πρόβλημα καθώς συνδέεται άμεσα και με την αύξηση των μισθών. Γιατί, όμως, συμβαίνει αυτό; Οι λόγοι είναι πολλοί.

Καταρχάς οι μεγαλύτερες εταιρείες έχουν την οικονομική ευρωστία να προβούν σε σημαντικές επενδύσεις στην αυτοματοποίηση και την τεχνολογία.

Σύμφωνα με μια έκθεση του ινστιτούτου McKinsey η πρόοδος, για παράδειγμα, που έχουν σημειώσει στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης οι παγκόσμιοι κολοσσοί της ψηφιακής τεχνολογίας, αποτελεί άπιαστο όνειρο για τους μικρότερους ανταγωνιστές. Εχουν επίσης τη δυνατότητα να λάβουν διπλώματα ευρεσιτεχνίας για τις όποιες εφευρέσεις τους και να προσλάβουν τους καλύτερους επαγγελματίες της αγοράς.

Σημαντικό ρόλο διαδραματίζει και η παγκοσμιοποίηση, η οποία στην περίπτωση των μεγαλύτερων εταιρειών στον κόσμο, ευνοεί περαιτέρω την ανάπτυξή τους.

Επιπρόσθετο πρόβλημα αποτελεί και το γεγονός ότι όλοι όσοι χάνουν τη δουλειά τους λόγω της αυτοματοποίησης, η επιλογή που έχουν συνήθως αφορά κάποια εργασία που δύσκολα μπορεί να αυτοματοποιηθεί αλλά είναι κατώτερου επιπέδου, όπως η παράδοση γευμάτων κατ’ οίκον ή ο καθαρισμός κτιρίων.

O Τσάρλι Τσάπλιν στους «Μοντέρνους Καιρούς». Τι δουλειά θα έκανε τώρα; Φωτογραφία: United Artists