To τελευταίο βιβλίο του νομπελίστα οικονομολόγου Πολ Κρούγκμαν δεν αντιμετωπίστηκε από όλους στις ΗΠΑ με τον ίδιο τρόπο: υπήρξαν οι αναμενόμενοι έπαινοι, ήρθαν όμως και οι επικρίσεις από όσους λένε (και δίχως να είναι απαραιτήτως δεξιοί) ότι δεν του επιτρέπουν «σπατάλη ταλέντου» προς εξυπηρέτηση ενός μηχανισμού που «στήνει γκιλιοτίνες για τους συντηρητικούς εχθρούς».

Ο Κρούγκμαν κατηγορήθηκε ότι, αντί η πένα του ως σχολιαστή –και στους New York Times μάλιστα– να ενώνει τους Αμερικανούς, δαιμονοποιεί τους αντιπάλους των Δημοκρατικών με τον ίδιο τρόπο που το κάνει και ο ίδιος ο Τραμπ για να ακυρώσει τις πολιτικές των δικών του αντιπάλων (μόνο που ο πρόεδρος των ΗΠΑ δεν είναι διανοούμενος σαν τον Κρούγκμαν). Τέτοια πράγματα γράφει, επί παραδείγματι, μια βιβλιοκριτική του κεντροαριστερού μάλιστα Atlantic.

Σε δεύτερη ανάγνωση, τέτοιου είδους βιβλιοκριτικά δημοσιεύματα δείχνουν ότι το χάσμα που έχει δημιουργηθεί στην αμερικανική κοινωνία επί διακυβερνήσεως Τραμπ είναι όντως βαθύ.

Ο τίτλος του βιβλίου που περιλαμβάνει άρθρα του Κρούγκμαν σε βάθος 11 ετών είναι «Μαλώνοντας με τα ζόμπι: η οικονομία, η πολιτική και ο αγώνας για ένα καλύτερο αύριο». Με την ευκαιρία της κυκλοφορίας του στις ΗΠΑ και της επικείμενης έκδοσής του στην Ιταλία, η Repubblica αναδημοσίευσε από την ισπανική El Pais δηλώσεις του για σειρά θεμάτων.

H συνέντευξη τιτλοφορείται «Παρακαλώ, επιτρέψτε μου να πληρώσω περισσότερους φόρους», επικεντρώνοντας στο σημείο που αναδεικνύει ο ίδιος ο Κρούγκμαν με τις απαντήσεις που δίνει και εξηγεί, έτσι, «γιατί η φορολογική ισότητα είναι ο μόνος σωστός τρόπος, ενώ τα fake news είναι ο χειρότερος εχθρός μας».

Ο Κρούγκμαν υποστηρίζει ότι όσοι μιλούν για οικονομικές πολιτικές δεν είναι απαραιτήτως ειλικρινείς: στρεβλώνουν και παραποιούν γεγονότα για να εξυπηρετήσουν συμφέροντα, και το ιδεώδες πεδίο ανειλικρίνειας είναι η φορολογική πολιτική. Το πλαίσιο στο οποίο αναφέρεται ο νομπελίστας είναι η σημερινή Αμερική: οι ΗΠΑ του πάλαι ποτέ πραγματισμού – ο Κρούγκμαν δεν είναι βέβαιος ότι η πατρίδα του διαθέτει τα ίδια ανακλαστικά πλέον. «Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο στο βιβλίο μου αναφέρομαι στα ζόμπι. Υπάρχουν πολλά πράγματα που δεν λειτουργούν, αλλά η πολιτική τα βαφτίζει λειτουργικά».

Οk η παγκοσμιοποίηση

Η ερώτηση ήταν για την πορεία της παγκοσμιοποίησης, η οποία υπήρξε αποτέλεσμα της «συναίνεσης» κατά τη δεκαετία του ’90 (όταν, δηλαδή, διαλύθηκε η Σοβιετική Ενωση). Στην απάντησή του ο Νομπελίστας δήλωσε ξανά πίστη στην παγκοσμιοποίηση, αφού «στο όλο πλέγμα της λειτούργησε μια χαρά». Τον Κρούγκμαν ικανοποίησαν οι συνέπειές της σε παγκόσμιο επίπεδο: «Εκανε περισσότερα καλά από κακά. Επέτρεψε την άνοδο των φτωχών χωρών σε ένα αξιοπρεπές βιοτικό επίπεδο». Ωστόσο «στην πορεία, έγινε παράγων ανισότητας» στο εσωτερικό της Αμερικής, «σε ορισμένες κοινότητες στις ΗΠΑ».

Μα, ποιος σοσιαλισμός;             

Η δημοσιογράφος τον ρώτησε αν η βιομηχανική κρίση, πέρα από την ερμηνεία που δίνει στο φαινόμενο του «τραμπισμού», σχετίζεται και με την «αφύπνιση του σοσιαλισμού στις ΗΠΑ». Ο Κρούγκμαν, χωρίς καμία διάθεση για αστεϊσμούς επ’ αυτού του σοβαρού θέματος, της απάντησε ορθά κοφτά ότι στις ΗΠΑ δεν ευδοκιμούν σοσιαλιστές, άντε να υπάρχουν σοσιαλδημοκράτες…

Και έθεσε το θέμα σοσιαλισμός σαν περίπου… συκοφαντία που εξαπολύουν οι δεξιοί με στόχο τους αντιπάλους τους: «Τα τελευταία εξήντα χρόνια, κάθε φορά που κάποιος πρότεινε κάτι που θα μπορούσε να διευκολύνει τη ζωή των ανθρώπων, οι δεξιές ομάδες τον χαρακτήριζαν σοσιαλιστή». Τις περιπτώσεις των υποτίθεται ακραίων Δημοκρατικών, τύπου Αλεσάντρια Οκάζιο-Κορτέζ ή Μπέρνι Σάντερς, ο Κρούγκμαν τις θεωρεί απλώς δημοκρατικές έως σοσιαλδημοκρατικές (και μεταξύ μας δεν έχει άδικο).

Και ο ίδιος πού τοποθετείται στον οριζόντιο άξονα του δημοκρατισμού; Ας κρίνει ο αναγνώστης διαβάζοντας το παρακάτω χωρίο των δηλώσεων Κρούγκμαν: «Είμαι κάπως ανήσυχος για το γεγονός ότι οι Δημοκρατικοί θεωρούνται ριζοσπάστες. Πολλά από αυτά που υποστηρίζουν, ακόμα και τα πιο αριστερά, όπως η αύξηση των φόρων για τους πλούσιους Αμερικανούς, η επέκταση της ευημερίας ή η δημόσια υγειονομική περίθαλψη –χωρίς, φυσικά, να εξαφανίζεται η ιδιωτική ασφάλιση- είναι πολύ δημοφιλή».

Σε αυτό το σημείο ο Κρούγκμαν δήλωσε ότι ο ίδιος αν και δεν είναι «κανένας άγιος», προθυμοποιείται να πληρώσει περισσότερους φόρους, «ώστε να έχουμε μια πιο υγιή κοινωνία».

Η κλιματική αλλαγή

Το τέλος της συνέντευξης αφορά το ζήτημα που ο ίδιος ο Κρούγκμαν θεώρησε το σπουδαιότερο της συζήτησής του με τη ρεπόρτερ της El Pais: αν, δηλαδή, κινδυνεύει η οικονομία από την κλιματική αλλαγή. «Εχουμε πρόβλημα με τον αρνητισμό του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος. Κάθε φορά που δεν παρεμβαίνουμε, η κλιματική αλλαγή χειροτερεύει. Εμείς στις ΗΠΑ, αν είχαμε ισχυρή ηγεσία, θα βοηθούσαμε στην επίλυση. Ετσι τα πράγματα είναι τρομακτικά. Οι πιθανότητες μιας καταστροφής είναι αρκετά μεγάλες».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News