Φανταστείτε να μπορούσαμε να δούμε… μπροστά μας τον θεμελιωτή της δυτικής σκέψης. Τον φιλόσοφο και δάσκαλο του Μεγάλου Αλεξάνδρου εκ Σταγείρων Χαλκιδικής, Αριστοτέλη. Εκείνον που, ανάμεσα στα άλλα, μας επισήμανε το «οὐ τῷ ἀνθρώπῳ ἔδωκα, ἀλλὰ τῷ ἀνθρωπίνῳ». Με δυο λόγια: να μην δίνουμε στον άνθρωπο, αλλά στο ανθρώπινο, στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια.

Να που, όπως φαίνεται, δεν χρειάζεται να φανταστούμε. Σε λίγο θα μπορούμε να δούμε! Χάρη στους Ρωμαίους «κοπιαδόρους» και μια μαρμάρινη προτομή του Αριστοτέλη, αντίγραφο ενός γλυπτού του 4ου π.Χ. αιώνα. Που θεωρείται ό,τι πιο κοντινό στην πραγματική εικόνα του φιλοσόφου, για τον οποίο ο Τζόναθαν Μπαρνς είχε γράψει ότι «κανένας πριν από αυτόν δεν είχε συνεισφέρει τόσο πολύ στη γνώση και κανένας ύστερα από αυτόν δεν μπορεί να φιλοδοξεί να συναγωνιστεί τα επιτεύγματά του».

Η προτομή, με την γαμψή μύτη και το προτεταμένο ευρύ μέτωπο, θα βρεθεί σε περίοπτη θέση – λόγω και της αξίας της για την ομοιότητα με τον θρυλικό άνδρα που πρώτος «σχεδίασε, ιεράρχησε και υλοποίησε μια πλήρη εγκυκλοπαίδεια της γνώσης», όπως το θέτει ο Παντελής Μπουκάλας – στην έκθεση με τα σημαντικά και γλαφυρά ευρήματα από μια ολόκληρη γειτονιά της αρχαίας Αθήνας. Μια γειτονιά, που έχει αποκαλυφθεί και μελετηθεί, συστηματικά 13 χρόνια τώρα. Χώρια η ανασκαφή στο Οικόπεδο Μακρυγιάννη, από το 1997 έως το 2003, πριν από τη θεμελίωση του Μουσείου Ακρόπολης, που απέφερε την μελέτη κάπου 50.000 αντικειμένων.

Με το άνοιγμα, λοιπόν, αυτής της γειτονιάς στους επισκέπτες (14.500.000 μέχρι σήμερα!) του, το Μουσείο Ακρόπολης θα γιορτάσει τα δέκα χρόνια λειτουργίας του, στις 21 Ιουνίου.

Την σχεδόν «πιστή» εικόνα του Αριστοτέλη, που είχε ενταχθεί μέχρι τα 37 του στην Ακαδημία Πλάτωνος, θα την έχουμε μέχρι το 2020, όταν θα ανοίξει, μέσα στην – υπόγεια για το Μουσείο Ακρόπολης – γειτονιά, η μόνιμη έκθεση. Εκεί θα έχουμε και άλλες εκπλήξεις. Όπως τα ευρήματα σε έναν ανδρώνα και χώρο συμποσίου, με πλατύστομες προχοΐσκες για το μέλι, ένα κουταλάκι για το αβγό (μέχρι και τσόφλια βρέθηκαν στην ανασκαφή), αλλά και ζάρια / ζατρίκια και λύχνους με ερωτικές σκηνές. Ή, όπως, λατρευτικά αγάλματα θεοτήτων από την Ανατολή. Παράδειγμα, ένα λατρευτικό μικρό άγαλμα της Ίσιδος Πανθέας του 2ου – 3ου π.Χ. αιώνα, με το δίσκο του Ήλιου στην κεφαλή, τα στάχυα της Δήμητρας και τα σταφύλια του Διονύσου και την αιγίδα της Αθηνάς στο στήθος.

Όλα αυτά, χάρη στην ανασκαφή που έφερε στο φως τμήματα του οικιστικού ιστού της αρχαίας Αθήνας και – σύμφωνα με τους υπεύθυνους του Μουσείου Ακρόπολης – «κατέδειξε τη σχεδόν συνεχή χρήση του, από το τέλος της νεολιθικής εποχής (περί το 3000 π.Χ.), έως και την ύστερη αρχαιότητα (6ος αι. μ.Χ.). Αποκάλυψε δε σπίτια και εργαστήρια, δρόμους και πλατείες, πηγάδια και δεξαμενές, αλλά και χιλιάδες αντικείμενα που άφησαν πίσω τους οι αρχαίοι κάτοικοι της περιοχής. Τα περισσότερα είναι πήλινα, αφού άλλα από φθαρτά υλικά χάθηκαν και τα πολύτιμα λεηλατήθηκαν. Πρόκειται για επιτραπέζια σκεύη και αγγεία συμποσίου, μαγειρικά σκεύη, αρωματοδοχεία, σκεύη για καλλυντικά και κοσμήματα, παιδικά παιχνίδια και άλλα».

Στην «βόλτα», που θα ξεκινήσει από τις 21 Ιουνίου πανηγυρικά για τους κοντά 1.800.000 – ετησίως – επισκέπτες του Μουσείου Ακρόπολης, θα υπάρχουν ενημερωτικές πινακίδες στην λουσμένη στο φυσικό φως ανεσκαμμένη έκταση των 4.000 τ.μ. με σπίτια, εργαστήρια, λουτρά και δρόμους. Αποκαλύπτοντας ουσιαστικά τις συνήθειες και στοιχεία από την καθημερινή ζωή της αρχαίας αθηναϊκής γειτονιάς, στα νότια της Ακρόπολης. Με αντίστοιχες «αποκαλύψεις», μέσα από εκθέματα, στο ίδιο το μουσείο. Το μεγαλειώδες της Ακρόπολης και των απαράμιλλων μνημείων της δίπλα στο καθημερινό!

«Η καινοτομία είναι ότι εμείς αντιλαμβανόμαστε την ανασκαφή ως ένα έκθεμα και ως έναν όροφο του μουσείου· έχει δηλαδή ενταχθεί στην αρχιτεκτονική του μουσείου», παρατηρεί ο πρόεδρος του μουσείου, καθηγητής Δημήτρης Παντερμαλής.

Όμως, μέσα στον επόμενο χρόνο, όταν οι επισκέπτες θα βαδίζουν στους αρχαίους δρόμους πάνω από τους οποίους έχουν στηθεί πλατφόρμες, θα έχουν στα δεξιά τους μια προθήκη 36 μέτρων (την μόνιμη έκθεση που λέγαμε), με τα 1.300 ευρήματα της ανασκαφής, τα οποία η ανασκαφέας Σταματία Ελευθεράτου οργανώνει – θεματικά και χρονολογικά – σε κατηγορίες: ζωή, θάνατος, χαρά, λύπη, φως, σκοτάδι. Και αυτό μέσα σε «ένα αρχιτεκτονικό παλίμψηστο», όπως το χαρακτηρίζει η ίδια, το οποίο προσθέτει νέα στοιχεία στη γνώση για τη ρυμοτομία των κλασικών χρόνων της Αθήνας, με «τρεις κύριους πανάρχαιους δρόμους από τα γεωμετρικά χρόνια, δύο από τους οποίους είναι ορατοί».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News