Το 1937, ο Αντρέ Μπρετόν, γάλλος αναρχικός και θεμελιωτής του υπερρεαλιστικού κινήματος, έκανε μια έκθεση στο Παρίσι, με τίτλο «Gradiva». Και ο Μαρσέλ Ντυσάν, ένας από τους πρωτοπόρους καλλιτέχνες του 20ου αιώνα, σχεδίασε στην γυάλινη πόρτα της γκαλερί στη Ρι ντι Σεν 31, το περίγραμμα ενός ζευγαριού (ενωμένες σκιές ενός μεγαλόσωμου άντρα και μιας μικροσκοπικής γυναίκας), που συμβόλιζε την πολιτιστική πρόοδο, την οποία θα μπορούσαν να βιώσουν οι επισκέπτες περνώντας την είσοδο.

Αυτό ακριβώς το περίγραμμα επέστρεψε, φτιαγμένο από χάλυβα αυτή τη φορά. Είναι μια εγκατάσταση του Αϊ Γουέι Γουέι, την οποία ο διάσημος κινέζος εικαστικός τοποθέτησε κάτω από την αψίδα του πάρκου της Ουάσινγκτον Σκουέαρ. Και οι περαστικοί μπορούν να περάσουν μέσα από την είσοδο-φιγούρα, η οποία παραπέμπει σε περιοχές χωρίς σύνορα και φράχτες. Πρόκειται για ένα από τα 300 έργα της δημόσιας έκθεσης του διάσημου κινέζου εικαστικού με τίτλο «Good Fences Make Good Neighbors» (Οι καλοί φράχτες κάνουν καλούς γείτονες), που εγκαινιάστηκε αυτή την εβδομάδα στη Νέα Υόρκη και θα διαρκέσει μέχρι τις 11 Φεβρουαρίου.

Ο καλλιτέχνης, που έστησε πέρυσι ένα ολόκληρο βουνό από σωσίβια προσφύγων έξω από μια αίθουσα συναυλιών στο Βερολίνο, φέτος παρουσίασε στο φεστιβάλ κινηματογράφου της Βενετίας ένα ντοκιμαντέρ για την προσφυγική κρίση με τίτλο «Human Flow». «Σκοπός είναι να το δείξουμε σε ανθρώπους με επιρροή, ανθρώπους που είναι σε θέση να βοηθήσουν και που έχουν την ευθύνη να βοηθήσουν», δήλωσε στον Guardian, «Οι πρόσφυγες που χρειάζονται βοήθεια, δεν χρειάζεται να δουν την ταινία. Χρειάζονται στεγνά παπούτσια. Χρειάζονται σούπα».

#aiweiwei “Gilded Cage” in his exhibition around the city, “Good Fences Make Good Neighbors” @publicartfund!

A post shared by Mary Boone Gallery (@maryboonegallery) on Oct 12, 2017 at 6:46am PDT

Με τις τελευταίες του εγκαταστάσεις που τοποθετήθηκαν σε 300 διαφορετικά σημεία της Νέας Υόρκης κάνει ένα σχόλιο στην πολιτική διχόνοια και την άνοδο του αντι-μεταναστευτικού εθνικισμού: «Όταν έμενα στη Νέα Υόρκη τη δεκαετία του 1980, περνούσα μεγάλο μέρος του χρόνου μου στο πάρκο της Washington Square», δήλωσε ο Αϊ Γουέι Γουεέι, «αυτή η περιοχή ήταν μια από τις πιο ζωντανές γειτονιές της Νέας Υόρκης, ένα σπίτι για μετανάστες κάθε είδους».

Η αψίδα χτίστηκε το 1892 για τον εορτασμό των 100 χρόνων από την αναγόρευση του Τζωρτζ Ουάσινγκτον σε πρόεδρο των ΗΠΑ. Ο Αϊ βλέπει την αψίδα ως σύμβολο της νίκης μετά τον πόλεμο, αλλά η πύλη από κάτω «κόβει αυτό τον φράκτη και μέσω αυτού ανοίγει μια άλλη πόρτα», είπε.

Ανάμεσα στα έργα του υπάρχουν επίσης μπάνερς με πρόσφυγες από ατσάλι, που κρέμονται πάνω από την Έσεξ Στριτ Μάρκετ και πορτρέτα μεταναστών της Νέας Υόρκης σε στάσεις λεωφορείων στο Χάρλεμ, το Μπρούκλιν και το Μπρονξ, αλλά και ένα γλυπτό στο νούμερο 48 της 7ης οδού, όπου ο Αϊ ζούσε σε ένα υπόγειο διαμέρισμα από το 1983 έως το 1993.

Στο Σέντραλ Παρκ έχει τοποθετηθεί ένα κυκλικός φράχτης, που βάφτηκε χρυσός επειδή βρίσκεται κοντά στον πύργο Trump. «Γνωρίζω ότι στον πρόεδρό μας αρέσει ο χρυσός, οπότε έγινε πραγματικά προς εκτίμησή του», εξήγησε ο Αϊ σε πρόσφατη εμφάνισή του στην διαδικτυακή εκπομπή Democracy Now!.

«Κάθε τείχος είναι γελοίο, ακόμα και το Σινικό Τείχος της Κίνας ποτέ δεν λειτούργησε πραγματικά», πρόσθεσε ο Αϊ Γουέι Γουεέι, «Δείχνει στενόμυαλη σκέψη που θέλει να διχάσει τους ανθρώπους και να δημιουργήσει κάποιο είδος μίσους μεταξύ τους».

Spotted Ai Wei Wei under his cage sculpture today. He took the selfie ?#aiweiwei #parsons

A post shared by Lēyza (@bitakola) on Oct 12, 2017 at 8:47am PDT

Αλλά υπάρχουν πολλές αντιδράσεις. Κάποιοι κάτοικοι της πόλης δεν είναι ευχαριστημένοι και διαμαρτύρονται. Ο Σύνδεσμος της Ουάσινγκτον Σκουέαρ (Washington Square Association), για παράδειγμα, έστειλε μια ανοικτή επιστολή στο «Public Art Fund», χορηγό της έκθεσης, στην οποία αναφέρεται: «Η μνημειώδης αψίδα είναι ένα έργο τέχνης από μόνο του. Δεν χρειάζεται να πολιτικοποιηθεί με την προτεινόμενη εγκατάσταση».

Ο Τρέβορ Σάμνερ, πρόεδρος του συνδέσμου, δήλωσε ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι ότι εμποδίζει τον φωτισμό του χριστουγεννιάτικου δέντρου, που κάθε χρόνο προσελκύει χιλιάδες επισκέπτες στην πλατεία για τα κάλαντα της παραμονής των Χριστουγέννων.

«Το Public Art Fund δεν ήθελε να αλλάξει ημερομηνίες, λεπτομέρειες, τίποτα απολύτως», δήλωσε ο Σάμνερ, «Αυτό ήταν το σχέδιό τους εξ αρχής: να εξαλείψουν κάθε συζήτηση. Είναι δύσκολο να πούμε ότι ξέρουν τι σημαίνει να είναι καλοί γείτονες».

Η μη κερδοσκοπική οργάνωση τέχνης προσφέρθηκε να πληρώσει για μια λύση χαμηλού προϋπολογισμού τοποθετώντας το δέντρο στην ανοικτή περιοχή του πάρκου κοντά στο σιντριβάνι, ο Σάμνερ, όμως, λέει ότι θέλουν να βάλουν μεγάλες τσιμεντόπλακες και επικίνδυνα καλώδια γύρω από το πάρκο. «Ψάχνουμε να βρούμε μια λύση για να το στηρίξουμε πάνω από το σιντριβάνι, αλλά αυτό μπορεί να έχει επιπλέον κόστος που είμαι βέβαιος ότι το Public Art Fund θα προσπαθήσει να αποφύγει», είπε τονίζοντας ότι «δεν αγωνιζόμαστε ενάντια στην εγκατάσταση, αλλά για το δικαίωμά μας να συνεχίσουμε την 94χρονη παράδοση του χριστουγεννιάτικου δέντρου στο πάρκο».

Η εγκατάσταση από μεταλλικό πλέγμα, που τοποθετήθηκε κάτω από την αψίδα, έχει ύψος 12,2μ. Αν και θυμίζει κλουβί, το νόημά του δεν είναι αυτό. Ο Άι Γουέι Γουέι χρησιμοποιεί φράκτες για να σπάσει τα φράγματα, όχι για να προσθέσει περισσότερα. «Οι απόψεις του είναι σεβαστές», δήλωσε η ακτιβίστρια Σάρον Γούλαμς, «Ο Άι Γουέι Γουέι είναι τέλειος, απλά όχι κάτω από την πολυσύχναστη αψίδα μας».

From #goodfencesmakegoodneighbors by #aiweiwei for @publicartfund, 2017. Banner portraits are “historic images from Ellis Island by Augustus Sherman, photographs of notable refugees, portraits by Ai Weiwei’s studio from the Shariya camp in Iraq, and cell phone snaps taken by the artist at various refugee camps around the world.” – @boweryboogie #nobannowall #flatiron

A post shared by Samantha (@anoctave) on Oct 12, 2017 at 5:11am PDT

Σε συνέντευξη τύπου στο Σέντραλ Παρκ, ο καλλιτέχνης εξήγησε γιατί επέλεξε τους φράχτες ως σύμβολο της σημερινής πολιτικής αναταραχής. «Οι περιφράξεις ή τα οριοθετημένα εδάφη πάντα σχετίζονται με εμάς και με τη στάση μας απέναντι στους άλλους», είπε, «στις ΗΠΑ, υπάρχουν πολιτικές για τον περιορισμό των προσφύγων και μια προσπάθεια να απομακρυνθούν οι άνθρωποι που συνέβαλαν σημαντικά στην κοινωνία. Προσπαθούν να χτίσουν έναν τοίχο μεταξύ των ΗΠΑ και του Μεξικού, κάτι που είναι μια αδιανόητη πολιτική».

«Δεν υπάρχει ανοχή, είναι διχασμός και προσπάθεια να μας χωρίσουν με βάση το χρώμα, τη φυλή, τη θρησκεία και την εθνικότητα», πρόσθεσε, «Είναι οπισθοδρόμηση ενάντια στην ελευθερία, την ανθρωπότητα και την κατανόηση της εποχής μας».

Ο Νίκολας Μπομ, διευθυντής του Public Art Fund, περίμενε οκτώ χρόνια για να συνεργαστεί με τον Αϊ Γουέι Γουέι. Και δήλωσε ότι είναι ευγνώμων γιατί οι κάτοικοι της περιοχής είναι καλοί γείτονες. «Εκτιμούμε πραγματικά την ευελιξία τους», είπε προσθέτοντας, «δεδομένου ότι έχουμε πείρα στην τοποθέτηση περίπλοκων γλυπτών στην πόλη, θα είμαστε σε θέση να διαχειριστούμε και τη μετακίνηση ενός χριστουγεννιάτικου δέντρου».

Το έργο του Αϊ Γουέι Γουέι έχει ένα σημαντικό μήνυμα για τον Μπομ, ο οποίος το βλέπει μέσα από τα μάτια του καλλιτέχνη: «Όταν ο Αϊ ζούσε στην Κίνα, έκανε αυστηρή κριτική στο καθεστώς και ήταν υπερασπιστής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, πράγμα που οδήγησε στη φυλάκιση, την απαγωγή και τον ξυλοδαρμό του», είπε, «δεν θέλαμε να βάλουμε ένα γλυπτό σε ένα βάθρο, αλλά να κάνουμε κάτι για τη Νέα Υόρκη και να το υφάνουμε στον ιστό της πόλης».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News