Μια χώρα που έως σχετικά πρόσφατα ήταν στην καλύτερη περίπτωση μια περιφερειακή δύναμη, κατάφερε μέσα σε λίγες γενιές να καταστεί οικονομική υπερδύναμη (η οικονομία της είναι η τέταρτη μεγαλύτερη της Ασίας) και κέντρο εξαγωγής πολιτισμού (η μουσική, ο κινηματογράφος και η λογοτεχνία της έχουν φανατικούς λάτρεις σε όλον τον κόσμο).

Συγχρόνως, όμως, η Νότια Κορέα κινδυνεύει με δημογραφική κατάρρευση, ενώ η σύγκρουση μεταξύ των φύλων και των γενεών καθίσταται ολοένα πιο σφοδρή και η αυτοκτονία, ως διέξοδος από μια ενίοτε αφόρητα πιεστική κοινωνία σε διαρκή προσαρμογή, αποτελεί, δυστυχώς, μια τραγική επιλογή. Ομως «την υιοθετούν 24,5 Νοτιοκορεάτες στους 100.000: από το 1990 το ποσοστό αυτοκτονιών έχει αυξηθεί κατά 230% και τη διετία 2020-2022 πέθαναν με αυτόν τον τρόπο 40.000 άνθρωποι» συνοψίζει σε ρεπορτάζ της η Μικέλα Μαντοβάν.

Ωστόσο «δεν υπάρχει καμία αντίφαση σε όλα αυτά. Ο Δυτικός νους δυσκολεύεται να κατανοήσει τη διαβολική συνύπαρξη της φιλοδοξίας με την αυτοκαταστροφή. Ομως θα έπρεπε, πρέπει» προσθέτει η αρχισυντάκτρια του SETTE, του ένθετου εβδομαδιαίου περιοδικού της ιταλικής Corriere della Sera.

Σχετικά με αυτή τη «διαβολική συνύπαρξη φιλοδοξίας και αυτοκαταστροφής» και το γεγονός ότι αφορά και τα κράτη της Δύσης, η ιταλίδα δημοσιογράφος επικαλείται τον Ρος Ντάουθατ, αρθρογράφο των New York Times, ο οποίος στις αρχές του προηγούμενου μήνα, διερωτώμενος αν κινδυνεύει με εξαφάνιση η Νότια Κορέα, προειδοποίησε πως «υπάρχει και σε εμάς μια εξαντλητική αξιοκρατία. Υπάρχει επίσης ένας αυξανόμενος ιδεολογικός διαχωρισμός μεταξύ ανδρών και γυναικών στη Γενιά Ζ […] Και εμείς παλεύουμε να κυριαρχήσουμε στους πειρασμούς και στις παθολογίες της εικονικής ύπαρξης. Οπότε, η τρέχουσα τάση στη Νότια Κορέα είναι κάτι περισσότερο από μια ζοφερή έκπληξη. Είναι μια προειδοποίηση για το τι είναι δυνατό και για εμάς».

Μεταξύ των πάμπολλων αυτοχείρων της ανθούσας Νότιας Κορέας περιλαμβάνονται όχι μόνον άσημοι, αλλά και επιφανείς προσωπικότητες της χώρας των 51,7 εκατ. κατοίκων. Στις 27 Δεκεμβρίου, μέσα σε ένα αυτοκίνητο παρκαρισμένο σε πάρκο της παγωμένης Σεούλ εντοπίστηκε νεκρός ο Λι Σον-κιουν, ο 48χρονος νοτιοκορεάτης ηθοποιός που έγινε παγκοσμίως διάσημος χάρη στην ερμηνεία του στην ταινία «Παράσιτα», η οποία το 2020 κέρδισε τέσσερα Οσκαρ, μεταξύ των οποίων και καλύτερης ταινίας.

Περί τους δύο μήνες νωρίτερα είχε κατηγορηθεί για χρήση ναρκωτικών ουσιών, σοβαρό έγκλημα στη Νότια Κορέα. Είχε αποπειραθεί να απολογηθεί, «αλλά η σφαγή του από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και οι προσωπικοί του δαίμονες δεν του άφησαν καμία δυνατότητα διαφυγής» αναφέρει χαρακτηριστικά η ιταλίδα δημοσιογράφος.

Παρόμοια γεγονότα έχουν σοκάρει την κοινή γνώμη της χώρας αρκετές φορές κατά το παρελθόν, ποτέ όμως όσο τη 14η Οκτωβρίου του 2019, την ημέρα που η Sulli, ηθοποιός, ζωγράφος και το πιο λαμπρό αστέρι, τότε, της κορεατικής ποπ (K-Pop), βρέθηκε από τον αδελφό της απαγχονισμένη.

Ηταν μόλις 25 ετών αλλά είχε αρχίσει να δέχεται ολοένα πιο αφόρητη πίεση από τα δέκα της, «όταν εισήλθε σε ένα από εκείνα τα “εργοστάσια” ειδώλων που μετατρέπουν ταλαντούχα παιδιά σε σκηνικές μηχανές» γράφει η Μικέλα Μαντοβάν. Απαυδισμένη από τους haters στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, είχε καταγγείλει τον διαρκή διαδικτυακό εκφοβισμό της. Μετέχοντας, μάλιστα, σε μια τηλεοπτική εκπομπή για το ζήτημα, είχε τολμήσει να μιλήσει ανοιχτά για την ψυχική υγεία της – αλλά τελικά δεν άντεξε.

Στο ρεπορτάζ της, η αρχισυντάκτρια του ιταλικού περιοδικού αναφέρει πως η λέξη/έννοια «νούντσι» (nunchi) είναι μια από τις πιο ιδιαίτερες της κορεατικής κουλτούρας και δηλώνει την ικανότητα να αντιλαμβάνεται κανείς τι σκέφτονται και τι αισθάνονται οι άλλοι.

«Θεωρείται, φυσικά, θεμελιώδης για την πνευματική ανάπτυξη, αλλά είναι και ένα αποτελεσματικό εργαλείο επιτυχίας: πώς βρίσκεις τη θέση σου στον κόσμο εάν δεν ξέρεις πώς να τον “διαβάσεις”;» εξηγεί η Μικέλα Μαντοβάν. «Ενδεχομένως να είναι αυτό το φυσικό αντίδοτο που επέτρεψε σε μια μικρή χώρα να αναπτυχθεί τόσο γρήγορα» προσθέτει, αναφερόμενη στον πολιτισμό, ο οποίος συνέβαλε στο να σταθεί ξανά στα πόδια της, μετά από 30ετή δικτατορία, η Νότια Κορέα.

Επισημαίνει ότι οι πρώτες ρωγμές στο καθεστώς δημιουργήθηκαν όταν άρχισαν να παρεισφρέουν στην κορετατική επικράτεια «δείγματα» της Δυτικής κουλτούρας, χάρη στους ελάχιστους που είχαν άδεια εξόδου από τη χώρα (και τα απαραίτητα χρήματα) και επέστρεφαν από τη Δύση με βιντεοκασέτες και μουσικές, που στη συνέχεια διανέμονταν παράνομα σε αυτοσχέδιους μίνι κινηματογράφους και σε πανεπιστήμια.

Χάρη (και) σε αυτό το γεγονός μπόρεσαν οι Νοτιοκορεάτες να επεξεργαστούν μια κοσμοθεωρία πιο ελεύθερη σε σχέση με τη μυωπική αντίληψη των στρατηγών: «Εγιναν ζάπλουτοι, για να αποφασίσουν μετά να επενδύσουν μέρος εκείνων των τεράστιων κερδών στον ενάρετο κύκλο της τέχνης» αναφέρει η Μικέλα Μαντοβάν.

Τα πρώτα αποτελέσματα δεν άργησαν να φανούν, ενώ σήμερα στη χώρα στήνονται αγάλματα της Younghee, της φονικής (κυριολεκτικά) κούκλας που πρωταγωνιστεί στο «Squid Game». Το απλανές βλέμμα της, σε συνδυασμό με την πρωτοφανή επιτυχία της νοτιοκορεατικής σειράς του Netflix, έστρεψαν την προσοχή όλου του κόσμου στη χώρα, η οποία έως πρόσφατα ήταν γνωστή κυρίως για τα κινητά τηλέφωνα Samsung και τις ηλεκτρικές συσκευές LG.

Οσον αφορά το μυστικό της επιτυχίας της χώρας σε τομείς του πολιτισμού και του θεάματος, «το Korean Wave παρασύρει όλον τον κόσμο» αναφέρει ο Ντον Κανγκ, αντιπρόεδρος του Netflix South Korea, και εξηγεί: «Το να γνωρίζω ότι πάμπολλοι άνθρωποι στην άλλη άκρη του κόσμου συγκινούνται από τις ιστορίες μας, με κάνει να αισθάνομαι έναν ισχυρό δεσμό. Μας ενδιαφέρει να επικοινωνούμε οικουμενικές αξίες, αλλά έχουμε ένα τολμηρό όραμα, δεν μας απασχολεί το να αρέσουμε: truly Korean and make it global».

Το κύμα που επικαλείται είναι αυτό που συνδέει τις κινηματογραφικές και τηλεοπτικές επιτυχίες, το φαινόμενο των BTS, της boyband που έχει σπάσει κάθε ρεκόρ, αλλά και της άνθιση της λογοτεχνίας, η οποία έχει αρχίσει επίσης να αποκτά λάτρεις παντού στον κόσμο, με τη Μικέλα Μαντοβάν να αναφέρεται ενδεικτικά στο βιβλίο της Χαν Γκανγκ «Η Χορτοφάγος» (βραβείο Booker 2016, στα ελληνικά από τις εκδ. Καστανιώτης).

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News