Με νομοθετική ρύθμιση φιλοδοξεί να αντιμετωπίσει το υπουργείο Περιβάλλοντος το θέμα που δημιουργήθηκε με τον Νέο Οικοδομικό Κανονισμό (ΝΟΚ), μετά την απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας, έτσι ώστε τα περιβόητα μπόνους να ενταχθούν στα πολεοδομικά σχέδια που καταρτίζει αυτό το διάστημα το υπουργείο σε συνεργασία με το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας και τα οποία αναμένεται να έχουν ολοκληρωθεί σε μία τριετία.

Κάθε πολεοδομική περίπτωση, αποφάσισαν οι σύμβουλοι Επικρατείας, πρέπει να σταθμίζεται ανάλογα με την περιοχή και έπειτα από ειδική μελέτη, ενώ αντισυνταγματική κρίθηκε και η μη προσμέτρηση στο συντελεστή δόμησης των παταριών, δωμάτων και πισίνας σε φυτεμένη επιφάνεια (διατάξεις του άρθρου 11 παρ. 6 και άρθρου 19 παρ. 2 του ΝΟΚ).

Σύμφωνα με ανακοίνωση του προέδρου του ΣτΕ Μιχάλη Πικραμένου, στην οποία παρουσιάζει το αποτέλεσμα των διασκέψεων της Ολομέλειας, το Δικαστήριο έκρινε πως το σύστημα των διατάξεων του ΝΟΚ, με το οποίο θεσπίζονται κίνητρα προσαύξησης των όρων δόμησης για την ανέγερση των κτιρίων, με αντιστάθμισμα την ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων και την αύξηση των κοινόχρηστων χώρων και των χώρων πρασίνου, αντίκειται στo άρθρο 24 παρ. 1 και 2 του Συντάγματος.

Η αντισυνταγματικότητα –διευκρινίζεται– έγκειται όχι στο περιεχόμενο τον διατάξεων, αλλά στο γεγονός ότι «παρέχεται με τις διατάξεις αυτές, απευθείας στις υπηρεσίες δόμησης, η δυνατότητα να εκδίδουν οικοδομικές άδειες, κατ’ απόκλιση, και μάλιστα ουσιώδη, από τους ισχύοντες κατά το πολεοδομικό καθεστώς κάθε περιοχής όρους δόμησης».

Σύμφωνα με το σκεπτικό των δικαστών, «τα παρεχόμενα με τις διατάξεις αυτές κίνητρα πρέπει να έχουν ληφθεί υπ’ όψιν και να έχουν σταθμισθεί οι συνέπειές τους στο οικιστικό περιβάλλον κάθε περιοχής κατά το στάδιο του πολεοδομικού σχεδιασμού, κατόπιν ειδικής επιστημονικής μελέτης που να τεκμηριώνει τις περιεχόμενες στις διατάξεις αυτές ρυθμίσεις σε σχέση με τις ιδιαιτερότητες και την εν γένει φυσιογνωμία κάθε οικισμού».

Αντισυνταγματική, όπως προαναφέρθηκε, κρίθηκε και η μη προσμέτρηση στον συντελεστή δόμησης, των εσωτερικών εξωστών (παταριών) και του χώρου κύριας χρήσης των 35 τ.μ. στο δώμα της οικοδομής, όπως και η εξομοίωση της πισίνας με φυτεμένη επιφάνεια.

«Αυτά μπορούν να κατασκευάζονται προσμετρώμενα στον συντελεστή δόμησης» σημειώνουν οι σύμβουλοι επικρατείας.

Αντιθέτως, έκριναν «δεν αντίκειται στο Σύνταγμα η μη προσμέτρηση στον συντελεστή δόμησης των έρκερ και των κλιμακοστασίων».

Κατά συνέπεια, οι οικοδομικές άδειες κατά των οποίων έγιναν οι προσφυγές πρέπει να ακυρωθούν.

Η απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ δεν αφορά οικοδομικές άδειες που βρίσκονται σε διαδικασία υλοποίησης. Το Δικαστήριο σταθμίζοντας αφενός τις αρχές της ασφάλειας δικαίου, της προβλεψιμότητας και της προστατευόμενης εμπιστοσύνης των διοικουμένων και αφετέρου το δημόσιο συμφέρον, έκρινε ότι «τα αποτελέσματα της αντισυνταγματικότητας πρέπει να μην καταλάβουν τις οικοδομικές άδειες, των οποίων η υλοποίηση (οικοδομικές εργασίες) έχει αποδεδειγμένα αρχίσει πριν από την παρούσα ανακοίνωση».

Παράλληλα, ο περιορισμός των αποτελεσμάτων της αντισυνταγματικότητας δεν καταλαμβάνει εκκρεμείς δίκες.

Οσο για τη δημοσίευση της απόφασης, αυτή  αναμένεται τον Ιανουάριο.

Το υπουργείο

Σε μια πρώτη αντίδραση, ο υπουργός Περιβάλλοντος, Θοδωρής Σκυλακάκης, χαρακτήρισε «ανακουφιστικό για τους πολίτες» ότι η απόφαση του ΣτΕ δεν έχει αναδρομικότητα καθώς, όπως είπε,  «απαλλάσσει από μια μεγάλη ταλαιπωρία όσους έχτισαν με αντιστάθμισμα την ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων και την αύξηση των κοινόχρηστων χώρων και των χώρων πρασίνου».

Και υποσχέθηκε προαναγγέλλοντας νομοθετική ρύθμιση:

«Θα βάλουμε τα κίνητρα του ΝΟΚ στο πολεοδομικά σχέδια όπου είναι αναγκαία» -κίνητρα τα οποία θα χορηγηθούν με βάση τις ιδιαιτερότητες μιας περιοχής. «Δεν θα βάλουμε κήπους στου Παπάγου αλλά μπορούμε να τους βάλουμε στην Κυψέλη, δεν θα βάλουμε ενεργειακή αναβάθμιση στην Κρήτη αλλά μπορούμε να την βάλουμε στην Κοζάνη» ανέφερε χαρακτηριστικά.

Σε δήλωσή του ο υπουργός χαρακτήρισε σημαντικό ότι με την απόφαση αυτή του ΣτΕ, δεν επηρεάζεται καμία υφιστάμενη οικοδομή (πλην όσων αποτελούν, ήδη, αντικείμενο προσφυγής), είτε αυτή έχει ολοκληρωθεί είτε με οποιονδήποτε τρόπο έχουν αρχίσει οι εργασίες σε αυτή. Κάτι, που θα δημιουργούσε πολύ σοβαρή ανασφάλεια δικαίου και θα επηρέαζε αρνητικά χιλιάδες πολίτες και επαγγελματίες.

Σημαντικό επίσης είναι, σύμφωνα με τον υπουργό, ότι με την απόφαση αυτή επιβεβαιώνεται η δυνατότητα να υπάρχουν, όπου είναι ανάγκη για λόγους περιβαλλοντικούς ή άλλους, ειδικά κίνητρα (bonus) σε ό,τι αφορά στα ύψη, στα δώματα, στις φυτεμένες στέγες κ.λπ. Και αυτό διότι, όπως  εξηγεί,  τα εργαλεία αυτά, είναι απολύτως απαραίτητα για την αντιμετώπιση των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής, ιδίως στις πυκνοδομημένες περιοχές, καθώς ο τρόπος που είναι σήμερα δομημένες οι μεγαλουπόλεις μας (μεγάλη κάλυψη, με μικρό ύψος), τις καθιστά μη βιώσιμες μακροχρόνια σε ένα περιβάλλον οξυνόμενης κλιματικής κρίσης και αυξημένων θερμοκρασιών.

Τα κίνητρα αυτά, διαβεβαιώνει, θα προβλεφθούν συνεπώς, όπου αυτό καθίσταται αναγκαίο, στο πλαίσιο του τοπικού, πολεοδομικού σχεδιασμού, που βρίσκεται σε εξέλιξη, με αντίστοιχη νομοθετική πρωτοβουλία της κυβέρνησης, η οποία θα αναληφθεί άμεσα, ώστε να υπάρχει ορατότητα και νομική ασφάλεια.

Η κυβέρνηση, άλλωστε, σημειώνει ο κ. Σκυλακάκης, εδώ και τρία χρόνια υλοποιεί το μεγαλύτερο πρόγραμμα τοπικού σχεδιασμού από συστάσεως του ελληνικού κράτους, το οποίο θα μας επιτρέψει να καθιερώσουμε με τρόπο νομικά αδιαμφισβήτητο κίνητρα, όπως αυτά περιέχονται στο ΝΟΚ, εκεί που είναι πράγματι αναγκαία.

Ταυτόχρονα, καταλήγει ο υπουργός, «θα αναλάβουμε πολλαπλές πρωτοβουλίες, ώστε να περιοριστούν τα φαινόμενα τοπικής διαφθοράς, που συνδέονται με την εφαρμογή της πολεοδομικής νομοθεσίας. Φαινόμενα που από την υπόθεση της Χαλκιδικής που αποκαλύφθηκε σήμερα, προκύπτει ότι μπορεί να είναι εκτεταμένα σε περιοχές και να αποκτούν την υπόσταση ακόμα και εγκληματικής οργάνωσης».

Οι «χαμένοι»

Στους μεγάλους «χαμένους» από την απόφαση του Ανωτάτου Ακυρωτικού Δικαστηρίου της χώρας είναι όσοι έχουν υποβάλει φακέλους για οικοδομική άδεια βάσει των διατάξεων του ΝΟΚ, αλλά αυτή δεν έχει ακόμη εκδοθεί.

Είτε πρόκειται για ιδιώτες, είτε για κατασκευαστές, είναι υποχρεωμένοι πλέον να προχωρήσουν σε αναθεώρηση της άδειας βάσει πλέον των Προεδρικών Διαταγμάτων που ισχύουν σε κάθε περιοχή, βάζοντας ξανά βαθιά το χέρι στην τσέπη για να καλύψουν το σχετικό κόστος.

Στους «χαμένους» και όσοι αγόρασαν οικόπεδα με την προοπτική να χτίσουν με «μπόνους» σε δόμηση και ύψος κτιρίου αξιοποιώντας τις σχετικές διατάξεις του ΝΟΚ, καθώς τώρα θα πρέπει να συμβιβαστούν με λιγότερα τετραγωνικά, κάτι που αυτονόητα μειώνει την αξία του ακινήτου και εν τέλει της επένδυσής τους.

Δήμαρχος Κηφισιάς: Δικαίωση

Με αφορμή την απόφαση του ΣτΕ, ο δήμαρχος Κηφισιάς Βασίλης Ξυπολυτάς έκανε λόγο για δικαίωση του αγώνα του Δήμου Κηφισιάς, σε ό,τι αφορά τη διάσωση της φυσιογνωμίας της πόλης.

«Η ανακοίνωση του προέδρου του Ανωτάτου Δικαστηρίου επαναφέρει τη συνταγματική νομιμότητα και επιλύει οριστικά ένα ζήτημα που κρατούσε σε ομηρία και καθεστώς ανασφάλειας δικαίου, χιλιάδες ιδιοκτήτες ακινήτων αλλά και πολιτών οι οποίοι έβλεπαν να καταστρέφεται, μέρα με τη μέρα, το φυσικό περιβάλλον του δήμου μας», σημειώνει, μεταξύ άλλων ο δήμαρχος Κηφισιάς.

«Από την πρώτη στιγμή ως δημοτική αρχή, αναδείξαμε την προφανή αντισυνταγματικότητα του ΝΟΚ και την καταστροφή που επέφερε στο φυσικό περιβάλλον του δήμου μας, θα συνεχίσουμε δε, με όλες μας τις δυνάμεις για τη μέχρι κεραίας εφαρμογή της εν λόγω απόφασης», υπογραμμίζει ο κ. Ξυπολυτάς στην ανακοίνωσή του που αναλυτικά έχει ως εξής:

Η σημερινή απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας, δια της ανακοίνωσης του Προέδρου αυτού, δικαιώνει τον αγώνα του Δήμου Κηφισιάς, της νέας Δημοτικής Αρχής, του Δημοτικού Συμβουλίου και των Δημοτών μας, που όλους αυτούς τους μήνες αγωνίστηκαν για τη διάσωση της φυσιογνωμίας της πόλης μας.

Η ανακοίνωση του Προέδρου του Ανωτάτου Δικαστηρίου επαναφέρει τη συνταγματική νομιμότητα και επιλύει οριστικά ένα ζήτημα που κρατούσε σε ομηρία και καθεστώς ανασφάλειας δικαίου, χιλιάδες ιδιοκτήτες ακινήτων αλλά και πολιτών, οι οποίοι έβλεπαν να καταστρέφεται, μέρα με τη μέρα το φυσικό περιβάλλον του Δήμου μας.

Από την πρώτη στιγμή ως δημοτική αρχή, αναδείξαμε την προφανή αντισυνταγματικότητα του ΝΟΚ και την καταστροφή που επέφερε στο φυσικό περιβάλλον του Δήμου μας, θα συνεχίσουμε δε, με όλες μας τις δυνάμεις για την μέχρι κεραίας εφαρμογή της εν λόγω απόφασης.

Οφείλουμε ένα μεγάλο ευχαριστώ στην κοινωνία των πολιτών, που συστρατεύτηκε και αγωνίστηκε με πάθος για τη διάσωση του προαστίου μας.

Επίσης ένα μεγάλο ευχαριστώ στον νομικό μας παραστάτη, Βασίλη Παπαδημητρίου (στην φωτογραφία σήμερα το μεσημέρι), που από τις αρχές Ιανουαρίου επεξεργάστηκε τροπολογίες για την διάσωση του Δήμου, συνέγραψε μια σειρά από Δημαρχιακά εντέλλεσθε και εκπροσώπησε εμένα προσωπικά αλλά και τον Δήμο σε μια σειρά από υποθέσεις του ΝΟΚ. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο κ. Παπαδημητρίου είναι εκ των δικηγόρων του αρχικώς προσφεύγοντα Δήμου Αλίμου το 2021 και εκ των συντακτών της τροπολογίας που εξαίρεσε τον Δήμο Φιλοθέης – Ψυχικού από το ΝΟΚ το 2023.

Τέλος πολλές ευχαριστίες στη νομική σύμβουλο του γραφείου δημάρχου, Σάντυ Πατρινού, την Αντιδήμαρχο Πολεοδομίας Ελένη Βάρσου, την Νομική Υπηρεσία του Δήμου Κηφισιάς, αλλά και τους συνεργαζόμενους δικηγόρους του Δήμου που στήριξαν στο ΣτΕ, τη συνταγματική νομιμότητα, την κοινωνία των πολιτών και τις θέσεις του Δήμου μας.

Δήμαρχος Αλίμου: Δεν μπορεί να μετράει ως φυτεμένο δώμα η πισίνα στην ταράτσα

Με τη σειρά του, ο δήμαρχος Αλίμου, Ανδρέας Κονδύλης, εξήγησε αρχικά σε δηλώσεις του στην ΕΡΤ, τι ήταν αυτό που έκανε τον Δήμο να πάει στο Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο.

«Εμείς είδαμε μέσα στην πόλη μας να ανεγείρονται κτήρια τα οποία εξείχαν εμφανώς και πολύ έντονα από το υπόλοιπο ανάγλυφο. Δηλαδή η πόλη μας έχει μια σχετικά ήπια και ποιοτική δόμηση. Και ξαφνικά είδαμε μέσα από τον αστικό ιστό να ξεπροβάλλουν ορισμένες οικοδομές, οι οποίες είχαν πολύ μεγάλη διαφορά στο ύψος σε σχέση με τα γειτονικά τους κτήρια. Αυτό μας κίνησε την περιέργεια και αυτό προκάλεσε και κοινωνική αντίδραση, γιατί ο κόσμος θεώρησε και σωστά θεώρησε ότι υποβαθμίζεται και η ποιότητα της ζωής του και η αξία της περιουσίας του και η καθημερινότητά του. Εν πάση περιπτώσει, δηλαδή αυτό που έχουμε κερδίσει ως πόλη, να έχουμε ένα επίπεδο ποιότητας ζωής, το χάνουμε. Ψάξαμε ακριβώς τι έχει συμβεί. Προσπαθήσαμε στην αρχή μέσα από διαδικασίες διοικητικές, πολεοδομικές να βάλουμε ένα φρένο στην κατάσταση αυτή. Δεν γινόταν και ο μονόδρομος πια ήταν η προσφυγή στη διοικητική δικαιοσύνη».

Και ακολούθως αναφέρθηκε στην απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας:

Δεν μπορεί –παρατήρησε– να μετράει ως φυτεμένο δώμα η πισίνα στην ταράτσα. Ηρθε λοιπόν και είπε χθες το Συμβούλιο της Επικρατείας ότι η πισίνα στην ταράτσα πρέπει να είναι δόμηση κι όχι επειδή κάνεις δήθεν φυτεμένο δώμα να παίρνεις ύψος και να χτίζεις. Ή, για παράδειγμα, δεν μπορώ να χτίζω μεζονέτα μέσα στην πολυκατοικία και η μεζονέτα, ο εσωτερικός της όροφος, να μη μετράει καθόλου στον συντελεστή δόμησης.

»Για να καταλάβετε, με παράδειγμα, έχουμε προσβάλει μία οικοδομή η οποία έγινε σε οικόπεδο που δικαιολογούσε να χτίσει 560 τετραγωνικά μέτρα και το κτήριο που τελικά φτιάχνεται, που έβγαλε άδεια ο κατασκευαστής, είναι σχεδόν 1.000 τετραγωνικά μέτρα. Μιλάμε για μία κατάχρηση η οποία διαταράσσει την πολεοδομική οργάνωση της περιοχής.

»Η περιοχή μπήκε στο σχέδιο. Κόπηκαν οικόπεδα τα οποία είχαν συγκεκριμένο ύψος και συγκεκριμένο συντελεστή. Αρα προβλέψαμε αντίστοιχα σχολεία, πλατείες, χώρους στάθμευσης, χώρους άθλησης, παιδικές χαρές».

Οσο για το τι ισχύει στις περιπτώσεις όσων έχουν ξεκινήσει να χτίζουν στον Αλιμο, ο Κονδύλης απάντησε:

«Γίνεται μια διάκριση στην ανακοίνωση. Πρέπει βέβαια να διαβάσουμε την απόφαση με προσοχή. Είναι διαφορετικά για τις άδειες που έχουν ήδη προσβληθεί. Εμείς, ας πούμε στην πόλη έχουμε προσβάλλει περίπου 30 κτήρια. Αυτά τα κτήρια αντιλαμβάνεστε ότι θα έχουν πρόβλημα. Εχουν ήδη σταματήσει κάποια με ασφαλιστικά μέτρα».

Από την πλευρά του, ο αντιπρόεδρος της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Τοπογράφων, Μιχάλης Καλογιάννης, σχολίασε χαρακτηριστικά ότι το ΣτΕ πήρε μια απόφαση «που θύμιζε λίγο τον Δαίδαλο και τον Ικαρο».

«Οσο πιο ψηλά πηγαίναμε, καιγόμασταν, άρα όσο αυξήθηκαν υπερβολικά όλα αυτά τα πολεοδομικά κίνητρα που είχαν δοθεί στην αρχή, ουσιαστικά δημιούργησαν και τα προβλήματα που δημιουργήθηκαν. Από ό,τι φαίνεται, το σκεπτικό της απόφασης θυμίζει λίγο και την εκτός σχεδίου δόμηση. Δηλαδή δεν μπορεί οι υπηρεσίες δόμησης να δίνουν τόσο μεγάλα κίνητρα, γιατί στην ουσία η πολεοδόμηση και τι χτίζεται είναι η αρμοδιότητα του κεντρικού κράτους. Αυτή ήταν η ουσία. Η απόφαση λέει ότι δεν κρίνουμε αν είναι λάθος οι διατάξεις. Κρίνουμε στην ουσία ότι δεν μπορεί με βάση το Σύνταγμα οι υπηρεσίες δόμησης να εκδίδουν, να αλλάζουν τόσο πολύ αυτό που έχει κριθεί ως τι μπορεί να χτιστεί και τι όχι», επεσήμανε.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News