Ο Ταγίπ Εντογάν χρειάζεται μία κρίση για να καταφέρει να γαντζωθεί στην εξουσία και αν τελικά δεν του προκύψει, θα προκαλέσει μία. Είναι το διά ταύτα της ανάλυσης από τον διπλωματικό συντάκτη των New York Times, Στίβεν Ερλανγκερ, για τις ρητορικές εξάρσεις του τούρκου προέδρου κατά της Ελλάδας και της απειλής του «θα έρθουμε ξαφνικά ένα βράδυ», την οποία επαναλαβάνει σε κάθε ευκαιρία (μέχρι και στο δείπνο ακόμα των ηγετών της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας στην Πράγα).

Σύμφωνα με το δημοσίευμα των ΝΥΤ, στο κλειστό δείπνο της Πράγας, ο πρωθυπουργός της Ελλάδας, Κυριάκος Μητσοτάκης, απευθυνόταν σε 44 ευρωπαίους ηγέτες, όταν ο πρόεδρος της Τουρκίας τον διέκοψε και ξεκίνησε μία επίθεση υψηλών τόνων.

Ο Eρντογάν κατηγόρησε τον Μητσοτάκη για ανειλικρίνεια σχετικά με τη διευθέτηση των διαφορών στο ανατολικό Αιγαίο και κατηγόρησε την Ευρωπαϊκή Ενωση ότι συντάσσεται με τα μέλη της, Ελλάδα και Κύπρο, συνεχίζει η περιγραφή του Ερλανγκερ, με πηγές έναν ευρωπαίο διπλωμάτη και δύο ανώτερους ευρωπαίους αξιωματούχους που ήταν παρόντες στο δείπνο των ηγετών στην Πράγα.

Ενώ όλοι οι άλλοι, έκπληκτοι και ενοχλημένοι, τελείωναν το δείπνο τους, ο Ερντογάν επιτέθηκε εμπρηστικά σε συνέντευξη Τύπου κατά της Ελλάδας και απείλησε με εισβολή. «Μπορεί να φτάσουμε ξαφνικά ένα βράδυ», είπε.

Και όταν ένας δημοσιογράφος τον ρώτησε εάν αυτό σημαίνει ότι θα επιτεθεί στην Ελλάδα, ο τούρκος πρόεδρος απάντησε λέγοντας: «Στην πραγματικότητα, το καταλάβατε».

Ενώ λίγοι προβλέπουν πόλεμο, η αίσθηση είναι ότι ένας πολιτικά απειλούμενος Eρντογάν είναι όλο και πιο επικίνδυνος για τους γείτονές του

Το ξέσπασμα αυτό ήταν μόνο το τελευταίο από τον τούρκο πρόεδρο, επισημαίνεται στο δημοσίευμα των New York Times, καθώς με δεδομένες τις αυξανόμενες πολιτικές και οικονομικές δυσκολίες πριν από τις εκλογές την άνοιξη, εντείνει τις απειλές κατά του συμμάχου του στο ΝΑΤΟ από το καλοκαίρι, χρησιμοποιώντας μία γλώσσα που κανονικά ανήκει στα στρατιωτικά γεράκια και στους υπερεθνικιστές.

Ενώ λίγοι διπλωμάτες ή αναλυτές προβλέπουν πόλεμο, συνεχίζει το δημοσίευμα, υπάρχει μία αυξανόμενη αίσθηση στους ευρωπαίους διπλωμάτες ότι ένας πολιτικά απειλούμενος Eρντογάν είναι όλο και πιο επικίνδυνος για τους γείτονές του — και ότι μπορεί να συμβούν ατυχήματα.

Ο Ερντογάν χρειάζεται μία κρίση για να ενισχύσει την ασταθή του θέση στο εσωτερικό, μετά από σχεδόν 20 χρόνια στην εξουσία, δήλωσε διπλωμάτης- γνώστης των τεκταινόμενων στην πολιτική σκηνή της Τουρκίας, ζητώντας να διατηρήσει την ανωνυμία του. Και αν δεν του δοθεί -συμπλήρωσε ο ίδιος-  μπορεί να δημιουργήσει μία (κρίση).

Οι αυξανόμενες εντάσεις μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας – αμφότερες μέλη του ΝΑΤΟ – απειλούν τώρα να προσθέσουν μια δύσκολη νέα διάσταση στις προσπάθειες της Ευρώπης να διατηρήσει την ενότητά της απέναντι στον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία και τις συσσωρευμένες οικονομικές επιπτώσεις της, υπογραμμίζει ο Ερλανγκερ πριν περάσει στην περιγραφή του τούρκου προέδρου ως απρόβλεπτου και ενοχλητικού συμμάχου για τους εταίρους του στο ΝΑΤΟ:

Ηδη ο Ερντογάν έχει καταστεί ενοχλητικός και απρόβλεπτος σύμμαχος για τους εταίρους του στο ΝΑΤΟ. Οι οικονομικές του προκλήσεις και η επιθυμία του να χαράξει μια σταθερή σφαίρα ασφάλειας για την Τουρκία, σε μια δύσκολη γειτονιά, τον ώθησαν πιο κοντά στον ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν.

Ο Ερντογάν, σημειώνεται,  έχει γλυτώσει από την ανοιχτή κριτική των συμμάχων, λόγω των προσπαθειών του να μεσολαβήσει μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας και ειδικά στη συμφωνία για τις εξαγωγές ουκρανικών σιτηρών. Ωστόσο, αρνήθηκε να επιβάλει κυρώσεις στη Ρωσία και συνεχίζει να παίρνει ρωσικό αέριο μέσω του αγωγού TurkStream, ενώ ζητά από τη Μόσχα να καθυστερήσει την πληρωμή για την ενέργεια. Την Πέμπτη, συνάντησε (σ.σ. ξανά) τον Πούτιν στο Καζακστάν, όπου συζήτησαν τη χρήση της Τουρκίας ως ενεργειακού κόμβου για την εξαγωγή περισσότερου ρωσικού φυσικού αερίου, μετά την καταστροφή των αγωγών προς τη Γερμανία κάτω από τη Βαλτική Θάλασσα.

Ομως η κλιμακούμενη ρητορική κατά της Ελλάδας είναι εκείνη που απαιτεί πλέον ιδιαίτερη προσοχή, υπογραμμίζεται στο δημοσίευμα των New York Times.

Ο Σινάν Ουλγκέν (Sinan Ulgen), διευθυντής του EDAM, ενός ερευνητικού ιδρύματος με έδρα την Κωνσταντινούπολη, παρατήρησε οτι φυσικά και υπάρχει εκλογική πτυχή στις ενέργειες του Ερντογάν. Υπήρχαν όμως επίσης βαθιά ριζωμένα προβλήματα, που ευνοούν τη χρόνια αστάθεια και τις επικίνδυνες εντάσεις. «Η Τουρκία και η Ελλάδα έχουν μια σειρά από ανεπίλυτες διμερείς διαφορές και αυτό δημιουργεί ένα ευνοϊκό περιβάλλον κάθε φορά που ένας πολιτικός στην Αγκυρα ή στην Αθήνα θέλει να αυξήσει τις εντάσεις», υποστήριξε.

Οι δύο χώρες παραλίγο να μπουν σε πόλεμο τη δεκαετία του 1970 για την εξερεύνηση ενέργειας στο Αιγαίο, το 1995-96 για αμφισβητούμενες διεκδικήσεις σε ακατοίκητες βραχονησίδες στην ανατολική Μεσόγειο και το 2020, πάλι για ενεργειακή εξερεύνηση σε αμφισβητούμενα ύδατα. «Και τώρα είμαστε ξανά σε αυτό το σημείο», λέει ο Ουλγκέν. «Και γιατί; Λόγω εκλογών στην Τουρκία και την Ελλάδα».

Σε προεκλογική εκστρατεία βρίσκεται και ο κ. Μητσοτάκης, με τις εκλογές να αναμένονται το επόμενο καλοκαίρι, και όπως και στην Τουρκία, σχολιάζει ο Ερλανγκερ, τίποτα δεν απευθύνεται περισσότερο στον ελληνικό πατριωτισμό από μια καλή λογομαχία με έναν παλιό εχθρό.

Σε αντίθεση ωστόσο με τον Ερντογάν, επισημαίνει, ο έλληνας πρωθυπουργός επιχειρεί να φανεί στιβαρός και ακλόνητος χωρίς όμως να κλιμακώνει την ένταση. Στο δείπνο στην Πράγα, ο κ. Μητσοτάκης απάντησε ότι οι ηγέτες πρέπει να λύνουν προβλήματα και όχι να δημιουργούν νέα, ότι είναι έτοιμος να συζητήσει όλα τα θέματα, αλλά δεν μπορεί να μείνει σιωπηλός, ενώ η Τουρκία απειλεί την κυριαρχία των ελληνικών νησιών.

«Όχι, κύριε Ερντογάν — όχι στον εκφοβισμό», είπε σε μια πρόσφατη ομιλία του. Επίσης, είπε στους δημοσιογράφους ότι ήταν ανοιχτός σε συνομιλίες με τον κ. Erdogan παρά το καυστικό σχόλιο, λέγοντας ότι θεωρούσε απίθανη μία στρατιωτική σύγκρουση. «Δεν πιστεύω ότι αυτό θα συμβεί ποτέ», είπε, «Και αν, Θεός φυλάξοι, συνέβαινε, η Τουρκία θα έπαιρνε μια απολύτως καταστροφική απάντηση». Αναφερόταν στις ελληνικές στρατιωτικές ικανότητες που έχουν σημαντικά ενισχυθεί προσφάτως στο πλαίσιο διευρυμένων αμυντικών συμφωνιών με τη Γαλλία και τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Ο κ. Μητσοτάκης εκμεταλλεύτηκε επίσης την αμερικανική ενόχληση για τις σχέσεις του Ερντογάν με τη Ρωσία και την καθυστέρηση του να εγκρίνει τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ με τη Φινλανδία και τη Σουηδία για την ενίσχυση των δεσμών με την Ουάσιγκτον. Τον Μάιο, ήταν ο πρώτος έλληνας πρωθυπουργός που μίλησε στο Κογκρέσο και τους προέτρεψε να επανεξετάσουν τις πωλήσεις όπλων στην Τουρκία.

Είπε ότι η Ελλάδα θα αγοράσει F-35, ενώ η Τουρκία, που είδε να χάνει τα F-35 λόγω της αγοράς ενός ρωσικού συστήματος αεράμυνας (τους S-400) , εξακολουθεί να πιέζει να αποκτήσει περισσότερα F-16 και συστήματα εκσυγχρονισμού, χρησιμοποιώντας τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ ως μοχλό.

Όμως, ο Eρντογάν αντιμετωπίζει σημαντικά προβλήματα στο εσωτερικό, καθιστώντας τις εντάσεις με την Ελλάδα έναν εύκολο και παραδοσιακό τρόπο, για να αποσπάσει την προσοχή και να πετύχει υποστήριξη.

Είναι πρόεδρος μιας καταστροφικής οικονομίας, με τον πληθωρισμό να τρέχει επίσημα στο 83% ετησίως -αλλά πιθανότατα υψηλότερο- και το νόμισμα να υποτιμάται. Το τουρκικό κατά κεφαλήν ΑΕΠ, ένα μέτρο πλούτου, μειώθηκε σε περίπου 7.500 δολάρια από 12.600 δολάρια το 2013, με βάση τον πραγματικό πληθυσμό της Τουρκίας, ο οποίος περιλαμβάνει τώρα περίπου τέσσερα εκατομμύρια σύρους πρόσφυγες, σύμφωνα με τον καθηγητή Γιλμάζ (Bilge Yilmaz) στο Wharton School του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια.

Υπάρχει επίσης αυξανόμενη λαϊκή δυσαρέσκεια για το συνεχιζόμενο κόστος των προσφύγων, τους οποίους δέχθηκε ο Eρντογάν ως γενναιόδωρη χειρονομία προς τους μουσουλμάνους που αντιμετωπίζουν δυσκολίες.

Ωστόσο, ο τούρκος πρόεδρος, καταλήγει η ανάλυση από τον διπλωματικό συντάκτη των ΝΥΤ, θεωρείται ότι έχει ένα σταθερό 30% των ψήφων ως βάση του και κυριαρχούν τα ελεγχόμενα από την κυβέρνηση μέσα ενημέρωσης, με πολλούς δημοσιογράφους και πολιτικούς της αντιπολίτευσης να φυλακίζονται ή να φιμώνονται. Σε έκθεσή της την Τετάρτη, η Ευρωπαϊκή Ενωση επέκρινε τη «δημοκρατική οπισθοδρόμηση» και είπε ότι «στον τομέα της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου και των θεμελιωδών δικαιωμάτων, η Τουρκία πρέπει να αντιστρέψει την αρνητική τάση κατά προτεραιότητα».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News