Στο μεγάλο βιβλίο του NATO άνοιξε ένα νέο κεφάλαιο, πάνω ακριβώς που η πλοκή γίνεται όλο και πιο πυκνή. Η Βορειοατλαντική Συμμαχία άλλαξε, την Τρίτη, ηγεσία, εν μέσω οξυμένων διεθνών κρίσεων –με τον πόλεμο στην Ουκρανία σε σημείο καμπής και τη Ρωσία να ανακάμπτει στα πεδία των μαχών και τη Μέση Ανατολή να φλέγεται, με το Ισραήλ να εισβάλει στον Λίβανο–και με τις προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ να απέχουν 36 ημέρες: ο Γενς Στόλτεμπεργκ, μετά από μια δεκαετία στο τιμόνι του NATO αποχώρησε και επίσημα και αντικαταστάθηκε από τον πρώην πρωθυπουργό της Ολλανδίας, Μαρκ Ρούτε, ο οποίος ανέλαβε και επίσημα τα καθήκοντά του, ως γενικός γραμματέας της Συμμαχίας, σε μια πανηγυρική τελετή στις Βρυξέλες.

Ολοι οι αναλυτές, ωστόσο, προειδοποιούν ότι τα χαμόγελα του Ολλανδού δεν θα κρατήσουν πέρα από τη συνεδρίαση της 1ης Οκτωβρίου στην έδρα του NATO. Δεν θα είναι «βόλτα στο πάρκο» για τον Ρούτε η θητεία αυτή, καθώς έχει μπροστά του πολύ σκληρές γεωπολιτικές προκλήσεις: Τις προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ, τη χώρα ακρογωνιαίο λίθο για τη Συμμαχία, η οποία με τη σειρά της αποτελεί το θεμέλιο της ειρήνης και της ασφάλειας της Ευρώπης από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου.

«Μπορεί να βλέπουμε τον Ρούτε τακτικά στις ΗΠΑ μετά τον Νοέμβριο», σχολίασε στο Politico ένας διπλωμάτης του ΝΑΤΟ.

Αυτό θα ισχύσει ακόμη περισσότερο εάν ο Ντόναλντ Τραμπ κερδίσει τις προεδρικές εκλογές της 5ης Νοεμβρίου. Ο Τραμπ ασκεί σταθερά κριτική στο ΝΑΤΟ, προειδοποιώντας τα μέλη της συμμαχίας να συνεισφέρουν περισσότερο «γιατί αν δεν υπήρχαν οι Ηνωμένες Πολιτείες, το ΝΑΤΟ κυριολεκτικά δεν θα υπήρχε καν». Ο Τραμπ είπε επίσης ότι θέλει να τερματίσει τον πόλεμο της Ρωσίας εναντίον της Ουκρανίας μέσω διαπραγματεύσεων και όχι βοηθώντας το Κίεβο. Ο Ρούτε ονομάστηκε κάποτε «έμπιστος του Τραμπ», αλλά αυτό ήταν όταν η Ευρώπη δεν αντιμετώπιζε έναν πόλεμο πλήρους κλίμακας στο έδαφός της.

Ακόμα κι αν η, πιο φιλική προς την Ουκρανία, Κάμαλα Χάρις κερδίσει τον Λευκό Οίκο, ο Ρούτε θα δυσκολευτεί να βρει μια ισορροπία μεταξύ των 32 συμμάχων του ΝΑΤΟ, παρατήρησε στην ανάλυσή του το Politico. Πολλοί από αυτούς έχουν πιέσει την Ουάσιγκτον (και το Βερολίνο) να άρουν τους περιορισμούς στην δυνατότητα του Κιέβου να χρησιμοποιεί προηγμένα δυτικά όπλα για να χτυπήσει απευθείας στρατιωτικούς στόχους στη Ρωσία, μια κίνηση που η κυβέρνηση Μπάιντεν θεωρεί κλιμάκωση.

Η Ουάσιγκτον θα συνεχίσει να παρακολουθεί εάν οι χώρες του ΝΑΤΟ αυξάνουν τις αμυντικές τους δαπάνες. Οκτώ από τις ευρωπαϊκές χώρες μέλη της δεν εκπληρώνουν τους στόχους που είχαν καθοριστεί πριν από μια δεκαετία, να δαπανουν 2% του ΑΕΠ τους για την Αμυνα.

Υπό τον Ρούτε, οι ολλανδικές κυβερνήσεις ήταν ανάμεσα σε εκείνες που αποτύγχαναν σταθερά να επιτύχουν τον στόχο. Η χώρα πρόκειται να τιμήσει τη δέσμευση φέτος.

«Θα είναι απαραίτητο για τον γενικό γραμματέα Ρούτε να πιέσει σκληρά για την ταχεία και επείγουσα αύξηση των ευρωπαϊκών αμυντικών δαπανών. Αυτό θα είναι ιδιαίτερα σημαντικό, δεδομένου του χαμηλού ιστορικού της Ολλανδίας στις αμυντικές δαπάνες την τελευταία δεκαετία», είπε στο Politiko ο Ελμπριτζ Κόλμπι, ανώτερος αξιωματούχος της μυνας στην πρώην κυβέρνηση Τραμπ.

«Η τροχιά για μια βιώσιμη, εφαρμόσιμη διατλαντική συμμαχία είναι πολύ σαφής: η Ευρώπη πρέπει να αναλάβει ηγετικό ρόλο στη δική της Αμυνα», είπε ο Κόλμπι. «Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν μπορούν να κάνουν τα πάντα και πρέπει να επικεντρωθούν στην Ασία αργά ή γρήγορα, ιδανικά το συντομότερο δυνατόν», πρόσθεσε.

Το ΝΑΤΟ που αναλαμβάνει τώρα μέρος της πρωτοβουλίας -υπό την ηγεσία των ΗΠΑ- για την επίβλεψη της μεταφοράς δυτικών όπλων στο Κίεβο. Ο μηχανισμός ήταν ένα από τα κύρια έργα του προκατόχου του, Γενς Στόλτενμπεργκ, τους τελευταίους μήνες.

«Συνεχίζω να πιστεύω ότι αν είχαμε εξοπλίσει περισσότερο την Ουκρανία, μετά το 2014 (την προσάρτηση της Κριμαίας), μπορεί να είχαμε αποτρέψει τη Ρωσία από την εισβολή. Τουλάχιστον θα είχαμε δυσκολέψει πολύ μια εισβολή πλήρους κλίμακας», δήλωσε ο στόλτενμπεργκ σε συνέντευξή του στο Ρolitico τη Δευτέρα 30 Σεπτεμβρίου.

Ο Ρούτε, όμως έχει να αντιμετωπίσει περισσότερα από τις σχέσεις με τις ΗΠΑ. Οι χώρες της Βαλτικής θα κρίνουν επίσης πολύ αυστηρά την απόδοσή του, έχοντας αμφισβητήσει το προηγούμενο θλιβερό ιστορικό του στις αμυντικές δαπάνες. Η Ρουμανία, εν τω μεταξύ, δεν ήθελε να πάρει ο Ρούτε την κορυφαία θέση του ΝΑΤΟ εξαρχής, πιέζοντας αντ’ αυτού για τον δικό της πρόεδρο, Κλάους Ιοχάνις.

«Σε πολλές περιπτώσεις ο Ρούτε αναδείχθηκε ως ένας έμπειρος Ευρωπαίος πολιτικός και βοήθησε πολύ στην εξασφάλιση σταθερής υποστήριξης στην Ουκρανία. Ετσι, περιμένουμε επίσης να λάβει υπόψη του και να στρέψει την προσοχή του στις προκλήσεις ασφαλείας των κρατών πρώτης γραμμής», δήλωσε στο Ρolitico ο υπουργός Εξωτερικών της Λιθουανίας Γκαμπριέλιους Λαντσμπέργκις.

Από τότε που παραιτήθηκε από την πρωθυπουργία της Ολλανδίας, ο Ρούτε έχει αποφύγει σε μεγάλο βαθμό τα φώτα της δημοσιότητας, απουσιάζοντας από τη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ τον Ιούλιο στην Ουάσιγκτον, επειδή δεν είχε αναλάβει ακόμη το νέο του ρόλο. Ωστόσο, οργάνωσε ένα καλοκαιρινό beach party στην Ολλανδία για τους στενότερους βοηθούς του και το πρώην προσωπικό του γραφείου του.

Οσο για τον Στόλτεμπεργκ, πριν φύγει από τη θέση του είχε μόνο μια συμβουλή προς τους ευρωπαίους ηγέτες: «Αν χρειαστεί να συνεργαστείτε με τον Τραμπ, απλώς κάντε το».

«Οποιος κι αν εκλεγεί πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών τον Νοέμβριο, νομίζω ότι είναι σημαντικό για τους ευρωπαίους συμμάχους να συνεργαστούν με τις ΗΠΑ για να διασφαλίσουν ότι θα συνεχίσουν να υποστηρίζουν την Ουκρανία», είπε ο Στόλτενμπεργκ στο Ρolitico στην τελευταία του συνέντευξη στα ΜΜΕ ως αρχηγός του ΝΑΤΟ.

Ο Στόλτενμπεργκ βρισκόταν στο τιμόνι του ΝΑΤΟ κατά τη διάρκεια της ταραχώδους διακυβέρνησης Τραμπ την περίοδο 2017-21. Λογικά εξεπλάγη και ο ίδιος, όμως, όταν ο Ρεπουμπλικανός υποψήφιος χλεύασε τον ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι ως «τον μεγαλύτερο πωλητή στην ιστορία», την περασμένη εβδομάδα.

Ωστόσο, ο Στόλτενμπεργκ υπενθύμισε τις προσπάθειες του Τραμπ ως προέδρου να παράσχει στην Ουκρανία Javelins, το αντιαρματικό όπλο με το οποίο τα ουκρανικά στρατεύματα αντιστάθηκαν στη ρωσική εισβολή.

«Είναι σημαντικό οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι να μην δημιουργούν αυτοεκπληρούμενες προφητείες, αλλά στην πραγματικότητα να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να διασφαλίσουμε ότι οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν να υποστηρίζουν την Ουκρανία», είπε ο νορβηγός πολιτικός. Ολοι οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι, πρόσθεσε, θα πρέπει «να μεταφέρουν πολύ ξεκάθαρα στις ΗΠΑ» ότι «δεν θα φέρουν την ειρήνη» στην Ουκρανία εάν αυτή δεν μπορεί να συνεχίσει να υπάρχει ως κυρίαρχο, ανεξάρτητο έθνος.

«Το 2% δεν είναι αρκετό», είπε ο Στόλτενμπεργκ στη συνέντευξη, για τις αμυντικές δαπάνες. «Δεν είμαι διατεθειμένος να πω ένα συγκεκριμένο νούμερο, αλλά είναι προφανές ότι πρέπει να είναι σημαντικά περισσότερο από 2%».

Απάντησε επίσης στις ανησυχίες των χωρών της Βαλτικής και της Γερμανίας ότι η περιοχή της Βαλτικής θα μπορούσε να δεχτεί ρωσική επίθεση σε μόλις πέντε χρόνια. «Δεν πρέπει να μιλάμε σαν να είναι αναπόφευκτο να επιτεθεί η Ρωσία. Το θέμα είναι ότι το ΝΑΤΟ είναι εκεί για να το αποτρέψει», ειπε στο Politico, τονίζοντας την αξιόπιστη αποτρεπτική δράση του ΝΑΤΟ. «Δεν θα επιτεθούν όσο είμαστε δυνατοί και ενωμένοι. Και αυτός είναι ο σκοπός του ΝΑΤΟ.».

«Είμαι απολύτως βέβαιος ότι ο Μαρκ Ρούτε έχει όλα τα προσόντα για να γίνει ένας σπουδαίος Γενικός Γραμματέας», είπε για τον διάδοχό του και κατέληξε: «Ηρθε η ώρα να φύγω. Αλλά, θα μου λείψει το ΝΑΤΟ. Εχω φίλους, έχω ανθρώπους εδώ που θα μου λείψουν, αλλά αυτό είναι μέρος της ζωής. Και για να είμαι ειλικρινής, έχω παραιτηθεί από θέση ξανά στο παρελθόν (από υπουργός Οικονομικών της Νορβηγίας, το 1997) και πάντα είχα την ίδια αίσθηση: Κάτι νέο και συναρπαστικό θα συμβεί».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News