Γιατί τύποι σαν τον Γουάινσταϊν κάνουν καριέρα; Και γιατί η αλαζονεία τους δεν εκδηλώνεται με τη μορφή της ψυχολογικής κακοποίησης απέναντι και σε άλλους άνδρες; Το ερώτημα θέτει στον Guardian ο Τζέσικα Βαλέντι. Και οι απαντήσεις που δίνει είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσες. «Για πολύ καιρό θεωρούσαμε την κυριαρχική και επιθετική στάση των ανδρών ως δείγμα ηγετικών ικανοτήτων και όχι ως πειστήριο ενός προβλήματος. Το γεγονός ότι ταπεινώνουν άλλους σε μια σύσκεψη το ερμηνεύουμε ως ενέργεια και πάθος και όχι ως μπούλινγκ».

Να το δούμε αλλιώς λοιπόν το πράγμα: «Αντί να επαινούμε τους άνδρες που συμπεριφέρονται με αυτόν τον τρόπο στη δουλειά, τι θα λέγατε να βλέπαμε στη συμπεριφορά τους αυτή μια προειδοποίηση; Οι ειδικοί εξάλλου μας λένε ότι εκείνοι που παρενοχλούν ή κακοποιούν σεξουαλικά ταυτίζονται συχνά με τους παραδοσιακούς ρόλους των φύλων, ότι είναι νάρκισσοι και ότι η συμπεριφορά τους είναι αυτή της υπερβολικής ανδροπρέπειας» σημειώνει.

Ναρκισσισμός, παρενόχληση, κακοποίηση: αυτή είναι η τριάδα που δηλητηριάζει πολλούς χώρους εργασίας. Αλλά για να απαλλαγούν οι χώροι εργασίας από αυτό το δηλητήριο, δεν αρκεί να επαναστατήσουν οι γυναίκες. «Ασφαλώς δεν είναι παράνομο να είναι κανείς άξεστος ή ένας κρετίνος σεξιστής. Δεν μπορείς να απολύσεις κάποιον επειδή είναι ηλίθιος. Αλλά μπορείς να θεωρήσεις τη συμπεριφορά αυτή πρόβλημα αντί για προσόν στην καριέρα ενός άνδρα». Συμπέρασμα; «Ξέρουμε πάνω κάτω πώς συμπεριφέρεται ένα “αρπακτικό” στη δουλειά. Γιατί δεν κάνουμε κάτι;».

Φωτό: Να γίνει κάτι για να μην φτάνουν τα πράγματα σε αυτό το σημείο. Πηγή: Shutterstock

«Η ιστορία της Τάνια Γεοργέλας και του συζύγου της Τζον εκτιλίσεται σε τέσσερις ηπείρους. Αλλά είναι μία από τις πιο αμερικανικές ιστορίες που έχω ακούσει στη ζωή μου». Αρχίζει με αυτή την υποσχόμενη φράση το ρεπορτάζ του Atlantic στην «πρώτη κυρία του ISIS».

Αυτή είναι η Τάνια, κόρη ενός ζεύγους Βρετανών με καταγωγή από το Μπαγκλαντές που στην περιφέρεια του Λονδίνου έρχονται αντιμέτωποι με δυσκολίες και διακρίσεις. Μετά την 11η Σεπτεμβρίου, βγαίνοντας πια από την εφηβεία, η Τάνια αρχίζει να ριζοσπαστικοποιείται. Το όνειρό της είναι να γίνει μάρτυρας. Και το 2004 εμφανίζεται στη ζωή της ο Τζον, ένας χριστιανός Τεξανός που ασπάζεται το Ισλάμ. Μαζί αποκτούν τέσσερα παιδιά, μαζί ονειρεύονται να γίνουν μαχητές. Και να που το 2013 φεύγουν για τη Συρία με σκοπό να ενταχθούν στην οργάνωση Ισλαμικό Κράτος.

Η Τάνια όμως είναι και πάλι έγκυος, φοβάται τον πόλεμο, δεν θέλει να ζήσει στη Μέση Ανατολή. Το σκάει και επιστρέφει στο Τέξας και αρχίζει την αντίθετη διαδικασία, εκείνη της αποριζοσπαστικοποίησης. Ο Τζον πάλι ακολουθεί τη πορεία που είχε χαράξει εξαρχής, γίνεται ένα από τα πιο προβεβλημένα ηγετικά στελέχη του ISIS και πιθανότατα χάνει τη ζωή του σε μια αεροπορική επιδρομή.

Σήμερα, η Τάνια είναι ένας εντελώς διαφορετικός άνθρωπος. Δεν φοράει μαντήλα, πηγαίνει σε μια χριστιανική εκκλησία αλλά και στο κομμωτήριο, ακολουθεί τη μόδα, πίνει αλκοόλ. «Μοιάζει σαν όλα αυτά τα χρόνια να μην διάβαζε το Κοράνι αλλά τη Vogue» λέει ο δημοσιογράφος του περιοδικού που μίλησε μαζί της. Κι έχει μετανιώσει για την προηγούμενη ζωή της; Χμ, δεν είναι και τόσο βέβαιο.

Φωτό: Η Τάνια στη νέα της ζωή. Πηγή: The Atlantic

Oτι θα κυβερνήσουν μια μέρα οι μηχανές τον κόσμο δεν υπάρχει αμφιβολία. Αυτό που μένει να φανεί είναι εάν θα τους παραχωρήσουν την εξουσία οι άνθρωποι ή εάν θα την πάρουν οι ίδιες με επανάσταση. Οσοι κλίνουν προς τη δεύτερη εκδοχή, θα πιστέψουν ότι μια μικρή αρχή έγινε μια νύχτα στο Αμβούργο με μια έξυπνη μηχανή που άρχισε να παίζει μόνη της μουσική στη διαπασών χωρίς να λάβει την σχετική εντολή από τον ιδιοκτήτη της.

Ηταν κάτι σαν αυτοσχέδιο πάρτι στις 2 τα ξημερώματα αυτό που τελείωσε μόνο με την επέμβαση της αστυνομίας. Δράστης ήταν η Alexa, η έξυπνη βοηθός της Amazon, η οποία ενεργοποιήθηκε ξαφνικά χωρίς την «άδεια» του ιδιοκτήτη της, ενός νέου άνδρα που εκείνη την ώρα διασκέδαζε σε κάποιο μπαρ. Η Alexa απαντά σε φωνητικές εντολές και κάνει διάφορες δουλειές όπως να δίνει συμβουλές για τον καιρό ή να ανάβει το στερεοφωνικό. Συνήθως «ξυπνάει» με ένα προφορικό password ή με ένα κουμπί που πρέπει να πατηθεί.

Oπως όμως είπε στη Die Welt ο Ολιβερ Χάμπερστροχ, η Alexa αποφάσισε να ξυπνήσει μόνη της μέσα στην άγρια νύχτα. Οι γείτονες αναστατώθηκαν από την πολύ δυνατή μουσική, χτύπησαν το κουδούνι, απάντηση δεν έλαβαν, φώναξαν την αστυνομία που παραβίασε την πόρτα για να λάβει το πάρτι τέλος. Στο μεταξύ, ο Ολιβερ, που λέει ότι έως εκείνη τη στιγμή είχε μια εξαιρετική σχέση με την έξυπνη βοηθό του, καλείται να πληρώσει από την αστυνομία τόσο την κλειδαριά που παραβιάστηκε όσο και τον κλειδαρά.

Αποφάσισε πάντως να δώσει μια τελευταία ευκαιρία στην άτακτη Alexa: «Θα πληρώσεις εσύ τη ζημιά;» την ρώτησε. «Δυστυχώς δεν έχω απάντηση σε αυτό το ερώτημα» του απάντησε εκείνη. Αν απλώς έκανε πως δεν καταλάβε, τότε η εξέγερση των μηχανών είναι μάλλον μακριά ακόμη.

Φωτό: Είναι να μην πάρει μπρος. Πηγή: Shutterstock

«Ως μελετητής των πολιτικών και κοινωνικών επιπτώσεων της τεχνολογίας, πιστεύω ότι το πρόβλημα δεν αφορά μόνο το Facebook, ότι είναι πολύ ευρύτερο. Τα social media υπονομεύουν τις συνθήκες που ιστορικά δημιούργησαν τα δημοκρατικά κράτη». Τη θέση αυτή διατυπώνει ο Γκόρντον Χαλ, επικεφαλής του Ινστιτούτου Εφαρμοσμένης Ηθικής στο πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας.

Μιλώντας στο Convertation παραδέχεται ότι είναι μια θέση που δεν αφήνει πολλά περιθώρια σε παρερμηνείες. Στέκεται ωστόσο στα δεδομένα. Κι αυτά τα δεδομένα λένε ότι «σχεδόν οι μισοί αμερικανοί ψηφοφόροι είδαν στον τοίχο τους στο Facebook ψευδείς ειδήσεις που είχαν σπονσοράρει οι Ρώσοι». Αρα; «Αρα δεν μπορεί να μην μας απασχολήσει αυτό το ζήτημα».

Ο Γκόρντον Χαλ ανακαλεί στη μνήμη του την ανάλυση του πολιτικού επιστήμονα Μπένεκτιτ Αντερσον σχετικά με τον ρόλο των μέσων μαζικής ενημέρωσης στη δημιουργία της λεγόμενης «φαντασιακής κοινότητας», μιας κοινότητας δηλαδή που μας κάνει να αισθανόμαστε ότι ανήκουμε σε κάτι πιο μεγάλο: το έθνος. Αντίθετα, τα σόσιαλ μίντια με τη χρήση των filter bubbles, των φίλτρων δηλαδή που κάνουν να εμφανίζονται μόνο ή πάντως πρώτες πληροφορίες και απόψεις με τις οποίες συμφωνούμε, δημιουργούν ομοιογενείς ομάδες τεμαχίζοντας την κοινωνία σε ξεχωριστούς κόσμους.

Η φύση μας εξάλλου μας ωθεί να αναζητούμε μόνο αυτό που ενισχύει τις πεποιθήσεις μας – είναι η λεγόμενη confirmation bias. Είναι άλλο αυτό όμως και άλλο η δημιουργία μιας κοινωνικής συνθήκης όπου οι διάφορες ομάδες δεν έχουν μόνο διαφορετικές απόψεις. Αλλά και διαφορετική αντίληψη για την πραγματικότητα.

Φωτό: Μπορεί να είναι ακόμη δημοκρατία, αλλά πλέον πατάει σε άλλο έδαφος. Πηγή: Shutterstock