Βόλτα στον παγωμένο Αρκτικό Ωκεανό έχει βγει ο… βόρειος μαγνητικός πόλος, που απομακρύνεται ολοταχώς προς τα ανατολικά χωρίς να γνωρίζει κανείς τον λόγο.

Οι επιστήμονες έχουν ξαφνιαστεί από την ασυνήθιστα γρήγορη μετακίνηση του βορείου μαγνητικού πόλου, ο οποίος απομακρύνεται συνεχώς από τον Καναδά, κινούμενος ολοένα και ανατολικότερα προς τη Σιβηρία. Το 1900 βρισκόταν κάπου στην ξηρά του ανατολικού Καναδά, ενώ σήμερα πια βρίσκεται κάπου στον Αρκτικό Ωκεανό, αρκετά χιλιόμετρα βόρεια του γεωγραφικού βορείου πόλου (οι δύο πόλοι δεν ταυτίζονται).

Η κίνηση του βορείου μαγνητικού πόλου, η οποία οφείλεται στις μετακινήσεις του λιωμένου σιδήρου στον καυτό πυρήνα της Γης, είναι τόσο γρήγορη, που οι ειδικοί στον γεωμαγνητισμό από όλο τον κόσμο αναγκάζονται να προχωρήσουν εσπευσμένα σε κάτι ασυνήθιστο: στην αναθεώρηση του Παγκόσμιου Μαγνητικού Μοντέλου στις 30 Ιανουαρίου. Αν βέβαια, το επιτρέψει ο… Ντόναλντ Τραμπ, και λειτουργήσει πάλι η ομοσπονδιακή κυβέρνηση των ΗΠΑ. Αρχικά, η συνεδρίαση είχε οριστεί για τις 15 Ιανουαρίου, όμως η αναστολή της λειτουργίας της αμερικανικής κυβέρνησης αναγκαστικά μετέθεσε την ημερομηνία.

Το εν λόγω Μοντέλο περιγράφει το μαγνητικό πεδίο του πλανήτη μας και αποτελεί το θεμέλιο της σύγχρονης πλοήγησης, από τα συστήματα των πλοίων ως το Google Maps στα κινητά τηλέφωνα. Η τελευταία αναθεώρηση του μοντέλου είχε γίνει το 2015 και η επόμενη προγραμματιζόταν για το 2020, όμως θα επισπευσθεί εξαιτίας της απρόσμενα γρήγορης κίνησης του μαγνητικού πόλου του Βορρά, κάτι που έχει ως συνέπεια το μοντέλο να εμφανίζει πλέον ολοένα μεγαλύτερο σφάλμα.

Οι επιστήμονες της Εθνικής Υπηρεσίας Ωκεανών και Ατμόσφαιρας (ΝΟΑΑ) των ΗΠΑ και της Βρετανικής Γεωλογικής Υπηρεσίας, που παρακολουθούν συνεχώς το φαινόμενο, σύμφωνα με το περιοδικό Nature, αναγνώρισαν ότι έχει επιταχυνθεί πολύ, με αποτέλεσμα το Παγκόσμιο Μαγνητικό Μοντέλο να είναι πια τόσο ανακριβές, ώστε ξεπερνά το αποδεκτό όριο για τα σφάλματα πλοήγησης.

Η θέση του βόρειου μαγνητικού πόλου -που υπολογίστηκε για πρώτη φορά το 1831 από τον Τζέιμς Κλαρκ Ρος- «περιπλανιέται» με απρόβλεπτο τρόπο, κάτι που έχει ανέκαθεν γοητεύσει εξερευνητές και επιστήμονες. Στα μέσα της δεκαετίας του 1990 η κίνηση του πόλου έγινε πιο γρήγορη, από περίπου 15 χιλιόμετρα ετησίως έως τότε, σε 55 χιλιόμετρα το χρόνο. Το 2001, για πρώτη φορά ο πόλος εισήλθε στον Αρκτικό Ωκεανό, ενώ το 2018, διέσχισε τη νοητή Διεθνή Γραμμή Ημερομηνίας (International Date Line), περνώντας έτσι από το δυτικό στο ανατολικό ημισφαίριο και βάζοντας «πλώρη» ολοταχώς για τη Σιβηρία.

Προς το παρόν, κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα γιατί έχει επιταχυνθεί τόσο δραματικά η κίνησή του. Η τοποθεσία του βόρειου μαγνητικού πόλου φαίνεται πως καθορίζεται από δύο μεγάλα μαγνητικά πεδία, ένα κάτω από τον Καναδά κι ένα κάτω από τη Σιβηρία, που παλεύουν μεταξύ τους ποιο θα είναι πιο δυνατό. Η Σιβηρία κερδίζει τη μάχη», εξηγεί ο Φιλ Λίβερμορ, ειδικός στον γεωμαγνητισμό, στο Πανεπιστήμιο του Λιντς.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News