Η συνέντευξη του Κυριάκου Μητσοτάκη στη διάσημη ενημερωτική εκπομπή «Morning Joe» του τηλεοπτικού δικτύου MSNBC ήταν, μετά την παρουσία του στο Blair House και την υποδοχή του από τον πρεσβευτή των ΗΠΑ στην Αθήνα Τζορτζ Τσούνη, ήταν ένα πρώτο άνοιγμα του Πρωθυπουργού στο αμερικανικό κοινό, στο πλαίσιο της επίσκεψής του στην Ουάσινγκτον και εν όψει της επίσκεψής του στον Λευκό Οίκο για τη συνάντηση με τον Τζο Μπάιντεν.
«Το πρώτο πράγμα, που θέλω να πω, είναι ότι η Ελλάδα ως χώρα έχει πλέον επιστρέψει. Όπως γνωρίζετε, διήλθαμε μία επώδυνη οικονομική κρίση προ 10ετίας, ήμασταν σε πρόγραμμα διάσωσης, κάτι που προκάλεσε πόνο στην ελληνική κοινωνία αλλά από τότε που γίναμε κυβέρνηση η οικονομία έχει “αναρρώσει”, αντιμετωπίσαμε την πανδημία του κορονοϊού καλύτερα από τις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, πολλές αμερικανικές εταιρείες επενδύουν στην Ελλάδα και πολλοί αμερικάνοι τουρίστες καταφθάνουν στην χώρα μας, έχοντας, μάλιστα, τον μεγαλύτερο αριθμό αεροπορικών πτήσεων ανάμεσα στις δύο χώρες αυτό το καλοκαίρι» είπε μεταξύ άλλων ο κ. Μητσοτάκης παρεμβαίνοντας στην δημοφιλή εκπομπή του MSNBC.
«Εχουμε λοιπόν μία δυναμική κοινωνία, ανοιχτή για δουλειές και έτοιμη να προσελκύσει αμερικανικές επενδύσεις. Για τις ΗΠΑ η χώρα μας είναι ένας σταθερός εταίρος σε μία δύσκολη περιοχή του κόσμου» συνέχισε ο Πρωθυπουργός για να συμπληρώσει: «Διαδραματίζουμε ρόλο στα Βαλκάνια, έχουμε εμπεδώσει στενούς δεσμούς με τη Μέση Ανατολή, επιδιώκουμε να μετατρέψουμε την Ελλάδα σε περιφερειακό ενεργειακό κόμβο, ώστε να μεταφέρει φυσικό αέριο και γιατί όχι και υδρογόνο αργότερα από τη Μέση Ανατολή στην Ευρώπη. θέλουμε να υπογραμμίσουμε τη σημαντική γεωπολιτική μας θέση, αλλά και το γεγονός πως είμαστε μία σταθερή, ευημερούσα δημοκρατία, μέλος της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, άρα είμαστε ένας αξιόπιστος εταίρος για τις ΗΠΑ και η αυριανή μου ομιλία στο Κογκρέσο μας δίνει την ευκαιρία να εορτάσουμε αυτήν την ειδική σχέση».
Πιο ενδιαφέρον ωστόσο είχαν οι θέσεις που ανέπτυξε ο κ. Μητσοτάκης για το ΝΑΤΟ, την Ουκρανία και τις ενστάσεις της Τουρκίας στην προοπτική ένταξης Σουηδίας και Φινλανδίας στη Βορειοατλαντική Συμμαχία.
Αφού σημείωσε πως απάντηση στο συγκεκριμένο ερώτημα μπορεί να δώσει μόνον ο Ταγίπ Ερντογάν, ο κ. Μητσοτάκης έδειξε να υποβαθμίζει τις τουρκικές αντιδράσεις λέγοντας χαρακτηριστικά:
«Η Ελλάδα υποστηρίζει την επιθυμία Σουηδίας και Φινλανδίας να προσχωρήσουν στο ΝΑΤΟ, πρόκειται για κυριαρχικό της δικαίωμα. Στο τέλος της ημέρας, δεν αναμένω ιδιαίτερα σοβαρές αντιρρήσεις σε ό,τι αφορά στην ένταξη τους στη Συμμαχία. Δεν είναι, εξάλλου, η κατάλληλη ώρα να εργαλειοποιήσει κάποιος την προοπτική ένταξης των δύο αυτών χωρών στη Συμμαχία, ώστε να “παζαρέψει” άλλα ζητήματα, που μπορεί να έχει στο μυαλό του. Προσδοκώ πως αυτό το ζήτημα θα επιλυθεί», συμπλήρωσε.
«Δεν είναι ώρα για παζάρια, για άλλα ζητήματα – στόχους που κάποιος επιθυμεί να πετύχει. Οπότε αναμένω την επίλυση του ζητήματος», συμπλήρωσε αναφερόμενος στα τουρκικά τερτίπια για την είσοδο των δύο χωρών στη Βορειοατλαντική Συμμαχία, με τον ίδιο τον Ταγίπ Ερντογάν να συνδέει ανοικτά την περίπτωσή τους με αυτή της Ελλάδας και την επάνοδό της στο στρατιωτικό σκέλος της Συμμαχίας.
Πιο αναλυτικά, η συνέντευξη του κ. Μητσοτάκη στην εκπομπή «Morning Joe» ήταν η ακόλουθη:
Δημοσιογράφος: Είναι χαρά που σας έχουμε κοντά μας. Ποιες είναι οι βασικές προτεραιότητες όσον αφορά τη συνάντησή σας με τον Πρόεδρο Biden σήμερα;
Κυριάκος Μητσοτάκης: «Αυτή είναι μια σημαντική επίσκεψη για μένα προσωπικά, και για την Ελλάδα, καθώς συμπίπτει παράλληλα και με την επέτειο 201 ετών από την έναρξη του Αγώνα της Ανεξαρτησίας της Ελλάδας. Η επίσκεψη επρόκειτο να πραγματοποιηθεί πέρυσι, αλλά εξαιτίας της πανδημίας, προγραμματίστηκε για φέτος. Θα μου δοθεί επίσης η ευκαιρία να απευθυνθώ σε κοινή συνεδρίαση του Κογκρέσου. Είναι μια ευκαιρία να γιορτάσουμε την πορεία δύο ζωντανών δημοκρατιών και να επαναβεβαιώσουμε την αμοιβαία στρατηγική μας δέσμευση. Και η Ελλάδα είναι προφανώς ο πιο αξιόπιστος εταίρος που έχουν αυτή τη στιγμή οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής σε ένα ιδιαίτερα ταραχώδες μέρος του κόσμου. Θα συζητήσουμε, λοιπόν, για την ενίσχυση της στρατηγικής μας διμερούς συνεργασίας. Φυσικά, θα συζητήσουμε για τον συνεχιζόμενο πόλεμο στην Ουκρανία και για τις επιπτώσεις του στην ευρωπαϊκή ήπειρο».
Θα συζητήσετε με τον πρόεδρο το ζήτημα της ενδεχόμενης ένταξης της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, αλλά και την ανησυχία που έχει εκφράσει η Τουρκία για το ζήτημα αυτό; Γιατί να θέλει κάποιος να επιβραδύνει την προσπάθεια αυτών των δύο χωρών να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ, σε αυτό το σημείο;
«Για το ζήτημα αυτό θα πρέπει μάλλον, να απευθύνετε την ερώτηση στον πρόεδρο της Τουρκίας. Η Ελλάδα υποστηρίζει την υποψηφιότητα της Σουηδίας και της Φινλανδίας για ένταξη στο ΝΑΤΟ. Είναι μια απόφαση στο πλαίσιο άσκησης της κυριαρχίας τους. Στο τέλος της ημέρας, αναμένω ότι δεν θα υπάρξουν σοβαρές αντιρρήσεις για την ένταξη αυτών των δύο χωρών στο ΝΑΤΟ. Πιστεύω ότι δεν είναι κατάλληλη στιγμή να χρησιμοποιήσουμε την ένταξη αυτών των δύο χωρών στο ΝΑΤΟ για να παζαρέψουμε για άλλα ζητήματα που μπορεί κάποιος να έχει στο μυαλό του. Περιμένω ότι το ζήτημα αυτό θα επιλυθεί».
Αυτός ο πόλεμος στην Ουκρανία, η ρωσική επιθετικότητα στην Ουκρανία, έχει ενώσει την Ευρώπη με έναν τρόπο που είχε να συμβεί εδώ και πολλά χρόνια. Οι διαφορές μεταξύ των μελών του ΝΑΤΟ και των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης φαίνεται να μειώνονται σε κάποιο βαθμό. Πόσο καιρό πιστεύετε ότι θα διαρκέσει αυτό; Υπάρχει ανησυχία ότι τελικά οι Ρώσοι μπορούν να αντέξουν περισσότερο από την ευρωπαϊκή ενότητα και να τη φθείρουν με την πάροδο του χρόνου;
«Η Ευρώπη επέδειξε πολύ μεγάλη ενότητα όσον αφορά την αντιμετώπιση της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. Κινηθήκαμε πολύ γρήγορα για να εφαρμόσουμε πολύ αυστηρές κυρώσεις. Και περιμένω ότι αυτή η ευρωπαϊκή ενότητα θα διαρκέσει, γιατί τελικά αυτό που συμβαίνει στην Ευρώπη είναι κάτι εντελώς αδιανόητο. Αυτό που θέλω να πω, είναι ότι σύνορα επαναχαράσσονται με τη βία. Πιστεύαμε ότι μετά τον 20ο αιώνα αυτό δεν θα συνέβαινε ποτέ στην Ευρώπη.
»Συνεπώς, αυτό που διακυβεύεται εδώ δεν είναι μόνο η κυριαρχία της Ουκρανίας. Είναι η διευθέτηση της αρχιτεκτονικής ασφάλειας της Ευρώπης στο σύνολό της, και γι’ αυτό αναμένω ότι η ευρωπαϊκή ενότητα θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη. Ταυτόχρονα, πρέπει να επισημάνω ότι υπάρχουν ζητήματα όσον αφορά τις τιμές της ενέργειας που πρέπει να αντιμετωπιστούν σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
» Εχουμε μπροστά μας ένα έκτακτο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο που θα πραγματοποιηθεί στα τέλη Μαΐου για να αντιμετωπίσουμε αυτά τα ζητήματα. Γιατί όταν επιβάλουμε κυρώσεις στη Ρωσία, θέλουμε να είμαστε σίγουροι ότι δεν θα πυροβολήσουμε τα πόδια μας. Θέλουμε να διασφαλίσουμε ότι θα επιφέρουμε μεγαλύτερες επιπτώσεις στη Ρωσία από ό,τι στους πολίτες μας».
Πώς θα το πετύχετε αυτό;
«Το πετυχαίνεις καταλήγοντας σε μια συμφωνία για το πώς θα παρέμβεις στη χονδρική αγορά φυσικού αερίου. Από την αρχή τάχθηκα υπέρ μιας παρέμβασης στην αγορά φυσικού αερίου. Θεωρώ ότι αυτή τη στιγμή οι τιμές στην χονδρική αγορά φυσικού αερίου στην Ευρώπη δεν αντικατοπτρίζουν τις θεμελιώδεις αρχές της προσφοράς και της ζήτησης. Είμαστε μεγάλοι αγοραστές και πρέπει να χρησιμοποιήσουμε την επιρροή μας ακριβώς ως μεγάλοι αγοραστές φυσικού αερίου, για να μειώσουμε τις τιμές του φυσικού αερίου.
Η Ελλάδα είναι για τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής ένας σταθερός εταίρος σε μία δύσκολη γειτονιά του κόσμου. Διαδραματίζουμε σημαντικό ρόλο στα Βαλκάνια
» Αυτό το θέμα έθεσε και ο πρωθυπουργός (της Ιταλίας) Ντράγκι όταν βρέθηκε στην Ουάσιγκτον πριν από λίγες ημέρες. Και πρέπει να επιστρατεύσουμε τους διαθέσιμους πόρους μας για να διασφαλίσουμε ότι παρέχουμε επίσης στους πολίτες και στα νοικοκυριά μας πρόσθετη υποστήριξη, για να αντιμετωπίσουν τις αυξήσεις στις τιμές της ενέργειας».
Κύριε Πρωθυπουργέ δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι ο πόλεμος πρόκειται σύντομα να τελειώσει, αλλά κάποια στιγμή αυτό θα γίνει. Όταν έρθει εκείνη η μέρα, πως θα αντιμετωπίσουν ξανά Ελλάδα και Ευρώπη τη Ρωσία; Πώς θα ξανά αντιμετωπίσετε τον Πρόεδρο Πούτιν εάν βρίσκεται ακόμη στην εξουσία, ή δεν πρόκειται να το κάνετε;
«Αυτή είναι μία πολύ δύσκολη ερώτηση. Αυτή τη στιγμή, η προτεραιότητά μας είναι να τελειώσει ο πόλεμος, αλλά βεβαίως με όρους οι οποίοι θα είναι αποδεκτοί για την Ουκρανία. Είμαστε μία από τις πρώτες χώρες που στείλαμε όχι μόνο ανθρωπιστική αλλά και στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία, αλλά νομίζω, δυστυχώς, έχουμε ακόμη πολύ δρόμο έως ότου το ζήτημα αυτό επιλυθεί».
Κύριε Πρωθυπουργέ, πέραν των συναντήσεών σας με τον πρόεδρο, πρόκειται να μιλήσετε στο Κογκρέσο και να συναντηθείτε με την ηγεσία του. Ποιo είναι το μήνυμα που θέλετε να μεταφέρετε στο Κογκρέσο και τον αμερικανικό λαό, όχι μόνο για τη συμμαχία και τη σχέση μεταξύ Ελλάδας και Ηνωμένων Πολιτειών, αλλά και για τη σχέση μεταξύ των δύο λαών. Υπάρχει ακόμη ανησυχία για το πώς θα τελειώσει όλο αυτό, πώς θα τελειώσει η σύγκρουση Ουκρανίας και Ρωσίας. Τι θα θέλατε να πληροφορηθεί ο Αμερικανικός λαός από την επίσκεψή σας;
«To πρώτο πράγμα που θέλω να γνωρίζει ο αμερικανικός λαός είναι ότι η Ελλάδα, ως χώρα, “επέστρεψε”. Οπως ξέρετε περάσαμε μία πολύ επώδυνη οικονομική κρίση. Πριν από δέκα χρόνια, βρισκόμασταν ακόμη σε πρόγραμμα διάσωσης. Αυτό ήταν πολύ επώδυνο για την ελληνική κοινωνία. Αλλά από τότε που αναλάβαμε την διακυβέρνηση, η οικονομία έχει ανακάμψει.
»Θεωρώ επίσης ότι αντιμετωπίσαμε την COVID καλύτερα από τις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Πολλές αμερικανικές εταιρείες επενδύουν στην Ελλάδα. Πολλοί Αμερικανοί τουρίστες έρχονται στην Ελλάδα. Αυτό το καλοκαίρι έχουμε τον μεγαλύτερο αριθμό απευθείας πτήσεων μεταξύ ΗΠΑ και Ελλάδας. Πρόκειται λοιπόν για μία δυναμική οικονομία, ανοιχτή στις επιχειρήσεις, ανοιχτή στην προσέλκυση αμερικανικών επενδύσεων.
»Η Ελλάδα είναι για τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής ένας σταθερός εταίρος σε μία δύσκολη γειτονιά του κόσμου. Διαδραματίζουμε σημαντικό ρόλο στα Βαλκάνια. Έχουμε πολύ καλές σχέσεις με τη Μέση Ανατολή. Θέλουμε η Ελλάδα να είναι ένας περιφερειακός ενεργειακός κόμβος μεταφοράς αερίου, ίσως σύντομα και υδρογόνου από τη Μέση Ανατολή στην Ευρώπη.
»Θέλουμε λοιπόν να αξιοποιήσουμε τη σημαντική γεωπολιτική μας θέση και το γεγονός ότι είμαστε μια σταθερή και ισχυρή Δημοκρατία, μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μέλος του ΝΑΤΟ. Επομένως, αποτελούμε έναν αξιόπιστο εταίρο για τις ΗΠΑ. Και είναι μια ευκαιρία -όταν θα μιλήσω στο Κογκρέσο- να τιμήσουμε αυτήν την ιδιαίτερη σχέση».
Σίγουρα, τόσο αυτή η σχέση Ελλάδας και ΗΠΑ, όσο και η σχέση μεταξύ ΕΕ και ΝΑΤΟ απέκτησαν νέα δυναμική στον απόηχο αυτού του πολέμου. Με τη Φινλανδία και τη Σουηδία να σχεδιάζουν σύντομα την ένταξή τους στο ΝΑΤΟ, μήπως υπάρχει ανησυχία ότι, εάν αυτό συμβεί, θα μπορούσε να προκαλέσει κάποιου είδους αντίποινα και εκτός των συνόρων της Ουκρανίας;
«Είμαι σίγουρος ότι θα υπάρξουν πολλές απειλές και είμαι σίγουρος ότι ο κ. Putin δεν είναι καθόλου ευτυχής με αυτή την απόφαση. Αλλά στο τέλος της ημέρας, η Ρωσία κατάφερε “να ενώσει το ΝΑΤΟ” δίνοντάς του έναν νέο σκοπό και τώρα διευρύνοντας τη Συμμαχία από 30 σε 32 μέλη.
»Οπως σας είπα, πρόκειται για μία πολύ σημαντική απόφαση. Είναι μια ιστορική απόφαση, αν σκεφτείτε ότι η Σουηδία είναι μια χώρα που υπήρξε ουδέτερη για περισσότερα από 200 χρόνια. Δεν μετείχε στον B’ Παγκόσμιο Πόλεμο και τώρα αποφασίζει να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ.
»Το ίδιο ισχύει και για τη Φινλανδία. Μιλάμε για μία νέα αρχιτεκτονική ασφαλείας στην Ευρώπη. Και είμαι βέβαιος ότι αυτή είναι μια άλλη ακούσια συνέπεια αυτής της πολύ καταστροφικής απόφασης του προέδρου Πούτιν να εισβάλει στην Ουκρανία».
Κύριε Πρωθυπουργέ, σας ευχαριστώ πολύ που ήρθατε στην εκπομπή «Morning Joe».
Kυριάκος Μητσοτάκης: «Σας ευχαριστώ πολύ».