Η τουρκική συμπεριφορά, με τις δεκάδες παραβιάσεις και υπερπτήσεις στο Αιγαίο, υπονομεύει την ενότητα του ΝΑΤΟ, αλλά και την πρόοδο που διεφάνη στις ελληνοτουρκικές σχέσεις μετά τη συνάντηση της Κωνσταντινούπολης με τον πρόεδρο Ερντογάν, υπογράμμισε ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, στις κοινές δηλώσεις του με τη φινλανδή ομόλογό του Σάνα Μαρίν στο Μέγαρο Μαξίμου.
Οπως έκανε γνωστό ο Πρωθυπουργός, ενημέρωσε ήδη σχετικά τον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ, καθιστώντας του σαφές ότι η συμπεριφορά αυτή είναι μη αποδεκτή από έναν νατοϊκό εταίρο στην νοτιοανατολική πτέρυγα της Συμμαχίας.
«Μίλησα με τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, και τον ενημέρωσα για την προκλητική συμπεριφορά της Τουρκίας. Με επικίνδυνες υπερπτήσεις πάνω από Σάμο, Χίο, Κάρπαθο και άλλα ελληνικά νησιά. Και κατέστησα σαφές στον κ. Στόλτενμπεργκ ότι αυτή η συμπεριφορά είναι απαράδεκτη και μη αποδεκτή από έναν νατοϊκό εταίρο στη ΝΑ Πτέρυγα το ΝΑΤΟ.
»Η Τουρκία, με τις προκλήσεις της, υπονομεύει την ενότητα του ΝΑΤΟ, την ώρα που πρέπει να παραμένουμε ενωμένοι. Αυτή η συμπεριφορά υπονομεύει την πρόοδο που κάναμε κατά τη συνάντηση μου με τον πρόεδρο Ερντογάν. Πρέπει να σταματήσει», τόνισε ο Πρωθυπουργός.
«Εμείς -πρόσθεσε- θα θέσουμε αυτό το ζήτημα σε όλα τα διεθνή φόρουμ. Η Τουρκία δεν έχει εναρμονιστεί με τις κυρώσεις που έχουν επιβάλει τα κράτη-μέλη της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, και αυτή δεν είναι συμπεριφορά κράτους που επιθυμεί να είναι υποψήφιο μέλος της ΕΕ».
Αναφερόμενος εξάλλου στο Ουκρανικό, ο κ. Μητσοτάκης επανέλαβε ότι από την πρώτη στιγμή η Ελλάδα έλαβε ξεκάθαρη θέση σε πλήρη ευθυγράμμιση με τις θεμελιώδεις αρχές της εξωτερικής πολιτικής μας.
«Θέλω να επαναλάβω όσο πιο ξεκάθαρα μπορώ ότι η ρωσική εισβολή είναι επιθετικός πόλεμος κατά μιας ανεξάρτητης και κυρίαρχης χώρας που δεν μπορεί να γίνει ανεκτό στην Ευρώπη του 21ου αιώνα», ήταν η χαρακτηριστική αναφορά του, για να προσθέσει για το «λουτρό αίματος» στη Μαριούπολη:
«Δυστυχώς οι περιοχές όπου ζει η Ελληνική Κοινότητα έχει δεχθεί τα πιο σφοδρά χτυπήματα. Ποιος θα μπορούσε να φανταστεί ότι η Ευρώπη θα γινόταν μάρτυρας τέτοιων φρικαλεοτήτων. Οι ένοχοι θα πρέπει να προσαχθούν στη Δικαιοσύνη. Η Ελλάδα έχει ζητήσει ήδη τη διερεύνηση των εγκλημάτων στη Μαριούπολη».
Στην ατζέντα της συνάντησης, όπως ήταν επόμενο, βρέθηκε και η πιθανή ένταξης της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ.
«Ασφαλώς θίξαμε και το ζήτημα ενδεχόμενης αίτησης της Φινλανδίας για ένταξη στο ΝΑΤΟ. Θα ήθελα να επαναλάβω ότι εναπόκειται στον λαό της Φινλανδίας, και μόνο στον λαό της Φινλανδίας, να κάνει μια τόσο σημαντική επιλογή» είπε ο κ. Μητσοτάκης .
«Σε ό,τι με αφορά, η Ελλάδα θα σεβαστεί την κυρίαρχη απόφαση του λαού της Φινλανδίας, δεδομένης και της στενής μας συνεργασίας στο πλαίσιο της ΕΕ, και φυσικά της ήδη μακροχρόνιας εταιρικής σχέσης μεταξύ της Φινλανδίας και της Συμμαχίας», προσέθεσε.
Ο διάλογος των δύο ηγετών μπροστά στις κάμερες ήταν ο ακόλουθος
Κυριάκος Μητσοτάκης: Καλωσήρθες στην Αθήνα, Σάνα. Είναι μεγάλη μου χαρά που σε υποδέχομαι σε αυτή την επίσκεψη εργασίας σου στην Ελλάδα. Η ατζέντα των συζητήσεών μας είναι, προφανώς, πολύ πλούσια. Τα φάσμα των θεμάτων κυμαίνεται από τα όσα πολύ σημαντικά συμβαίνουν στην Ουκρανία και τις συνέπειες της απρόκλητης ρωσικής επίθεσης έως τα ζητήματα που απασχολούν την ΕΕ και προφανώς τις πολύ ισχυρές και φιλικές διμερείς σχέσεις. Είχαμε ήδη μία πολύ παραγωγική ανταλλαγή απόψεων με τη Σάνα. Θα συνεχίσουμε τις συζητήσεις μας, με διευρυμένη σύνθεση, αμέσως μετά τις δηλώσεις.
Όπως είπα, η Ουκρανία ήταν προφανώς στην κορυφή της ατζέντας. Από την πρώτη στιγμή της ρωσικής επίθεσης, όπως συζητήσαμε, η Ελλάδα υιοθέτησε μια πολύ ξεκάθαρη στάση. Είναι μια θέση που ευθυγραμμίζεται πλήρως με τις θεμελιώδεις αρχές της εξωτερικής μας πολιτικής, η οποία βασίζεται στο Διεθνές Δίκαιο και στην ύψιστη αρχή του απαραβίαστου των συνόρων και του σεβασμού της κυριαρχίας, της ανεξαρτησίας και της εδαφικής ακεραιότητας όλων των κρατών.
Και θα ήθελα να επαναλάβω με τον πλέον εμφατικό τρόπο ότι η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, ένας επιθετικός πόλεμος εναντίον μιας ανεξάρτητης και κυρίαρχης χώρας, δεν μπορεί να γίνει ανεκτή στην Ευρώπη του 21ου αιώνα. Μαζί με τους εταίρους μας στην ΕΕ αντιδράσαμε άμεσα, γρήγορα, αποφασιστικά -προς έκπληξη ορισμένων εκτιμώ- επιβάλλοντας άνευ προηγουμένου κυρώσεις στη Ρωσία. Στεκόμαστε και με τον λόγο μας αλλά πάνω απ’ όλα με τα έργα μας αλληλέγγυοι προς τον ουκρανικό λαό, συμπεριλαμβανομένης ασφαλώς της ιστορικής ελληνικής κοινότητας.
Δυστυχώς, περιοχές όπου ζουν Έλληνες επί χιλιετίες, υπέστησαν τα πιο βαριά πλήγματα από τη ρωσική εισβολή και η κατάσταση στα παράλια της Μαύρης Θάλασσας είναι δυστυχώς τραγική. Τα δεινά που έχει υποστεί η Μαριούπολη δεν περιγράφονται με λέξεις. Ποιος θα μπορούσε πραγματικά να φανταστεί ότι στην Ευρώπη, τον 21ο αιώνα, θα γινόμασταν μάρτυρες τέτοιων φρικαλεοτήτων. Και, ναι, τονίζουμε ότι οι καταγγελίες για εγκλήματα πολέμου θα πρέπει να διερευνηθούν ενδελεχώς και οι ένοχοι να οδηγηθούν στη Δικαιοσύνη. Η Ελλάδα, όπως γνωρίζετε, ζήτησε από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο να διερευνήσει πιθανά εγκλήματα που διαπράχθηκαν στη Μαριούπολη, αλλά και στα γύρω χωριά όπου οι ρωσικές αεροπορικές επιδρομές προκάλεσαν θύματα μεταξύ των ομογενών μας από την πρώτη μέρα του πολέμου.
Η τρέχουσα διεθνής συγκυρία και ειδικά οι εξελίξεις στην Ουκρανία φέρνουν στο προσκήνιο την ανάγκη ενίσχυσης της κοινής μας ασφάλειας και άμυνας. Είναι κάτι που έχουμε συζητήσει εκτενώς και σε επίπεδο Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Κατανοούμε ότι πρέπει να ενισχύσουμε την ανθεκτικότητα των κρατών και των κοινωνιών μας απέναντι στις κοινές απειλές.
Ασφαλώς θίξαμε και το ζήτημα ενδεχόμενης αίτησης της Φινλανδίας για ένταξη στο ΝΑΤΟ. Θα ήθελα να επαναλάβω ότι εναπόκειται στον λαό της Φινλανδίας, και μόνο στον λαό της Φινλανδίας, να κάνει μια τόσο σημαντική επιλογή. Σε ό,τι με αφορά, η Ελλάδα θα σεβαστεί την κυρίαρχη απόφαση του λαού της Φινλανδίας, δεδομένης και της στενής μας συνεργασίας στο πλαίσιο της ΕΕ, και φυσικά της ήδη μακροχρόνιας εταιρικής σχέσης μεταξύ της Φινλανδίας και της Συμμαχίας.
Θα έχουμε την ευκαιρία να συζητήσουμε περαιτέρω την ενεργό συμμετοχή μας στα ευρωπαϊκά ζητήματα. Πάντα είχαμε πολύ εποικοδομητικές συζητήσεις στο επίπεδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και πιστεύω ότι οι πρόσφατες εξελίξεις δημιουργούν περιθώρια για νέες συγκλίσεις. Ας πάρουμε, για παράδειγμα, το μεταναστευτικό. Θυμάμαι όταν η Ελλάδα ήταν ουσιαστικά μόνη στην προσπάθειά της να αναδείξει τους κινδύνους που απορρέουν από την εργαλειοποίηση των μεταναστευτικών ροών στα ανατολικά μας σύνορα. Και όταν η Λευκορωσία έγινε το θέατρο τέτοιων προσπαθειών έγινε φανερό και σε άλλους ότι αυτή η εργαλειοποίηση του ανθρώπινου πόνου μπορεί να αποτελέσει υβριδική απειλή για την ΕΕ στο σύνολό της, και πρέπει να αντιμετωπιστεί.
Το Ελσίνκι είναι, βεβαίως, η έδρα του Ευρωπαϊκού Κέντρου Αριστείας για την Αντιμετώπιση Υβριδικών Απειλών, στο οποίο η Ελλάδα συμμετέχει ενεργά. Και σε αυτόν τον τομέα μπορούμε να αναπτύξουμε περαιτέρω τη συνεργασία μας για την αντιμετώπιση κοινών προκλήσεων.
Η επίσκεψη της Σάνα είναι, επίσης, μια εξαιρετική ευκαιρία να κάνουμε έναν απολογισμό των διμερών μας σχέσεων σε όλα τα επίπεδα: στο πολιτικό, το οικονομικό, το πολιτιστικό. Θυμάμαι ότι ως νέος βουλευτής, ως νεαρός βουλευτής το 2005, ήμουν ο πρόεδρος της Ελληνο-Φινλανδικής Επιτροπής Φιλίας στη Βουλή και παρακολουθώ στενά την εντυπωσιακή πρόοδο που έχει σημειώσει η φινλανδική κοινωνία, ειδικά σε τομείς όπως η εκπαίδευση. Αυτός είναι ένας τομέας όπου όλοι μαθαίνουμε από τα επιτεύγματά σας.
Φυσικά μπορούμε να ενισχύσουμε περαιτέρω το εμπόριο. Προτεραιότητά μας είναι να εστιάσουμε στις επενδυτικές ευκαιρίες. Όπως γνωρίζετε, η ελληνική οικονομία έχει ανακάμψει σημαντικά ύστερα από την πολύ δύσκολη τελευταία δεκαετία. Υποδεχόμαστε ξένες επενδύσεις και θέλουμε επίσης να ενισχύσουμε τους επιχειρηματικούς δεσμούς μεταξύ των δύο χωρών μας και να ενισχύσουμε, φυσικά, και τις τουριστικές ροές. Η τουριστική περίοδος φέτος ξεκίνησε με πολύ καλές προοπτικές. Καλωσορίζουμε επισκέπτες από τη Φινλανδία. Και φυσικά, επιδιώκουμε να ανταποδώσουμε με την αύξηση των Ελλήνων ταξιδιωτών στην όμορφη χώρα σας. Θα συνεχίσουμε τις συζητήσεις μας σε λίγο.
Θα συζητήσουμε επίσης για τις περιφερειακές προκλήσεις. Η διαφοροποίηση των ενεργειακών πηγών, αποτελεί πολύ σημαντικό ζήτημα για όλους μας αυτές τις μέρες. Είχα, ασφαλώς, την ευκαιρία να ενημερώσω τη Sanna για τις πρόσφατες εξελίξεις όσον αφορά τις σχέσεις μας με την Τουρκία.
Και σε ό,τι αφορά αυτό το τελευταίο σημείο, συνομίλησα νωρίτερα με τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ Jens Stoltenberg για να τον ενημερώσω για την νεότερη προκλητική συμπεριφορά των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων που παραβιάζουν τον ελληνικό εναέριο χώρο, κάνοντας επικίνδυνες υπερπτήσεις πάνω από τα ελληνικά νησιά, όπως τη Σάμο, τη Λέσβο, τη Χίο, την Κάρπαθο, για να αναφέρω μερικά από αυτά τα νησιά. Και κατέστησα σαφές στον Γενικό Γραμματέα Stoltenberg ότι αυτού του είδους η συμπεριφορά εκ μέρους ενός συμμάχου του ΝΑΤΟ στη νοτιοανατολική πτέρυγα της Συμμαχίας, είναι απολύτως απαράδεκτη.
Υπονομεύει την ευρωπαϊκή ασφάλεια καθώς και την ενότητα του σκοπού του ΝΑΤΟ σε μια εποχή που, μεταξύ των μελών του ΝΑΤΟ, είναι απαραίτητο για όλους μας να παραμείνουμε ενωμένοι, καθώς αντιμετωπίζουμε τη συνεχιζόμενη επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία. Αλλά αυτή η συμπεριφορά υπονομεύει επίσης την πρόσφατη πρόοδο που σημειώθηκε κατά τη συνάντησή μου με τον Πρόεδρο Erdoğan, πριν από λίγους μήνες. Πρέπει να σταματήσει αμέσως. Η Ελλάδα, φυσικά, θα εγείρει το θέμα σε όλα τα διεθνή fora. Και υπενθυμίζω ότι η Τουρκία δεν έχει ευθυγραμμιστεί με καμία από τις κυρώσεις που έχουν επιβάλει η Ευρωπαϊκή Ένωση και όλα τα άλλα μέλη του ΝΑΤΟ. Θέλω απλώς να επισημάνω ότι αυτό δεν συνιστά την τυπική συμπεριφορά εκ μέρους μιας χώρας που φιλοδοξεί να ενταχθεί στην ευρωπαϊκή οικογένεια.
Σταματώ όμως εδώ. Θα ήθελα να σε ευχαριστήσω και πάλι, Σάνα, για την επίσκεψή σου. Με μεγάλη χαρά καλωσορίζουμε εσένα και την αντιπροσωπεία σας στην Ελλάδα γι’ αυτές τις σημαντικές και τόσο επίκαιρες συζητήσεις.
Σάνα Μαρίν: Ευχαριστώ Κυριάκο. Με μεγάλη χαρά επισκέπτομαι την Αθήνα προκειμένου να συζητήσουμε διμερή και ευρωπαϊκά θέματα με τον Έλληνα ομόλογό μου. Στη σημερινή συνάντηση εστιάζουμε σε επίκαιρα ευρωπαϊκά θέματα, ειδικά στον πόλεμο της Ρωσίας εναντίον της Ουκρανίας και στις επιπτώσεις του στο ευρωπαϊκό περιβάλλον ασφάλειας. Φινλανδία και Ελλάδα μοιραζόμαστε ισχυρά αισθήματα αλληλεγγύης προς την Ουκρανία και όσα η Ουκρανία έχει υποστεί από τη συνεχιζόμενη στρατιωτική επίθεση. Στεκόμαστε στο πλευρό της Ουκρανίας σε αυτές τις δύσκολες στιγμές.
Η Φινλανδία έχει ήδη προσφέρει τόσο ανθρωπιστική όσο και στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία -όπλα και υλική βοήθεια. Υποστηρίζουμε ένθερμα την αύξηση της ευρωπαϊκής βοήθειας προς την Ουκρανία. Οι ρωσικές στρατιωτικές επιθέσεις στην Ουκρανία έχουν προκαλέσει τη μεγαλύτερη προσφυγική κρίση στην Ευρώπη από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Φινλανδία και Ελλάδα υποδεχόμαστε και οι δύο, στις χώρες μας, Ουκρανούς πρόσφυγες και καταβάλλουμε κάθε προσπάθεια ώστε να βοηθήσουμε αυτούς τους πρόσφυγες που είναι, κυρίως, γυναίκες και παιδιά. Η Φινλανδία έχει μέχρι στιγμής υποδεχθεί περισσότερους από 20.000 Ουκρανούς που προσπαθούν να διαφύγουν από τον πόλεμο και αναμένουμε να υποδεχθούμε περισσότερους καθώς ο πόλεμος, δυστυχώς, συνεχίζεται.
Η κυβέρνηση συνεργάζεται με τις τοπικές αρχές για να βοηθήσει τους πρόσφυγες να εγκατασταθούν, να βρεθεί στέγη για οικογένειες και σχολείο για τα παιδιά. Χρειαζόμαστε επίσης συντονισμό σε ευρωπαϊκό επίπεδο ώστε να αποφύγουμε την παράνομη διακίνηση των πιο ευάλωτων ανθρώπων. Συνεργαζόμαστε απευθείας με τις ουκρανικές αρχές για να μεταφέρουμε, στοχευμένα, ομάδες εξαιρετικά ευάλωτων ανθρώπων στη Φινλανδία.
Στον μηχανισμό αυτό θα μπορούσαν να ενταχθούν άτομα με αναπηρία και ασυνόδευτα παιδιά. Η ΕΕ, μαζί με τους στενούς μας συμμάχους, απάντησε με σθένος στην επιθετικότητα της Ρωσίας. Οι κυρώσεις που έχουμε υιοθετήσει είναι αποτελεσματικές και πλήττουν σκληρά την οικονομία της Ρωσίας. Μπορούμε όμως να κάνουμε ακόμη περισσότερα. Η Φινλανδία είναι έτοιμη να εξετάσει νέα συλλογικά μέτρα της ΕΕ προκειμένου να μειωθούν τα έσοδα της Ρωσίας από τις εξαγωγές. Ζητάω ακόμη πιο αποτελεσματικές κυρώσεις που αφορούν τις εισαγωγές ενέργειας από τη Ρωσία.
Θα πρέπει να εξετάσουμε όλες τις πιθανές λύσεις για να μειώσουμε την εξάρτησή μας από τα ορυκτά καύσιμα που εισάγουμε από Ρωσία. Είναι καθοριστική η επιτάχυνση της πράσινης μετάβασης, η αύξηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας -κάτι που πρέπει να υλοποιήσουμε σε κάθε περίπτωση ώστε να αντιμετωπίσουμε την κλιματική αλλαγή. Χρειαζόμαστε τώρα μαζικές επενδύσεις τόσο στην παραγωγή καθαρής ενέργειας όσο και στις ευρωπαϊκές ενεργειακές διασυνδέσεις. Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έχει αλλάξει θεμελιωδώς το τοπίο ασφάλειας στη Φινλανδία, στη γειτονιά μας και σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Το κοινοβούλιο της Φινλανδίας συζητά μία κυβερνητική έκθεση για τις αλλαγές στο διεθνές πολιτικό περιβάλλον και στο περιβάλλον ασφάλειας και τις επιπτώσεις στη Φινλανδία. Εκτός από τις επιπτώσεις σε επίπεδο διεθνούς ασφάλειας και πολιτικής άμυνας, η έκθεση εξετάζει τις οικονομικές επιπτώσεις της νέας κατάστασης, την ασφάλεια των προμηθειών, το ζήτημα της ετοιμότητας, την ασφάλεια των συνόρων, την κυβερνοασφάλεια και τις δραστηριότητες υβριδικής επιρροής.
Η έκθεση συνυπολογίζει το σημαντικό ρόλο που διαδραματίζει η συμμετοχή μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι μια κοινότητα ασφάλειας σε ό,τι αφορά τη Φινλανδία και επιθυμούμε να ενισχύσουμε περαιτέρω την πολιτική της ΕΕ σε ζητήματα ασφάλειας και άμυνας. Το κοινοβούλιο και η κυβέρνηση της Φινλανδίας, από κοινού με τον Πρόεδρο, θα αξιολογήσουν όλες τις επιπτώσεις της νέας κατάστασης ασφαλείας και θα πρέπει να εξετάσουν εάν θα υποβληθεί αίτηση για ένταξη στο NATO.
H απόφαση επί του συγκεκριμένου ζητήματος θα ληφθεί πολύ σύντομα. Θεμελιώδης στόχος είναι η διασφάλιση της ειρήνης για τη Φινλανδία και στο μέλλον. Η Φινλανδία έχει συγκροτήσει αξιόπιστη εθνική άμυνα και -όπως και η Ελλάδα- διατηρούμε έναν ισχυρό και σύγχρονο στρατό. Είμαστε ήδη σε θέση να δράσουμε από κοινού με το ΝΑΤΟ χάρη στη στενή συνεργασία μας.
Έχουμε συμμετάσχει σε πολλές διεθνείς επιχειρήσεις με το ΝΑΤΟ, κατά τη διάρκεια των δύο τελευταίων δεκαετιών. Θα ήθελα να ευχαριστήσω την Ελλάδα για τη συνεπή της στήριξη στο θέμα της εμβάθυνσης της εταιρικής μας σχέσης με το ΝΑΤΟ. Αυτή η σχέση μας καθιστά ήδη έτοιμους για την ένταξή μας στο ΝΑΤΟ, αν τελικά το αποφασίσουμε. Αυτό είναι το μήνυμά μας προς τους εταίρους μας στο ΝΑΤΟ: Εάν η Φινλανδία ενταχθεί στο ΝΑΤΟ, θα συνεισφέρουμε στην ασφάλεια ολόκληρης της συμμαχίας.
Κλείνοντας, θα ήθελα να ευχαριστήσω τον ομόλογό μου, τον Κυριάκο, που με υποδέχτηκε σήμερα, στην Αθήνα. Φινλανδία και Ελλάδα μπορεί να είναι γεωγραφικά απομακρυσμένες, μοιραζόμαστε όμως τις ίδιες ευρωπαϊκές πεποιθήσεις. Θα ήθελα να συγχαρώ τον Πρωθυπουργό κ. Μητσοτάκη διότι οδηγεί την Ελλάδα στον δρόμο της ανάκαμψης από τις επώδυνες οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας Covid-19.
Όπως και η χώρα μου, η Ελλάδα επενδύει σημαντικά στην ψηφιακή και πράσινη μετάβαση. Οπως και η χώρα μου, έτσι και η Ελλάδα επενδύει σημαντικά στην ψηφιοποίηση και στην πράσινη μετάβαση. Οι επενδύσεις αυτές είναι σημαντικές για τη βιώσιμη οικονομική ανάκαμψη σε όλη την Ευρώπη και θα μας βοηθήσουν να οικοδομήσουμε μία στρατηγικά πιο αυτόνομη Ευρωπαϊκή Ένωση. Σε ευχαριστώ πολύ Κυριάκο.