Για να αντιμετωπίσει την Κίνα αλλά και για να αναπτυχθεί και η ίδια, η Δύση θα επιδιώξει την όξυνση. Οφείλει στον εαυτό της να το πράξει, δηλαδή. Ο κόσμος πρέπει να διαχωριστεί ξανά σε δύο διαφορετικά στρατόπεδα συμφερόντων, και το έπαθλο της αναμέτρησής τους θα είναι αυτή τη φορά, τεράστιο: το εμπόριο και η τεχνολογία. Το καθαρό μέλλον.
Τάδε έφη ο αμερικανοσκωτσέζος ιστορικός Νάιαλ Φέργκιουσον στην ιταλική συνδρομητική Repubblica υπογραμμίζοντας «την ανάγκη για έναν δεύτερο Ψυχρό Πόλεμο». Αν δεν συμβεί, ο κόσμος δεν θα προοδεύσει, λέει, και ηχεί σαν μεταμοντέρνα ηχώ του Ηρακλείτου. Πόλεμος λοιπόν. Ψυχρός μεν, πάντως πόλεμος. Και πατήρ των πάντων, από καταβολής κόσμου μέχρι συντελείας του. «Ενας δεύτερος Ψυχρός Πόλεμος είναι ακριβώς αυτό που χρειαζόμαστε». Και γιατί παρακαλώ, κ. Φέργκιουσον; «Επειδή, στην αντίθετη περίπτωση, σύντομα θα είμαστε πολύ χειρότερα».
Εδώ και κάμποσα χρόνια είναι απολύτως ξεκάθαρο, λέει ο Φέργκιουσον, ότι η κατάσταση δεν μπορούσε να συνεχιστεί κατ’ αυτόν τον τρόπο. Ποιον τρόπο; «Να δίνουμε όλο και περισσότερη δύναμη και επιρροή στην Κίνα». Οι ΗΠΑ δεν ήταν δυνατόν να παραμένουν εσαεί δήθεν «υπέροχες» και τάχα «ανέγγιχτες» από την παγκοσμιοποίηση (η οποία υποτίθεται ότι «δεν θα είχε καμία αρνητική επίδραση επάνω τους» αλλά θα άφηνε μόνο το θετικό αποτύπωμά της).
«Η παγκοσμιοποίηση πεθαίνει από το 2008», λέει ο ιστορικός, «λόγω της οικονομικής κρίσης και των ανεξέλεγκτων μεταναστευτικών ροών». Και ήρθε και κάτι ακόμη, που έκανε πιο δύσκολη την κατάσταση: «Ο κορονοϊός μάς υπενθύμισε τα παραπάνω δεδομένα». Ναι, «δεν υπάρχει καλύτερη διαφήμιση για τους πολεμίους της παγκοσμιοποίησης». «Εάν είχαμε επιμείνει στον δρόμο του Ομπάμα, ο κόσμος θα είχε επιδεινωθεί γρήγορα» λέει, και πιθανώς εκπλήττει δυσάρεστα ορισμένους. Εξηγείται στην ίδια παράγραφο: «Προσωπικώς έχω επικρίνει τον Τραμπ πολλές φορές, τουλάχιστον όμως έκανε και ένα καλό. Το καλό είναι ότι οι ΗΠΑ ξυπνούν».
Ο νέος Ψυχρός Πόλεμος είναι επιβεβλημένος επειδή «δεν μπορούμε να αφήσουμε στα χέρια της Κίνας την τεχνολογική υπεροχή». Επειδή «δεν μπορούμε να συνεχίσουμε να προσποιούμεθα και να αυταπατώμεθα ότι μία ωραία πρωία οι Κινέζοι θα γίνουν πραγματικά φιλελεύθεροι και επιστήθιοι φίλοι μας». Και, όπως προσθέτει με νόημα ο Φέργκιουσον, αυτό το ξέρουν πλέον όλοι (ή σχεδόν όλοι): «Τώρα, αν εξαιρέσεις την ‘αντιαμερικανική’ Γερμανία, ακόμη και η Ευρώπη ξυπνά»…
Υπάρχουν και σημαντικές διαφορές με τον προηγούμενο αιώνα, βέβαια. «Διότι, σε αντίθεση με το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα, αυτή τη φορά ο κίνδυνος πυρηνικών πολέμων ή συγκρούσεων μέσω πληρεξουσίων είναι πολύ χαμηλός. Η Κίνα δεν υπάρχει στρατιωτικά, αν τη συγκρίνει κανείς με τη Σοβιετική Ενωση του κλασικού Ψυχρού Πολέμου. Ο νέος Ψυχρός Πόλεμος θα είναι εμπορικός, στρατηγικός, τεχνολογικός, ψηφιακός, όλως ανταγωνιστικός». Ομως δεν υπάρχει καμία πιθανότητα να δούμε «νέα πυραυλική κρίση της Κούβας» ή «νέο Πόλεμο του Βιετνάμ».
Μα, είσαι βέβαιος κ. καθηγητά μου; «Εντάξει, οι κίνδυνοι υπάρχουν, ωστόσο δεν νομίζω ότι οι ηγέτες των δύο μπλοκ θέλουν να ξεκινήσουν τέτοια σύγκρουση. Ο κίνδυνος του Τρίτου Παγκοσμίου Πολέμου είναι εξαιρετικά χαμηλός».
Σε ό,τι αφορά το δίκτυο 5G της Huawei (που είναι το πετράδι του κινεζικού στέμματος και, συγχρόνως, για κάποιους, κατασκοπευτικός πομποδέκτης), ο Φέργκιουσον επαίνεσε τη βρετανική κυβέρνηση για τους τελικούς ελιγμούς της λέγοντας ότι «το Λονδίνο φαίνεται να ζωντάνεψε». Αλλιώς, «θα ήταν σαν να είχε συνδεθεί απευθείας με το υπουργικό συμβούλιο της Βρετανίας ο Σι Τζινπίνγκ».
«Ο Τραμπ δεν είναι Χίτλερ»
Οι αναφορές του Φέργκιουσον στα αμερικανικά τεκταινόμενα και στην προεδρία Τραμπ, πάλι θα δυσαρεστήσουν κάποιους. Ο ιστορικός βάλλει κατά ορισμένων συναδέλφων του που πάσχουν από «ιστορική μυωπία» και μπερδεύουν πρόσωπα και καταστάσεις: «Ο Τραμπ απέφυγε την πολιτική καταδίκη για την καταστροφική διαχείριση της υγειονομικής κρίσης χάρη σε αυτό που ήταν πάντα το πρωταρχικό ζήτημα: ο πόλεμος των πολιτισμών. Ομως ο Τραμπ δεν είναι Χίτλερ, διότι δεν βρισκόμαστε στον Μεσοπόλεμο, ούτε στη Βαϊμάρη». Κατά τον Φέργκιουσον και σε ό,τι αφορά τη δημαγωγία, ο Τραμπ δεν διαφέρει από κάθε άλλον αμερικανό πρόεδρο.
Η κουβέντα με τη Repubblica έκλεισε με το γενικότερο τοπίο. Τι βλέπει ο ιστορικός γύρω του; «Ο κόσμος μας σήμερα μοιάζει με τον 17ο αιώνα, τότε δηλαδή που εξαπλώθηκε η τυπογραφία. Το σημερινό ανάλογο είναι το δημοφιλές Διαδίκτυο. Ετσι, τότε, πολλαπλασιάστηκαν το χάος, οι συνωμοσίες και οι εξτρεμισμοί».
Ακολουθήστε το Protagon στο Google News