Οι εικόνες της Παναγίας που είναι σαν να βγήκε από προπαγανδιστική αφίσα και αγίων που παρακολουθούν πολεμικές αναμετρήσεις μοιάζουν, από την περιγραφή και μόνο, να είναι από το χέρι ενός ανήσυχου καλλιτέχνη που θέλει ίσως να σχολιάσει τον μιλιταρισμό και τη θρησκεία ή και τα δυο μαζί.

Στη Ρωσία του Βλαντίμιρ Πούτιν είναι μια τρόπον τινά επίσημη εικόνα, από αυτές που αποκομίζει ο επισκέπτης στον καθεδρικό των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων.

Ο ναός χτίστηκε έξω από τη Μόσχα και προσπαθεί να συνδυάσει το ζωηρό θρησκευτικό πνεύμα των Ρώσων με τον πατριωτισμό και τις ένοπλες δυνάμεις. Βρίσκεται μέσα στο «Πατριωτικό Πάρκο», ένα είδος στρατιωτικής Ντίσνεϊλαντ, γράφει ο Guardian, που άνοιξε πριν από πέντε χρόνια για αναψυχή και τόνωση του εθνικού φρονήματος. Σήμερα συγκεντρώνει περί τους 20.000 επισκέπτες τα Σαββατοκύριακα και πολλές εκατοντάδες τις καθημερινές.

Και μόνο η εκκλησία είναι τεράστια, καθώς φτάνει τα 95 μέτρα, με χρυσούς τρούλους και σταυρούς και το απαραίτητο χακί χρώμα στους τοίχους. Εχει τα περισσότερα ψηφιδωτά από κάθε άλλη στον κόσμο, τα οποία απεικονίζουν όχι μόνο τις συνήθεις θρησκευτικές παραστάσεις, αλλά στιγμές από τη ρωσική ιστορία, με μια έμφαση στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, τον Μεγάλο Πατριωτικό Πόλεμο όπως ακόμη τον λένε στη Ρωσία.

Αυτή η νικηφόρα μάχη κατά των ναζιστικών στρατευμάτων, μια αναμέτρηση με τρομακτικές θυσίες σε ανθρώπους και υλικό, είναι το κέντρο του αφηγήματος του νέου πατριωτισμού που προβάλλει η διακυβέρνηση Πούτιν, γράφει ο Guardian. Τώρα πλέον, ο πόλεμος αυτός έχει και θρησκευτική σφραγίδα.

Υπάρχουν ακόμη και αναφορές στην εισβολή των σοβιετικών δυνάμεων στην Ουγγαρία το 1956 και στην Τσεχοσλοβακία το 1968, με την έμμεση υπόμνηση ότι και για αυτές υπήρχε μια άνωθεν βοήθεια προς τους στρατιώτες. Αφαιρέθηκε πάντως από ψηφιδωτό για την κατάληψη της Κριμαίας το 2014 η εικόνα του Πούτιν.

Κάποιες αόρατες λεπτομέρειες ενισχύουν την ισχυρή συμβολική σύνδεση με τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο τρούλος του ναού, για παράδειγμα, έχει διάμετρο 19,45 μέτρα ανακαλώντας το νικηφόρο έτος 1945, ενώ τα δάπεδα είναι από το μέταλλο αρμάτων μάχης της γερμανικής Βέρμαχτ.

Σε αυτό το πλαίσιο δεν φαίνεται αντιφατική η παρουσία συμβόλων της σοβιετικής εποχής, όσο και αν για τους ιερείς που θυμούνται το περιβάλλον διώξεων των δεκαετίων του 70 και του 80 φαίνονται ανοίκεια, αν όχι και σοκαριστικά.

«Δεν είναι ορθόδοξος ναός, αλλά ένας καθεδρικός της μετασοβιετικής “πολιτικής” θρησκείας μας», παρατηρεί στη βρετανική εφημερίδα ρώσος θεολόγος. Αλλά η φωνή του «πνίγεται» από όσα εντελώς διαφορετικά έχει να πει ο  ναός.

Αν δεν είχε μεσολαβήσει η πανδημία, τα εγκαίνια του ναού, πνευματικού τέκνου του επί μακρόν υπουργού Αμυνας Σεργκέι Σόιγκου, θα είχαν γίνει στις 8 Μαΐου, ημέρα που εορτάζεται η νίκη επί των Ναζί – φέτος συμπληρώθηκαν 75 χρόνια. Τελικά μετατέθηκαν για την επίσης συμβολική 22α Ιουνίου, την ημέρα που το 1941 άρχισε η εισβολή των ναζιστικών στρατευμάτων στη Σοβιετική Ενωση.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News