Οπως και τα μέλη της οικογένειας Κένεντι στις ΗΠΑ, η Κάγια Κάλας κουβαλά τόσο το προνόμιο, όσο και το βάρος του οικογενειακού της ονόματος. Ο πατέρας της και οικονομολόγος, Σλιμ Κάλας, ήταν ο πρώτος επικεφαλής της ανεξάρτητης Κεντρικής Τράπεζας της Εσθονίας, πρωθυπουργός από το 2002 έως το 2003 και ευρωπαίος επίτροπος της χώρας από το 2004 έως το 2014.

Παράλληλα, ο Κάλας ήταν το μόνο άτομο που υπήρξε μέλος τόσο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής όσο και του Ανώτατου Σοβιέτ –του νομοθετικού σώματος της Σοβιετικής Ενωσης, στο οποίο υπηρέτησε για λίγο πριν από την κατάρρευση της ΕΣΣΔ το 1991– όπως επισημαίνει δημοσίευμα του Economist.

Για χρόνια, ακόμη και αφότου έγινε ηγέτιδα του Μεταρρυθμιστικού Κόμματος που είχε ιδρύσει ο πατέρας της, η Κάγια Κάλλας πάλευε να ανταποκριθεί στην πολιτική κληρονομιά του. Πολλοί Εσθονοί τη θεωρούσαν τίμια και έξυπνη, αλλά υπερβολικά ευγενική για να ηγηθεί της χώρας.

Μόλις ανέλαβε πρωθυπουργός το 2021, όλα αυτά άλλαξαν. Οι εκκλήσεις της προς τους πιο σκεπτικιστές ευρωπαίους ηγέτες να πιστέψουν στις αμερικανικές προειδοποιήσεις ότι ο Βλαντιμίρ Πούτιν σχεδίαζε να εισβάλει στην Ουκρανία, αποδείχθηκαν σωστές. Η μικροσκοπική χώρα των 1,3 εκατομμυρίων κατοίκων έγινε αναλογικά ένας από τους μεγαλύτερους δωρητές της Ουκρανίας.

Μετά την εντολή της να αποσυρθούν όλα τα πολεμικά σοβιετικά μνημεία στη χώρα, η Ρωσία εξέδωσε ένταλμα σύλληψής της. Οι διεθνείς δημοσιογράφοι άρχισαν να την αποκαλούν «σιδηρά κυρία». Η Κάλας πλέον προορίζεται για τη θέση του επόμενου επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ) – του διπλωματικού βραχίονα της ΕΕ.

Η θέση είναι αντίστοιχη ενός υπουργού Εξωτερικών για το μπλοκ και θεωρείται μία από τις τέσσερις κορυφαίες θέσεις του. Ορισμένοι ηγέτες, όμως, ανησυχούν τώρα όχι ότι η Κάλας είναι πολύ ευγενική, αλλά ότι είναι πολύ σκληρή – ότι θα επικεντρωθεί υπερβολικά στη σύγκρουση με τη Ρωσία, εις βάρος των σχέσεων της Ευρώπης με τον υπόλοιπο κόσμο.

Το παρατσούκλι «σιδηρά κυρία» δεν αρέσει στην Κάλας. Στην πρώτη γνωριμία, δείχνει ανόητη και αυθόρμητη. Κάποτε ομολόγησε στον Ανταμ Γκραντ, έναν ψυχολόγο και δημιουργό πόντκαστ, ότι έπασχε από το «σύνδρομο των απατεώνων». Σε συνέντευξή της στον Economist τον Ιανουάριο του 2022, εξέφρασε τον εκνευρισμό της γιατί δέχεται κριτική για τις στιλιστικές επιλογές της και όχι για τις πολιτικές της.

Ενώ ορισμένοι ηγέτες κυριαρχούν στις συνεντεύξεις, η Κάλας παρουσιάζεται συμπονετική και στοχαστική. Σε παλαιότερη συνέντευξή της στον Economist κατά τη διάρκεια μιας προεκλογικής εκστρατείας το 2019, μια ερώτηση σχετικά με το γιατί η Εσθονία ήταν λιγότερο διεφθαρμένη από τη Μολδαβία, την έκανε να σταματήσει για αρκετά δευτερόλεπτα, προτού προβεί σε μια περίπλοκη ανάλυση για τις ιδιωτικοποιήσεις της δεκαετία του 1990.

Επίσης, έχει την τάση να συνδέει τα πολιτικά με τα προσωπικά της. Συχνά εξηγεί τη δυσπιστία της απέναντι στη Ρωσία περιγράφοντας τις εμπειρίες της οικογένειάς της. Η μητέρα, η γιαγιά και η προγιαγιά της ήταν μεταξύ των δεκάδων χιλιάδων Εσθονών που απελάθηκαν στη Σιβηρία όταν η Σοβιετική Ενωση κατέκτησε τη χώρα το 1940. Ο προπάππους της ήταν διάσημος δικηγόρος και αρχηγός της αστυνομίας όταν οι Σοβιετικοί εξόντωναν την ανεξάρτητη ελίτ της χώρας.

Οπως συνέβη με πολλά μέλη της εσθονικής διανόησης, η προσαρμογή της οικογένειάς της στο κομμουνιστικό σύστημα είχε μια πραγματιστική προσέγγιση – ο πατέρας της ανήλθε στο Ανώτατο Σοβιέτ, αλλά ήταν παράλληλα και ένας από τους πρώτους υποστηρικτές της εσθονικής αυτοδιοίκησης στα τέλη της δεκαετίας του 1980.

Η Κάλας αρχικά δεν ήθελε να έχει καμία σχέση με την πολιτική. Πέρασε μια δεκαετία ως εταιρική δικηγόρος με ειδίκευση στο ευρωπαϊκό αντιμονοπωλιακό δίκαιο, εξελέγη βουλευτής το 2011, και στη συνέχεια μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου μέχρι το 2018. Το Μεταρρυθμιστικό Κόμμα την επέλεξε για να ηγηθεί στις γενικές εκλογές του 2019, όπου έλαβε την πρώτη θέση.

Ομως το κόμμα της αποκλείστηκε από την εξουσία, λόγω μιας συμμαχίας του ακροδεξιού λαϊκιστικού κόμματος, EKRE, του κεντροδεξιού κόμματος Isamaa και του Κόμματος του Κέντρου – μια κυρίως αστική συμμαχία, που συγκεντρώνει τις περισσότερες ψήφους της ρωσόφωνης μειονότητας. Οταν αυτός ο συνασπισμός κατέρρευσε το 2021, η Κάλας σχημάτισε κυβέρνηση σε συνεργασία με το Κόμμα του Κέντρου.

Στις πρώτες της προεκλογικές εκστρατείες, φαινόταν λίγο διστακτική, αλλά ως πρωθυπουργός βρήκε τη φωνή της. Στην εσωτερική πολιτική συνέχισε τη συνταγή του κόμματός της με επίκεντρο τη χρηστή τεχνοκρατική διαχείριση και τους υπεύθυνους προϋπολογισμούς, που διαμόρφωσαν τη φήμη της Εσθονίας ως πρωτοπόρου στον τομέα του ψηφιακού μετασχηματισμού τη δεκαετία του 2010.

Η εισβολή της Ρωσίας τον Φεβρουάριο του 2022 ήταν καταστροφή για την Ουκρανία και την Ευρώπη, αλλά ενίσχυσε το διεθνές ανάστημα της Κάλας. Η επιβεβαίωση των προειδοποιήσεων της ικανοποίησε τους Εσθονούς, αλλά και άλλους Αντολικοευρωπαίους που αντιμετώπιζαν τη συγκατάβαση της Δύσης. Ανέβασε το προφίλ της ως ηγέτιδα που κατανοεί τη βίαιη πραγματικότητα ενός πολυπολικού κόσμου.

Στις εκλογές του Μαρτίου 2023 η Κάλας κατατρόπωσε τους λαϊκιστές αντιπάλους της. Αλλά λίγους μήνες αργότερα, ο δημόσιος ραδιοτηλεοπτικός σταθμός της Εσθονίας αποκάλυψε ότι ο σύζυγός της ήταν βασικός μέτοχος σε μια εταιρεία εκτύπωσης ετικετών ποτών, η οποία συνέχιζε –νόμιμα– να δραστηριοποιείται επιχειρηματικά στη Ρωσία. Δεν υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι το γνώριζε, αλλά το σκάνδαλο αμαύρωσε την εικόνα της.

Παρόλα αυτά προχώρησε στην υλοποίηση της φιλελεύθερης ατζέντας της, ψηφίζοντας νομοθεσία θεσμοθέτησης των γάμων μεταξύ ομόφυλων ζευγαριών –αντιδημοφιλής ρύθμιση στην κοινωνικά συντηρητική Εσθονία– και θεσπίζοντας το ακόμα πιο αντιδημοφιλές τέλος ταξινόμησης οχημάτων. Με τις δημοσκοπήσεις να μετρούν το κόμμα της στο 20%, ίσως τώρα είναι μια ιδανική ευκαιρία για την Κάλας να μεταπηδήσει στις Βρυξέλλες.

Από πολλές απόψεις, η εσθονή πρωθυπουργός δείχνει η πιο κατάλληλη για μια κορυφαία θέση στην ΕΕ. Παρότι εμφανίζεται ως «σπασικλάκι», κάνοντας στις συζητήσεις της αναφορές σε ακαδημαϊκά και πολιτικά κείμενα, είναι σθεναρή υπερασπιστής του φιλελευθερισμού και της Ευρώπης. Πιστεύει στους θεσμούς, είναι εξοικειωμένη με τις πολυπλοκότητες της εποχής μας, είναι πάντα καχύποπτη απέναντι στους Ρώσους – και εμφανίζεται ειλικρινά έξαλλη με τους λαϊκιστές πολιτικούς.

Ωστόσο, η δουλειά του επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης μπορεί να της προκαλέσει πολλούς πονοκεφάλους. Οι διχασμοί μεταξύ των μελών της ΕΕ σε πολλά ζητήματα, συχνά σημαίνει ότι δεν υπάρχει ευρωπαϊκή συναίνεση. Η Κάλας δεν είναι πάντα διπλωματική – τον περασμένο Νοέμβριο αναγκάστηκε να ζητήσει συγγνώμη από τους εσθονούς δασκάλους γιατί τους είπε ότι αν θέλουν υψηλότερους μισθούς πρέπει να στηρίξουν τον φόρο οχημάτων της.

Σίγουρα, όμως, είναι πιο ειλικρινής από τους περισσότερους πολιτικούς. Σε μια συνέντευξή της, ανέφερε ότι ο Μπιλ Κλίντον έχει πει πως το κλειδί για να κερδίσεις στην πολιτική είναι «η πείνα για επιτυχία». Ερωτηθείσα αν η ίδια έχει αυτή την πείνα, απάντησε: «Υποθέτω πως την έχω».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News