Το 2013, μία έκθεση της Ομοσπονδιακής Επιτροπής Εμπορίου κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η φαινομενική χειραγώγηση της αγοράς της Google ήταν τυχαία…

Τι συνέβαλε στην τωρινή εντυπωσιακή μεταστροφή της αμερικανικής κυβέρνησης και των δύο κομμάτων; Το σκάνδαλο των προεδρικών εκλογών του 2016 και οι ανενόχλητες παρεμβάσεις των ρώσων χάκερ, μία σειρά από σκάνδαλα κλοπής απόρρητων και ευαίσθητων δεδομένων των χρηστών του Facebook και άλλων μεγάλων εταιρειών, αλλά και οι επιστημονικές έρευνες που καταδεικνύουν πόσο εθιστική είναι η ενασχόληση με τα σόσιαλ μίντια έχουν συμβάλει στην αλλαγή της κοινής γνώμης και αναπόφευκτα και των πολιτικών.

Αλλος ένας σημαντικός παράγοντας είναι η σθεναρή στάση της Ευρωπαϊκής Ενωσης, η οποία με τα απανωτά βαριά πρόστιμα που έχει επιβάλει στους τεχνολογικούς κολοσσούς για τις μονοπωλιακές τους πρακτικές, έχει δώσει το παράδειγμα που επιθυμούν πλέον να ακολουθήσουν οι αμερικανοί πολιτικοί.

«Δεν θα συμφωνήσουμε σε κάθε λύση που προτείνουμε», εξήγησε ο Σισιλίνι, όμως και τα δύο κόμματα συμφωνούν ότι η συγκεκριμένη αγορά και το Ιντερνετ έχουν μεγάλο πρόβλημα.

Η έρευνα της υποεπιτροπής θα διαρκέσει περίπου 18 μήνες και θα έχει ως αποτέλεσμα, «μια σειρά από προτάσεις για νομοθετική δράση». Αυτό μπορεί να σημαίνει νέους αντιμονοπωλιακούς νόμους ή την καλύτερη εφαρμογή αυτών που ήδη υπάρχουν. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι περισσότεροι νόμοι βρίσκονται σε ισχύ εδώ και έναν αιώνα, επί προεδρίας Θίοντορ Ρούζβελτ, όταν το πρόβλημα ήταν το μονοπώλιο των εταιρειών σιδηροδρόμων και πετρελαίου.

Οπως γράφουν οι Sunday Times, τέτοιας έκτασης έρευνα έχει να γίνει 50 χρόνια στις ΗΠΑ, ενώ έχουν περάσει 20 χρόνια από τότε που η αντιμονοπωλιακή νομοθεσία εφαρμόστηκε σε μεγάλη εταιρεία, συγκεκριμένα εναντίον της Microsoft για να αποτραπεί η κυριαρχία της στην αγορά λογισμικού.

Ο Σισιλίνι δηλώνει θορυβημένος από την πρακτική του Facebook να αγοράζει όλους τους αντιπάλους του, που βλέπει ότι πάνε να του «φάνε» ένα κομμάτι της αγοράς. Το Instagram και το WhatsApp είναι δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα. Το ότι εξαφανίζει έναν έναν τους αντιπάλους του, είναι σίγουρα δείγμα μίας αγοράς που δεν είναι υγιής, όπου οι μικροί βρίσκονται στο έλεος των γιγάντων.

Τι έκανε όμως το Κογκρέσο όταν έγιναν αυτές οι εξαγορές; Και γιατί χρειάστηκαν τόσα χρόνια για να αντιδράσει; Ο Σισιλίνι εξηγεί:

«Είναι πολύ δύσκολο να κατανοήσουν οι μη ειδικοί πώς λειτουργούν αυτές οι αγορές. Ταυτόχρονα, υπήρχε αυτό το δέος για το Ιντερνετ, για αυτό το καινούργιο πράγμα με τόσες δυνατότητες και αυτές τις καινούργιες εταιρείες με τόσο γρήγορη ανάπτυξη. Υπήρχε πολλή υπερηφάνεια για το ότι ήταν αμερικανικές οι εταιρείες και πολλά θετικά για τον κόσμο που χρησιμοποιούσε τις νέες τεχνολογίες, πρόσβαση σε καταναλωτικά αγαθά, υπηρεσίες, πιο εύκολη επαφή ανάμεσα σε ανθρώπους».

Ετσι, η Σίλικον Βάλεϊ, μπόρεσε και αναπτύχθηκε ανενόχλητη από κρατικές παρεμβάσεις και ελέγχους. «Ολη αυτή η ανάπτυξη όμως, και η κυριαρχία στην αγορά, επιφέρει και προκλήσεις. Τους χαρίσαμε εύκολα εξαίρεση από τους αντιμονοπωλιακούς κανονισμούς. Αυτό ήταν λάθος και για αυτό έχουμε μείνει πίσω. Ομως τα καλά νέα είναι ότι πλέον ο κόσμος καταλαβαίνει ότι τώρα πρέπει να αλλάξουν τα πράγματα», είπε ο Σισιλίνι.

Πρώτη προτεραιότητα της έρευνας του Κογκρέσου είναι η καταστροφική επίδραση των Google και Facebook στην βιομηχανία ειδήσεων, ιδίως στις τοπικές εφημερίδες, που κλείνουν με ανησυχητικούς ρυθμούς. Περισσότερες από 1.800 έχουν κλείσει τα τελευταία 15 χρόνια στην Αμερική.

«Εδώ πρόκειται για την πρόσβαση των πολιτών σε αξιόπιστες ειδήσεις και πληροφορίες, που είναι ουσιώδης για τη λειτουργία της Δημοκρατίας μας».

Βέβαια, οι μεγάλες εταιρείες δεν κάθονται με σταυρωμένα χέρια. Κάθε χρόνο, επενδύουν ολοένα και μεγαλύτερα ποσά -το 2018 ήταν 55 εκατ. δολάρια- στο λόμπι της Ουάσινγκτον, για να επηρεάσουν τους πολιτικούς υπέρ τους και το 2019, το ποσό αναμένεται να αυξηθεί.

Το σίγουρο πάντως, είναι ότι ο «πόλεμος» Ουάσινγκτον-Σίλικον Βάλεϊ μόλις άρχισε με απρόβλεπτες συνέπειες.