Η παντοδυναμία του Ταγίπ Ερντογάν εδραιώθηκε την Κυριακή, με τη νέα πενταετία στην εξουσία που του ανέθεσαν οι τούρκοι ψηφοφόροι, και οι δυτικοί ηγέτες έσπευσαν να του δώσουν συγχαρητήρια.

Η στάση του τούρκου προέδρου σε μια σειρά από φλέγοντα ζητήματα παραμένει ένα μεγάλο ερωτηματικό. Οπως σημείωσε ο Guardian, η Δύση ελπίζει ότι εφόσον ο Ερντογάν –θεωρητικά τουλάχιστον– δεν θα μπορεί να είναι ξανά υποψήφιος για την προεδρία, «δεν θα έχει την ανάγκη να ικανοποιεί ένα εθνικιστικό εκλογικό σώμα» και θα κατεβάσει τους τόνους της αντιδυτικής ρητορικής του.

Το ζητούμενο από τη Δύση είναι να μην πέσει η Τουρκία στην αγκαλιά του Βλαντίμιρ Πούτιν. Οι δυτικοί διπλωμάτες στους οποίους μίλησε ο Πάτρικ Γουίντουρ του Guardian είναι απαισιόδοξοι για το αν θα αλλάξει η στάση του. Ο υπουργός Εσωτερικών του Ερντογάν, Σουλεϊμάν Σοϊλού, κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας είχε δηλώσει χαρακτηριστικά ότι όποιος επιδεικνύει φιλοδυτικές τάσεις είναι «προδότης»…

Το πρώτο τεστ για τον Ερντογάν και τη σχέση του με τη Δύση θα γίνει στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους, όπου θα του ζητηθεί να άρει το τουρκικό βέτο στην ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ. Η Σουηδία, όπου ζουν πολλοί Κούρδοι, λέει ότι δυσκολεύεται να κατανοήσει ορισμένες από τις απαιτήσεις του Ερντογάν, μεταξύ άλλων για την έκδοση 140 Κούρδων, τα ονόματα των οποίων δεν δόθηκαν ποτέ επισήμως στη σουηδική κυβέρνηση.

Η Στοκχόλμη αυστηροποιεί τους αντιτρομοκρατικούς της νόμους για να ικανοποιήσει την Αγκυρα και είναι πρόθυμη να μελετήσει στοιχεία που δείχνουν ότι η κουρδική κοινότητα στη Σουηδία έχει γίνει σημαντική πηγή χρηματοδότησης για το Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (PKK), το οποίο έχει χαρακτηριστεί τρομοκρατική οργάνωση από την ΕΕ και την Τουρκία. Αλλά η δεξιά σουηδική κυβέρνηση δεν μπορεί να διατάξει τους δικαστές της να εκδώσουν Κούρδους στην Τουρκία.

Σύμφωνα με τον Γουίντουρ, το βέτο του Ερντογάν συνδέεται με τις μπλοκαρισμένες πωλήσεις όπλων των ΗΠΑ στην Τουρκία, ενδεχομένως και το μελλοντικό καθεστώς της συστοιχίας πυραύλων S-400 που αγόρασε η Αγκυρα από τη Ρωσία, παραβιάζοντας τους κανονισμούς του ΝΑΤΟ.

Ο Τζο Μπάιντεν, παρά το γεγονός ότι αποκαλεί τον Ερντογάν αυταρχικό ηγέτη, είναι πρόθυμος να άρει το εμπάργκο, γράφει ο Guardian, να εγκρίνει την πώληση αεροσκαφών F-16 αξίας 20 δισ. δολαρίων και να ανοίξει ένα νέο κεφάλαιο με την Τουρκία. Αλλά ο αμερικανός πρόεδρος πρέπει πρώτα να πείσει τους επικεφαλής των επιτροπών Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής και της Γερουσίας να εγκρίνουν την πώληση.

Ο Μάικλ ΜακΚολ, ο Ρεπουμπλικανός πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής των Αντιπροσώπων, είπε πρόσφατα ότι είναι πρόθυμος να ψηφίσει υπέρ της πώλησης των F-16, εφόσον επιλυθεί το ζήτημα της ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ. Ο ΜακΚολ δήλωσε: «Μας διαβεβαίωσαν ότι μετά τις εκλογές, ανεξάρτητα από τον νικητή, η Σουηδία θα αναγνωριστεί ως σύμμαχος του ΝΑΤΟ».

Οι Δημοκρατικοί στο Κογκρέσο, όμως, ανάμεσά τους και ο Ρόμπερτ Μενέντεζ, επικεφαλής της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Γερουσίας, εξακολουθούν να επιθυμούν ευρύτερες διαβεβαιώσεις ότι η Τουρκία θα σταματήσει τις απειλές της προς την Ελλάδα.

Αλλά ακόμη και η πώληση όπλων δεν θα έλυνε ως διά μαγείας το πρόβλημα Ερντογάν για τη Δύση, σημείωσε ο Guardian. Στην προεκλογική εκστρατεία του ο τούρκος πρόεδρος είπε ότι η Τουρκία και η Ρωσία έχουν αναπτύξει μια ιδιαίτερη σχέση και αναφέρθηκε στους προσωπικούς δεσμούς του με τον Πούτιν, τονίζοντας ότι του έδωσαν τη δυνατότητα να διαμεσολαβήσει για τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Τον Απρίλιο ο Ερντογάν εγκαινίασε τον πρώτο τουρκικό πυρηνικό σταθμό που κατασκευάστηκε με ρωσική οικονομική υποστήριξη και τεχνολογία. Ο δε Πούτιν αναφέρθηκε στο ενδεχόμενο η Τουρκία να γίνει ευρωπαϊκός κόμβος για το ρωσικό φυσικό αέριο.

Υστερα από όλα αυτά, είναι λογικό να μην είχε αποτέλεσμα η προσπάθεια αμερικανών αξιωματούχων που ταξίδεψαν στην Αγκυρα να πείσουν τον Ερντογάν να σταματήσει τη συνεργασία τουρκικών εταιρειών με ρωσικές, βοηθώντας τη Μόσχα να παρακάμπτει τις κυρώσεις εναντίον της.

Η Αγκυρα εξάγει αγαθά δυτικής κατασκευής, όπως πλαστικά, ηλεκτρονικά και καουτσούκ, στη Ρωσία. Η Τουρκία δεν είναι πρόθυμη να επιβάλει κυρώσεις στη Ρωσία και η Ουάσινγκτον δεν είναι πρόθυμη να επιβάλει δευτερογενείς κυρώσεις στην Τουρκία, φοβούμενη ότι αυτό θα οδηγούσε τον Ερντογάν στην αγκαλιά του Πούτιν.

Στα θετικά της υπόθεσης, σύμφωνα με τον Γουίντουρ, συγκαταλέγεται η πρόθεση του Ερντογάν να μειώσει την ένταση με τους γείτονές του, συμπεριλαμβανομένων της Σαουδικής Αραβίας, της Συρίας, της Αιγύπτου και της Αρμενίας.

Δύο ακόμα σημεία που ο Guardian θεωρεί «καλά νέα» για τη Δύση είναι ότι με τον Ερντογάν στο τιμόνι η ΕΕ δεν θα χρειαστεί να επανεκκινήσει την ενταξιακή διαδικασία, κάτι που ίσως γινόταν αν κέρδιζε ο Κιλιτσντάρογλου, ενώ η επίλυση του Προσφυγικού φαίνεται να είναι σε καλύτερη μοίρα τώρα.

Οι ευρωπαίοι ηγέτες είχαν ανησυχήσει με την προεκλογική εξαγγελία του υποψηφίου της αντιπολίτευσης ότι θα επέστρεφε εκατομμύρια σύρους πρόσφυγες πίσω στη Συρία, κάτι που φοβήθηκαν ότι θα οδηγούσε σε νέο προσφυγικό κύμα στα σύνορα της Ευρώπης.

Αντίθετα, το σχέδιο του Ερντογάν για την επαναπροώθηση στη Συρία ενός εκατομμυρίου Σύρων που διαμένουν στη βόρεια Τουρκία φαίνεται πιο εύκολο να πραγματοποιηθεί, χάρη στις διασυνδέσεις του τούρκου προέδρου με τον Πούτιν και τον Μπασίρ αλ Ασαντ.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News