Στην ομιλία της στην ημερίδα της Περιφέρειας Αττικής Athens Talks, η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη σημείωσε ότι «ο πολιτισμός αποτελεί ένα εξαιρετικά πολύτιμο και δυναμικό κεφάλαιο για την οικονομική ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή, διαθέτοντας αποδεδειγμένα, με μετρήσιμα στοιχεία, τη δυνατότητα να υπερτριπλασιάζει την απόδοση των υλοποιούμενων επενδύσεων στο εθνικό προϊόν. Ενισχύει σημαντικά την απασχόληση και την επιχειρηματικότητα σε άλλους τομείς της οικονομίας που συνδέονται με τον πολιτισμό, ενώ αναδεικνύεται ως στρατηγικός παράγων ανάκαμψης και ανάπτυξης και ισχυρό συγκριτικό πλεονέκτημα για τη χώρα».

Από το 2019, τόνισε η Λίνα Μενδώνη, «στο υπουργείο Πολιτισμού έχουμε συγκροτήσει και εφαρμόζουμε ένα εργαλείο δυναμικό και διαρκώς επικαιροποιούμενο, την «Πολιτιστική Χάρτα Ανάπτυξης και Ευημερίας», που αφορά και τις 13 Περιφέρειες της Χώρας. Συνιστά ένα σύνολο συνεκτικών, ρεαλιστικών και ευέλικτων πολιτικών στον τομέα της πολιτιστικής διαχείρισης και ταυτόχρονα έναν οδικό χάρτη υλοποίησης διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και στοχευμένων επενδύσεων σε πολιτιστικές υποδομές και δράσεις με ορίζοντα το 2027.

»Σήμερα στο ΥΠΠΟ υλοποιούμε το μεγαλύτερο πρόγραμμα επενδύσεων. Περισσότερα από 825 έργα και δράσεις –δεν έχω συμπεριλάβει αυτά που έχουμε ήδη συμφωνήσει με τις Περιφέρειες ότι θα ενταχθούν στο ΕΣΠΑ 2021-2027– συνολικού προϋπολογισμού 1,2 δισ. ευρώ. Ουδέποτε το υπουργείο Πολιτισμού είχε αντίστοιχους πόρους και έκανε αντίστοιχα έργα. Εργα που αλλάζουν τον πολιτιστικό χάρτη της χώρας και καλύπτουν κάθε πτυχή του πολιτισμού: την πολιτιστική κληρονομιά, όλων των μορφών και των ιστορικών περιόδων, τη σύγχρονη δημιουργία, τον ψηφιακό μετασχηματισμό με απασχόληση χιλιάδων εργαζομένων όλων των ειδικοτήτων».

Ειδικά για τη συνολική διαχείριση του φυσικού και πολιτιστικού αποθέματος της Αττικής, η οποία έχει προικιστεί με τα πλέον δημοφιλή μνημεία και τις σημαντικές πολιτιστικές υποδομές κάθε είδους, η Λίνα Μενδώνη σημείωσε ότι «οι στρατηγικοί μας στόχοι συνοψίζονται ως ακολούθως:

1. Προστασία και διαφύλαξη της ιστορικής και πολιτιστικής κληρονομιάς με άξονα τη βιωσιμότητα και την αειφορία.

2. Εμπλουτισμός και βελτίωση της ποιότητας και της ελκυστικότητας των πολιτιστικών υποδομών και υπηρεσιών.

3. Αναδιοργάνωση, αποκέντρωση, διάχυση, διασπορά, στοχευμένη και ισόρροπη ανακατανομή της επισκεψιμότητας σε όλη την Περιφέρειας, με σκοπό τον αποκορεσμό και την άμβλυνση της εποχικότητας του τουρισμού μέσω της ανάδειξης νέων αποκεντρωμένων πόλων έλξης και της οργανωμένης δικτύωσης των σημείων ενδιαφέροντος.

4. Αξιοποίηση του εργαλείου των πολιτιστικών διαδρομών, που διασυνδέουν επιμέρους μνημεία και χώρους Πολιτισμού με άλλα φυσικά αξιοθέατα και σημεία τουριστικού ενδιαφέροντος με κοινό θεματικό άξονα».

Καθώς οι πολιτιστικές διαδρομές, τόνισε η υπουργός, «αποτελούν το καλλίτερο εργαλείο ενδυνάμωσης του πολιτιστικού τουρισμού και ενθαρρύνουν την οργανωμένη και συνολική επίσκεψή στο πλαίσιο μιας ενιαίας εμπειρίας, επιλέξαμε για την Αττική –σε εξαιρετικά γόνιμη και αποτελεσματική συνεργασία με την Περιφέρεια και τον Περιφερειάρχη, Νίκο Χαρδαλιά– για την τρέχουσα προγραμματική περίοδο, στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2021-2027, τη δημιουργία μιας Ολοκληρωμένης Χωρικής Επένδυσης, μιας «τριλογίας», μιας παρέμβασης οργάνωσης και συνολικής ανάδειξης στην Αθήνα, την Ελευσίνα και το Λαύριο.

»Στόχοι είναι η διάχυση της τουριστικής κίνησης χωρικά σε όλη την Περιφέρεια μέσα από τη σύνδεση του ιστορικού κέντρου της Αθήνας με τους αρχαιολογικούς χώρους και τα μνημεία της Ελευσίνας και του Λαυρίου, η επιμήκυνση της χρονικής διάρκειας της παραμονής των επισκεπτών με τον εμπλουτισμό των εμπειριών τους και η ενίσχυση της μετεξέλιξης της Αθήνας από πέρασμα σε προορισμό.

»Τα έργα, που στη φάση αυτή, περιλαμβάνονται στην ΟΧΕ –τα 19+1 που περιλαμβάνονται στον τίτλο της παρουσίασής μου– έρχονται να συμπληρώσουν τα έργα που ολοκληρώθηκαν στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2014-2020 και όσα είναι, σήμερα, σε εξέλιξη μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης. Συμπληρώνουν τον στρατηγικό μας σχεδιασμό, που είναι η προστασία και η ανάδειξη του αττικού πολιτιστικού αποθέματος και η εξέλιξή της Αττικής σε έναν αναβαθμισμένο πολιτιστικό προορισμό, μέσω ενίσχυσης της ελκυστικότητας του πολιτιστικού πλούτου, με γνώμονα την αύξηση της επισκεψιμότητας και την ενίσχυση της χωρικής της διάχυσης σε όλη την Περιφέρεια».

Στη συνέχεια η υπουργός αναφέρθηκε  ενδεικτικά στα πιο σημαντικά από τα 19+1 έργα της ΟΧΕ:

-Πρόδρομες εργασίες επέκτασης Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου

-Επαναλειτουργία Παλαιού Μουσείου Ακρόπολης

-Λύκειο Αριστοτέλους και σύνδεσή του με το Ωδείο Αθηνών

-Πρόγραμμα της πιλοτικής εφαρμογής ιατρικής παραστατικών τεχνών στο Ωδείο Αθηνών

-Οργάνωση και πιλοτική λειτουργία Κέντρου Πολιτισμού και Δημιουργίας «Ακροπόλ»

Νέες πολιτιστικές χρήσεις, αφού αποκατασταθούν με πόρους της «Τριλογίας», αποκτούν τρία κτήρια:

– Επί της Σταδίου 47, η οικία Αλεξάνδρου Σούτσου που θα φιλοξενήσει μέρος των Συλλογών του Θεατρικού Μουσείου

-Επί της οδού Διοσκούρων 7, στην Πλάκα, μετατρέπεται σε Μουσείο Καρόλου Κουν

-Επί της οδού Τριπόδων 32, επίσης, στην Πλάκα, η γνωστή «οικία Κοκκοβίκου», που μετατρέπεται σε χώρων προβολών και εκδηλώσεων.

-Ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου της Ελευσίνας

-Προστασία και ανάδειξη του πολύ σημαντικού αρχαιολογικού χώρου του Ραμνούντος

-Συντήρηση και αποκατάσταση του Φρουρίου στα Αιγόσθενα

-Ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου του Θορικού

-Ολοκλήρωση των εργασιών στη Μονή Δαφνίου

-Ολοκλήρωση των εργασιών αποκατάστασης του Ναού του Αγίου Γεωργίου και Μεταμόρφωσης του Σωτήρος Χριστού, στον Ελαιώνα Μεγάρων

-Γ’ φάση της αποκατάστασης των κτηρίων-μνημείων στον ιστορικό πυρήνα του κτήματος Τατοΐου.

Όπως τόνισε Λίνα Μενδώνη, «δεν χωράει καμία αμφιβολία ότι οι κοινοί στόχοι που έχουμε θέσει -η Περιφέρεια και το Υπουργείο Πολιτισμού- είναι φιλόδοξοι και εξαιρετικά απαιτητικοί. Η Αττική αλλάζει, οι πολιτιστικές της υποδομές αναβαθμίζονται και καθίστανται καθολικά προσβάσιμες».

Ολόκληρη η ομιλία της Λίνας Μενδώνη:

Με ιδιαίτερη χαρά βρίσκομαι, σήμερα, μαζί σας με αφορμή τη διοργάνωση της ημερίδας της Περιφέρειας Αττικής, στο πλαίσιο του νέου θεσμού «Athens Talks». Κύριε Περιφερειάρχη, σας ευχαριστώ για την ευγενική σας πρόσκληση. Κυρίως, όμως, θα πρέπει να σας ευχαριστήσω για την εμπιστοσύνη την οποία δείχνετε στο Υπουργείο Πολιτισμού, όχι μόνο στα πλαίσια μίας θεσμικής συνεργασίας, την οποία σε κάθε περίπτωση οφείλει να έχει κάθε Υπουργείο με την Περιφέρεια Αττικής, αλλά και για την ιδιαίτερη εμπιστοσύνη της διαχείρισης πόρων της Περιφέρειας από το ΥΠΠΟ για έργα πολιτισμού.

Έχω επανειλημμένως επισημάνει, ότι ο Πολιτισμός αποτελεί ένα εξαιρετικά πολύτιμο και δυναμικό κεφάλαιο για την οικονομική ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή. Διαθέτοντας αποδεδειγμένα, με μετρήσιμα στοιχεία, τη δυνατότητα να υπερτριπλασιάζει την απόδοση των πραγματοποιούμενων επενδύσεων στο εθνικό προϊόν και να ενισχύει σημαντικά την απασχόληση και την επιχειρηματικότητα και σε άλλους συνδεόμενους τομείς της οικονομίας, όπως ο Τουρισμός, αναδεικνύεται σε στρατηγικό παράγοντα ανάκαμψης και ανάπτυξης, και ένα ισχυρό συγκριτικό πλεονέκτημα της χώρας μας.

Βλέπετε, με βάση δύο μελέτες που ανέθεσε το ΥΠΠΟ στην Deloitte: Μία για το ΕΣΠΑ 2007-2013 για τις κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις στον τομέα του Πολιτισμού, η επένδυση 1 ευρώ, έχει ανταπόδοση 3,16. Στο ΕΣΠΑ 2014-2020, με την ίδια εταιρεία, με την ίδια μέθοδο, κάναμε αντίστοιχη μελέτη, όπου βλέπουμε ότι η απόδοση είναι στα 3,44 ευρώ. Ο Πολιτισμός, δια αυτού του τρόπου, αποδεικνύεται πόσο συμβάλλει στην οικονομική ανάπτυξη και όχι μόνο.

Από το 2019, στο Υπουργείο Πολιτισμού έχουμε συγκροτήσει και εφαρμόζουμε ένα εργαλείο δυναμικό και διαρκώς επικαιροποιούμενο, την «Πολιτιστική Χάρτα Ανάπτυξης και Ευημερίας» -είναι μία τράπεζα δεδομένων στην ουσία- που αφορά και στις 13 Περιφέρειες της Χώρας. Συνιστά ένα σύνολο συνεκτικών, ρεαλιστικών και ευέλικτων πολιτικών στον τομέα της πολιτιστικής διαχείρισης και ταυτόχρονα έναν οδικό χάρτη υλοποίησης διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και στοχευμένων επενδύσεων σε πολιτιστικές υποδομές και δράσεις με ορίζοντα το 2027.

Ο στόχος μας είναι η μέγιστη και βέλτιστη δυνατή αξιοποίηση όλων των διαθέσιμων ανθρώπινων και οικονομικών πόρων. Μέσα από τα Προγράμματα του ΕΣΠΑ, του Ταμείου Ανάκαμψης, του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης, προσπαθούμε να καλύψουμε τις ανάγκες και να ενισχύσουμε τις αναπτυξιακές ευκαιρίες σε κάθε σημείο της Χώρας. Σήμερα, στο Υπουργείο Πολιτισμού υλοποιούμε το μεγαλύτερο πρόγραμμα επενδύσεων.

Περισσότερα από 825 έργα και δράσεις -δεν έχω συμπεριλάβει αυτά που έχουμε ήδη συμφωνήσει με τις Περιφέρειες ότι θα ενταχθούν στο ΕΣΠΑ 2021-2027- συνολικού προϋπολογισμού 1,2 δισ. ευρώ- επιπροσθέτως των συμβατικών έργων ρουτίνας. Ουδέποτε το ΥΠΠΟ είχε αντίστοιχους πόρους και δεν έκανε αντίστοιχα έργα. Σε αυτά δεν συμπεριλαμβάνω καθόλου έργα ρουτίνας και έργα που υλοποιεί το ΥΠΠΟ σε έργα τρίτων, π.χ ένα υποέργο μιας αρχαιολογικής αυτεπιστασίας σε ένα μεγάλο αποχετευτικό έργο, το οποίο κάνει ο Δήμος.

Καλύπτουν κάθε πτυχή του Πολιτισμού, την πολιτιστική κληρονομιά, όλων των μορφών και όλων των περιόδων, τη σύγχρονη δημιουργία, τον ψηφιακό μετασχηματισμό -που είναι απαραίτητος για τους πολιτιστικούς οργανισμούς- και μέσα από όλα αυτά τα προγράμματα απασχολούνται χιλιάδες εργαζόμενοι όλων των ειδικοτήτων.

Τα έργα αυτά, επί της ουσίας, αλλάζουν τον πολιτιστικό χάρτη της χώρας και δημιουργούν ένα εντελώς νέο πολιτιστικό  τοπίο σε ολόκληρη την Επικράτεια. Η Αττική έχει προικιστεί με τα πλέον δημοφιλή μνημεία και σημαντικές πολιτιστικές υποδομές κάθε είδους. Συγκεντρώνει συντριπτικά τον μεγαλύτερο αριθμό πολιτιστικών επιχειρήσεων και τον μεγαλύτερο αριθμό των εργαζομένων του κλάδου του Πολιτισμού -δεν εννοώ στο ΥΠΠΟ ή στους εποπτευόμενους φορείς, εννοώ γενικά στις πολιτιστικές επιχειρήσεις- αποκομίζοντας τα μεγαλύτερα οφέλη από την άνοδο του τουρισμού και των εσόδων, που απορρέουν από αυτόν. Παρ΄ όλα αυτά, η Περιφέρεια εξακολουθεί να παρουσιάζει έντονες κοινωνικές και εισοδηματικές ανισότητες, ενώ όσον αφορά στον Πολιτιστικό και τον Τουριστικό Τομέα, είναι προφανές ότι το μεγαλύτερο μέρος της δραστηριότητας εντοπίζεται, κυρίως, στο κέντρο της Αθήνας.

Το πολιτιστικό περιβάλλον της Περιφέρειας Αττικής είναι, όπως όλοι γνωρίζουμε, εξαιρετικά πλούσιο και πυκνό: Στον τομέα της Πολιτιστικής Κληρονομιάς περιλαμβάνει 2 Μνημεία UNESCO (Μνημεία Ακρόπολης / Μονή Δαφνίου), 273 αρχαιολογικούς χώρους, 1.861 μνημεία, 124 ζώνες αρχαιολογικής προστασίας, 7 ιστορικά κέντρα, 6 παραδοσιακούς οικισμούς και 10 τμήματα οικισμών με παραδοσιακό χαρακτήρα, 7 οικισμούς και σύνολα με ιδιαίτερα αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά στο νησιωτικό της τμήμα, 6 προσφυγικούς οικισμούς, καθώς και βιομηχανικούς συνοικισμούς γύρω από το ιστορικό κέντρο του Λαυρίου και της Καμάριζας.

Στον τομέα των χώρων και των θεσμών Σύγχρονου Πολιτισμού βρίσκουμε: Μείζονες εθνικές υποδομές (Εθνική Λυρική Σκηνή), θέατρα (Εθνικό Θέατρο), περισσότερα από 30 Μουσεία και 28 χώρους μουσειακού, εκθεσιακού και πολιτιστικού χαρακτήρα, πάνω από 100 κλειστές και ανοικτές Θεατρικές Σκηνές, 3 ανοικτά θέατρα, 64 κλειστές κινηματογραφικές αίθουσες, 61 θερινά σινεμά (20 κινηματογράφους-διατηρητέα μνημεία), περισσότερες από 25 μουσικές σκηνές και περισσότερους από 20 πολυχώρους, 34 χώρους τέχνης και ιδρύματα, 65 γκαλερί και 30 ανεξάρτητους χώρους τέχνης, και περισσότερα από 90 φεστιβάλ.

Με δεδομένα τα ανωτέρω, για τη συνολική διαχείριση του φυσικού και πολιτιστικού αττικού πολιτιστικού αποθέματος -γιατί δεν μπορούμε σε περιοχές για την Ελλάδα γενικά, αλλά και ειδικά σε περιοχές σαν την Αττική, να διακρίνουμε απολύτως το φυσικό με το πολιτιστικό περιβάλλον, το ένα εμπλέκεται με το άλλο και το ένα δίνει υπεραξία στο άλλο-  οι στρατηγικοί μας στόχοι συνοψίζονται ως ακολούθως:

1. Προστασία και διαφύλαξη της ιστορικής και πολιτιστικής κληρονομιάς με άξονα τη βιωσιμότητα και την αειφορία.

2. Εμπλουτισμός και βελτίωση της ποιότητας και της ελκυστικότητας των πολιτιστικών υποδομών και υπηρεσιών.

3. Αναδιοργάνωση, αποκέντρωση, διάχυση, διασπορά, στοχευμένη και ισόρροπη ανακατανομή της επισκεψιμότητας σε όλη την Περιφέρεια, με σκοπό τον αποκορεσμό και την άμβλυνση της εποχικότητας του τουρισμού μέσω της ανάδειξης νέων αποκεντρωμένων πόλων έλξης και της οργανωμένης δικτύωσης των σημείων ενδιαφέροντος.

4. Αξιοποίηση του εργαλείου των πολιτιστικών διαδρομών, που διασυνδέουν επιμέρους μνημεία και χώρους Πολιτισμού με άλλα φυσικά αξιοθέατα και σημεία τουριστικού ενδιαφέροντος με κοινό θεματικό άξονα.

Αυτό το στρατηγικό σχέδιο και αυτούς τους στόχους εξυπηρετούν τα έργα, τα οποία υλοποιήθηκαν από το 2019 και εξής μέσω του ΕΣΠΑ 2014-2020. Την Εθνική Πινακοθήκη την εγκαινιάσαμε μετά από 16 χρόνια που ήταν κλειστή, το 2020-2021. Ένα πολύ μεγάλο μέρος της Πινακοθήκης χρηματοδοτήθηκε από το Περιφερειακό Πρόγραμμα της προηγούμενης περιόδου. Το Μουσείο  Νεότερου Ελληνικού Πολιτισμού, είχαμε την ευκαιρία να κάνουμε μια παρουσίαση με τον Περιφερειάρχη στην Πλάκα. Το Μέγαρο Τσίλλερ-Λοβέρδου. Η αναστήλωση των Μνημείων της Ακρόπολης, η Μονή Δαφνίου. Η αποκατάσταση του Καποδιστριακού Ορφανοτροφείου στην Αίγινα. Είναι μερικά από τα έργα του ΕΣΠΑ 2014-2020.

Είναι 50 τα έργα αυτά, με συνολικό προϋπολογισμό 75 εκατομμύρια. Είναι έργα στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος, στο Ναό του Ολυμπίου Διός -εδώ θα συνεχίσουμε- οι Άγιοι Θεόδωροι, η Στέγη Ελληνικών Ιδεών στο Ωδείο Αθηνών, η αποκατάσταση του Αγίου Νικολάου. Είναι κάποια από τα έργα και φυσικά παρεμβάσεις στο μεγάλο πρότζεκτ -ένα από τα εμβληματικά έργα της Κυβέρνησης, το έχει ονοματίσει ο Κυριάκος Μητσοτάκης από το 2019 στις προγραμματικές του δηλώσεις- στο Τατόι. Επίσης, με πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης στην Αττική βρίσκονται σε στάδιο υλοποίησης 51 έργα, συνολικού προϋπολογισμού 270.000.000 ευρώ.

Ενα μεγάλο μέρος των χρημάτων αυτών -περίπου 60.000.000 ευρώ- έχουν αφιερωθεί στο Τατόι και βλέπετε την αποκατάσταση  του ανακτόρου, τους κήπους το νέο βουστάσιο, η πολύ σημαντική δουλειά που γίνεται από το ΥΠΠΟ για την τεκμηρίωση, την ψηφιοποίηση, τη συντήρηση και την ανάδειξη περισσότερων από 100.000 κινητά αντικείμενα, τα οποία βρέθηκαν μέσα στο Τατόι από τις υπηρεσίες μας. Η Ακρόπολις πάντοτε σταθερά και το Μουσείο Εναλίων Αρχαιοτήτων, ένα από τα μεγαλύτερα έργα που γίνονται αυτή τη στιγμή, είναι περίπου της τάξεως των 100.000.000 και αφορά τη μετατροπή του κτηρίου του Silo, στον Πειραιά, σε Εθνικό Μουσείο Εναλίων Αρχαιοτήτων.

Η Ελλάδα, με τις θάλασσές της, τη ναυτική της παράδοση, δεν έχει μέχρι σήμερα ένα μουσείο που να αναδεικνύει τον πλούτο των θαλασσών. Τα ναυάγια είναι πάρα πολλά, είναι όλων των εποχών, από τα προϊστορικά, μέχρι τα τελευταία 50 χρόνια, επομένως οφείλουμε να αποδώσουμε στην Ελλάδα της θάλασσας ένα τέτοιο μουσείο.

Καθώς είναι πλέον κοινά αποδεκτό ότι οι πολιτιστικές διαδρομές αποτελούν το καλύτερο εργαλείο ενδυνάμωσης του πολιτιστικού τουρισμού, καθώς ενθαρρύνουν την οργανωμένη και συνολική επίσκεψή στο πλαίσιο μιας ενιαίας εμπειρίας, επιλέξαμε για την Αττική – στο πλαίσιο μιας επαναλαμβάνω εξαιρετικά θετικής, γόνιμης και αποτελεσματικής συνεργασίας με την Περιφέρεια και τον Νίκο Χαρδαλιά,- για την τρέχουσα προγραμματική περίοδο στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2021-27 τη δημιουργία μιας Ολοκληρωμένης Χωρικής Επένδυσης, μιας «τριλογίας», μιας παρέμβαση οργάνωσης και συνολικής ανάδειξης στην Αθήνα, την Ελευσίνα και το Λαύριο.

Οι στόχοι της ΟΧΕ είναι: 1. Η διάχυση της τουριστικής κίνησης χωρικά σε όλη την Περιφέρεια μέσα από τη σύνδεση του ιστορικού κέντρου της Αθήνας με τους αρχαιολογικούς χώρους και τα μνημεία της Ελευσίνας και του Λαυρίου. Ας θυμηθούμε από την αρχαιότητα την πολύ στενή σχέση που είχε η Αρχαία Αθήνα με την Ελευσίνα, με τα μυστήρια και όχι μόνο, με το Λαύριο που εάν δεν ΄ήταν τα μεταλλεία , προφανώς το αθηναϊκό imperium δε θα είχε αναπτυχθεί.2. Επιμήκυνση της χρονικής διάρκειας της παραμονής των επισκεπτών με τον εμπλουτισμό των εμπειριών τους. 3. Η ενίσχυση της μετεξέλιξης της Αθήνας από πέρασμα σε προορισμό.

Ο αρχαιολογικός χώρος της Ελευσίνας και του Θορικού σε συνδυασμό με τα μνημεία και τα μουσεία της Αθήνας, καθώς και με τους αρχαιολογικούς χώρους της Ακαδημίας Πλάτωνος και του Λυκείου του Αριστοτέλους οργανώνονται και προβάλλονται ως μια ενότητα, που αναδεικνύει διαλεκτικά τη θρησκευτική, την οικονομική, την πολιτική και την πνευματική πτυχή της αρχαίας Αθηναϊκής Δημοκρατίας. Ισχυρότερο brand στη χώρα μας από την κλασική Αθήνα δεν υπάρχει διεθνώς.

Το Υπουργείο Πολιτισμού σε στενή συνεργασία με την Περιφέρεια Αττικής και τις υπηρεσίες της-εδώ πρέπει να ευχαριστήσω τη Διαχειριστική Αρχή της Περιφέρειας και τους συνεργάτες του Περιφερειάρχη και επίσης τη δική μας υπηρεσία στο ΥΠΠΟ την ΕΔΕΠΟΛ και τον Γιάννη Μυλωνά, ο οποίος έχει αναλάβει μαζί με τον Δημήτρη Δρόση όλη αυτή τη διαδικασία και τους ευχαριστώ και τους δύο πάρα πολύ-,   προωθούν την ανωτέρω Ολοκληρωμένη Χωρική Επένδυση, η οποία επιτρέπει την έναρξη υλοποίησης νέων έργων, αλλά και την ολοκλήρωση εν εξελίξει σημαντικών έργων και δράσεων τόσο στο Μητροπολιτικό Κέντρο της Αθήνας, όσο και εκτός αυτού.

Τα έργα, που στη φάση αυτή, περιλαμβάνονται στην ΟΧΕ –τα 19+1, για να συμβαδίσω με τον Περιφερειάρχη  και που περιλαμβάνονται στον τίτλο της παρουσίασής μου- έρχονται να συμπληρώσουν τα έργα που ολοκληρώθηκαν στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2014-2020 και όσα είναι, σήμερα, σε εξέλιξη μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης. Αρά να συμπληρώσουν και όχι να ολοκληρώσουν  τον στρατηγικό μας σχεδιασμό, που είναι η προστασία και η ανάδειξη του αττικού πολιτιστικού αποθέματος και η εξέλιξή της Αττικής σε έναν αναβαθμισμένο πολιτιστικό προορισμό, μέσω ενίσχυσης της ελκυστικότητας του πολιτιστικού πλούτου, με γνώμονα την αύξηση της επισκεψιμότητας και την ενίσχυση της χωρικής της διάχυσης σε όλη την Περιφέρεια.

Αναφέρω ενδεικτικά κάποια έργα από αυτά που περιλαμβάνονται στα 19+1 έργα της ΟΧΕ: Ξεκινώ από το +1, δηλαδή το 20^ο. Αφορά στις πρόδρομες εργασίες του άλλου εμβληματικού έργου της κυβέρνησης, το είπε και ο Άκης Σκέρτσος το πρωί στη δική του παρέμβαση, της επέκτασης του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου. Εδώ βλέπεται κάποια από τα σχέδια του David Chipperfield και των συνεργατών του από τις μελέτες που είναι ήδη σε εξέλιξη. Εδώ πρέπει να πω ότι αυτό είναι ένα ακριβό έργο για τα δεδομένα του πολιτισμού. Όπως ακριβώς είναι και οι μελέτες. Χρειάζονται περισσότερες από 120 μελέτες  Το κόστος είναι 40.000.000 ευρώ και εξασφαλίστηκε ότι θα γίνουν γρήγορα, χάρη στη γενναία χορηγία του Σπύρου και της Ντόροθυ Λάτση.

Η επαναλειτουργία του Παλαιού Μουσείου της Ακρόπολης με νέες χρήσεις, εντός του 2026, είναι ένα, ακόμη, σημαντικό έργο. Δίπλα στον Παρθενώνα αυτό το prominent κτήριο που πηγαίναμε παλιά. Δεν υπάρχει περίπτωση να χτιστεί ποτέ τίποτε άλλο δίπλα στον Παρθενώνα. Αυτό λοιπόν το κτήριο το αποκαθιστούμε ήδη  από το προηγούμενο πλαίσιο από το Περιφερειακό πρόγραμμα, τώρα θα ενταχθεί στην ΟΧΕ, θα του δώσουμε νέες χρήσεις, μουσειακές και πολιτιστικές. Θεωρούμε ότι με αυτόν τον τρόπο η Ακρόπολη θα γίνει περισσότερο  ελκυστική.

Και μιας και μιλήσαμε για την κλιματική αλλαγή, προηγουμένως, είναι πολύ σημαντικό στους επισκέπτες της Ακρόπολης που τους μήνες από τον Μάιο μέχρι τον Σεπτέμβριο, φτάνουν τις 20.000 την ημέρα, να μπορείς να τους δώσεις και ένα χώρο κλιματιζόμενο. Στην επίσκεψή τους, ειδικά των μεμονωμένων επισκεπτών είναι περίπου μιάμιση ώρα, να μπορούν να μπουν  μέσα στο Μουσείο να περιηγηθούν, να δουν πράγματα που βλέπουν και έξω στα μνημεία και μετά να επιστρέψουν στην περιήγηση τους έξω.

Επίσης, είναι πολύ σημαντικό το έργο το οποίο προγραμματίζεται στο Λύκειο του Αριστοτέλη στην οδό Ρηγίλλης. Είναι ένα  έργο το οποίο μελετητικά ξεκίνησε από τον Δημόκριτο και το World Human Forum. Έχει γίνει μια πολύ καλή προμελέτη, προκειμένου να δημιουργηθεί εκεί μια καινοτόμος ψηφιακή εμπειρία για τους επισκέπτες, ιδιαίτερα των νεώτερων ηλικιών, με την εγκατάσταση διαδραστικών πληροφοριακών συστημάτων και την αξιοποίηση των δυνατοτήτων της ψηφιακής τεχνολογίας. Αυτή τη μελέτη την ωριμάζουμε σε συνεργασία με τους δυο φορείς που προανέφερα και την Περιφέρεια προκειμένου, να γίνει ένα είδος περιπτέρων, μια αρχιτεκτονική παρέμβαση ήπια με ξύλα, η οποία θα φιλοξενήσει  αυτές τις ψηφιακές εφαρμογές.

Ο στόχος αυτού του έργου είναι  αρχικά να μάθει κανείς ποιος είναι ο Αριστοτέλης, γιατί για εμάς τους μεγαλύτερους μερικά πράγματα είναι αυτονόητα, δεν είναι όμως για τις νεότερες γενιές. Επομένως είναι η ιδανική ευκαιρία να πούμε μερικά πράγματα για τον Αριστοτέλη, πέρα από το ότι είναι ένας πολύ σημαντικός Αρχαίος Έλληνας  φιλόσοφος. Ο Αριστοτέλης έχει πει σχεδόν τα πάντα. Πράγματα τα οποία αντιμετωπίζουμε σήμερα, τα έχει συζητήσει. Από την Ανακύκληση, την Εντροπία, για να μείνω στα κλιματολογικά, τα έχει πει την εποχή εκείνη. Θέλουμε λοιπόν, ο κόσμος να γνωρίσει το έργο του Αριστοτέλη από τη μια και από την άλλη να συνδεθεί το Λύκειο με το   Ωδείο Αθηνών –το έργο της αναβάθμισης του οποίου χρηματοδοτείται από την Περιφέρεια.

Ενα ακόμη καινοτόμο έργο που περιλαμβάνεται στην ΟΧΕ και αφορά στο Σύγχρονο Πολιτισμό είναι το Πρόγραμμα της πιλοτικής εφαρμογής ιατρικής παραστατικών τεχνών στο Ωδείο Αθηνών, το οποίο συνδέεται και με το Πρόγραμμα της Πολιτιστικής Συνταγογράφησης που υλοποιούν το Υπουργείο Πολιτισμού και οι εποπτευόμενοι Οργανισμοί του στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης. Οργάνωση και πιλοτική λειτουργία Κέντρου Πολιτισμού και Δημιουργίας «Ακροπόλ», στο εμβληματικό κτήριο του Ακροπόλ Παλλάς επί της Πατησίων, επιτέλους. Το έργο αυτό έχει καθυστερήσει, τώρα όμως θα τελειώσει.

Νέες πολιτιστικές χρήσεις, αφού αποκατασταθούν με πόρους της «Τριλογίας», αποκτούν τρία κτήρια στο κέντρο της Αθήνας: 1. Επί της Σταδίου 47, η οικία Αλεξάνδρου Σούτσου που θα φιλοξενήσει μέρος των Συλλογών του Θεατρικού Μουσείου, 2. Επί της οδού Διοσκούρων 7, στην Πλάκα, μετατρέπεται σε Μουσείο Καρόλου Κουν, και 3. Επί της όδου Τριπόδων 32, επίσης, στην Πλάκα, η γνωστή «οικία Κοκκοβίκου», που μετατρέπεται σε χώρων προβολών και εκδηλώσεων.

Ενδεικτικά έργα εκτός του Κέντρου, με ωριμότητα όμως για άμεση υλοποίηση είναι η συνέχεια της ανάδειξης του αρχαιολογικού χώρου της Ελευσίνας, συμπληρωματικά αυτών που εκτελούνται με πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης, η προστασία και ανάδειξη του πολύ σημαντικού αρχαιολογικού χώρου του Ραμνούντος, η συνέχεια των εργασιών συντήρησης και αποκατάστασης του Φρουρίου στα Αιγόσθενα, η προστασία και η ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου του Θορικού, η ολοκλήρωση των εργασιών στη Μονή Δαφνίου, η ολοκλήρωση των εργασιών αποκατάστασης του Ναού του Αγίου Γεωργίου στον Ελαιώνα Μεγάρων.

Παράλληλα με την «Τριλογία», η Περιφέρεια δια της Διαχειριστικής Αρχής του Προγράμματος «Αττική 2021 – 2027» ενισχύει ακόμη περαιτέρω τον Πολιτισμό και την αναβάθμιση των πολιτιστικών υποδομών της Αττικής, αλλά και τις δράσεις πολιτιστικών φορέων και οργανισμών. Με την πρόσκληση «Ανάδειξη πολιτιστικού αποθέματος στο π. βασιλικό κτήμα του Τατοΐου» προχωρεί η επόμενη φάση -η τρίτη φάση- της αποκατάστασης των κτηρίων μνημείων στον ιστορικό πυρήνα του κτήματος Τατοΐου, η οποία συμπληρώνει παρεμβάσεις, οι οποίες είτε ολοκληρώθηκαν είτε βρίσκονται σε εξέλιξη στο πλαίσιο άλλων Προγραμμάτων του ΕΣΠΑ 2021-2027 και το Ταμείο Ανάκαμψης. Τα προτεινόμενα έργα, στο πλαίσιο ενός συνολικού, πολυδιάστατου και ιδιαίτερα απαιτητικού προγράμματος που υλοποιούν οι Υπηρεσίες του ΥΠ.ΠΟ., συντείνουν στην προστασία, αποκατάσταση, ανάδειξη και επανάχρηση του κτήματος. Επιπλέον, η ανάδειξη και η διαχείριση του κτήματος αποτελεί προϋπόθεση για την ανάπτυξη συναφούς επαγγελματικής δραστηριότητας στην περιοχή και συμβάλλει τα μέγιστα στη διαμόρφωση θετικού κλίματος για την επιχειρηματικότητα και τη δημιουργία νέων θέσεων απασχόλησης. Με την ολοκλήρωση των παρεμβάσεων, στο Τατόι, αναδύεται ένας υπερτοπικός πόλος πολιτισμού και ταυτόχρονα ένας ενιαίος περιαστικός χώρος πρασίνου και αναψυχής, που αποδίδεται στο ευρύ κοινό, κατοίκους και επισκέπτες της Αττικής, ενισχύοντας την τουριστική δυναμική και την οικονομική ανάπτυξη της Περιφέρειας.

Η πρόσκληση «Πολιτιστικά δρώμενα – Ανάπτυξη καινοτόμων δράσεων στον τομέα του πολιτισμού και του τουρισμού» στοχεύει στην υποστήριξη καθιερωμένων διοργανώσεων και φεστιβάλ ή εκδηλώσεων Σύγχρονου Πολιτισμού που πραγματοποιούνται σε ετήσια ή διετή βάση και οι οποίες αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της πολιτιστικής ζωής των κατοίκων της Αττικής, αλλά και πόλο έλξης για την Περιφέρεια. Τα πολιτιστικά δρώμενα παρουσιάζουν μεγάλη ποικιλία αγγίζοντας όλες τις μορφές Τέχνης (θέατρο, χορό, μουσική, εικαστικά, ψηφιακές τέχνες, performance, μικτές τέχνες, κινηματογράφο), ενώ μπορεί να συνδυάζονται με παράλληλες δραστηριότητες και να παρουσιάζουν στοιχεία καινοτομίας, ενισχύοντας το ρόλο τους και μεγεθύνοντας τον αντίκτυπό τους στο κοινό. Παράλληλα, ενισχύουν την πολιτιστική φυσιογνωμία των μεγαλύτερων αστικών κέντρων της Περιφέρειας, αλλά και την αναγνωρισιμότητα αναδυόμενων τουριστικών πόλων έλξης, που εντοπίζονται κυρίως στα νησιά μας.

Συνοψίζοντας, δεν χωράει καμία αμφιβολία ότι οι κοινοί στόχοι που έχουμε θέσει – η Περιφέρεια και το Υπουργείο Πολιτισμού- είναι φιλόδοξοι και εξαιρετικά απαιτητικοί. Τα χρονικά περιθώρια -όπως πάντα– περιορισμένα. Λαμβάνοντας, ωστόσο, υπόψη την έντονη και συστηματική δραστηριοποίηση όλων των εμπλεκόμενων φορέων, καθώς και τα απτά αποτελέσματα των ευρύτερων συνεργειών που διαμορφώνονται, τη δεδομένη πολιτική βούληση, καθώς και την τεράστια εμπειρία, την επάρκεια και τον επαγγελματισμό των στελεχών της Περιφέρειας και του Υπουργείου Πολιτισμού, είμαι βέβαιη ότι οι στόχοι θα επιτευχθούν.

Η Αττική αλλάζει, οι πολιτιστικές της υποδομές αναβαθμίζονται και καθίστανται καθολικά προσβάσιμες. Οι παρεχόμενες υπηρεσίες στους αρχαιολογικούς χώρους και τα Μουσεία προσαρμόζονται στις απαιτήσεις του κοινού. Εξασφαλίζουμε υψηλότερη ποιότητα αγαθών και μεγαλύτερη επισκεψιμότητα. Προσφέρουμε πιο φιλικά και πιο ελκυστικά την πρόσληψη των πολιτιστικών αγαθών, τα οποία συγχρόνως, στο πλαίσιο της οικονομίας των εμπειριών προσλαμβάνονται και ως πολιτιστικά προϊόντα.

Ο Πολιτισμός μετατρέπεται σε μήτρα απασχόλησης, σε μοχλό ανάπτυξης και εξωστρέφειας, σε εργαλείο άμβλυνσης των ενδοπεριφερειακών ανισοτήτων. Συνδιαλέγεται γόνιμα με την κοινωνία και την οικονομία. Χρησιμοποιεί πόρους. Παράγει προϊόντα και υπηρεσίες. Δημιουργεί εισόδημα και θέσεις εργασίας. Προσελκύει και προκαλεί επενδύσεις.

Για όλα αυτά, η επένδυση στον Πολιτισμό εγγυάται και εξασφαλίζει ένα βιώσιμο μέλλον.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News