«Δεν υπάρχει εναλλακτική επιλογή», ήταν η μόνιμη επωδός όλων όσοι ήθελαν να αιτιολογήσουν την επικράτηση της άγριας λιτότητας στην Ευρώπη και την αναγκαστική καθυπόταξη των κυβερνήσεων στις βουλές των όποιων ειδικών όσον αφορά την εξυγίανση των δημοσιονομικών τους. Αλλά κατά τη διάρκεια αυτής της χαμένης ευρωπαϊκής δεκαετίας, πάρα πολλοί ήταν εκείνοι που θεωρούσαν και δήλωναν πως στην πραγματικότητα υπήρχε εναλλακτική λύση. Και σήμερα, έπειτα από χρόνια που άκουγαν διαρκώς πως μόνον οι δραστικές περικοπές μπορούν να σώσουν την οικονομία, η σοσιαλιστική κυβέρνηση (μειοψηφίας) της Πορτογαλίας αποδεικνύει το αντίθετο.

Παραπάνω από έξι χρόνια μετά τη διάσωση της πορτογαλικής οικονομίας από τα υπόλοιπα κράτη – μέλη της Ευρωζώνης, η μικρή αυτή χώρα της Ιβηρικής δείχνει πως έχει καταφέρει να ξορκίσει όλα τα κακά της ύφεσης. Απόδειξη αποτελεί η αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητάς της, την προηγούμενη εβδομάδα, και η κατάταξή της στην (κατώτατη) επενδυτική βαθμίδα ΒΒΒ- . H Standard & Poor’s, ένας από τους τρεις μεγαλύτερους οίκους αξιολόγησης στον κόσμο, έγινε η πρώτη που αναθεώρησε την πιστοληπτική ικανότητα του πορτογαλικού Δημοσίου. Τα ομόλογα- «σκουπίδια» αποτελούν, πλέον, παρελθόν καθώς η πορτογαλική οικονομία σημειώνει εντυπωσιακή ανάκαμψη, μόλις τρία χρόνια μετά την έξοδο της χώρας από το πρόγραμμα διάσωσης ύψους 78 δισεκατομμυρίων ευρώ.

Γνωρίζοντας ότι η οικονομία της Πορτογαλίας κατάφερε, φέτος, να εμφανίσει τον υψηλότερο βαθμό ανάπτυξης εδώ και μία δεκαετία, η σοσιαλιστική κυβέρνηση επιζητούσε την άνοδό της στην επενδυτική βαθμίδα ως επικύρωση των μεταρρυθμίσεων που σχεδιάστηκαν με στόχο τον περιορισμό του δημοσιονομικού ελλείμματος και τη μείωση του χρέους. Τώρα ο αμερικανικός οίκος αξιολόγησης εκτιμά πως το 2017, η πορτογαλική οικονομία θα σημειώσει διπλάσια ανάπτυξη, συγκριτικά με το 2016, φτάνοντας στο 2,8%. Σύμφωνα με τους Financial Times αυτό μετατρέπει την Πορτογαλία σε ιδιάζουσα περίπτωση στους κόλπους της Ευρωζώνης.

Γιατί; Διότι έχει μια σοσιαλιστική κυβέρνηση που εφαρμόζει πολιτικές με στόχο την οικονομική εξυγίανση της χώρας, βλέποντας, την ίδια ώρα, τη δημοτικότητά της ν’ αυξάνεται σημαντικά. Η κυβέρνηση του πρωθυπουργού Αντόνιο Κόστα συγκεντρώνει σήμερα ποσοστό μεγαλύτερο του 40%, αισθητά υψηλότερο από το 32,2% επί των ψήφων που έλαβαν οι Σοσιαλιστές πριν από μία διετία στις εθνικές εκλογές. Θα μπορούσε, οπότε, η Πορτογαλία να αποτελέσει πρότυπο για τα χειμαζόμενα κεντροαριστερά και σοσιαλιστικά κόμματα της υπόλοιπης Ευρώπης που επλήγησαν ανεπανόρθωτα λόγω της εφαρμογής πολιτικών λιτότητας κατά την τελευταία δεκαετία;

«Και ναι και όχι», απαντούν οι FT, καθώς θεωρούν πως η επιτυχία της Πορτογαλίας οφείλεται σε μια σειρά από διαφορετικούς παράγοντες, με τον πιο αποφασιστικό να είναι η βελτίωση των προοπτικών στην Ευρωζώνη αλλά και στην παγκόσμια οικονομία. Οι εξαγωγές της χώρας έχουν βελτιωθεί σημαντικά, οι επενδύσεις αυξάνονται ενώ η επιτάχυνση της ανάπτυξης συνέβαλε στη μείωση του ελλείμματος στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων τεσσάρων και πλέον δεκαετιών. Οι Σοσιαλιστές απολαμβάνουν επίσης τους καρπούς των οδυνηρών μεταρρυθμίσεων στην αγορά εργασίας που εφαρμόστηκαν από την προηγούμενη κεντροδεξιά κυβέρνηση.

Από την πλευρά της, η κυβέρνηση του Αντόνιο Κόστα προέβη στη θέσπιση νόμων για την εξυγίανση ενός προβληματικού τραπεζικού συστήματος και έχει δεσμευτεί να εφαρμόσει πιστά τη διαδικασία δημοσιονομικής εξυγίανσης. Ενδεχομένως γιατί τα στελέχη της γνωρίζουν πως οι σκληρές μεταρρυθμίσεις είναι ευκολότερα διαχειρίσιμες πολιτικά όταν η οικονομία τα πάει καλά. Τόσο καλά που οι αναγεννημένοι Πορτογάλοι αναμένεται πως θα προτείνουν τον δικό τους υπουργό Οικονομικών για τη θέση του προέδρου του Eurogroup, μετά την αποχώρηση του Γερούν Ντάισελμπλουμ στο τέλος του έτους.

Όσον αφορά τους ομολόγους ανά την Ευρώπη, το μήνυμα των Σοσιαλιστών της Πορτογαλίας είναι πως «ο συγχρονισμός είναι το παν», καταλήγει η βρετανική εφημερίδα. Αλλά πρέπει επίσης να επισημανθεί πως ο Πορτογάλος πρωθυπουργός κατάφερε να αξιοποιήσει στο έπακρο το θετικό momentum (για το οποίο μιλάει διαρκώς και ο έλληνας ομόλογός του) στην Ευρωζώνη και την παγκόσμια οικονομία, έχοντας πρώτα «σπάσει», όπως είχε, άλλωστε δεσμευτεί όταν ανέλαβε την εξουσία «τον φαύλο κύκλο της λιτότητας».

Πώς; Μέσω μιας απλής συλλογιστικής: οι περικοπές μειώνουν τη ζήτηση αλλά για την ουσιαστική ανάκαμψη της οικονομίας, απαραίτητη προϋπόθεση αποτελεί η τόνωση της ζήτησης. Και για τον λόγο αυτό η κυβέρνησή του επέστρεψε μέρος των χαμένων εισοδημάτων τους στους Πορτογάλους μέσω της μερικής αύξησης των μισθών και των συντάξεων. «Η Ευρώπη επέλεξε την γραμμή της λιτότητας και τα αποτελέσματα ήταν πολύ χειρότερα. Η οικονομική ανάπτυξη ήταν πολύ αργή. Αυτό που αποδεικνύουμε είναι ότι μέσω της εφαρμογής πολιτικών που συμβάλουν στην αποκατάσταση των εισοδημάτων με ήπιο τρόπο, οι άνθρωποι αποκτούν περισσότερη αυτοπεποίθηση και επιστρέφουν και οι επενδύσεις», έχει αναφέρει χαρακτηριστικά ο Μανουέλ Καλντέιρα Καμπράλ, υπουργός Οικονομικών της Πορτογαλίας.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News