Η υπηρεσία που θα μετατρεπόταν στη σημερινή MI5 ξεκίνησε ως Γραφείο Μυστικών Υπηρεσιών και απασχολούσε μόλις 17 υπαλλήλους το 1914. Μέχρι το τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου ο αριθμός των εργαζομένων για τη βρετανική αντικατασκοπεία είχε αυξηθεί σε 850 – συμπεριλαμβανομένων και ορισμένων διοικητικών υπαλλήλων γυναικείου φύλου.

Αν και πολύτιμες για τη διαχείριση των αρχείων του ευρετηρίου καρτών, οι γυναίκες που εργάζονταν στην υπηρεσία έπρεπε να είναι κάτω των 30 ετών, «λόγω της σημαντικότατης πίεσης που επιβαρύνει τους εγκεφάλους τους», όπως αναφέρει εσωτερικό σημείωμα στο τμήμα γυναικείου προσωπικού από το 1918. Στη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου, όμως, οι άνδρες ανιχνευτές αντικαταστάθηκαν σταδιακά από γυναίκες, καθώς εκείνες αποδείχθηκαν πιο αξιόπιστες.

Αυτές και άλλες συναρπαστικές ιστορίες –πολλές εκ των οποίων είναι πιο παράξενες και από τη λογοτεχνική και κινηματογραφική μυθοπλασία– περιλαμβάνονται σε μια νέα έκθεση για την ιστορία της βρετανικής υπηρεσίας ασφαλείας, που ανοίγει αυτόν τον μήνα στον χώρο των βρετανικών Εθνικών Αρχείων, στη συνοικία Κιού του δυτικού Λονδίνου, σύμφωνα με δημοσίευμα του Guardian.

Ανάμεσά τους βρίσκει κανείς την πρώτη κάμερα παρακολούθησης που χρησιμοποίησε η υπηρεσία –μια μικροσκοπική Houghton Ensignette, που αγοράστηκε τον Αύγουστο του 1910 για 3,10 λίρες από το κατάστημα Army & Navy του Λονδίνου– και έναν από τους δύο χαρτοφύλακες με μονόγραμμα που άφησε πίσω του το 1951 ο διαβόητος αρχικατάσκοπος των Σοβιετικών Γκάι Μπέρτζες προτού διαφύγει στη Μόσχα.

Οι επισκέπτες μπορούν επίσης να περιεργαστούν ένα μικρό δοχείο με ταλκ μάρκας Yardley, το οποίο τροποποιήθηκε γύρω στο 1960 από δυο πληροφοριοδότες της KGB που ζούσαν στο δυτικό Λονδίνο, ώστε να χωράει έναν αναγνώστη μικροσκοπικών κειμένων και φωτογραφιών και πολλά ρολά φιλμ.

Εκτίθεται επίσης ένα λεμόνι ηλικίας 110 ετών που βρέθηκε το 1915 σε ένα συρτάρι μπουντουάρ στο σπίτι του Καρλ Μίλερ, ενός ναυτιλιακού πράκτορα και υποτιθέμενου ρώσου πρόσφυγα, τον οποίο η υπηρεσία υποπτευόταν ως γερμανό κατάσκοπο. Ο Μίλερ ισχυρίστηκε πως του χρησίμευε για να καθαρίζει τα δόντια του, αλλά αποδείχτηκε ότι χρησιμοποιούσε τον χυμό του ως αόρατο μελάνι για μυστικά μηνύματα που έστελνε ταχυδρομικά στον Κάιζερ.

Η έκθεση είναι αποτέλεσμα στενής πολυετούς συνεργασίας μεταξύ της MI5 και των Εθνικών Αρχείων –του αποθετηρίου των επίσημων αρχείων της Βρετανίας–, τα οποία από το 1997 περιλαμβάνουν και 6.000 διαβαθμισμένα έγγραφα που η μυστική υπηρεσία επέτρεψε να δημοσιοποιηθούν.

Στα εγκαίνια της έκθεσης ο σερ Κεν Μακάλουμ, γενικός διευθυντής της MI5, ανέφερε ότι η φύση της αντικατασκοπείας είναι συχνά διαφορετική από τον τρόπο που την παρουσιάζουν μυθοπλαστικοί χαρακτήρες όπως ο Τζορτζ Σμάιλι (από τα μυθιστορήματα του Τζον Λε Καρέ) και ο Τζέικομπ Λαμ (από την τηλεοπτική σειρά «Slow Horses», βασισμένη στα βιβλία του Μικ Χέρον).

Αντί να υποστηρίξει απλώς την έκθεση, η MI5 επέλεξε να συνεργαστεί πλήρως για τη δημιουργία της, προσφέροντας έναν ανώνυμο συν-επιμελητή, ο οποίος προσέθεσε σχόλια και άγνωστες λεπτομέρειες στους πίνακες πληροφοριών για τους επισκέπτες. Ετσι, τα εκθέματα διαθέτουν έναν επιπλέον αέρα αυθεντικότητας. Ωστόσο υπήρχαν όρια στη διαφάνεια της MI5.

Τα κριτήρια που χρησιμοποίησε για τον δανεισμό των αντικειμένων δεν αποκαλύπτονται – ούτε πληροφορίες σχετικά με αντικείμενα που επέλεξε να μην εκθέσει. Τα πιο πρόσφατα ημερολογιακώς αντικείμενα της έκθεσης, ανάμεσά τους και ένα βλήμα όλμου το οποίο εκτοξεύτηκε προς τον κήπο της πρωθυπουργικής κατοικίας στην Ντάουνινγκ Στριτ από τον IRA το 1991, δεν προέρχονται από το αρχείο της MI5.

Αλλά πολλά από τα αντικείμενα κατασκοπείας είναι παράξενα και πραγματικά συναρπαστικά, όπως δυο μικροσκοπικά γυάλινα φιαλίδια με στόκο κινίνης που είχε κρύψει στις τρύπες των οπών των δερμάτινων μποτών του ο νορβηγός κατάσκοπος των ναζί Κνουτ Μπρόντερσεν όταν προσγειώθηκε με αλεξίπτωτο στην Αγγλία, το 1944.

Την έκθεση με τίτλο «MI5: Τα επίσημα μυστικά» θα μπορούν να επισκέπτονται Βρετανοί και τουρίστες από τις 5 Απριλίου ως τις 28 Σεπτεμβρίου.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News