Τι, αλήθεια, συμβαίνει στη Λατινική Αμερική των 425 εκατομμυρίων ψυχών; Οι λαϊκές διαμαρτυρίες εναντίον διαφορετικής «κοπής» καθεστώτων δίνουν και παίρνουν και διατρέχουν όλη την υποήπειρο.

Βέβαια, έχουν περάσει πολλές δεκαετίες από την εποχή που το «Κάντο Χενεράλ» του Πάμπλο Νερούδα χρωμάτιζε με κόκκινες πινελιές το φούντωμα «του δένδρου της θύελλας, του δένδρου του λαού» πάνω στα αιματοβαμμένα χώματά της. Πλέον, και ελλείψει «παραδείσιων» κομμουνιστικών κέντρων, επαναστατική προοπτική στις εξεγέρσεις αποκλείεται εξ ορισμού, παρ’ ότι οι ιδιότυπες χούντες δεν εξαφανίστηκαν από εκείνα τα μέρη (ξεφύτρωσαν από το σάπισμα των «δημοκρατιών της μπανάνας»).

Εξάλλου ούτε η αθλιότητα είναι παρελθόν, παρά τα οικονομικά δεδομένα: στην εποχή μας η Βραζιλία είναι μεγάλος εξαγωγέας βοείου κρέατος και σόγιας, η Αργεντινή κρασιού, όπως και η Χιλή, η Βολιβία φυσικού αερίου, η Κολομβία καφέ, το Περού μεταλλευμάτων και χαλκού. Η πολιτική αστάθεια έχει υπόβαθρο, και όχι μόνο ιστορικό.

Το The Conversation επιχειρεί μία γενική παρουσίαση του τοπίου.

Στη Βενεζουέλα, όπως είναι γνωστό εδώ και πολύ καιρό, η πολιτική και οικονομική κρίση έλαβε διαστάσεις ανθρωπιστικής καταστροφής με μαζική έξοδο του λαού από τη χώρα.

Στην Παραγουάη, οι κινητοποιήσεις στρέφονται κατά της προεδρίας του Μάριο Αμπντο, με αφορμή ένα υδροηλεκτρικό έργο που συμφωνήθηκε με τη Βραζιλία με ετεροβαρείς όρους. Σημειωτέον ότι και ο προηγούμενος πρόεδρος της χώρας είχε αντιμετωπίσει τη λαϊκή κατακραυγή το 2012.

Στο Περού, ο πρόεδρος Μαρτίν Βιτσκάρα εγκαλείται για πραξικοπηματικές ενέργειες στη διοίκηση, οι οποίες αποβλέπουν σε νέες βουλευτικές εκλογές. Τις ενέργειές του ακολούθησαν μαζικές διαδηλώσεις και απεργία στα ορυχεία παραγωγής χαλκού. Ο προκάτοχός του φέρεται αναμεμειγμένος σε σκάνδαλο με κατασκευαστική εταιρεία (και εδώ βραζιλιάνικη), ενώ ο παλιός πρόεδρος της χώρας Αλαν Γκαρσία αυτοκτόνησε (μάλλον) τον περασμένο Απρίλιο όταν η αστυνομία πήγε στο σπίτι του με σκοπό να τον συλλάβει για το ίδιο σκάνδαλο.

Ολόκληρη η Βολιβία βίωσε ένα μαζικό κύμα ταραχωδών διαδηλώσεων, όταν η αντιπολίτευση δεν αποδέχθηκε τα αποτελέσματα των πρόσφατων εκλογών και τη νίκη του Εβο Μοράλες. Ο ίδιος εγκατέλειψε άρον άρον την πατρίδα του.

Οι συνεχιζόμενες διαμαρτυρίες με οικονομικά αιτήματα αποσταθεροποιούν την προεδρία Λένιν Μορένο στο Εκουαδόρ. Ο ίδιος κατηγορεί τον προκάτοχό του Ραφαέλ Κορέα και τον βενεζουελάνο πρόεδρο Νικολάς Μαδούρο ότι κρύβονται πίσω από τους διαδηλωτές.

Η Χιλή, από τις πλουσιότερες βάσει ΑΕΠ χώρες της περιοχής, αντιμετωπίζει κύμα βίαιων διαδηλώσεων και επεισοδίων με πολλά θύματα (τουλάχιστον 20 είναι οι σκοτωμένοι και χιλιάδες οι τραυματισμένοι). Αφορμή για την ένταση ήταν οι αυξήσεις εισιτηρίων και τιμολογίων ΔΕΚΟ. Η εκπαίδευση και το συνταξιοδοτικό είναι άλλες δύο «ανοιχτές πληγές» στην πατρίδα του Νερούδα.

Προς το παρόν φαινομενική νηνεμία επικρατεί σε Βραζιλία και Αργεντινή. Ωστόσο και στις δύο χώρες είναι βαθιά η πολιτική διαίρεση του πληθυσμού. Στη Βραζιλία προεδρεύει ο ακροδεξιός Ζαΐρ Μπολσονάρο και στην Αργεντινή ο Αλμπέρτο Φερνάντεζ.

Κάνοντας έναν απολογισμό, το The Conversation εκφράζει την άποψη ότι «ο αναβρασμός στη Λατινική Αμερική ήταν και είναι ίδιος σε ορισμένα σημεία του». Φρονεί ότι η έκρηξη των διαδηλώσεων σε κάθε χώρα έχει κοινή αφετηρία τα οικονομικά αιτήματα, και ίσως για ασήμαντα θέματα, ωστόσο αφορά ευρύτερα και πάγια προβλήματα διακυβέρνησης, όπως είναι η προνομιακή, ταξική εκπαίδευση, το ανεπαρκές σύστημα υγείας, οι μικρές συντάξεις. Καθώς οι εθνικές οικονομίες οδεύουν προς τη στασιμότητα, πολλές χώρες εκεί αντιμετωπίζουν ήδη υψηλή ανεργία. Αυτό ισχύει και για τη Χιλή, την πλέον ανεπτυγμένη χώρα από όλες τις άλλες εκεί.

Κλείνοντας, το The Conversation γράφει ότι «η αναταραχή στη Λατινική Αμερική μπορεί να συγκριθεί με τη δυτικόφιλη και μεταρρυθμιστική Αραβική Ανοιξη, αν και οι λατινοαμερικανικές χώρες είναι σε μεγάλο βαθμό δημοκρατικές» και περιμένει να δει τις επόμενες εβδομάδες την εξέλιξη των πραγμάτων.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News