Η Λάνα Ντελ Ρέι είναι ένα μυστήριο. Η τραγουδίστρια με τα οπερετικά τραγούδια και την περσόνα του απόλυτου θηλυκού που υιοθετεί επί σκηνής, δίνει ελάχιστες συνεντεύξεις και οι φαν της μουσικής της την αντιμετωπίζουν ως αντιφατικό φαινόμενο. Ο δημοσιογράφος των Times του Λονδίνου, Τζόναθαν Ντιν, τη συνάντησε στο πατρικό της σπίτι, με στόχο να λύσει τον γρίφο της μυστηριώδους ποπ καλλιτέχνιδας.

Η 38χρονη Ελίζαμπεθ Γούλριτζ Γκραντ γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη και υιοθέτησε το καλλιτεχνικό όνομα Λάνα Ντελ Ρέι όταν αποφάσισε να ασχοληθεί επαγγελματικά με το τραγούδι. Η μουσική της διαθέτει κινηματογραφικά χαρακτηριστικά και οι στίχοι της φλερτάρουν με το γκλάμουρ, τη μελαγχολία και τα τραγικά ειδύλλια, ενώ συχνά δανείζεται στοιχεία τόσο από τη σύγχρονη κουλτούρα, όσο και από τα αμερικανικά πρότυπα της δεκαετίας του ’50 και του ’70.

Ζει στο Λος Αντζελες, αλλά ο δημοσιογράφος των Times τη συνάντησε στο οικογενειακό της σπίτι, στα προάστια του Νάσβιλ του Τενεσί, όπου η τραγουδίστρια πηγαίνει για «αποσυμπίεση» μετά τις μακροχρόνιες περιοδείες της. Το σπίτι έχει ατμόσφαιρα καταφυγίου –είναι γεμάτο κιθάρες, παλιά σετ σκακιού και περιοδικά με συνεντεύξεις της Τζάκι Κένεντι, ενώ έχει μυρωδιά χαλαρωτικών βοτάνων.

Η Λάνα Ντελ Ρέι είναι σίγουρα μια περίεργη προσωπικότητα. Αποκαλύπτει στον Ντιν ότι επικαλείται συχνά το πνεύμα ενός θείου της, που έφυγε από τη ζωή λίγες ώρες πριν τραγουδήσει εκείνη για τον πρίγκιπα του Μαρόκου σε ιδιωτική παράσταση. Ατμίζει ασταμάτητα, ισχυρίζεται ότι φοβάται τις αράχνες και θεωρεί ότι το καλύτερο χαρακτηριστικό της είναι η ικανότητά της να παραγγέλνει καφέδες από μια εφαρμογή στο κινητό της.

Πέρα από περίεργη γυναίκα, η Ντελ Ρέι συνιστά και μια μορφή ανωμαλίας στο σύγχρονο ποπ προσκήνιο. Ο αριθμός ακροάσεων των τραγουδιών της στο Spotify δείχνει ότι είναι πιο δημοφιλής από την Μπιγιονσέ, παρότι οι περισσότερες συνθέσεις της είναι μπαλάντες που έχουν τις ρίζες τους σε άλλες εποχές – στο Χόλιγουντ της δεκαετίας του 1950, ή στην εποχή της δεκαετίας του 1960, όπου διαδραματίζεται η τηλεοπτική σειρά «Mad Men».

Η μουσική της ταιριάζει καλύτερα σε ένα θλιβερό ταξίδι επιστροφής, παρά σε μια μεγάλη βραδινή έξοδο. Στο κανάλι «Elders Read Lana Del Ray’s Songs» (Πρεσβύτεροι Διαβάζουν τους Στίχους Επιτυχιών της Λάνα Ντελ Ρέι), ηλικιωμένοι συνταξιούχοι εκστασιάζονται με τα τραγούδια της, με έναν από αυτούς να μονολογεί: «Σοβαρά, τώρα, οι νέοι άνθρωποι το ακούνε αυτό;».

Το πιο περίεργο είναι ότι τα τραγούδια του νέου άλμπουμ της «Did You Know That There’s a Tunnel Under Ocean Blvd» είναι ακόμη πιο αποστασιοποιημένα από τη βασισμένη σε αλγόριθμους τρέχουσα παραγωγή της εργοστασιακής ποπ. Είναι πολύπλοκα, πολύ προσωπικά και έχουν διάρκεια άνω των πέντε λεπτών το καθένα. «Είναι παράξενο», παραδέχεται η Ντελ Ρέι όταν ερωτάται για την αυξανόμενη δημοφιλία της. «Δεν θα έλεγα ότι το περίμενα».

Η τραγουδίστρια ξεκίνησε την καριέρα της σε ηλικία 26 ετών ως Λίζι Γκραντ, με το σινγκλ «Video Games», ένα κλασικό ερωτικό κομμάτι που οι οδηγοί πάρκαραν τα αυτοκίνητά τους στην άκρη του δρόμου για να το ακούσουν προσεκτικά. Ακολούθησαν λίγες ακόμη επιτυχίες πριν αλλάξει το όνομά της και υιοθετήσει την περσόνα και τα αισθησιακά φωνητικά μιας femme fatale, βουτηγμένης στην εικονογραφιά των κοριτσιών pin-up της μεγάλης οθόνης.

Πληθώρα ποπ σταρ –ανάμεσά τους ο Ντέιβιντ Μπάουι και ο Ελτον Τζον– έχουν επιχειρήσει επιτυχημένες ανανεώσεις του εαυτού τους, αλλά οι πουρίστες της ποπ επέβαλαν ένα κύμα αποδοκιμασιών, καταγγέλλοντας το νέο λουκ της Ντελ Ρέι ως ερμηνευτική απάτη – και την ίδια ως «ψευδο-φεμινίστρια». Ως αντίδραση, η τραγουδίστρια κυκλοφόρησε το «Swan Song» (Κύκνειο Ασμα), που περιλάμβανε τον στίχο «Δεν θα τραγουδήσω ποτέ ξανά».

«Οταν ακούω το τραγούδι τώρα σκέφτομαι: “Κορίτσι μου, σε έφεραν σε αυτό το σημείο. Αυτό είναι χάλια για σένα”», λέει η Ντελ Ρέι αναστενάζοντας. «Ωραία, ντύνομαι για τις συναυλίες μου, ενώ κάποιοι δεν το κάνουν. Για κάποιο λόγο αυτό θεωρήθηκε πρόβλημα. Γυναικείες οργανώσεις μου πέταγαν βιβλία στο Σαν Φρανσίσκο. Με χτύπησαν στο πρόσωπο στο Μπρούκλιν. Πριν από δέκα χρόνια, ψυχικά χρειαζόμουν λίγη ομορφιά για να βγω από το χάος. Για να βγάλω κάποιο νόημα». Αναστενάζει ξανά. «Κρατούσα αμυντική στάση για τόσο καιρό».

«Αμυντική στάση απέναντι σε ποιους;», τη ρωτά ο δημοσιογράφος των Times. «Τους μαλ…ες», φωνάζει εκνευρισμένη. «Τους κωλο-ναρκισιστές, που πρέπει να βγάλουν το βουλοκέρι από τα αυτιά τους και να το βάλουν στο στόμα τους!», λέει. «Δεν έχω ανάγκη από θετικά σχόλια», συνεχίζει. «Αλλά δεν μπορείς απλώς να γράφεις ότι σου κατέβει». Μια στήλη στην Guardian χαρακτήριζε τον πατέρα της εκατομμυριούχο – κάτι που η ίδια διαψεύδει.

«Είναι παρανοϊκό να γράφει κανείς αναληθή πράγματα για μένα, αλλά να μην έχουν το θάρρος να μου επιτρέψουν να δώσω τις απαντήσεις μου; Ε, μπράβο, συγχαρητήρια!», λέει ειρωνικά. «Θα καταστρέψετε τον τρόπο που οι άνθρωποι ακούν τη μουσική μου». Πολύς λόγος γίνεται σήμερα για τους αστέρες της ποπ και την ψυχική υγεία τους, αλλά τότε το θέμα αποτελούσε ταμπού.

«Οφείλεις πραγματικά να φροντίζεις τον εαυτό σου», λέει με θλίψη στη φωνή της. «Το να εναποθέσεις την πίστη σου στο κοινό είναι σαν να χτίζεις το σπίτι σου στην άμμο. Κάποια στιγμή θα στραφούν εναντίον σου – το έχω βιώσει πολλές φορές στην προσωπική μου διαδρομή. Πρέπει να είσαι προσγειωμένος. Αλλά την εποχή που δεχόμουν αυτές τις επιθέσεις, δεν είχα βρει ακόμα τη φωνή μου, οπότε απλώς με σίγησαν».

Η Ντελ Ρέι θεωρεί ότι στο ξεκίνημά της, όταν τραγουδούσε για γκόμενους και βιντεοπαιχνίδια, κανείς δεν θα την έπαιρνε στα σοβαρά αν μιλούσε για κοινωνικοπολιτικά θέματα. «Τώρα νιώθω αρκετά πιο σίγουρη για τον εαυτό μου και έχω την άνεση να μιλήσω ανοιχτά για θέματα που με απασχολούν, όπως η κακομεταχείριση των μαύρων και το κίνημα Black Lives Matter», λέει με αυτοπεποίθηση. «Τώρα πια δε φοβάμαι».

Πριν από τέσσερα χρόνια κυκλοφόρησε το σινγκλ «Looking For America» με αφορμή μια σειρά μαζικών πυροβολισμών σε διάφορα σημεία των ΗΠΑ. «Εγραψα επτά πολιτικά τραγούδια και κανείς δεν ασχολήθηκε», λέει αναφερόμενη στο άλμπουμ «Lust For Life» του 2017. «Μίλησα για τον Τραμπ και τις ανησυχίες μου για την προεδρία του στο τραγούδι “When the World Was at War We Kept Dancing”, αλλά συμβαίνουν τόσο πολλά ανησυχητικά πράγματα στις μέρες μας, που διασπάται η προσοχή μας».

Στο νέο άλμπουμ της –το οποίο έχει αποσπάσει πέντε υποψηφιότητες στα φετινά βραβεία Γκράμι– η Ντελ Ρέι παρακάμπτει σε μεγάλο βαθμό την πολιτική, ενώ η δημιουργία του της προκάλεσε αμηχανία. Οι στίχοι πραγματεύονται τον θάνατο, τη γήρανση και το πότε μπορεί να γίνει μητέρα. Η τραγουδίστρια θυμάται κόσμο, ενώ αναρωτιέται αν θα τη θυμούνται. Ολόκληρο το άλμπουμ έχει μια αίσθηση αυτοβιογραφίας.

Μεγαλωμένη σε μια κλασική οικογένεια Καθολικών στη Νέα Υόρκη με τα δύο αδέλφια της, η Ντελ Ρέι ανησυχούσε τόσο πολύ για το νόημα της ζωής και του θανάτου που σπούδασε φιλοσοφία στο πανεπιστήμιο. «Προσπαθούσα να βοηθήσω τον εαυτό μου», λέει για το πτυχίο της. «Διάβαζα συνεχώς και εφάρμοζα όσα μάθαινα για να καταλάβω πώς φτάσαμε μέχρι εδώ. Αυτό είναι μέσα μου από την εποχή που ήμουν τριών ετών!».

«Υπήρχαν πράγματα που με ενοχλούσαν σε νεαρή ηλικία», συνεχίζει. «Οπως τι σημαίνει όταν οι άνθρωποι έρχονται στη ζωή ως τετραπληγικοί ενώ κάποιοι λένε ότι όλα είναι θέλημα Θεού; Ή όταν συναντάς ανθρώπους που είναι σοβαρά κοινωνιοπαθείς και σκέφτεσαι: “Πώς ταιριάζει ο Θεός σε όλα αυτά;”. Εξακολουθώ να προσπαθώ να βγάλω άκρη με τα μεγαλύτερα ερωτήματα».

Η Ντελ Ρέι μπορεί να διχάζει τους κριτικούς με τις σκηνικές μεταμφιέσεις της (η εμφάνισή της στο φετινό ροκ φεστιβάλ του Γκλάστονμπερι ματαιώθηκε επειδή η κόμμωση της άργησε, με αποτέλεσμα να καθυστερήσει η είσοδός της στη σκηνή), αλλά οι πιο καταξιωμένοι συνάδελφοί της τής έχουν αδυναμία. Η Στίβι Νικς λέει ότι την λατρεύει. Η Τζόαν Μπαέζ την καλεί σε διαδικτυακά πάρτι μέσω Zoom. «Απλώς δημιουργεί έναν δικό της κόσμο και σε προσκαλεί», λέει ο Μπρους Σπρίνγκστιν.

Σκοπεύει να ηχογραφήσει ένα άλμπουμ με κλασικά τραγούδια, σαν την πιανιστική διασκευή του ύμνου του Τζον Ντένβερ, «Take Me Home, Country Roads» που μόλις κυκλοφόρησε, ή το «Unchained Melody», που ηχογράφησε στο σπίτι του Ελβις Πρίσλεϊ, Γκρέισλαντ, για μια χριστουγεννιάτικη τηλεοπτική εκπομπή. Η Ντελ Ρέι είναι πλέον μια πραγματική σταρ που νιώθει επιτέλους ότι την καταλαβαίνουν, ενώ παράλληλα καταλαβαίνει και αυτή τις αλήθειες αυτού του κόσμου.

«Γι’ αυτό ο Θεός δεν μου έδωσε ακόμα παιδιά», λέει τρυφερά σχετικά με το τι μπορεί να κρύβει το μέλλον. «Επειδή υπάρχουν περισσότερα πράγματα για εξερεύνηση. Ξέρω ανθρώπους που έχουν δοκιμάσει τα πάντα, και κάηκαν τα φτερά τους, όπως ο Ικαρος. Αλλά δεν σκοπεύω να πάω εκεί προς το παρόν. Θα δείξει». Μιλά γρήγορα, γεμάτη ενθουσιασμό. «Θα δούμε τι θα λιώσει τα δικά μου φτερά».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News