Τρεις μύθοι του παγκόσμιου σινεμά, η Ζιλιέτ Μπινός, βραβευμένη με Όσκαρ και πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Κινηματογράφου, ο Ρέιφ Φάινς, υποψήφιος για δύο Όσκαρ και με διαπρεπή καριέρα στο βρετανικό θέατρο και ο αντισυμβατικός σταρ του αμερικανικού σινεμά, Ματ Ντίλον, θα τιμήσουν με την παρουσία τους το 65ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, που ξεκινά στις 31 Οκτωβρίου και περιλαμβάνει πλούσιο πρόγραμμα προβολών σε επτά αίθουσες αλλά και online, καθώς και πλήθος δράσεων, εικαστικών εκθέσεων και masterclasses.

Από την Ελλάδα του Εμφυλίου έως την Αλβανία των «πυραμίδων» και τη Χιλή, οι προβολές που αναμένονται στα διαφορετικά τμήματα του Φεστιβάλ Κινηματογράφου υπόσχονται να ανοίξουν παράθυρο σε  άγνωστες και αθέατες όψεις του πλανήτη μας

Serial killer στην Αθήνα

Ο νεαρός σκηνοθέτης Τίτος ετοιμάζει την καινούργια ταινία του –την «πρώτη ελληνική για έναν κατά συρροή δολοφόνο», όπως λέει– για μια σειρά ανεξιχνίαστων φόνων στη σύγχρονη Αθήνα. Εχουν διαπραχθεί όλοι από τον ίδιο άνθρωπο ή βρίσκονται στη σφαίρα της μυθοπλασίας; Οπως λέει η Τζόις Ευείδη στο «Killerwood» του 38χρονου Χρήστου Μασσαλά, «το σημαντικό είναι να έχεις έναν σκηνοθέτη που ξέρει τι θέλει». Μαζί της εμφανίζονται οι Βαγγέλης Δαούσης, Ελσα Λεκάκου, Ρούλα Πατεράκη, Φοίβος Παπαδόπουλος, Μιχάλης Πητίδης, Εύα Κουμαριανού, Rafael Papad, Νίκος Αρβανίτης, Αφροδίτη Κατερινοπούλου, Γιώργος Κατσούλας, Γιάννης Παπαδόπουλος, Πηνελόπη Βαλτή, Gabriel Yared.

Ενας συγγραφέας στις Παιδουπόλεις της Φρειδερίκης

Βρισκόμαστε στο 1949. Ο Γιάννης, γιος αντάρτη, ξεριζώνεται και εκτοπίζεται στις Παιδουπόλεις της Φρειδερίκης, όπου χειραγωγούνται οι ιδέες και οι επιθυμίες του. Από εκείνο το σημείο κι έπειτα εφιάλτες και σκοτεινά αισθήματα για τον πατέρα του στοιχειώνουν την ενηλικίωσή του. Μεγάλος πια αποφασίζει να επαναπροσδιορίσει την ύπαρξή του και να τον συναντήσει. Πρόκειται για την αληθινή ιστορία του συγγραφέα Γιάννη Ατζακά, με τη σκηνοθέτρια Ελένη Αλεξανδράκη να δανείζεται τον τίτλο από το ομώνυμο βιβλίο του συγγραφέα (εκδ. Αγρα, 2008). Εκεί όπου ένα παιδί «μιλά ακατάπαυστα, με όλη την άγνοια και την αθωότητα της ηλικίας του, αν και με απροσδόκητη μερικές φορές ακρίβεια· ανασύρει, μέρα με τη μέρα, τα καταχωνιασμένα χρόνια του σε κείνα τα παιδικά στρατόπεδα· διασχίζει ακόμη μία φορά με οδύνη την άνυδρη έρημο, αναζητώντας τη χαμένη πηγή της αληθινής αγάπης». Πρωταγωνιστούν Φίλιππος Μηλίκας, Μάριος-Κωνσταντίνος Γαλετζάς, Κωνσταντίνος Αθανασάκης, Αινείας Τσαμάτης, Αγνή Στρουμπούλη, Σίμος Κακάλας, Στέλιος Μάινας, Εύη Σαουλίδου, Αγλαΐα Παπά, Θέμης Πάνου, Μαρία Καλλιμάνη, Μανώλης Μαυροματάκης κ.ά.

Επιστροφή στην Αλβανία των «πυραμίδων»

Το «Luna Park» του Φλόρενς Πάπας (Αλβανία-Ελλάδα-Ιταλία-Κροατία-Κόσοβο), που προβάλλεται σε παγκόσμια πρεμιέρα στη Θεσσαλονίκη, επιστρέφει στην καρδιά της κρίσης που σημάδεψε την Αλβανία το 1997, όταν το επονομαζόμενο «σκάνδαλο των πυραμίδων» οδήγησε ένα μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού στη χρεοκοπία, πυροδοτώντας μια αιματηρή εμφύλια σύρραξη και μια βαθιά κοινωνικο-πολιτική αναταραχή. Η Μίρα και οι δυο γιοι της παλεύουν να τα βγάλουν πέρα με τα λιγοστά χρήματα που στέλνει ο πατέρας της οικογένειας, που δουλεύει εδώ και χρόνια παράνομα στην Ελλάδα. Παλεύοντας να ξεφύγουν από τον πανικό, θα εγκαταλείψουν τον τόπο τους, προσπαθώντας να ανασυστήσουν μια οικογένεια που έχει εδώ και καιρό χάσει τους συνεκτικούς δεσμούς της.

H Τουρκία των μεγάλων αντιθέσεων

H ταινία «Κοιτώνας» (2023) του Νεχίρ Τούνα (Τουρκία-Γερμανία-Γαλλία) αντλεί έμπνευση από τα προσωπικά βιώματα του σκηνοθέτη στην Τουρκία της δεκαετίας του 1980. Ο δεκατετράχρονος Αχμέντ βρίσκεται παγιδευμένος ανάμεσα στις συμπληγάδες της οικογένειας και της θρησκείας, όταν ο θρήσκος πατέρας του τον αναγκάζει να γραφτεί σε οικοτροφείο της εποχής ως το μόνο μέσο για να βρει τον δρόμο του στη ζωή. Ενα φιλμ για το ασφυκτικό σύμπαν της φονταμενταλιστικής κατήχησης, το οποίο έχουν ζήσει πολλές γενιές των «απέναντι», νιώθοντας συνεχώς την ανάγκη της αποδοχής και τον φόβο της τιμωρίας. Μοναδικό καταφύγιο (και αληθινή οικογένεια) σε αυτό το ζοφερό σκηνικό θα αποδειχθεί η κοσμογονική δύναμη της φιλίας.

Φιλίες σε ένα AirBnB

Η ιρλανδικής καταγωγής Μέγκαν είναι εγκλωβισμένη σε έναν απογοητευτικό γάμο και προσπαθεί να αντισταθεί στους πειρασμούς που της «σερβίρονται» στο bachelorette πάρτι της μικρότερης αδελφής της. Η Ιζα και ο Γκάλια, ένα ζευγάρι από το Ισραήλ, διαπιστώνουν ότι η επιθυμία τους να αποκτήσουν παιδί έρχεται σε σύγκρουση με τις παραδόσεις της οικογένειας. Ο Φίλιπ, ένας ηλικιωμένος Ούγγρος, αγωνίζεται για μια δεύτερη ευκαιρία να αποτινάξει τη ρετσινιά του «γεροντοπαλίκαρου», πλησιάζοντας μια (πολύ νεότερή του) ντόπια. Το άκρως απόρρητο ραντεβού του Μίκολας, ενός νεαρού στρίπερ, διακόπτεται από μια απρόσμενη επίσκεψη. Τέλος, οι παρεμβάσεις της Γιολάντας, της γυναίκας που καθαρίζει το δωμάτιο, σβήνουν κάθε χαρά και λύπη των προηγούμενων ενοίκων, όσο ξετυλίγεται και η δική της ιστορία αγάπης. Τα συναισθήματα, λοιπόν, μπορούν να γεννηθούν και στην καρδιά μιας γκρίζας βαλτικής πρωτεύουσας, ανάμεσα στους άχρωμους τοίχους ενός AirBnB, όπως δείχνει ο Τόμας Βένγκρις στο «Πέντε και μισή ιστορίες αγάπης σε ένα διαμέρισμα στο Βίλνιους της Λιθουανίας» (Λιθουανία-Ιρλανδία-Λετονία, 2023).

Τι αισθάνεται ο Ματ Ντίλον;

Στην τελευταία του ταινία «Interfears» (2023) ο δανός Γέσπερ Γιουστ εξερευνά το συναισθηματικό τοπίο του εγκεφάλου ενός ηθοποιού. Ενσωματωμένος σε έναν σαρωτή fMRI, ο Ματ Ντίλον απαγγέλλει έναν μονόλογο, ενώ το μηχάνημα καταγράφει και αποτυπώνει τα εγκεφαλικά του κύματα σε δισδιάστατες και τρισδιάστατες αναπαραστάσεις. Ετσι, ο ηθοποιός παρουσιάζει έναν χαρακτήρα που αντιμετωπίζει δυσκολία στο να νιώσει συναισθήματα, ενώ ταυτόχρονα εξετάζεται ο πραγματικός εγκέφαλός του καθώς αυτός διακατέχεται από προσποιητά συναισθήματα. Η μυθοπλασία και η ανατομία συναντώνται, αναδεικνύοντας τις συνδέσεις μεταξύ του παιχνιδιού ρόλων και των καθημερινών αντιδράσεων.

Η ελληνική μυθολογία στη Χιλή

Η ηθοποιός και ψυχολόγος Antonia Giesen αποφασίζει να κινηματογραφήσει ένα σενάριο που αποκαλύπτεται από μια φωνή στο μυαλό ενός από τους ασθενείς της. Αναζητώντας τη συνεργασία με το κινηματογραφικό δίδυμο Cristóbal León και Joaquín Cociña φτιάχνουν ένα σταυροδρόμι θεάτρου, επιστημονικής φαντασίας, κινουμένων σχεδίων και μυθικών βιογραφικών, κατοικημένο από παράλληλους κόσμους και στοιχειωμένο από τη σκιά του Χιλιανού ναζί συγγραφέα, Miguel Serrano (1917 -2009). Μετά την πρώτη ταινία τους κινουμένων σχεδίων μεγάλου μήκους «The Wolf House» (2018), το ντουέτο της Χιλής επιστρέφει, αναμειγνύοντας κούκλες, stop-motion και live-action, θέατρο και επιστημονική φαντασία, σε μια πραγματική και κατασκευασμένη βιογραφική ταινία που δανείζεται τον τίτλο της από την ελληνική μυθολογία: οι Υπερβόρειοι, οι αγαπημένοι του Απόλλωνα, ήταν οι μυθικοί άνθρωποι που ζούσαν στο μακρινό βόρειο μέρος του γνωστού κόσμου, σε μια χώρα όπου ο ήλιος δεν έδυε ποτέ.

Σε έναν ελληνικό καταυλισμό προσφύγων

Ο συροπαλαιστίνιος έφηβος Νάσερ και ο μεγαλύτερος αδελφός του Γιασίν ζουν σε ελληνικό καταυλισμό προσφύγων, αναμένοντας την απόφαση σχετικά με το αίτημά τους για άσυλο. Περνούν την ώρα τους ηχογραφώντας σκετς κωμωδίας και φαντάζονται ότι κάποτε θα κάνουν ταινίες με ζόμπι και θα μετακομίσουν στη Σουηδία. Ο Νάσερ, ωστόσο, αισθάνεται όλο και περισσότερο παγιδευμένος σε αυτή τη χώρα του κανενός, χωρίς διαφυγή στον μακρινό ορίζοντα. Μια ματιά στο προσφυγικό ζήτημα και μια εισαγωγή στην ψυχή των εκτοπισμένων ατόμων. Η ταινία «Xoftex» του Noaz Deshe κέρδισε ειδική μνεία της κριτικής επιτροπής στο πιο πρόσφατο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Κάρλοβι Βάρι.

---

Το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης πραγματοποιείται από τις 31 Οκτωβρίου έως τις 10 Νοεμβρίου

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News