Όλοι ξέρουμε ότι τα παιχνίδια έχουν γένος. Και αν δεν το ξέρουμε εμείς, το ξέρουν οι έμποροι – «κοριτσάκι ή αγοράκι;» σε ρωτάν την ώρα που χαζεύεις διάφορες επιλογές με κριτήριο την ηλικία. Ε, λοιπόν, όπως διάβασα σε δύο δημοσιεύματα στην «Guardian», στην Αγγλία δοκίμασαν να αφήσουν ελεύθερα τα παιδιά σε ένα μεγάλο κατάστημα παιχνιδιών, ώστε σε περιορισμένο χρόνο να επιλέξουν το παιχνίδι τους. Τα αποτελέσματα ήταν αποθαρρυντικά, καθώς τελικά επιβεβαιώθηκαν τα στερεότυπα του φύλου. Στη Σουηδία αντίθετα, ένα σούπερ-μάρκετ παιχνιδιών επιχείρησε να διαθέσει παιχνίδια «χωρίς φύλο» και με επιμονή, σιγά-σιγά, βρίσκει ανταπόκριση.

Στο Λονδίνο, το τεστ έλαβε χώρα με 12 εθελοντές 3-9 χρονών, που πήγαν στο 7όροφο κατάστημα Hamley’s, από τον κάθε όροφο του οποίου έπρεπε σε 10’ να επιλέξουν ένα παιχνίδι και τελικά να καταλήξουν στο ένα και μοναδικό. Τα αγοράκια λοιπόν επέλεξαν: αγωνιστικές πίστες και αυτοκίνητα, όπλα, ελικόπτερα και από τα Lego την Πυροσβεστική ή τον «Πόλεμο των άστρων». Τα κορίτσια επέλεξαν, αντιθέτως: αρκουδάκια, πατίνια και από τα Lego το «κουκλόσπιτο», ή το ξενοδοχείο ή το σπίτι των φίλων…

Στη Σουηδία, όπου έχει οικοδομηθεί μια κουλτούρα καταπολέμησης των διακρίσεων στη βάση του φύλου, το μεγαλύτερο κατάστημα παιχνιδιών (Top-Toy) ανέπτυξε την αντίληψη ότι «τα παιδιά δεν είναι κωδικοποιημένα – μπλε τα αγόρια, ροζ τα κορίτσια». Αποφάσισε λοιπόν να αλλάξει τις συσκευασίες του και να φιλτράρει τα προϊόντα του ώστε να μην αναπαράγονται τα στερεότυπα του φύλου.
Στο δημοσίευμα αναφέρεται ότι η 25χρονη Κάριν που αγόρασε, για τον 4χρονο γιο της, δεινόσαυρους, κούκλες και ροζ αντικείμενα σχολίασε πως «αυτά του αρέσουν κι οι παππούδες του τον κοροϊδεύουν, αλλά δεν με νοιάζει».

Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί, ότι η πρωτοβουλία της επιχείρησης δεν τσούλησε ήρεμα. Ο κατάλογος που κυκλοφόρησε πέρσι, όπου εμφάνιζε κοριτσάκια να κρατάν όπλα και αγοράκια να σέρνουν καροτσάκια, προκάλεσε σάλο. Τα γραφεία της εταιρείας κατακλύστηκαν από επιστολές με παράπονα πελατών , ενώ -αντίθετα!- το Σουηδικό Παρατηρητήριο διαφήμισης επέπληξε την επιχείρηση για την «αναπαραγωγή στερεοτύπων» στις διαφημίσεις της… 

Φέτος η επιχείρηση διέθεσε καταλόγους «ουδέτερου φύλου» σε επιλεγμένη πελατεία – συγκεκριμένα στη Φινλανδία, Νορβηγία, Δανία, Γερμανία και Γαλλία, ενώ επίσης ανακοίνωσε ότι θα σταματήσει να υποδεικνύει στα παιχνίδια της: «για αγόρια» ή «για κορίτσια».

Βεβαίως, το εν λόγω κατάστημα απευθύνεται σε μια γενιά που ήδη ανατράφηκε σε ένα περιβάλλον καταπολέμησης των διακρίσεων και άρα, αυτοί οι άνθρωποι θέλουν να μεγαλώσουν τα παιδιά τους με ανάλογες αξίες. «Στις συνεντεύξεις που κάναμε με τα παιδιά, πολλά παραπονέθηκαν ότι δεν έβρισκαν ξίφος για την Barbie τους, ή καροτσάκι για τον Spiderman. Γιατί λοιπόν να μην αφήσουμε ελεύθερη τη φαντασία των παιδιών;» σημειώνεται χαρακτηριστικά στο δημοσίευμα.

(Παιδιά δεν έχω και μεγάλες κουβέντες δεν λέω. Θεωρώ όμως, τόσο γοητευτική διαδικασία τη διάχυση αντιλήψεων που δεν είναι στοιβαγμένες σε κουτάκια, που δεν ακολουθούν τις συμμετρικές προδιαγραφές των περασμένων γενεών, που συνοδεύονται από ένα φρέσκο αεράκι ελευθερίας και που εξοικειώνουν τα παιδιά με έναν αντισυμβατικό τρόπο σκέψης. Ωστόσο, στο εγχείρημα της σουηδικής επιχείρησης έχω μια μικρή επιφύλαξη. Θα προτιμούσα δηλαδή, στη νέα κουλτούρα που λανσάρει, να απέσυρε τα όπλα – για κορίτσια ή αγόρια αδιάφορο. Οι μνήμες από την αιματοχυσία του Άντερς Μπρέιβικ είναι ακόμη νωπές και διδακτικές).

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News