Εψαξε πολύ ο εκδοτικός οίκος Oxford University Press, που εκδίδει το διάσημο λεξικό της αγγλικής γλώσσας, για να επιλέξει τη λέξη ή πιο σωστά, την έκφραση, της φετινής χρονιάς.

Το κοινό που συμμετείχε στην ψηφοφορία και η επιτροπή των ειδικών κατέληξαν στην «εγκεφαλική σήψη» («brain rot»), που προκαλείται όταν ο εγκέφαλος «καίγεται» από τον «βομβαρδισμό» με online περιεχόμενο.

Η έκφραση σημαίνει «επιδείνωση της ψυχικής ή πνευματικής κατάστασης ενός ατόμου, ως αποτέλεσμα της υπερκατανάλωσης περιεχομένου (κυρίως διαδικτυακού) που θεωρείται ασήμαντο» και η χρήση της σημείωσε αύξηση 230% μέσα σε ένα χρόνο.

Στη λίστα υπήρχαν και άλλες λέξεις, μας πληροφορούν οι New York Times, όπως «lore», μία ακόμα από τις λέξεις που λατρεύει το TikTok, και η οποία σημαίνει σε ελεύθερη μετάφραση, γνώση, παραδόσεις ή ιστορίες για ανθρώπους ή αντικείμενα, που μεταδίδονται προφορικά από τη μία γενιά στην άλλη. Είναι τμήμα της λέξης «φολκλόρ».

Αλλη υποψήφια λέξη της χρονιάς ήταν το «demure», επίσης δημοφιλής χάρη στο TikTok, που σημαίνει «συγκρατημένος» σε εμφάνιση ή συμπεριφορά.

Στην ίδια λίστα βρέθηκαν επίσης οι λέξεις «romantasy» (ρομαντική φαντασία, ένα είδος μυθοπλασίας που συνδυάζει στοιχεία ρομαντισμού και φαντασίας), «dynamic pricing» (δυναμική τιμολόγηση) και «slop» (νέος όρος που περιγράφει το περιεχόμενο-σκουπίδι που κατακλύζει το Ιντερνετ –στην ίδια κατηγορία βρίσκονται οι λέξεις spam και τρολ).

Σύμφωνα με τον εκδοτικό οίκο, η πρώτη φορά που απαντάται η έκφραση «εγκεφαλική σήψη» ήταν το 1854, στο βιβλίο «Walden» του Χένρι Ντέιβιντ Θορώ, όπου περιγράφει τη μοναχική διαμονή του σε μια καλύβα στο δάσος.

«Ενώ η Αγγλία προσπαθεί να θεραπεύσει τη σήψη της πατάτας», έγραψε ο Θορώ, «δεν θα προσπαθήσει κανείς να θεραπεύσει τη σήψη του εγκεφάλου, που εξαπλώνεται ευρύτερα και μοιραία;».

Ο Κάσπερ Γκράθγουολ, πρόεδρος της Oxford Languages, του τμήματος λεξικών της εταιρείας, δήλωσε ότι η δημοφιλία του όρου αντανακλά την ιλιγγιώδη ταχύτητα της γλωσσικής αλλαγής που οφείλεται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Η λέξη της χρονιάς για την Oxford Press βασίζεται σε στοιχεία χρήσης που αντλούνται από τη διαρκώς ανανεούμενη λίστα των περίπου 26 δισεκατομμυρίων λέξεων στη βάση δεδομένων της, η οποία συμπληρώνεται από ειδησεογραφικές πηγές στον αγγλόφωνο κόσμο.

Το σκεπτικό της επιλογής, σύμφωνα με την ανακοίνωση, είναι η λέξη να αντικατοπτρίζει «τις διαθέσεις και τις συζητήσεις που διαμόρφωσαν το 2024», υποστηριζόμενες από δεδομένα.

Οπως και τα προηγούμενα χρόνια, ο εκδοτικός οίκος κάλεσε το κοινό να επιλέξει μέσα από τη λίστα που είχαν καταρτίσει οι ειδικοί του. Αφού έλαβαν υπόψιν τους τις ψήφους 37.000 ανθρώπων, και μετά από «περαιτέρω ανάλυση», η αρμόδια επιτροπή κατέληξε στη λέξη της χρονιάς για το 2024.

Ο διαγωνισμός ξεκίνησε πριν από 20 χρόνια, με την επιλογή της λέξης «chav» (βρετανική αργκό για την εργατική τάξη). Ανάμεσα στις νικήτριες λέξεις περασμένων χρόνων, ήταν οι «podcast», «selfie» και «post-truth» (μετα-αλήθεια).

Πέρυσι, ο οίκος διάλεξε τη λέξη «rizz» (που χρησιμοποιούσε η Γενιά Z ή η Γενιά Alpha και σημαίνει «στυλ, γοητεία ή ρομαντική έλξη»), προκαλώντας την εκτίναξη της χρήσης της κατά 1.500%. Η τρέχουσα χρήση της είναι διπλάσια από ό,τι ήταν πριν κερδίσει τον τίτλο της Λέξης του 2023.

«Ηταν μεγάλη επιτυχία, ακόμα και αν για τους νέους που την έκαναν δημοφιλή, ήταν πια ξεπερασμένη», είπε ο Γκράθγουολ.

Πάντως φέτος, ήταν υποψήφιες παλιές λέξεις που ήρθαν ξανά στη μόδα, καθώς χρησιμοποιούνται από τους νέους, αλλά με κάπως ειρωνική διάθεση.

Για παράδειγμα, η λέξη «demure». Η πρώτη καταγεγραμμένη χρήση της, σύμφωνα με την Oxford Press, ήταν το 1377, και περιέγραφε την γαλήνη της θάλασσας. Μέχρι τα τέλη του 1400, εμφανίζεται συνήθως ως περιγραφή ανθρώπων που είναι σοβαροί και συγκρατημένοι στη συμπεριφορά τους.

Τον Αύγουστο, η χρήση της εκτοξεύθηκε όταν η influencer Jools Lebron ανέβασε ένα βίντεο στο TikTok περιγράφοντας το μακιγιάζ και το ντύσιμό της ως «πολύ σεμνό, πολύ προσεγμένο», προκαλώντας έναν κατακλυσμό αναρτήσεων σε διάφορες πλατφόρμες με την ίδια λέξη.

Το «lore», που χρονολογείται σχεδόν 1.000 χρόνια πριν, είναι μια άλλη παλιομοδίτικη λέξη που έχει αναδιαμορφωθεί από νεαρούς χρήστες των social media.

Το «Slop» έχει αλλάξει και αυτό νόημα και η χρήση του αυξήθηκε κατά 300% τον τελευταίο χρόνο. Πλέον αντί για χοιροτροφή, σημαίνει «τέχνη, γραπτό ή άλλο περιεχόμενο που παράγεται με τη χρήση Τεχνητής Νοημοσύνης, διαμοιράζεται στο Διαδίκτυο με αδιάκριτο ή παρεμβατικό τρόπο και χαρακτηρίζεται ως χαμηλής ποιότητας, μη αυθεντικό ή ανακριβές», σύμφωνα με την Oxford Press.

Οπως και η «εγκεφαλική σήψη, έτσι και το lore, αντιπροσωπεύει την αίσθηση ότι πνιγόμαστε σε μέτριες εμπειρίες», καθώς οι ψηφιακές ζωές μας κατακλύζονται από μέτριο περιεχόμενο, δήλωσε ο Γκράθγουολ.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News