To 1908, δεκάδες εταιρίες παραγωγής κινηματογραφικών ταινιών μετακόμισαν από το New Jersey στην περιοχή του Hollywood στην Καλιφόρνια. Απόσταση μεγαλύτερη των 4000 χιλιομέτρων. Οι ιδιοκτήτες των εταιριών αυτών είχαν στο New Jersey συνέχεια προβλήματα με το νόμο και τον εφευρέτη Τόμας Έντισον. Ο Έντισον τους αποκαλούσε “πειρατές”.

Ο εφευρέτης κατείχε εκείνη την περίοδο όλες τις πατέντες και τα πνευματικά δικαιώματα στον εξοπλισμό για την κινηματογράφηση  κινούμενων εικόνων. Απαιτούσε έτσι από όλους τους παραγωγούς να πληρώνουν ποσοστά. Οι συγκεκριμένοι παραγωγοί χρησιμοποιούσαν “πειρατικές” κινηματογραφικές μηχανές φτιαγμένες επάνω στα πρότυπα των πατεντών του Τ. Έντισον. Δεν είχαν καμία πρόθεση όμως να του δώσουν ούτε ένα σεντ. Έτσι, έφυγαν όσο το δυνατόν μακρύτερα από τον Έντισον και τους ελέγχους.

Τα γεγονότα τους δικαίωσαν. Το 1911, ο Eastman Kodak ιδρυτής της πρόσφατα χρεοκοπημένης εταιρίας και εφευρέτης μεταξύ άλλων του φιλμ σε ρολό, αποχώρησε από την εταιρία – μονοπώλιο του Έντισον και άρχισε να διαθέτει φίλμ σε όλους τους παραγωγούς ταινιών. Λίγα χρόνια αργότερα το μονοπώλιο του Έντισον ακυρώθηκε στην πράξη. Οι εταιρίες αυτές του Hollywood εξελίχθηκαν σε κολοσσούς. MGM, Warner Bros, Paramount Pictures, 21th Century Fox είναι μερικές από αυτές.

Την εβδομάδα που μας πέρασε, κάποιες από τις παραπάνω εταιρίες μαζί με τις επιχειρήσεις της μουσικής βιομηχανίας υπέστησαν μια οδυνηρή ήττα. Προς το παρόν, τα προτεινόμενα στις ΗΠΑ νομοσχέδια SOPA&PIPA (SOPA στα Σουηδικά σημαίνει σκουπίδια) μπαίνουν στον πάγο. “Πρόκειται για την πρώτη μεγάλη νίκη των πολιτών απέναντι στις εταιρίες” δηλώνει στο Protagon,  ο Σουηδός εμπνευστής και ιδρυτής του Κόμματος των Πειρατών με τις δυο έδρες στο Ευρωκοινοβούλιο, Rick Falkvinge. Ο πρώτος που μίλησε ανοιχτά για την ελεύθερη διακίνηση αρχείων για μη εμπορική χρήση στο Internet και το “μονοπώλιo” όπως αποκαλεί τους νόμους των πνευματικών δικαιωμάτων και της πνευματικής ιδιοκτησίας. “Είχαμε συνηθίσει να ψηφίζονται νόμοι με τους οποίους οι εταιρίες αποφάσιζαν τι είναι καλό για τους πολίτες. Οι πολίτες έδειξαν πως δεν ανέχονται πλέον τέτοιες πρακτικές”.

Για τον Rick Falkvinge τα γεγονότα ανέδειξαν κάτι καινούργιο. “Θα έλεγα πως αυτή την εποχή υπάρχει η θέληση και η ορμή για μια γενναία αλλαγή στο θέμα των πνευματικών δικαιωμάτων. 'Ενα καθεστώς που έχει τις βάσεις τους στο 1500. (σ.σ. αναφέρεται στον πρώτο νόμο που πέρασε για τα πνευματικά δικαιώματα στην Αγγλία στα τέλη του 1400 και αποτέλεσε τη βάση όλων των μετέπειτα νόμων . Πέρα από τους πολίτες, οι εταιρίες των νέων τεχνολογιών συνειδητοποιούν πως πρέπει να αναθεωρηθούν ορισμένες πρακτικές.”

Το ζήτημα των πνευματικών δικαιωμάτων δεν είναι καινούργιο. Ακόμη και ο μεγάλος συγγραφέας Mark Twain, ο οποίος είχε ασχοληθεί με το θέμα και διαφωνούσε με την παρατεταμένη χρήση τους, είχε γράψει το 1903 στο ημερολόγιο του: “Ένα πράγμα είναι αδύνατο για τον Θεό: να βρει λογική σε οποιονδήποτε νόμο για τα πνευματικά δικαιώματα. Όποτε είναι να συνταχθεί ένας καινούργιος ή να τροποποιηθεί ένας παλαιότερος, τότε οι ηλίθιοι συγκεντρώνονται”.

Σήμερα στις ΗΠΑ με τη νομοθεσία που ισχύει τα πνευματικά δικαιώματα στη μουσική διαρκούν 95 χρόνια .Οι εταιρίες με τον SOPA ζητούν περαιτέρω επιμήκυνση. Στην Ευρώπη  διαρκούν για 50 χρόνια. Paul McCartney και Cliff Richard ηγούνται ευρωπαϊκής εκστρατείας για επιμήκυνση τους στα 70 χρόνια .

Με τα πνευματικά δικαιώματα το μυαλό όλων πηγαίνει στην τεράστια ανταλλαγή αρχείων (κυρίως μουσική, ταινίες και software) που γίνεται από εκατομμύρια χρήστες στο Internet. “Η βιομηχανία του θεάματος είναι η μόνη που έχει κέρδη από το μονοπώλιο το οποίο αποκαλεί πνευματικά δικαιώματα – πνευματική περιουσία”  υποστηρίζει ο R. Falkvinge. “Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν θέλουν να παραβαίνουν το νόμο. Όμως, 250 εκατομμύρια χρήστες μόνο στην Ευρώπη μοιράζονται καθημερινά αρχεία. Είναι πιο λογικό να αλλάξεις τον νόμο παρά να συνεχίζεις να αποκαλείς 250 εκατομμύρια πολίτες εγκληματίες”.

Σύμφωνα με τον R. Falkivnge, οι δυο νόμοι έκρυβαν και κάτι άλλο σημαντικό. “Υπάρχει σίγουρα μια επιθυμία, μεταξύ άλλων, οι εταιρίες και τα συμφέροντα που τους υποστηρίζουν να ελέγξουν το περιεχόμενο του Internet. Είχαμε συνηθίσει να ελέγχουν τι παρακολουθούμε στην τηλεόραση, τι ακούμε στο ραδιόφωνο και τι είδους πληροφόρηση λαμβάνουμε. Αυτή η εποχή πέρασε εξαιτίας του Internet. Οι εταιρίες το έχουν καταλάβει αυτό. Προσπαθούν σήμερα με τον πιο άσχημο και ειδεχθή τρόπο να σκοτώσουν αυτή τη νέα  ελευθερία του λόγου που έχουμε”. 

Σε ότι αφορά τα θέματα της “πειρατίας” και των πνευματικών  δικαιωμάτων στην Ε.Ε. ο R.Falkvinge  δεν μασάει τα λόγια του. “Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, δυστυχώς, διευθύνεται στην ουσία  από τους αποκαλούμενους ενδιαφερόμενους κύκλους παραγόντων. Τις βιομηχανίες, τα συμφέροντα των οποίων δεν έχουν καμία σχέση με αυτά των πολιτών. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο από την άλλη, το οποίο απαντά και δίνει λόγο στους ψηφοφόρους, είναι προς στη σωστή κατεύθυνση.”

Όπως παραδέχεται πάντως ο R. Falkvinge το Κόμμα των Πειρατών καθώς και όλα τα αδελφά κόμματα πρέπει να αποκτήσουν ευρύτερη πολιτική ατζέντα. “Το Γερμανικό Κόμμα Πειρατών κινήθηκε προς την κατεύθυνση αυτή και είχε μεγάλη επιτυχία. Άνοιξαν τα θέματα στα οποία πήραν θέση και στις τοπικές εκλογές του Βερολίνου κέρδισαν 15 θέσεις στο Κοινοβούλιο”.

Οι Έλληνες Πειρατές από την πλευρά τους ετοιμάζονται να ανοίξουν τα δικά τους πανιά υποστηρίζοντας πως το πρόγραμμα τους είναι ολοκληρωμένο. “Αν οι εκλογές γίνουν μετά το Πάσχα κατά πάσα πιθανότητα θα είμαστε έτοιμοι να κατέβουμε στο 70% της επικράτειας” δηλώνει στο Protagon ο Ανέστης Σαμουρκασίδης, μέλος της Διοικούσας Επιτροπής του Κόμματος Πειρατών Ελλάδας.
“Από τον περασμένο Σεπτέμβριο που ξεκίνησε ουσιαστικά η προσπάθεια περισσότερα από 250 μέλη έχουν εγγραφεί μέσω της online φόρμας μας”.

Τι μπορούν να δώσουν όμως οι έλληνες πειρατές σε μια ενδεχόμενη πολυκομματική Βουλή στην Ελλάδα του μνημομονίου; Σύμφωνα με τον Α. Σαμουρκασίδη “τον νέο τρόπο σκέψης του 21ου αιώνα. Πως μαζί μπορούμε να κάνουμε πράγματα. Όπως μαζί κάναμε τον ανοιχτό κώδικα (Linux) και τον κώδικα το Android,  τη Wikipedia και άλλα. Ένα κόμμα που έχει την εξουσία του συγκεντρωμένη στη βάση του και που θα ζητά περισσότερη συμμετοχή των πολιτών και περισσότερη διαφάνεια”.

Οι εταιρίες έχασαν. Προς το παρόν. Αυτό δεν σημαίνει πως κάθονται με τα σταυρωμένα τα χέρια. Την Πέμπτη, συνελήφθη στη Νέα Ζηλανδία ο περιβόητος  Kim Schmitz (ιδιοκτήτης μεταξύ άλλων του Megaupload) κατόπιν εντολής του FBI με βαριές κατηγορίες για διακίνηση πειρατικού υλικού και ξέπλυμα χρήματος.  Η επεισοδιακή και γεμάτη χλιδή ζωή του άνετα μπορεί να γίνει κινηματογραφική ταινία στα πρότυπα του Σημαδεμένου. Χωρίς όμως τη μάχη με τα πολυβόλα στο τέλος .

Τέλος, ο βασικότερος υποστηρικτής του SOPA γερουσιαστής Lamar Smith ετοιμάζει ακόμη  ένα νομοσχέδιο για το Internet. Αυτή τη φορά για την καταπολέμηση της παιδικής πορνογραφίας. Το νομοσχέδιο, θα προτείνει την online παρακολούθηση και αποθήκευση για 18 μήνες όλων των οικονομικών συναλλαγών και δραστηριοτήτων των χρηστών. Οι διαφωνίες αναμένονται να είναι ακόμα μεγαλύτερες από αυτές εκδηλώθηκαν για τους SOPA/PIPA. 

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News