«Ο ειρηνισμός δεν αποτελεί επιλογή όσον αφορά τον πόλεμο στην Ουκρανία», σημείωσε, συνομιλώντας τηλεφωνικώς από την Λιουμπλιάνα με τον Ενρίκο Φραντσεσκίνι της La Repubblica, ο Σλάβοϊ Ζίζεκ. «Για να αναχαιτιστεί ο Πούτιν χρειάζεται μόνο ένα πράγμα: ισχύς», πρόσθεσε.

Οπότε ο σλοβένος φιλόσοφος δεν ανήκει στις τάξεις των «ούτε ούτε» – γράφει ο ιταλός δημοσιογράφος – όλων εκείνων, δηλαδή που δεν υποστηρίζουν ούτε την Ουκρανία ούτε τη Ρωσία αλλά την ειρήνη γενικά και αόριστα.

Ο Ζίζεκ τάσσεται ξεκάθαρα υπέρ του Κιέβου ενώπιον της ρωσικής εισβολής. Ωστόσο όσον αφορά τα περισσότερα από τα φλέγοντα ζητήματα των καιρών μας, από την κλιματική κρίση έως την παγκοσμιοποίηση, ο πολυσυζητημένος μαρξιστής στοχαστής με πανεπιστημιακές έδρες στο Λονδίνο, τη Νέα Υόρκη και τη Σεούλ εξακολουθεί να εκφράζει ριζοσπαστικές απόψεις.

Σχετικά με τον πόλεμο στην Ουκρανία, αναφέρθηκε καταρχάς στην ακύρωση ενός κύκλου μαθημάτων σε πανεπιστήμιο του Μιλάνου με αντικείμενο τον Ντοστογιέφσκι. «Παρότι καταγράφηκαν πολλές σωστές διαμαρτυρίες, το να λογοκριθεί ο συγγραφέας του βιβλίου “Εγκλημα και Τιμωρία” επειδή ο Πούτιν εισέβαλε στην Ουκρανία ήταν παράλογο. Ωστόσο ο Ντοστογιέφσκι ενσάρκωνε για καιρό το όραμα μιας πνευματικής, μιας ανώτερης Ρωσίας που αντιτίθεται στην υλιστική Δύση. Πρόκειται για τον μύθο μιας επανασιατικής Ρωσίας που πρέπει πάντα να επεμβαίνει για να σώζει την Ευρώπη, τη μία φορά από τον Ναπολέοντα, την άλλη φορά από τον Χίτλερ, δίχως να χαίρει της ευγνωμοσύνης που της αξίζει. Ο Πούτιν αντιλαμβάνεται με τον ίδιο οργισμένο και στρεβλό τρόπο τη Δύση», σημείωσε ο Ζίζεκ.

Οι Ουκρανοί πολεμούν και για τους Ρώσους

Ερωτηθείς για τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι αποκάλυψε πως τον συμπαθεί. Σε αντίθεση, όμως, με τον ουκρανό πρόεδρο ο οποίος δηλώνει «Εμείς είμαστε οι υπερασπιστές της Ευρώπης», εάν ο Ζίζεκ βρισκόταν στη θέση του, θα δήλωνε «εμείς οι Ουκρανοί πολεμάμε για την ελευθερία της Ρωσίας. Γιατί εάν νικήσει η Ουκρανία, ενδέχεται να μπορέσουμε να απαλλαγούμε από τον Πούτιν, διαφορετικά η δικτατορία του θα ενισχυθεί».

Συμφωνεί, όμως, ότι το μοντέλο της φιλελεύθερης δημοκρατίας βρίσκεται σε παρακμή, όπως είχε υποστηρίξει πέρυσι ο ρώσος πρόεδρος. «Κατά κάποιο τρόπο είχε δίκιο. Φυσικά ο Πούτιν υποστήριξε ό,τι υποστήριξε για να αναδείξει την απολυταρχία του ως νικηφόρο μοντέλο. Ωστόσο η δυσαρέσκεια που παρατηρείται σε μεγάλο μέρος του βιομηχανοποιημένου κόσμου είναι πραγματική, καταδεικνύει ότι κάτι πρέπει να αλλάξει στις φιλελεύθερες δημοκρατίες».

Οσον αφορά το τι πρέπει να αλλάξει ο Ζίζεκ επικαλέστηκε τον αποκαλούμενο πολεμικό (ή στρατιωτικό) κομμουνισμό, ήτοι «τα οικονομικά και κοινωνικά μέτρα που πάρθηκαν από τον Λένιν με την Επανάσταση των Μπολσεβίκων. Οχι για την πραγμάτωση του κομμουνισμού, φυσικά, αλλά για την αναδιάρθρωση της δημοκρατίας, η οποία χρειάζεται περισσότερη κοινωνικοποίηση, περισσότερο σχεδιασμό, περισσότερη διεθνή συνεργασία, περισσότερες παγκόσμιες προσπάθειες για την αντιμετώπιση προβλημάτων όπως η υγεία, η κλιματική αλλαγή και η μετανάστευση», εξήγησε.

Θέλοντας να γίνει απόλυτα κατανοητός και λαμβάνοντας υπόψη πως συνομιλούσε με έναν ιταλό δημοσιογράφο αναφέρθηκε ειδικά στην Ιταλία. «Εγώ δεν είμαι εναντίον του Μάριο Ντράγκι. Αλλά ο Ντράγκι εκπροσωπεί ένα είδος τεχνοκρατικού λαϊκισμού που επιδιώκει να έρθουν οι πάντες σε συμφωνία. Στην πραγματικότητα ηγείται μιας συμμαχίας που πρακτικά περιλαμβάνει όλα τα κόμματα. Ωσαν σήμερα η μοναδική δυνατή απάντηση να είναι το “να τεθούμε υπεράνω της πολιτικής”. Ενώ εγώ πιστεύω ακόμα πως η πολιτική πρέπει να δίνει απαντήσεις στα προβλήματα της κοινωνίας», είπε.

Οι απογοητευμένοι

Μιλώντας για την παγκοσμιοποίηση, τους μονοπωλιακούς κολοσσούς τύπου Amazon και τη δυσφορία πολλών εκατομμυρίων ανθρώπων ο Ζίζεκ, αναφερθείς ενδεικτικά στον Ντόναλντ Τραμπ, υποστήριξε πως ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ οφείλει την πολιτική του ύπαρξη σε ένα απογοητευμένο εκλογικό σώμα. «Πρέπει να μιλάμε σε τέτοιους ανθρώπους. Οσοι το κάνουν μερικές φορές πετυχαίνουν απροσδόκητα αποτελέσματα, όπως ο γάλλος αριστερός υποψήφιος Ζαν-Λικ Μελανσόν. Σκέφτομαι όπως σκέφτεται ο αμερικανός γερουσιαστής Μπέρνι Σάντερς: δεν πρέπει να φοβόμαστε να κινηθούμε πολύ προς τα αριστερά μην τυχόν χάσουμε τους κεντρώους ψηφοφόρους, πρέπει να κερδίσουμε τους δεξιούς ψηφοφόρους, τους ψηφοφόρους του Τραμπ, τους απογοητευμένους λαϊκιστές», ανέφερε.

Μην παραλείποντας να θίξει και την πανδημία, ο Ζίζεκ τόνισε πως «μπροστά σε ένα πρόβλημα που απείλησε ολόκληρο τον πλανήτη, οι άνθρωποι ανακάλυψαν ξανά τη σημασία του κράτους και των διεθνών δομών. Η ιδιωτική πρωτοβουλία είναι καλή, αλλά χωρίς το κράτος δεν είναι ωφέλιμη για όλους. Η πανδημία μας το υπενθύμισε αυτό. Το ίδιο πρέπει να ισχύει και για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής», η οποία σύμφωνα και με τον σλοβένο στοχαστή αποτελεί το πιο σοβαρό πρόβλημα που καλείται να αντιμετωπίσει μακροπρόθεσμα η ανθρωπότητα στο σύνολό της.

Οι «Καβαλάρηδες της Αποκάλυψης»

Αναφορικά με τα προβλήματα που χρήζουν αντιμετώπισης άμεσα, «προκύπτει ένα κάθε χρόνο, η παγκόσμια οικονομική κρίση, η πανδημία, ο πόλεμος στην Ουκρανία, αύριο θα μπορούσε να είναι ο πόλεμος ανάμεσα στην Κίνα και στην Ταϊβάν. Ωσάν να στοίχειωσαν οι τέσσερις Καβαλάρηδες της Αποκάλυψης στον κόσμο: λοιμός, πόλεμος, πείνα, θάνατος».

Οπότε, για το απώτερο και απώτατο μέλλον, ο Ζίζεκ εξακολουθεί να δηλώνει απαισιόδοξος, δεν μπορεί να αισιοδοξεί έστω και συγκρατημένα, γιατί «εάν είσαι αισιόδοξος και τα πράγματα δεν πάνε καλά, χάνεις κάθε πίστη στο μέλλον. Εάν είσαι απαισιόδοξος και κάτι πάει καλά σου απομένει μια αχτίδα ελπίδας».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News