Είναι η σημαντικότερη στιγμή για ένα επιστήμονα, η απόλυτη δικαίωση αμέτρητων ετών σπουδών και έρευνας – κι όμως μπορεί να έρχεται στην πιο άβολη στιγμή, αναπάντεχα για πολλούς ή σαν ένα τηλεφώνημα που διακόπτει τη ρουτίνα της καθημερινότητας, αν όχι τον ύπνο τους.

Η ανακοίνωση από τη Σουηδική Ακαδημία της βράβευσης με ένα Νομπέλ, τέτοιες μέρες κάθε Οκτώβριο, έχει βρει επιστήμονες και λογοτέχνες στο σπίτι, στο κρεβάτι, λίγο προτού ξεκινήσουν την ημέρα τους, εφόσον βέβαια είχαν καταφέρει να κοιμηθούν από την αγωνία των ημερών λίγο πριν την μεγάλη ανακοίνωση ή και στο δρόμο.

Ο Μάρτιν Τσάλφι βραβεύτηκε με το Νομπέλ Χημείας το 2008. Περιέγραψε στους New York Times ότι άκουσε μέσα στον ύπνο του ένα τηλέφωνο, χωρίς όμως να δώσει ιδιαίτερη σημασία. Μόλις ξύπνησε έτρεξε στο λάπτοπ για να δει στον ιστότοπο των βραβείων «ποιο ήταν αυτό το κορόιδο κέρδισε». Το «κορόιδο» ήταν ο ίδιος, μαζί με τον Οσάμου Σιμομούρα και τον Ρότζερ Τσιέν.

Νυχτερινό ήταν το τηλεφώνημα και για τον Καρλ Βάιμαν (Νομπέλ Φυσικής το 2001), όχι από την Ακαδημία, αλλά από τον υπεραισιόδοξο, όπως λέει αδελφό του, που έσπευσε να ελέγξει στο Internet τους βραβευμένους και να μεταφέρει τα καλά νέα.

Νωρίς τα ξημερώματα (ώρα ΗΠΑ, στην Ευρώπη είναι ήδη μεσημέρι) βρήκε το τηλεφώνημα και τον Πίτερ Έιγκρ, βραβευμένο με το Νομπέλ Χημείας το 2003. Ο Πολ Γκρίνγκαρντ και ο Έρικ Κάντελ, βραβευμένοι με το Νομπέλ Ιατρικής το 2000 ειδοποιήθηκαν και αυτοί νωρίς το ξημέρωμα. Η σύζυγός του Κάντελ μάλιστα κατάλαβε πριν σηκώσουν το ακουστικό τι συμβαίνει: «Θα είναι για σένα από τη Στοκχόλμη» του είπε.

Ακόμα πιο βαθιά μέσα στη νύχτα ήρθε η ανακοίνωση για την Λίντα Μπακ (Νομπέλ Ιατρικής, 2004) που διαμένει στο Σιάτλ. Χρειάστηκε ο επικεφαλής του τμήματός της για να βρεθεί ο τηλεφωνικός της αριθμός (που δεν είχε καταχωρίσει στο κατάλογο) και να ειδοποιηθεί.

Προσδοκία ότι εκείνη τη χρονιά μπορεί να είναι η ομάδα της μέσα στους βραβευμένους είχε η Κάρολ Γκράιντερ, νικήτρια του Νομπέλ Ιατρικής το 2009. Είχε προγραμματίσει δουλειές, αλλά η ανακοίνωση άλλαξε τα σχέδια. «Δεν θα έρθω, κέρδισα το Νομπέλ», έγραψε στο ιμέιλ στις φίλες της.

Σε περισσότερο τυπικά καθήκοντα εντόπισε η επιτροπή τον Έρικ Μπετζιγκ, περσινό βραβευμένο στη Χημεία, ο οποίος ήταν στο Μόναχο για συνέδριο. Το σοκ είναι τεράστιο, ξέρεις ότι μόλις βιώσες ένα αναπάντεχο γεγονός που σου αλλάζει τη ζωή και δεν έχεις ιδέα πώς θα σε επηρεάσει και πώς θα σου αλλάξει τα σχέδια, εξηγεί.

Νυχτερινό ήταν ακόμη το τηλεφώνημα για την Καναδή συγγραφέα Άλις Μόνρο που βραβεύτηκε το 2013. Η Ντόρις Λέσινγκ έλαβε το τηλεφώνημα το 2007, ενώ ήταν για ψώνια, όπως στο δρόμο ήταν και ο Πατρίκ Μοντιανό που ειδοποιήθηκε από την κόρη του για την βράβευσή του με το Νομπέλ Λογοτεχνίας το 2014.

Σε μία περίπτωση όμως το τηλεφώνημα έφτασε πολύ αργά. Το 2011 ο Ραλφ Στάινμαν περιλήφθηκε στην τριάδα των βραβευμένων για το Νομπέλ Ιατρικής, χωρίς η Ακαδημία να γνωρίζει ότι πέθανε τρεις ημέρες νωρίτερα. Παρά τον κανόνα για βράβευση μόνο σε πρόσωπα που είναι εν ζωή (τουλάχιστον την ημέρα της ανακοίνωσης), το ότι η είδηση του θανάτου δεν ήταν γνωστή δεν του στέρησε το βραβείο.

ΥΓ. Εφέτος πάντως, δεν υπήρξαν εκπλήξεις. Ολοι περίμεναν να ακούσουν στο τηλέφωνο αυτό που ήδη ήξεραν. Οι δύο επιστήμονες που βραβεύτηκαν με το ήμισυ του Νομπέλ Ιατρικής-Φυσιολογίας για την καταπολέμηση παρασιτικών σκουληκιών που παραμένουν μάστιγα για τον αναπτυσσόμενο κόσμο, είναι ο Ιρλανδός Γουίλιαμ Κάμπελ και ο Ιάπωνας Σατόσι Ομούρα. Το υπόλοιπο μισό απονεμήθηκε σε μια τρίτη ερευνήτρια την Γιούγιου Του από τη Λαϊκή Κίνα για την ανάπτυξη νέων θεραπειών κατά της ελονοσίας.

Οι Κάμπελ και Ομούρα ανακάλυψαν την ουσία αβερμεκτίνη, της οποίας τα παράγωγα μείωσαν τη συχνότητα δύο σημαντικών παρασιτικών ασθενειών, της λεμφικής φιλαρίασης και της ογκοκέρκωση, οι οποίες προκαλούνται από παρασιτικά σκουλήκια που ονομάζονται ασκαρίδες.

Η Κινέζα Γιούγιου Του, η οποία ανακάλυψε το φάρμακο αρτεμισινίνη, χάρη στο οποίο μειώθηκε η θνησιμότητα των ασθενών από ελονοσία.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News