Κορυφώνεται η αντιπαράθεση ανάμεσα στην ελληνική και την τουρκική κυβέρνηση (η οποία έχει αρχίσει από την Δευτέρα), στην οποία έχουν εμπλακεί με αιχμηρές δηλώσεις του και τρία κόμματα της αντιπολίτευσης, η Νέα Δημοκρατία, το Ποτάμι και η Δημοκρατική Συμπαράταξη. Η αφορμή ήταν η απόφαση της Αγκυρας να διαβάζονται επί καθημερινής βάσης στίχοι από το Κοράνι στο εσωτερικό της Αγίας Σοφίας. Αυτό, όπως ανακοίνωσε η τουρκική κυβέρνηση, θα γίνεται καθ’ όλη τη διάρκεια του Ραμαζανιού, από τις 6 Ιουνίου έως και τις 5 Ιουλίου και μάλιστα σε ζωντανή μετάδοση από την τουρκική τηλεόραση.
Το αποτέλεσμα ήταν να αρχίσει ένα μπαράζ δηλώσεων για τις θρησκευτικές ελευθερίες που απολαμβάνουν οι μειονότητες σε κάθε χώρα, τον σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα και τα μνημεία πολιτισμικής κληρονομιάς που επιδεικνύει η κάθε κυβέρνηση.
Ολα άρχισαν όταν το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών, σε επίσημη ανακοίνωσή του, καταδίκασε το απόγευμα της Δευτέρας ως οπισθοδρομική την ανακοίνωση των τουρκικών Αρχών για τον προγραμματισμό της ανάγνωσης του Κορανίου στην Αγία Σοφία. «Καταδικάζουμε ως οπισθοδρομική την ανακοίνωση των τουρκικών Αρχών… Πρόκειται για εμμονές, που αγγίζουν τα όρια της θρησκοληψίας, για μουσουλμανικές τελετές σε ένα μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, είναι ακατανόητες και φανερώνουν έλλειψη σεβασμού και επαφής με την πραγματικότητα. Επιπλέον, τέτοιες ενέργειες δεν είναι συμβατές με σύγχρονες, δημοκρατικές και κοσμικές κοινωνίες», ανέφερε στη σχετική ανακοίνωση.
Το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών
Το πρωί της Τετάρτης ήρθε η σειρά του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών να ρίξει νέο λάδι στη φωτιά.
Ο Τανζού Μπιλγκίτς, εκπρόσωπος του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών, χαρακτήρισε απαράδεκτη την ανακοίνωση του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών. «Καλούμε να επιδείξει κοινή λογική, στο ύφος και στις ανακοινώσεις της, η Ελλάδα, η οποία δεν επιτρέπει εδώ και χρόνια την κατασκευή τζαμιού στην πρωτεύουσα, παρεμβαίνει διαρκώς στη θρησκευτική ελευθερία της τουρκικής μειονότητας στη Δυτική Θράκη, και μπερδεύει την αντίθεση στο Ισλάμ με τη νεωτερικότητα» προσέθεσε ο εκπρόσωπος του τουρκικού υπ. Εξωτερικών. «Σε αυτό το πλαίσιο, επιθυμούμε να υπενθυμίσουμε ότι ανάμεσα στις αξίες της δημοκρατικής και κοσμικής κοινωνίας συγκαταλέγεται και ο σεβασμός σε αλλότριες λατρείες και θρησκείες».
Ιδιαίτερη αίσθηση έχει προκαλέσει το γεγονός ότι στην πρόκληση της Αγκυρας, το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών επέλεξε να απαντήσει μέσω… διαρροών και όχι επίσημα: «Εάν η Τουρκία δεν έχει ακόμα κατανοήσει ή δεν προσπαθεί να σεβαστεί τις δεσμεύσεις της για την προστασία των μνημείων της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, σημαίνει ότι η χώρα αυτή δεν έχει φτάσει ακόμα στον 21ο αιώνα», με κύκλους του υπουργείου να επισημαίνουν ότι «απορρίπτονται ως εντελώς αβάσιμοι οι τουρκικοί ισχυρισμοί περί δήθεν ζητήματος θρησκευτικής ελευθερίας στην Ελλάδα, όταν είναι γνωστό σε όλους ότι στη Θράκη της ισονομίας και του σεβασμού των πολιτών, όπου η δημοκρατία λειτουργεί υποδειγματικά, λειτουργούν απρόσκοπτα πάνω από 320 μουσουλμανικά τεμένη».
Οι απαντήσεις από την αντιπολίτευση
Πριν προλάβει να σχολιάσει τις δηλώσεις του κ. Μπιλγκίτς, έστω και δια των διαρροών το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών, έσπευσαν να απαντήσουν τα κόμματα της αντιπολίτευσης.
«Υποδείξεις για θέματα ύφους, δημοκρατικής λειτουργίας του κράτους και σεβασμού των ατομικών ελευθεριών και δικαιωμάτων, ειδικά μάλιστα όταν αφορούν σε μειονότητες, δεν μπορεί να γίνονται από την Τουρκία» δήλωσε ο εκπρόσωπος Τύπου της Νέας Δημοκρατίας Γιώργος Κουμουτσάκος. «Πολύ περισσότερο όταν αυτές οι υποδείξεις αφορούν στους μουσουλμάνους Ελληνες πολίτες της Θράκης, όπου εφαρμόζονται πλήρως οι αρχές της ισονομίας και ισοπολιτείας» πρόσθεσε ο ίδιος.
Σε αντίστοιχο ύφος σχολίασε την ανακοίνωση του τουρκικού υπουργείου και η Δημοκρατική Συμπαράταξη, κατηγορώντας το για αλλοίωση της πραγματικότητας και παραποίηση της αλήθειας στο θέμα του σεβασμού των θρησκευτικών ελευθεριών της μουσουλμανικής μειονότητας ενώ χαρακτήρισε «προσβλητικές» τις αναφορές σε «τουρκική κοινότητα», προβλέποντας ότι αυτές θα γυρίσουν μπούμερανγκ εναντίον της Τουρκίας.
Από την πλευρά του, το Ποτάμι συνέστησε στον εκπρόσωπο του τουρκικού υπουργείου να μην καταφεύγει σε επιθετική τακτική όταν ασκείται κριτική στις πρωτότυπες μεθοδεύσεις της Αγκυρας και να προτιμήσει την έντιμη περισυλλογή για όσα δεινά αυτή έχει επιφυλάξει στην ελληνική και άλλες μειονότητες. Οσο για την προστασία των μειονοτήτων στη Θράκη, το κίνημα παρέπεμψε στη Συνθήκη Ειρήνης της Λοζάνης, όπου γίνεται ρητή αναφορά σε «μουσουλμανικές» μειονότητες και όχι «τουρκικές».
«Οι θρησκευτικές ελευθερίες των Μουσουλμάνων της Θράκης δεν έχουν πάψει να βελτιώνονται διαρκώς, ουσιαστικά και χωρίς επικοινωνιακά πυροτεχνήματα σαν αυτά που μετέρχεται η Αγκυρα απέναντι στην Ελληνική Ορθόδοξη Μειονότητα την οποία έχει ρημάξει με την πολιτική της εξαφάνισής της», τόνισε το Ποτάμι. «Μάρτυρας, ο συρρικνωμένος αριθμός των 2500 Ρωμιών της Κωνσταντινούπολης που χρησίμευσαν πάντα στην Τουρκία ως θερμόμετρο των σχέσεών της με την Ελλάδα».
Νίκος Ξυδάκης: «Δεν είναι κάτι τραγικό η ανάγνωση του Κορανίου στην Αγία Σοφία»
Ομως εντάσεις είχαν σημειωθεί και στο εσωτερικό μέτωπο, καθώς σε διαφορετικό μήκος κύματος από την αρχική επίσημη ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών είχε κινηθεί ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Ξυδάκης. «Το να αναγνωστεί ένα απόσπασμα του Κορανίου μέσα στην Αγία Σοφία δεν είναι κάτι το τραγικό, ούτε έλλειψη σεβασμού. Ελλειψη σεβασμού θα ήταν να γίνουν απρέπειες», δήλωσε τη Δευτέρα ο κ. Ξυδάκης στον ραδιοφωνικό σταθμό Alpha 989 .
Μία ημέρα μετά, και ύστερα από τις έντονες αντιδράσεις που προκάλεσαν οι δηλώσεις του αναπληρωτή υπουργού, ο ίδιος προσπάθησε να ανασκευάσει σημειώνοντας ότι «η Αγία Σοφία είναι οικουμενικό μνημείο και είμαστε σθεναροί στη μη μετατροπή της σε τζαμί. Δεν πρέπει να ακολουθήσουμε αυτόν τον ολισθηρό δρόμο της σκηνοθετημένης σύγκρουσης των πολιτισμών και του θρησκευτικού μίσους».
Σε αυτό το πλαίσιο, υπογράμμισε πως «η συζήτηση για την επαπειλούμενη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί θα πρέπει να τεθεί, όχι με τους όρους της νεο-οθωμανικής ρητορικής, αλλά με όρους σεβασμού και προστασίας ενός κορυφαίου μνημείου της παγκόσμιας πολιτιστικής και θρησκευτικής κληρονομιάς», κάνοντας επίσης λόγο για ορατές πολιτικές επιδιώξεις της διακυβέρνησης Ερντογάν. «Μία παντοκρατορία του κόμματος AKP, η οποία όλο και συχνότερα φοράει το θρησκευτικό ένδυμα του ισλαμισμού, επιχειρώντας τον μετασχηματισμό του κοσμικού κεμαλικού κράτους σε ένα νεοϊσλαμικό κράτος με αξιώσεις ηγεμονίας στον ισλαμικό κόσμο», διευκρίνισε.
Βολές Δημήτρη Καμμένου κατά Νίκου Ξυδάκη
Οι δηλώσεις Ξυδάκη προκάλεσαν και τριγμούς στην συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. Εντονη κριτική προς τον κ. Ξυδάκη άσκησε ο βουλευτής των Ανεξάρτητων Ελλήνων, Δημήτρης Καμμένος. «Η απόφαση του υπουργείου Εξωτερικών, να εκδώσει ανακοίνωση αργότερα, δεν αναιρεί σε καμία περίπτωση τη δήλωση του αναπληρωτή υπουργού, ο οποίος δεν θεωρεί έλλειψη σεβασμού να διαβάζεται το Κοράνι μέσα στην Αγιά Σοφία», αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Καμμένος σε ανακοίνωσή του.
Η ανακοίνωση αυτή επί της ουσίας, καταδεικνύει την αντίθεση μεταξύ της καταδικαστικής ανακοίνωσης του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών για το θέμα, σε σχέση με τη δήλωση του κ. Ξυδάκη περί απλής ανάγνωσης θρησκευτικών κειμένων. Παράλληλα, τονίζει ότι, πρόκειται για προκλητική συμπεριφορά, η οποία θίγει και προσβάλλει τον ελληνικό λαό δεδομένου πως η Αγία Σοφία συνεχίζει να αποτελεί διαχρονικό σύμβολο της Ορθόδοξης Εκκλησίας και της Χριστιανικής Πίστης.
Σκληρή κριτική από την αντιπολίτευση
Σκληρή κριτική στο υπουργείο Εξωτερικών και από την πλευρά της Νέας Δημοκρατίας, με την Ντόρα Μπακογιάννη, να χαρακτηρίζει ιδιαίτερα σοβαρό το ζήτημα, κρίνοντας υποτονική την αντίδραση του υπουργείου Εξωτερικών.
«Η Αγία Σοφία, διαχρονικό σύμβολο της ορθόδοξης εκκλησίας, αποτελεί μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς. Το αυταπόδεικτο αυτό γεγονός σεβάστηκαν ανεξαιρέτως όλες οι κυβερνήσεις του σύγχρονου τουρκικού κράτους, διατηρώντας την ως μουσείο. Η απόφαση των τουρκικών Αρχών για προγραμματισμό ανάγνωσης του Κορανίου εντός της για τον επόμενο μήνα, την μετατρέπει ουσιαστικά σε τζαμί για πρώτη φορά έπειτα από 80 χρόνια. Αποτελεί ενέργεια προκλητική, ακατανόητη και δείγμα έλλειψης σεβασμού έναντι των ορθοδόξων χριστιανών ανά την υφήλιο και δεν συνάδει με την ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας».
Η ανακοίνωση κλείνει με πυρά κατά του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών, το οποίο καλεί να προβεί άμεσα στις δέουσες ενέργειες και να αφήσει στην άκρη τους «άσκοπους λεονταρισμούς δια των κύκλων του». «Το ζήτημα είναι ιδιαίτερα σοβαρό για να αντιμετωπίζεται από το υπουργείο Εξωτερικών μέσω της τακτικής δεν δυσαρεστώ κανέναν, τους έχω όλους ικανοποιημένους», αναφέρεται στην ανακοίνωση.
Το Ποτάμι: «Εντονος προβληματισμός και θλίψη»
Εντονο προβληματισμό και θλίψη προκαλούν οι πρωτοβουλίες της τουρκικής πλευράς, να παραχωρήσει την Αγία Σοφία για την ανάγνωση σε αυτήν του Κορανίου, σημείωσε σε σχετική ανακοίνωσή του το Ποτάμι, κάνοντας μάλιστα γνωστό πως γίνονται κινήσεις «για συλλογή χιλιάδων υπογραφών για την αλλαγή χρήσης της Αγίας Σοφίας». Το Ποτάμι ζήτησε επίσης από την ελληνική κυβέρνηση «να προβεί επίσημα σε όλες τις απαραίτητες παραστάσεις, τόσο προς την τουρκική, όσο και προς άλλες πρωτεύουσες αλλά και προς τους αρμόδιους Διεθνείς Οργανισμούς, προκειμένου να προκαλέσει την ευαισθησία τους για τη βαρύτητα των τουρκικών αποφάσεων».
Η θέση της κυβέρνησης
Η κυβερνητική εκπρόσωπος, Ολγα Γεροβασίλη, ερωτηθείσα για το αν η κυβέρνηση συντάσσεται με τις δηλώσεις του κ. Ξυδάκη, ανέφερε πως «η θέση της ελληνικής κυβέρνησης διατυπώθηκε διά της δήλωσης του υπουργού Εξωτερικών, Νίκου Κοτζιά. «Ο αναπληρωτής υπουργός Νίκος Ξυδάκης ξεκαθάρισε τι εννοούσε και με δηλώσεις του επαναλαμβάνει την πάγια θέση της κυβέρνησης για το θέμα».
«Ο ίδιος ο κ. Ξυδάκης είπε ότι αυτό το είπε στο πλαίσιο της συζήτησης, αν μέσα σε ένα μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς θα μπορούσε να διαβαστεί και μια φορά κάτι από το Κοράνι», σημείωσε η κυρία Γεροβασίλη, προσθέτοντας, «Από εκεί και πέρα, όμως, ο ίδιος ο κ. Ξυδάκης και στις σημερινές του δηλώσεις επαναλαμβάνει με άλλο τρόπο τη γνωστή πάγια θέση της κυβέρνησης, την οποία ανέπτυξε και χθες ο υπουργός Εξωτερικών».
Ακολουθήστε το Protagon στο Google News