Ουρές, για την υπογραφή του συγγραφέα. Και χάος, κυκλοφοριακό, έξω από το Κολέγιο Αθηνών. Η παρουσίαση του βιβλίου του Κωστή Χατζηδάκη, αντιπροέδρου της Νέας Δημοκρατίας, που «κατεβαίνει» στον Βόρειο Τομέα της Β΄ Αθηνών, δεν ήταν μια απλή εκδήλωση. Είχε (εντυπωσιακά πολύ) κόσμο, ασυνήθιστο παλμό, έντονο χειροκρότημα, άρωμα προεκλογικό. Κοινώς, διέθετε πάθος, παρότι είχε ως σημαία τη μετριοπάθεια – του εν λόγω πολιτικού, βεβαίως.

Καθότι η εκδήλωση άρχισε τρία τέταρτα αργότερα από ό,τι προβλεπόταν (ποιος είπε ότι η Ν.Δ. δεν  μπορεί να κοντράρει την ώρα ΠΑΣΟΚ;), με τον Κωστή Χατζηδάκη να μοιράζει υπογραφές και αφιερώσεις, δόθηκε άπλετος χρόνος σε χαιρετούρες, χειραψίες, φιλιά και εναγκαλισμούς. Ο Παναγιώτης Πικραμμένος και η Μαριέττα Γιαννάκου, ο Σταύρος Δήμας, ο Νικηφόρος Διαμαντούρος, ο Νίκος Αλιβιζάτος, ο Μάκης Βορίδης, ήταν από νωρίς εκεί. Η Φάνη Πάλλη – Πετραλιά κατέφθασε α λα μπρατσέτα με την κόρη της, Ντόρα Πάλλη, η Μαρία Σπυράκη ολίγον καθυστερημένη (με κουπ ιδιαιτέρως φροντισμένη, που μάλλον δικαιολογούσε την καθυστέρηση) κι ενώ ο Θοδωρής Ρουσόπουλος είχε προλάβει  να χαιρετήσει περίπου το μισό αμφιθέατρο. Το φάσμα της παρούσας Ν.Δ., ευρύ. Η Κεντροδεξιά δεν δικαιούται να αισθάνεται μόνη.

Όποιος δεν μπορούσε να τα δει live στην αίθουσα, κοιτούσε από τις οθόνες που είχαν στηθεί στο φουαγιέ του Θεάτρου.

«Σε παρακολουθώ φίλε μου… πολύ δυνατός!», ενθάρρυνε ένας έμπειρος τον αμούστακο πολιτικά νεαρό που καθόταν στην τέταρτη σειρά. «Θα κατέβω, ανακοινώθηκα στους 15», ενημέρωσε ένας άλλος την πρώην δήμαρχο Ψυχικού. Οι πιο δημοφιλείς λέξεις της εκδήλωσης ήταν «συνδυασμός», «έρευνα», «εκλογές» – «μα πότε, επιτέλους;».

Η απάντηση ήλθε αναπάντεχα από το πάνελ και τον συντονιστή του, δημοσιογράφο Μπάμπη Παπαδημητρίου: «Οι εκλογές θα γίνουν στη συνταγματική τους ώρα, όποτε θέλει δηλαδή ο Πρωθυπουργός». Ο Παπαδημητρίου επέλεξε να δώσει ελαφράδα και τόνο οικειότητας στην παρουσίαση ενός βιβλίου με μάλλον βαρύ τίτλο, «Μεταρρυθμίσεων Ανάβασις. Ευρωπαίοι εξ ανάγκης ή εκ πεποιθήσεως;» (εκδόσεις Παπαζήση) – τη ματιά του Κωστή Χατζηδάκη στα πολιτικά πράγματα της χώρας, μια επισκόπηση της πορείας της χώρας υπό το πρίσμα των μεταρρυθμίσεων. «Σημαντική είναι η διαφορά που θα προκύψει μετά τις εκλογές. Η χώρα έχει χάσει χρόνο», είπε ο γνωστός δημοσιογράφος, τονίζοντας εκείνο το «εκ πεποιθήσεως» ως μήνυμα του βιβλίου.

Ο Σωτήρης Ντάλης, επίκουρος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αιγαίου και ηθικός αυτουργός της έκδοσης (είναι άλλωστε διευθυντής της σειράς «Διεθνής και Ευρωπαϊκή Πολιτική» των εκδόσεων Παπαζήση), είδε τον Χατζηδάκη να στέκεται απέναντι στον εθνολαϊκισμό, και το βιβλίο του να διαπνέεται από εξωστρεφή πατριωτισμό, επιμένοντας να βλέπει την Ελλάδα να πετυχαίνει μέσα από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Όταν τον λόγο πήρε ο Νίκος Δένδιας, το ακροατήριο έβαλε το χέρι στην καρδιά. «Ναι» στη θαρραλέα, αλλά πολιτισμένη αντιπαράθεση με την Αριστερά · «ναι» στην ιδεολογική μάχη, αλλά με πειθώ, με επιχειρήματα, με απλότητα (…). Όχι, με καρτεσιανή λογική. Ο Δένδιας, πατώντας στα χνάρια της σύμπλευσής του με τον Χατζηδάκη, επέμεινε ιδιαίτερα στο να κρατηθεί ο διάλογος αυτός στο ύψος της αστικής αντίληψης και ευπρέπειας. Δανείστηκε τα λόγια του Χατζηδάκη: να μην πέσουμε στο επίπεδο της εξομοίωσης του επιπέδου μας.

Κατά Δένδια, το βιβλίο είναι ευαγγέλιο της προσπάθειας αυτής. Το αντίδοτο «στην εποχή της Πολακιάδας» (από τα καλύτερα μακράν «καρφιά», δια στόματος του καθηγητή του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, και μέλους του πάνελ, Πάνου Τσακλόγλου).

Ο συγγραφέας Χρήστος Χωμενίδης θέλησε να είναι ο αιρετικός της συντροφιάς. Παραδέχθηκε ότι οι αρετές της έκδοσης είναι σε θέση να την καταστήσουν ευπώλητη, πλην όμως επέμεινε στις ενστάσεις επ΄αυτής. Τον βρίσκει αντίθετο η άποψη περί αριστερής ηγεμονίας, στα χρόνια της Μεταπολίτευσης. «Αν Αριστερά είναι ο ΣΥΡΙΖΑ, Δεξιά είναι ο Πάνος Καμμένος…».

Το μεδούλι βρίσκεται στη διαφορά της ματιάς εκείνων που αντιλαμβάνονται την Ελλάδα ως χερσοχώραφο, εκείνων που κάθονται πάνω στα προνόμια τους, μη μπορώντας να δουν πέρα από τη μύτη τους, και στη ματιά όλων όσοι θέλουν τη χώρα πλοίο να προχωράει σε πελάγη ανοιχτά  – πρωταρχικός στόχος, πάντα κατά Χωμενίδη, η αφύπνιση της οδυσσειακής φύσης του Ελληνα.

«Λέμε ότι επέλασε ο εθνολαϊκισμός (…), οι παράλογες υποσχέσεις, το θα σκίσουμε τα μνημόνια… Γιατί ήλθε; Διότι χρεοκόπησε η χώρα. Το βασικό επιχείρημα των εθνολαϊκιστών ήταν «είμαστε τίμια παιδιά, και σεις κακά που τη χρεοκοπήσατε». (…) Το θέμα είναι τι έγινε μετά, πώς έγινε η διαχείριση αυτού του πράγματος», είπε ο Χωμενίδης, εξαίροντας τον ρόλο του Χατζηδάκη – και ανθρώπων σαν τον Χατζηδάκη.

Ο Τσακλόγλου ανέλαβε να θυμίσει στο κοινό ότι οι μεταρρυθμίσεις έχουν κόστος (πόσοι και πόσοι δεν έχουν πει «παρελθέτω απ΄ εμού  το ποτήριον τούτο»), οφέλη (που φαίνονται αργότερα, ενίοτε και πολύ αργότερα) και ότι κατά κανόνα όλοι τις επιθυμούν, αλλά στους τομείς των άλλων. Είναι τέτοιο το αρνητικό πρόσημο που έχουν λάβει, που όπως λέει και ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ «όλοι ξέρουμε τι πρέπει να κάνουμε, δεν ξέρουμε πως θα επανεκλεγούμε εάν το κάνουμε».

Ο Χατζηδάκης ήταν πάντα συνεπής, είπε ο καθηγητής, επισημαίνοντας ότι έβρισκε πάντα τη δημόσια εικόνα του ορθή, με μετριοπάθεια και ωριμότητα. Και πάντως, «το βιβλίο δεν είναι σούπα, έχει ιδεολογικό στίγμα» – τουτέστιν διαβάστε το.

Ώρα ήταν να ακουστεί το όνομα του Κυριάκου Μητσοτάκη. Τρεις φορές, μετ΄επαίνων, για τις δεσμεύσεις, τους στόχους. Ο Κωστής Χατζηδάκης στο βήμα. Στοχοθεσία και αξιολόγηση στον δημόσιο τομέα, ηλεκτρονικά δικόγραφα στη Δικαιοσύνη, απλούστευση των διαδικασιών αδειοδότησης των επιχειρήσεων. Αλλά και κατάργηση του πανεπιστημιακού ασύλου (το κοινό τον αποθέωσε, χειροκροτώντας), «του ασύλου της ανομίας». Σύνδεση της χρηματοδότησης των πανεπιστημίων με τις επιδόσεις τους. Και δημιουργία πρότυπου σχολείου σε κάθε νομό – αυτό είναι πραγματική κοινωνική πολιτική. «Θα τα κάνουμε πράξη στον πρώτο χρόνο, αν όχι μέσα στους πρώτους έξι μήνες».

Ο Χατζηδάκης δάνεισε στο ακροατήριο το καλειδοσκόπιο των δικών του μεταρρυθμίσεων. Θυμάστε μια εταιρεία που την έλεγαν Ολυμπιακή; Την πληρώναμε χρυσή, περί τα 400 εκατομμύρια τον χρόνο, όταν σήμερα εισπράττουμε 250 εκατομμύρια από τις αερομεταφορές. Αυτή είναι η προστιθέμενη αξία των πραγματικών μεταρρυθμίσεων. «Χρειάστηκε να μου σπάσουν το γραφείο, (…) να με κυνηγούν το Πάσχα… ήμουν ίσως ο αντιπαθέστερος υπουργός της κυβέρνησης Καραμανλή».

Ο ίδιος αντιδιέστειλε το παράδειγμα του – αποκρατικοποιημένου – ΟΤΕ με της ΔΕΗ, που δεν κατάφερε προσφάτως να πουλήσει τα πετράδια της, τις λιγνιτικές μονάδες, και κινδυνεύει, στα πρόθυρα της χρεοκοπίας, να καταντήσει Ολυμπιακή.

«Εμείς είμαστε στη φάση της αποδρομής των λαϊκιστών. Το δοκιμάσαμε και μας έφυγε το απωθημένο. Είμαστε οι πρώτοι στην Ευρώπη που ενδώσαμε, θα είμαστε και οι πρώτοι που θα απαλλαγούμε». O Κωστής Χατζηδάκης, φορτισμένος, ευχαριστεί τα πρόσωπα που του έχουν σταθεί, εξαίρει τον ρόλο του Νίκου Δένδια, του υπουργού πίσω από την επιχείρηση «Ξένιος Δίας», του πολιτικού που σήκωσε το βάρος για την εκκαθάριση του άγους της Χρυσής Αυγής.

Τόση δόνηση πολιτική, κι όμως … Το πιο ζεστό χειροκρότημα το πήρε ο Παναθηναϊκός! Άνθρωποι του, εξάλλου, όπως ο παλαίμαχος ποδοσφαιριστής Νίκος Αντωνιάδης, ήταν εκεί. «Είμαστε πονεμένοι άνθρωποι, να μας χειροκροτήσετε», είπε σκωπτικά ο Χατζηδάκης.«Σας ψηφίζουν και Ολυμπιακοί όμως», ακούστηκε δυνατά, μία γυναικεία υπενθύμιση από το ακροατήριο. «Οι ψήφοι τους έχουν διπλή αξία, καλοδεχούμενες», ανταπάντησε.

«Κάποιοι έπρεπε να επιμείνουν. Κι ευτυχώς, που υπήρχαν πάντα άνθρωποι σαν και σας, που στηρίζουν τις μεταρρυθμίσεις. (…)  Να κάνουμε την επανάσταση της κοινής λογικής. Ώστε να γίνουμε κανονική ευρωπαϊκή χώρα». Ο Κωστής Χατζηδάκης έκλεισε την εκδήλωση, χαρίζοντας της προφανώς την καλύτερη της selfie.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News