Πού το πάει ο Τραμπ; Και γιατί απομάκρυνε τον Μπάνον από στενό του επιτελείο; Ποιος είναι ο ρόλος των στρατηγών στη διοίκηση του νέου αμερικανού προέδρου και πόσο επικίνδυνη μπορεί να αποδειχθεί η εξωτερική του πολιτική; Ο φιλόσοφος και καθηγητής του Πανεπιστημίου του Πρίνστον Μάικλ Γουάλτσερ, ένας από πιο έγκριτους πολιτικούς στοχαστές εν ζωή, όχι μόνο στις ΗΠΑ αλλά και στον κόσμο, δεν έχει πολλά καλά λόγια να πει για τον Ντόναλντ Τραμπ.

Παρότι υποστηρικτής του «δίκαιου πολέμου» ο ίδιος, εκφράζει, μιλώντας στην Corriere della Sera, τις ανησυχίες του για τις εξελίξεις στις ΗΠΑ. «Οι στρατηγοί δεν μπορούν και δεν πρέπει να αποφασίζουν μόνοι τους για πολιτικά ζητήματα». Το πιο πρόσφατο παράδειγμα είναι οι επιθέσεις στη Συρία και στην Υεμένη οι οποίες προκάλεσαν απώλειες και μεταξύ των αμάχων.

«Οι στρατηγοί αποκτούν σημαντικότερο ρόλο. Αλλά αν η επιλογή είναι μεταξύ των στρατηγών από τη μία πλευρά και του Μπάνον και της εναλλακτικής Δεξιάς από την άλλη τότε προτιμώ τους πρώτους» λέει ο αμερικανός φιλόσοφος. Την ίδια ώρα όμως ανησυχεί και διερωτάται: «Ποιος είναι ο ρόλος του υπουργού Εξωτερικών Ρεξ Τίλερσον; Δεν φαίνεται να υπάρχει ένα σαφές πλαίσιο και αυτό αντικατοπτρίζει την ασάφεια της εξωτερικής πολιτικής του Τραμπ». «Ο Τραμπ δεν έχει αίσθηση της εξωτερικής πολιτικής – ούτε και της εσωτερικής», λέει κοφτά ο Γουάλτσερ. «Ενεργεί ενστικτωδώς, έχει θυμούς, μνησικακίες και μεγαλομανή σχέδια για να αφήσει το αποτύπωμά του στην αιωνιότητα, αλλά σχέδιο δεν έχει».

Η Συρία, το Isis και η Ρωσία

Η έλλειψη σχεδιασμού είναι κατά τον Γουάλτσερ εμφανής σε αυτούς τους πρώτους μήνες της προεδρίας Τραμπ. «Για τη Συρία λένε ότι κύριος στόχος είναι το Ισλαμικό Κράτος. Η ανατροπή του Ασαντ δεν αποτελεί πια επιδίωξη των ΗΠΑ, ακόμα και μετά την τελευταία επίθεση με χημικά αέρια. Από την άλλη πλευρά δεν έχουμε αποφασίσει σε ποιο βαθμό θα βοηθήσουμε τους Κούρδους για να μην προξενήσουμε προβλήματα στη σχέση μας με την Τουρκία. Σε ό,τι αφορά τη Ρωσία φαντάζομαι ότι αυτό που θέλουν οι άνθρωποι του Τραμπ είναι να φτάσουν σε μία συμφωνία με τη Μόσχα, αλλά αυτό δεν είναι δυνατόν να γίνει όσο καιρό διεξάγονται στις ΗΠΑ έρευνες για τις πιθανές παρεμβάσεις των Ρώσων στις εκλογές».

Αλλά τι θα περιλαμβάνει μία συμφωνία με τη Ρωσία; Για τον καθηγητή θα πρόκειται για ένα «παζάρι» περί ζωνών επιρροής στο πρότυπο των παλαιών συμφωνιών του Ψυχρού Πολέμου. Οι ΗΠΑ θα έχουν πλήρη ελευθερία κινήσεων στην Κεντρική Αμερική και στην Καραϊβική ενώ οι Ρώσοι θα πάρουν σε αντάλλαγμα Ουκρανία και Ανατολική Ευρώπη. Η Ρωσία θα είναι κυρίαρχη στη Συρία υπό τον όρο ότι οι ΗΠΑ θα έχουν την Αίγυπτο. Οι προβλέψεις του αμερικανού θεωρητικού δεν είναι καθόλου καθησυχαστικές. «Αν ήμουν Πολωνός, Λιθουανός ή Ουκρανός θα ανησυχούσα για τις επιδιώξεις της σημερινής ηγεσίας των ΗΠΑ» σχολιάζει.

Η διαφορά από τον Ομπάμα

Η διοίκηση Τραμπ δεν έχει επαρκή έλεγχο των στρατιωτικών κατά τον Γουάλτσερ. Απόδειξη είναι οι πρόσφατες επιθέσεις στη Συρία και στην Υεμένη. Αποφασίστηκαν από τους στρατιωτικούς διοικητές, χωρίς πολιτική εποπτεία και χωρίς να ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα ώστε να μην υπάρξουν θύματα μεταξύ των αμάχων. Το αποτέλεσμα ήταν τραγικό. «Σε περιόδους πολέμου οι στρατηγοί είχαν τεράστια επιρροή στη χάραξη της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ» λέει. «Σήμερα αυτό που κάνει μεγαλύτερη εντύπωση είναι η διαφορά από την περίοδο Ομπάμα. Ο πρώην πρόεδρος ήθελε πάντα να έχει τον έλεγχο στις αποφάσεις των στρατιωτικών, σε βαθμό που είχε άποψη ακόμα και για τα σημεία όπου γινόντουσαν οι επιθέσεις. Ακόμα και αν αυτή η επιμονή του ενίοτε προκαλούσε προβλήματα, είναι ενδεικτική της σταθερής του θέσης να μην θέτει σε κίνδυνο τις ζωές αμάχων. Δεν νομίζω ότι αυτό συμβαίνει πια. Οι στρατηγοί συχνά είναι πραγματιστές. Το 2003 για παράδειγμα οι περισσότεροι ήταν αντίθετοι με τον πόλεμο στο Ιράκ. Ο ρεαλισμός τους μπορεί κάποιες φορές να εμποδίσει την έναρξη ενός πολέμου, αλλά εφόσον ο πόλεμος ξεκινήσει είναι σοφό να υπάρχει πολιτική καθοδήγηση στη διαχείρισή του».

Ο αμερικανός θεωρητικός της πολιτικής ηθικής είναι οξύς και σε ό,τι αφορά τον ρόλο που έχει αναλάβει στον Λευκό Οίκο ο γαμπρός του αμερικανού προέδρου, ο Τζάρεντ Κούσνερ. «Είναι σαν να αποκτήσαμε μία βασιλική οικογένεια. Ο πρίγκιπας Τζάρεντ ανέλαβε μία πολιτική θέση χάρη στη συγγένειά του με τη δυναστεία».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News